Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ*
Συγγραφέας: kantonopou στις 29 Μαΐου, 2013
Β. Ν. Τατάκη
Ἐνοχλεῖ γενικὰ τὸν ἄνθρωπο ἡ σκέψη ὅτι αὐτὸ ποὺ εἶναι, αὐτὸ ποὺ ἔχει, τὸ ὀφείλει στοὺς «πατέρες», στὶς γενεὲς ποὺ πέρασαν. Θέλει, αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη νὰ βεβαιώνη τὴ δική του ὕπαρξη, τὴ δική του παρουσία, νὰ αὐτοβεβαιώνεται, νὰ χαίρεται τὴ δική του συμβολή. Μικροχαρή ἡ στάση αὐτὴ περιορίζει τὸν ἄνθρωπο στὶς ψυχολογικὲς ἀντιδράσεις, στὸ στενὸ κλοιὸ τοῦ ἐγώ, ἢ τοῦ παρόντος μόνο δὲν τοῦ ἐπιτρέπει νὰ χαρῆ καὶ νὰ ζήση μὲ τρόπο βαθὺ τὴν παρουσία τοῦ ἀνθρώπου μέσα στοὺς αἰῶνες, μὲ λίγα λόγια δὲν τοῦ ἐπιτρέπει νὰ ζήση μέσα του τὸν ἄνθρωπο σὰν ὂν ποὺ δημιουργεῖ ἱστορία. Δημιουργὸς ἱστορίας εἶναι οὐσιαστικὰ ὁ ἄνθρωπος. Καὶ ἱστορία θὰ πῆ συνεχὴς καὶ ἀδιάκοπη πορεία, ὅπου τὰ βήματα τοῦ παρόντος, συνεχίζουν τὸ βηματισμὸ τοῦ παρελθόντος καὶ ὁδεύουν πρὸς τὸ μέλλον. Τὰ βήματα τοῦ παρόντος εἶναι αὐτὰ ποὺ εἶναι, διότι συνεχίζουν τὸ βηματισμὸ τοῦ παρελθόντος ἢ καλύτερα, ἔχουν τὸ νόημα ποὺ ἔχουν, γιατί εἶναι γεμάτα καὶ ἱστορία.
Μοναδικὸ καὶ ἀνεπανάληπτο εἶναι τὸ ἱστορικὸ γεγονός, καὶ μάλιστα ὅσο περισσότερο μοναδικὸ καὶ ἀνεπανάληπτο τόσο περισσότερο ἱστορικὸ γεγονός. Καὶ ὅμως τὴν ἴδια ὥρα ποὺ εἶναι μοναδικὸ καὶ ἀνεπανάληπτο ἐκφράζει ἕνα σημεῖο, ἕνα σταθμὸ στὴν ἱστορικὴ πορεία τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι γεμάτο, εἶναι θρεμμένο ἀπὸ ἱστορία. …
Ἡ ἱστορικὴ μνήμη λοιπόν, ἡ μνήμη τοῦ παρελθόντος εἶναι ἀπαραίτητο καὶ ζωτικὸ στοιχεῖο γιὰ τὴν πορεία καὶ τοῦ ἀτόμου καὶ τοῦ Ἔθνους. Καὶ ἱστορικὴ μνήμη θὰ πῆ ὅσο τὸ δυνατὸ καθαρὴ συνείδηση τοῦ νοήματος τοῦ ἔργου τῶν «πατέρων», συνείδηση ποὺ νὰ γίνεται ὁδηγητικὴ φωνὴ στὸ βηματισμὸ τοῦ παρόντος.
