Η Αγία Γραφή είναι «το βιβλίο των βιβλίων», αλλά όχι «καταστατικό πίστεως».
Συγγραφέας: kantonopou στις 28 Μαρτίου, 2014
Η πίστη στο ότι η Αγία Γραφή είναι «καταστατικό πίστης», είναι δόγμα της Μεταρρύθμισης του 16ου αιώνα, άγνωστο στην Εκκλησία. Σε διαμαρτυρία εναντίον του αιρετικού Παπικού οικοδομήματος, οι μεταρρυθμιστές ίδρυσαν νέες θρησκευτικές οργανώσεις, και αντικατέστησαν τον έναν δήθεν αλάθητο Πάπα, με πολλούς «μικρούς Πάπες».
Ο άγιος Ειρηναίος της Λυών, ήδη από τον δεύτερο αιώνα, μας εξηγεί τον κοινό τρόπο όλων των αιρετικών. Παράλληλα, μας δείχνει τι φρονούσαν οι χριστιανοί από παλαιότατα πάνω στο θέμα. Στο έργο του «Έλεγχος και Ανατροπή της ψευδωνύμου Γνώσεως», αναφέρει ότι τα χωρία των Γραφών μοιάζουν με ψηφίδες που ενωμένες σχηματίζουν την εικόνα ενός ψηφιδωτού. Έρχονται, λοιπόν, και αφαιρούν τις ψηφίδες, χαλούν την αρχική εικόνα, και με τις ίδιες ψηφίδες φτιάχνουν νέα εικόνα ισχυριζόμενοι ότι είναι, δήθεν, η αυθεντική (ΒΕΠΕΣ 5, σελ. 108-109).
Για αυτό, για τον άγιο Ειρηναίο, μεγαλύτερη αξία έχουν οι ζωντανοί φορείς της Παραδόσεως, παρά ένα κείμενο από μόνο του. Μας εξηγεί ο πατρολόγος Στυλιανός Παπαδόπουλος: «Ο Ειρηναίος δε θεωρεί τη Γραφή κάτι ξεχωριστό από την Παράδοση, δεν είναι μέγεθος ιδιαίτερο, αλλά όψη, στοιχείο, πλευρά διακεκριμένη (όχι χωρισμένη) στο πλαίσιο της όλης Παραδόσεως, την οποία μάλιστα χαρακτηρίζει στο σύνολό της κανόνα αληθείας και θεωρεί ακλινή και βεβαία, όρο, κριτήριο και πλαίσιο ζωής του πιστού. Οι ζωντανοί φορείς της Παραδόσεως έχουν στον Ειρηναίο μεγαλύτερη σημασία από τα κείμενα της ΚΔ, κάτι που ισχύει απόλυτα και για τον Ιγνάτιο. Οι φορείς αυτοί ονομάζονται επίσκοποι ή πρεσβύτεροι. Ο όρος πρεσβύτεροι σημαίνει πρώτιστα τους εγγυητές της γνήσιας Παραδόσεως» (Α’ Τόμος, σελ. 300).
Η Αγία Γραφή δεν αποτελεί από μόνη της «κανόνα πίστεως». Είναι μέρος της Ιεράς Παραδόσεως, και συνεπώς, δεν μπορεί ποτέ να ερμηνευτεί σωστά έξω από την Ορθόδοξη Εκκλησία του Κυρίου.
Παρακάτω, αναπτύσσω πέντε λόγους για τους οποίους η Αγία Γραφή αποκομμένη από την υπόλοιπη Ιερά Παράδοση, δεν είναι σε καμία των περιπτώσεων «καταστατικό πίστεως».
1. Δεν υπάρχει κανένα εδάφιο της Αγίας Γραφής που να αναφέρει κάτι τέτοιο.
