Περί της πνευματικής γνώσεως (Αγίου Συμεών Ν. Θεολόγου).
Συγγραφέας: kantonopou στις 28 Μαρτίου, 2014
Απόσπασμα από τον 24ο κατηχητικό λόγο του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου. Σε αυτόν τον λόγο, ο άγιος Συμεών αναπτύσσει το θέμα της πνευματικής γνώσεως, δηλαδή της γνώσης που δίνει το Άγιο Πνεύμα. Δεν είναι μόνο η γνώση του γράμματος της Αγίας Γραφής, η φυσική γνώση, αλλά και η γνώση που βρίσκεται πιο βαθιά, και που δεν αποκτάται ανθρωπίνως.
Οι άγιοι Πατέρες, κατά την πολύτιμη εμπειρία τους εν Αγίω Πνεύματι, διακρίνοντας τα διαφέροντα, είναι σε θέση να μας δώσουν περισσότερα πράγματα από όσα θα καταλαβαίναμε εμείς, από μια απλή ανάγνωση ή ακόμα και από μελέτη.
Ακόμα, μέσα από τα λεγόμενα του αγίου, βλέπουμε τα χαρακτηριστικά του αληθινού θεολόγου.
«Αυτό, σε παρακαλώ, αδελφέ, σκέψου ότι γίνεται και με τα πνευματικά ζητήματα. Θεώρησε, λοιπόν, παρακαλώ, ως κιβώτιο το Ευαγγέλιο του Χριστού και τις υπόλοιπες θείες Γραφές, που έχουν μέσα τους κλεισμένη και σφραγισμένη την αιώνια ζωή και μαζί της τα μέσα σ’ αυτήν άρρητα και αόρατα στους αισθητούς οφθαλμούς αιώνια αγαθά σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου· ‘’Ερευνάτε τις Γραφές, διότι σε αυτές βρίσκεται η αιώνια ζωή’’. Υπόθεσε, επίσης, σε παρακαλώ, ότι ο άνθρωπος που σηκώνει το κιβώτιο είναι εκείνος που αποστηθίζει όλες τις Γραφές και τις έχει πάντοτε στο στόμα του. Τις έχει λοιπόν αυτές σαν σε κιβώτιο στο μνημονευτικό της ψυχής, που περιέχει τις εντολές του Θεού ως πολύτιμους λίθους, όπου βρίσκεται η αιώνια ζωή, και μαζί με τις εντολές περιέχει και τις αρετές ως μαργαριτάρια· διότι οι λόγοι του Χριστού είναι φως και ζωή, όπως κι ο ίδιος λέγει· ‘’Εκείνος που απειθεί στον Υιό, δεν θα δει την ζωή’’. Καθόσον από τις εντολές προκύπτουν οι αρετές, κι από αυτές η αποκάλυψη των μυστηρίων, που είναι κρυμμένα και καλυμμένα μέσα στο γράμμα. Από την εκπλήρωση των εντολών προκύπτει η εργασία των αρετών, ενώ από την πραγμάτωση των αρετών η εκπλήρωση των εντολών, και έτσι με αυτές μας ανοίγεται η θύρα της γνώσεως, ή καλύτερα όχι με αυτές, αλλά με Εκείνον που είπε· ‘’Όποιος με αγαπά θα τηρήσει τις εντολές μου και ο Πατέρας μου θα τον αγαπήσει κι εγώ θα του φανερωθώ’’. Όταν λοιπόν κατοικήσει και περπατήσει μέσα μας ο Θεός και μας φανερωθεί αισθητώς, τότε βλέπομε με επίγνωση το περιεχόμενο του κιβωτίου, δηλαδή τα κρυμμένα στη θεία Γραφή μυστήρια. Αλλιώς, δεν είναι δυνατό, κανείς να μη πλανάται, να ανοίγει η κιβωτός της γνώσεως και να απολαύσομε τα μέσα σ’ αυτήν αγαθά ή να συμμετάσχομε σ’ αυτά και να τα δούμε. Ποια όμως αγαθά εννοώ; Την τέλεια αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον, την περιφρόνηση όλων των ορατών, την νέκρωση της σάρκας και των μελών της επάνω στη γη μέχρι και της κακής επιθυμίας, ώστε όπως ο νεκρός δεν σκέφτεται καθόλου, ούτε αισθάνεται κάτι, έτσι και εμείς οι ίδιοι δεν θα σκεπτόμαστε καθόλου ποτέ καμία κακή επιθυμία ή εμπαθές συναίσθημα, ούτε θα συναισθανόμαστε το κακό της τυραννικής ενοχλήσεως, αλλά θα μνημονεύουμε μόνο τις εντολές του Σωτήρα Χριστού. Ακόμη, εννοώ την αθανασία, την αφθαρσία, την αίδια δόξα, την αιώνια ζωή, τη βασιλεία των ουρανών, την υιοθεσία δια της αναγεννήσεως του Αγίου Πνεύματος, και το να γίνουμε θέσει και χάριτι θεοί και να καταστούμε και συγκληρονόμοι του Χριστού, και μαζί με αυτά να αποκτήσουμε το νου του Χριστού και με αυτόν να δούμε τον Θεό και τον ίδιο τον Χριστό να κατοικεί κατά τη θεότητα και να περπατεί συνειδητά μέσα μας.
Όσοι λοιπόν ακούν τις εντολές του Θεού και τις πραγματοποιούν, με το άνοιγμα της κιβωτού που είπαμε, δηλαδή με την αποκάλυψη των νοερών οφθαλμών και της θέας των κρυμμένων στην θεία Γραφή, αξιώνονται και απολαμβάνουν πλουσίως όλα αυτά και τα υπέρ άνω αυτών άρρητα και ανέκφραστα αγαθά. Οι άλλοι όμως, που έχουν άγνοια και απειρία όλων των προηγουμένων, δεν γεύονται τη γλυκύτητά τους, την αθάνατη ζωή τους, στηριζόμενοι μόνο στη μάθηση των Γραφών. Αυτούς μάλλον και θα καταδικάσει και θα τους κατακρίνει αυτή κατά την έξοδο από τη ζωή, παρά εκείνους που δεν άκουσαν καθόλου τις Γραφές. Εξ αιτίας μάλιστα αυτών πλανώμενοι μερικοί από άγνοια διαστρεβλώνουν όλες τις θείες Γραφές, ερμηνεύοντας αυτές σύμφωνα με τις εμπαθείς επιθυμίες τους, θέλοντας να καυχηθούν, ότι τάχα πρόκειται να σωθούν και δίχως την ακριβή φύλαξη των εντολών του Χριστού, απαρνούμενοι τελείως τη δύναμη των αγίων Γραφών.
