Η επικονίαση συμβαίνει όταν η γύρη μεταφέρεται από τους ανθήρες στο στίγμα του ύπερου του άνθους όπου και γίνεται η γονιμοποίηση του φυτού.

Τα φυτά επικονιάζονται με διάφορους τρόπους. Ο πιο απλός τρόπος είναι το κάνουν μόνα τους, δηλαδή να αυτοεπικονιάζονται. Αυτό συμβαίνει όταν οι ανθήρες και το στίγμα του ίδιου του φυτού έρχονται σε επαφή και από την ένωσή τους βγαίνουν οι σπόροι. Όμως, οι καλύτεροι σπόροι προκύπτουν όταν η γύρη προέρχεται από άλλο φυτό του ίδιου είδους. Για παράδειγμα, η μηλιά επικονιάζεται από τη γύρη που προέρχεται πάντα από άλλη μηλιά.

Όμως το ερώτημα που γεννάται είναι: πώς θα μεταφερθεί η γύρη από το ένα φυτό στο άλλο; Υπάρχουν δύο τρόποι. Ο πρώτος είναι με τον αέρα. Αν ένα φυτό απελευθερώσει μεγάλη ποσότητα γύρης στην ατμόσφαιρα, ένα μέρος από αυτή τη γύρη θα καταλήξει με τον αέρα στα γειτονικά φυτά. Αυτή η μέθοδος εξυπηρετεί πολλά ποώδη φυτά και δέντρα. Ο δεύτερος τρόπος είναι η μεταφορά της γύρης από κάποιο ζώο, κυρίως έντομο. Οι μέλισσες είναι, ίσως, οι καλύτερες επικονιάστριες ανάμεσα στα υπόλοιπα έντομα. Γι΄ αυτό και τα φυτά βάζουν τα δυνατά τους για να τις προσελκύσουν, παράγοντας γλυκό νέκταρ για να τις ανταμείψουν. Επίσης, η ίδια η γύρη αποτελεί πολύτιμη πηγή τροφής για πολλά έντομα.

Τα έντονα χρώματα των λουλουδιών και τα δυνατά αρώματα λειτουργούν για τις μέλισσες σαν σινιάλο που τους λέει ότι «εδώ υπάρχει φαγητό για σας»! Όμως, για να φτάσει στο νόστιμο νέκταρ, η μέλισσα πρέπει να βουτήξει βαθιά μέσα στο άνθος, τρίβοντας το σώμα της ανάμεσα στους ανθήρες και το στίγμα. Καθώς κάνει τη βουτιά της, το σώμα της γεμίζει κόκκους γύρης, μέρος των οποίων αφήνει στο επόμενο άνθος που θα επισκεφτεί. Έτσι, και οι μέλισσες μαζεύουν νέκταρ και γύρη και τα φυτά επικονιάζονται με επιτυχία. Διπλό κέρδος!

Από το βιβλίο Μέλισσες του Piotr Socha, εκδόσεις Μικρή Σελήνη.