Μπορώ να πω ότι υπάρχουν άφθονα που δείχνουν το αντίθετο. Όσοι προσπαθούν να φέρουν εδάφια για να στηρίζουν το αιρετικό αυτό δόγμα, είτε είναι Προτεστάντες, είτε είναι «προτεσταντόπληκτοι», αναγκάζονται να παρερμηνεύσουν τα χωρία, και να πουν πράγματα διεστραμμένα. Αν ήταν σωστό το δόγμα «μόνο η Αγία Γραφή», δεν θα υπήρχε έστω και ένα τέτοιο εδάφιο που να μας το έλεγε; Πως θα μπορούσε να βρεθεί ένα τέτοιο χωρίο, από την στιγμή που τα επί μέρους βιβλία της Αγίας Γραφής, συγκροτήθηκαν ως ένα βιβλίο μεταγενέστερα, κατά τον 4ο αιώνα; Μάλιστα, ως τότε, υπήρχαν διαφορετικές απόψεις περί της γνησιότητας κάποιων βιβλίων της Καινής Διαθήκης, όπως μας πληροφορεί ο ιστορικός Ευσέβιος στην Εκκλησιαστική του ιστορία. Σε όλες αυτές τις αμφισβητήσεις, λύση και εγγύηση περί της αποστολικής προέλευσης των βιβλίων αυτών, έδωσε η Ορθόδοξη Εκκλησία, συνοδικά, κατά τον τέταρτο αιώνα. Ως τότε, κατά τους προηγούμενους αιώνες, υπήρχαν «συλλογές», οι οποίες δεν ήταν πλήρεις, στις κατά τόπους επισκοπές.
2. Η Εκκλησία, το ζωντανό Σώμα του Χριστού, στύλος της αλήθειας.
Στην ίδια την Αγία Γραφή, αναφέρεται ξεκάθαρα ότι ο στύλος και η βάση της αλήθειας, είναι η Εκκλησία, το Σώμα του Χριστού (Ά Τιμοθέου, 3:15). Επίσης, μας λέει ξεκάθαρα,
«Άρα ουν αδελφοί, στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις ας εδιδάχθητε, είτε δια λόγου, είτε δι επιστολής ημών» (Β’ Θες/κείς, 2: 15).
Η Αποστολική Παράδοση, με βάση αυτό το εδάφιο, δεν βρίσκεται μόνο στα γραπτά, αλλά και στα προφορικά. Και τα δύο, είναι της Εκκλησίας. Κατά συνέπεια, ο φορέας της παράδοσης, της δια λόγου και επιστολής, είναι η Εκκλησία. Είναι ποτέ δυνατόν, για παράδειγμα, η διδασκαλία του απ Παύλου να εξαντλείται μόνο σε 14 επιστολές και του αποστόλου Πέτρου μόνο σε δύο; Υπάρχουν πολλά εδάφια από την Αγία Γραφή που υποστηρίζουν τα παραπάνω, αλλά αρκούμαι σε αυτό. Το χωρίο του αποστόλου Παύλου, εξηγείται ως εξής από τον Μ. Βασίλειο: «Αποστολικόν δε οίμαι και το ταις αγράφοις παραδόσεσι παραμένειν» («Περί του Αγίου Πνεύματος», όπως παρατίθεται στο «Πηδάλιο» του αγίου Νικοδήμου, σελ. 648).
3. Περιστασιακός ο χαρακτήρας των βιβλίων της.
Τα βιβλία της Καινής Διαθήκης, και ειδικότερα οι επιστολές, έχουν περιστασιακό χαρακτήρα, κάτι που σημαίνει ότι δεν περιέχουν όλα όσα ήθελαν να εκφράσουν οι απόστολοι, αλλά μέρος αυτών. Αυτό γίνεται κατανοητό, για παράδειγμα, από τα λόγια του αποστόλου Ιωάννη στις δύο του τελευταίες επιστολές: «Πολλά έχων υμίν γράφειν ουκ ηβουλήθην δια χάρτου και μέλανος, αλλά ελπίζω ελθείν προς υμάς και στομα προς στομα λαλησαι» (Β’ Ιωάννου 12). «Πολλά είχον γράφειν, αλλ ου θέλω δια μέλανος και καλάμου σοι γραψαι, ελπιζω δε ευθεως ιδειν σε και στομα προς στομα λαλησομεν» (Γ’ Ιωάννου 13-14). Οι επιστολές, απαντούν σε συγκεκριμένα προβλήματα, συγκεκριμένων τοπικών εκκλησιών. Πολύτιμες για μας σαφώς, αλλά όχι και αρκετές για να είναι «καταστατικό πίστης».