Και πολύ σωστά· διότι τα σφραγισμένα και κλεισμένα, τα αθέατα και άγνωστα σ’ όλους τους ανθρώπους, που ανοίγονται μόνο από το Άγιο Πνεύμα και αποκαλύπτονται έτσι και γίνονται θεατά και γνωστά σε μας, πως άραγε θα μπορέσουν να τα δουν ή να τα γνωρίσουν ή να τα εννοήσουν έστω και λίγο, εκείνοι που λένε ότι δεν γνώρισαν ποτέ την παρουσία του Αγίου Πνεύματος, την έλλαμψη, τον φωτισμό, και την ενοίκησή του μέσα τους; Πως θα καταλάβουν αυτά τα μυστήρια, όσοι δεν γνώρισαν ποτέ μέσα τους να γίνεται η από αυτό αναχώνευση, η ανακαίνιση, η αλλοίωση, η ανάπλαση και η αναγέννηση; Πως εκείνοι που δεν βαπτίστηκαν ακόμα στο Άγιο Πνεύμα, μπορούν να γνωρίσουν την αλλοίωση των βαπτισμένων σε αυτό; Εκείνοι που δεν γεννήθηκαν από τον ουρανό, πως θα γνωρίσουν, όπως είπε ο Κύριος, τη δόξα εκείνων που γεννήθηκαν από εκεί, εκείνων που γεννήθηκαν από τον Θεό και έγιναν τέκνα Θεού; Αυτοί που δεν θέλησαν να το πάθουν αυτό, αλλά από αμέλεια έχασαν αυτή τη δόξα (ενώ έλαβαν εξουσία να γίνουν τέτοιοι), με ποια γνώση θα μπορέσουν, πες μου, να κατανοήσουν ή να εννοήσουν κάπως ποιοι υπήρξαν εκείνοι;
Ο Θεός είναι πνεύμα αόρατο, αθάνατο, απρόσιτο, ακατάληπτο, και τέτοιους κάνει και όσους γεννώνται από αυτόν, όμοιους με τον Πατέρα, που τους έχει γεννήσει καταληπτούς και ορατούς μόνο στο σώμα, ενώ κατά τα άλλα τους κάνει γνωστούς μόνο στο Θεό και γνώστες μόνο του Θεού, ή καλύτερα τους κάνει να θέλουν να γνωρίζονται μόνο από τον Θεό, προς τον οποίο ποθούν πάντοτε να βλέπουν και από τον οποίο ορέγονται να βλέπονται. Εξάλλου, όπως οι άπειροι γραμμάτων δεν μπορούν να αναγνώσουν τα βιβλία εξ ίσου με τους έμπειρους, έτσιούτε εκείνοι που δεν θέλησαν να εκπληρώσουν έμπρακτα τις εντολές του Χριστού δεν θα μπορέσουν να αξιωθούν ποτέ της αποκαλύψεως του Αγίου Πνεύματος, όπως εκείνοι που επαγρύπνησαν σε αυτές και τις εκπλήρωσαν και έχυσαν για αυτές το ίδιο τους το αίμα. Όπως ακριβώς δηλαδή ο άνθρωπος εκείνος που έλαβε σφραγισμένο και κλεισμένο βιβλίο και δεν μπορεί να δει τα γραμμένα σ’ αυτό ή να εννοήσει ποια είναι, όσο είναι σφραγισμένο το βιβλίο, κι αν ακόμα έμαθε όλη τη σοφία του κόσμου, έτσι ούτε εκείνος που, όπως είπαμε, έχει στο στόμα του όλες τις θείες Γραφές δεν θα μπορέσει ποτέ να γνωρίσει κι να δει την κρυμμένη μέσα σε αυτές μυστική και θεία δόξα και δύναμη, εάν δεν διέλθει όλες τις εντολές του Θεού και δεν λάβει μαζί του τον Παράκλητο, που του διανοίγει τους λόγους ως βιβλίο και του φανερώνει με τρόπο μυστικό την μέσα σ’ αυτούς δόξα· και όχι μόνον αυτά, αλλά του αποκαλύπτει και τα μέσα σ’ αυτούς κρυμμένα αγαθά του Θεού μαζί με την ίδια την αιώνια ζωή που τα αναβλύζει, και τα οποία βρίσκονται καλυμμένα και τελείως αφανή σε όλους τους καταφρονητές και αμελείς. Και πολύ σωστά. Επειδή προσήλωσαν όλες τις αισθήσεις τους στη ματαιότητα του κόσμου, και έχουν μανία με τα τερπνά του βίου και τις ωραιότητες των σωμάτων, περιφέροντας σκοτεινό το οπτικό μέρος της ψυχής, δεν μπορούν να κοιτάξουν επάνω και να δουν τα νοητά κάλλη των απορρήτων αγαθών του Θεού».
(Τ. Φ 19 Δ, σελ. 291-297)
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.