Δὲν μποροῦμε, νομίζω, ἐμεῖς οἱ Νεοέλληνες νὰ εἴμαστε ὑπερήφανοι γιὰ τὴν ἱστορική μας μνήμη. Παρουσιάζει σημαντικὰ χάσματα καὶ τρωτὰ ἀπέναντι τοῦ ἔργου τῶν πατέρων μας. Ἄμεσοι πατέρες μας εἶναι οἱ γενεὲς ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Πόλης καὶ ἐδῶ, αὐτὲς πού, στηριγμένες ἀπάνω στοὺς θησαυροὺς τοῦ παρελθόντος, συγκρότησαν καὶ στήριξαν τὴν Νεοελληνική, τὴ δική μας ἱστορία, τῆς ἔδωσαν τὴν ἰδιοτυπία της, τὸ δικό της νόημα καὶ χαρακτήρα, αὐτὲς ποὺ μὲ τὸ πνευματικό τους γενικὰ ἔργο, μὲ τὶς ἀξίες ποὺ δημιούργησαν, τίμησαν καὶ ἔζησαν, μᾶς ἔδωσαν τὸ δικαίωμα νὰ μιλοῦμε γιὰ Νεοελληνικὴ Παιδεία. Ὅλο αὐτὸ τὸ ἔργο, καὶ μάλιστα στὸ σπουδαιότερο τμῆμα του, ἐκεῖνο ποὺ κατεργάστηκαν οἱ ὡς τὸ ᾿21 γενεὲς μὲ τὸ ζῆλο καὶ τὸν οἶστρο γιὰ τὴν προκοπὴ καὶ τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ Γένους δὲν μποροῦμε δυστυχῶς νὰ ποῦμε ὅτι τὸ γνωρίζομε, οὔτε φυσικὰ ὅτι τὸ ζοῦμε, γιατί δὲν τὸ μελετοῦμε, τοὐλάχιστον ὅσο πρέπει. Εἶναι γνωστὸ ὅμως ὅτι τὴν πνευματικὴ παράδοση, τὴν Παιδεία–ὄχι τὴν ἐκπαίδευση–ἑνὸς Ἔθνους τὴ δημιουργεῖ ἡ ἀκατάπαυστη μελέτη, μὲ τὴν ὁποία ἀνανεώνονται τὰ παραδομένα πνευματικὰ κεφάλαια, ἐνσωματώνονται στὸν κορμὸ τοῦ παρόντος καὶ μὲ νέα ζωὴ καὶ τρόπο κάθε φορά πραγματώνονται. Μόνο τότε μποροῦμε νὰ μιλοῦμε γιὰ πνευματικὴ παράδοση, γιὰ πνευματικὴ ζωή. Ὅταν ὑπάρχει ἡ αἴσθηση, ὅτι συνεχίζεις ἔργο πού σοῦ παράδωσαν οἱ πατέρες, ὅταν αἰσθάνεσαι δεμένος μ᾿ αὐτό, καὶ ἔρχεσαι μὲ τὴ σειρά σου νὰ τὸ ζήσης καὶ σύ, νὰ τὸ συζητήσης καὶ νὰ τὸ δουλέψης μὲ τὶς δικές σου δυνάμεις. Τέτοια πορεία ὁδηγεῖ στὴ δημιουργία πραγματικοῦ πολιτισμοῦ, πραγματικοῦ πνευματικοῦ βίου. Ὅλοι οἱ μεγάλοι πολιτισμοί, ὅπως διδάσκει ἡ ἱστορία, εἶναι θεμελιωμένοι ἀπάνω σὲ πλούσια καὶ ζωντανὴ παράδοση, τὴν ὁποία κάθε γενεά, συνεχίζοντάς την, τὴν ἀνανέωνε καὶ τὴν πλούτιζε.
Γιὰ νὰ πᾶς πιὸ πέρα, πρέπει νὰ γνωρίζης τί ἔχει γίνει, καὶ ὅσο καλύτερα καὶ βαθύτερα τὸ γνωρίζεις τόσο καλύτερα προχωρεῖς μὲ ἀσφάλεια, μὲ γνώση, μὲ βάθος. Τοῦτο εἶναι, πιστεύω, τὸ βαρύτερο χρέος τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων κάθε γενεᾶς, νὰ ἀποκαλύπτουν μὲ τὸν καλύτερο τρόπο τοὺς πνευματικοὺς θησαυροὺς τῶν πατέρων, νὰ βοηθοῦν τὴ συγκρότηση ζωντανῆς παράδοσης, καὶ τὴν ἴδια ὥρα μὲ τὴ δική τους συμβουλὴ νὰ τὴν ἀνανεώνουν.
*ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ‘Ἐρῶ’ , Δ΄ ΤΕΥΧΟΣ, ΟΚΤ.-ΔΕΚ. 2010
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.