4. Υπάρχουν βιβλία στην Καινή Διαθήκη που δεν μας διασώζονται!
Μερικά παραδείγματα: Ο απόστολος Παύλος γράφει στην επιστολή του που στέλνει στους Κολασσαείς: «και όταν αναγνωσθή παρ’ υμίν η επιστολή, ποιήσατε ίνα και εν τη Λαοδικέων εκκλησία αναγνωσθή, και την εκ Λαοδικείας ίνα και υμείς αναγνώτε» (Κολ. 4:16). Είχε στείλει επιστολή και προς την Εκκλησία της Λαοδίκειας, και ζητά να την διαβάσουν, μιας και τότε δεν υπήρχε ακόμα η τυπογραφία, και δεν υπήρχε η δυνατότητα παραγωγής πολλών αντιτύπων της επιστολής. Σήμερα όμως, στον κανόνα των βιβλίων της Καινής Διαθήκης, δεν έχουμε την «προς Λαοδικείς επιστολή». Ο ισχυρισμός ότι αυτή η επιστολή ταυτίζεται με την «προς Εφεσίους», ήταν ισχυρισμός του αιρετικού Γνωστικού Μαρκίωνα, ο οποίος ήταν ο πρώτος που επέγραψε την επιστολή «προς Εφεσίους», ως «προς Λαοδικείς». Σε αυτό όμως, έχει απαντήσει ο Τερτυλλιανός, κατηγορώντας τον Μαρκίωνα, στηριζόμενος στην μαρτυρία της Εκκλησίας.
Επίσης, δεν υπάρχει η Ά προς Κορινθίους επιστολή. Ουσιαστικά, τρείς επιστολές «προς Κορινθίους» έστειλε ο απόστολος Παύλος, εκ των οποίων, σώζονται δύο. Έτσι λοιπόν, η επιστολή που ονομάζουμε σήμερα «Α’ προς Κορινθίους», κανονικά είναι η «Β’ προς Κορινθίους». Στην (σημερινή) Α’ Κορινθίους, γράφει ο απόστολος:«Έγραψα υμίν εν τη επιστολή μη συναμίγνυσθαι πόρνοις» (Ά Κορινθίους, 5:9). Έγραψε «στην επιστολή», που σημαίνει ότι προηγήθηκε κάποια άλλη, πριν την επιστολή που σήμερα λέμε «Α’ Κορινθίους». Αυτό, το μαρτυρά και ο Ωριγένης. Δεν πρόκειται περί προηγούμενου κεφαλαίου της ίδιας επιστολής, και αυτό φαίνεται από την συνέχει που γράφει: «Νυν δε έγραψα υμίν μη συναναμίγνυσθαι» (Α’ Κορινθίους, 5:11). Το «έγραψα» και το «νυν έγραψα», δείχνει ότι το πρώτο αναφέρεται στο παρελθόν σε άλλη επιστολή, το δεύτερο στην παρούσα επιστολή. Άλλωστε, ψάξτε όσο θέλετε στα προηγούμενα κεφάλαια (από το 1ο ως το 4ο), πουθενά δεν θα βρείτε να αναφέρεται ο απόστολος σε «πόρνους».
Αυτό αποτελεί πρόβλημα για τους Προτεστάντες, εφόσον λείπουν βιβλία από την Καινή Διαθήκη, αλλά όχι για μας τους Ορθόδοξους. Διότι, για μας, είτε κάτι είναι γραμμένο σε κάποιο βιβλίο, είτε δεν είναι, μας αρκεί ότι το λέει η Εκκλησία εν Αγίω Πνεύματι. Το περιεχόμενο διατηρήθηκε σαφώς στην προφορική παράδοση της Εκκλησίας, μιας και τα αρχαία χειρόγραφα-ειδικά κατά την εποχή εκείνη, ήταν ευάλωτα στις πυρκαγιές και στις καταστροφές. Ακόμα και αυτά τα ίδια τα φύλλα των χειρογράφων, η φύση τους, επέτρεπε την φθορά τους ακόμα και δια του χρόνου. Η Εκκλησία δεν μειώνεται, είτε κάποια πράγματα χαθούν είτε διατηρηθούν γραπτά. Πολλά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ακόμα από την Καινή Διαθήκη, αλλά τα παραπάνω είναι αρκετά.
5. Η πολυδιάσπαση των αιρετικών ομάδων.
Ένας πέμπτος λόγος, για τον οποίο η Αγία Γραφή δεν μπορεί να είναι «κανόνας πίστεως» από μόνη της, είναι η πολυδιάσπαση των αιρετικών ομάδων που την επικαλούνται, αλλά την ερμηνεύουν διαφορετικά. Όλοι αυτοί επικαλούνται ένα θεόπνευστο βιβλίο, αλλά μεταξύ τους είναι 33.000 διαφορετικές θρησκευτικές ομάδες, διηρημένες κατά την πίστη. Στα ίδια χωρία, άλλα λέει ο ένας και άλλα ο άλλος. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ανήκει ο καθένας τους σε διαφορετική ομάδα. Συνεπώς, δεν θα ήταν ποτέ δυνατό ο Θεός να δημιουργούσε αυτήν την Βαβέλ ψευδοδιδασκαλιών.Όταν δεν έχουν το ερμηνευτικό κλειδί της Εκκλησίας, αυτά είναι αναμενόμενα.
Σύμφωνα με την «World Christian Encyclopedia», το 2001 ο αριθμός υπερέβη τις 33.000! Όλο και νέα σχίσματα. Κάθε νέα «αποκάλυψη», και νέο σχίσμα!
Ως κατακλείδα, παραθέτω τα λόγια του οσίου Νικοδήμου του Αγιορείτου:
«[..] έσχατος κριτής εν τη Εκκλησία δεν είναι η Αγία Γραφή, ως λέγουσι τούτο οι Λουθηροκαλβινισταί, αλλά η Οικουμενική Σύνοδος, καθ’ ότι εις πολλά μέρη ασαφώς λαλούσα η Θεία Γραφή, και έκαστος των αιρετικών προς την εδικήν του αίρεσιν στρεβλών το ασαφές νόημα των Γραφών, εξ ανάγκης χρειάζεται ερμηνεία δια να εξηγήση το αληθές αυτής νόημα, ος τις δεν είναι άλλος, παρά η Οικουμενική Σύνοδος. Και άλλο δε, διατί κοντά εις τα γνήσια, και καθολικά βιβλία της Γραφής, με το να ετόλμησαν να επιγράψουν ως Κανονικά και τα νόθα και αιρετικά βιβλία των οι αιρετικοί, δια τούτο η Οικουμενική σύνοδος εγκρίνει μεν τα γνήσια, αποβάλλει δε τα νόθα και απόκρυφα, ως η Οικουμενική 6η περί των Αποστολικών διαταγών εποίησε. Δι’ ο και ο ιερός Αυγουστίνος τούτο ειδώς κομψώς εγνωμάτευσεν (Επιστολή 154). «Εις το Ευαγγέλιον δεν ήθελα πιστεύσει, αν δεν με έπειθεν η αξιοπιστία της Εκκλησίας».
Πηγές:
ΒΕΠΕΣ, 5ος τόμος, Έργα αγίου Ειρηναίου της Λυών
Πατρολογία Στυλιανού Παπαδόπουλου, Α’ Τόμος
Εκκλησιαστική Ιστορία Ευσεβίου
«Πηδάλιο» αγίου Νικοδήμου
Γ’ Τεύχος «Ιερά Παράδοσις της Ορθοδόξου Εκκλησίας και αιρετικοί Προτεστάντες», Χ. Βασιλειάδη θεολόγου.
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.