Κατά τη φετινή σχολική χρονιά, υλοποιήθηκε στο νηπιαγωγείο μας το Πολιτιστικό Πρόγραμμα: “«Μ’ ένα μύθο παίζω, μαθαίνω και ταξιδεύω. Τα παραδοσιακά παιχνίδια του τόπου μας».
Αφορμή για την επιλογή του θέματος ήταν η αναφορά των νηπίων σε παιχνίδια που έπαιζαν στον υπολογιστή του σπιτιού τους. Ξεκίνησε συζήτηση για το τι θα μπορούσαν να παίξουν αν δεν υπήρχαν τα παιχνίδια στους υπολογιστές κι έγινε εισαγωγή στον προβληματισμό με τι παιχνίδια έπαιζαν οι γονείς τους και οι παππούδες τους άραγε. Αποφασίσαμε να γνωρίσουμε ξεχασμένα παιχνίδια της αρχαιότητας, αλλά και του πιο κοντινού παρελθόντος.
Αρχικά, κάναμε διαχωρισμό των παιχνιδιών σε ατομικά και ομαδικά. Ψάξαμε και βρήκαμε στο διαδίκτυο παραδοσιακά ελληνικά παιχνίδια. Βρήκαμε παιχνίδια που ήδη ξέραμε όπως: «Το κρυφτό», «Η τυφλόμυγα», «Περνά-περνά η μέλισσα», «Τα μήλα», «Αλάτι ψιλό», «Η μικρή Ελένη», «Γύρω γύρω όλοι», «Το κρυφτό», «Το κουτσό», «Το χαλασμένο τηλέφωνο», «Το δαχτυλίδι», «Η τυφλόμυγα», «Δεν περνάς κυρα Μαρία», «Το φιδάκι» και κάποια που τα ακούγαμε για πρώτη φορά όπως: «Μπιζ», «Μέλισσα, μέλισσα τι μαγειρεύεις ;», «Το μαντήλι», «Η σαρανταποδαρούσα», «Βασιλιά, βασιλιά», «Τα αγαλματάκια», «Τα στρατιωτάκια», «Το γαϊτανάκι», «Πετάει πετάει», «Ο Ρολογάς» και «Βόλοι ή γκαζάκια»
Μάθαμε πως ένα ομαδικό παιχνίδι αρχίζει με ένα λάχνισμα ή κλήρωση, για να βρούνε ποιος θα τα φυλάει ή ποιος θα είναι η «μάνα»,δηλαδή ο αρχηγός του παιχνιδιού. Τα λαχνίσματα είναι στιχάκια με ομοιοκαταληξία, τα οποία λέει ένα από τα παιδιά, δείχνοντας έναν έναν τους υπόλοιπους με το δάχτυλό του. Όποιος μείνει τελευταίος, τα φυλάει ή είναι η «μάνα».
Η κλήρωση γίνεται με: π.χ. «κορώνα –γράμματα», με βηματισμό, με «χλώρα ή ξέρα», μονά-ζυγά, με το ξυλάκι.
Μάθαμε μερικά λαχνίσματα :
• Ανέβηκα στην πιπεριά να κόψω ένα πιπέρι
κι η πιπεριά τσακίστηκε και μου ‘κοψε το χέρι.
Δώσ’ μου το μαντιλάκι σου το χρυσοκεντημένο
να δέσω το χεράκι μου, που είναι ματωμένο.
• Ο Καρακατσάνης μπήκε στο τηγάνι
κι έφαγε τ’ αυγά.
Γιατί, Καρακατσάνη μπήκες στο τηγάνι
κι έφαγες τ’ αυγά;
Φάε τώρα μία καρπαζιά.
• Ανεβαίνω στη συκιά και πατώ στην καρυδιά,
πίνω το γλυκό κρασί, απ’ την κούπα τη χρυσή
και φωνάζω κούι κούι, μα κανένας δε μ’ ακούει.
• Ένα, δύο, τρία, πήγα στην κυρία,
μου ‘δωσ’ ένα μήλο, μήλο δαγκωμένο,
το ‘δωσα στην κόρη, έκανε αγόρι,
το ‘βγάλε Θανάση, σκούπα και φαράσι.
• Ανέβηκα σ’ ένα βουνό
και είδα ένα γουρούνι
το κοίταζα καλάκαλά
και σου ‘μοιάζε στη μούρη
‘γω, ‘γω, ‘γω,
συ, συ, συ
βγαίνεις και τα φυλάς εσύ!
•Άκατα μάκατα σούκου τουμπέ
άμπερ φάμπερ ντομινέ
άκατα μάκατα σούκου τουμπέ
άμπερ φάμπερ, βγε!
• Α μπε μπα μπλομ
του κίθε μπλομ
α μπε μπα μπλομ
του κίθε μπλομ
μπλιμ μπλομ.
Σα θα πάμε κει
στη Νότια Αμερική
θα δούμε τον Ερμή
να παίζει μουσική.
Παίξαμε όλα τα ομαδικά παιχνίδια που προαναφέραμε και καταγράψαμε σε ατομικό φύλλο εργασίας το αγαπημένο μας. Επίσης, ψηφίσαμε το αγαπημένο μας ομαδικό παιχνίδι : ήταν «Ο Ρολογάς».
Ιδαίτερα πρέπει να γίνει αναφορά στην κατασκευή επιδαπέδιων παραδοσιακών παιχνιδιών (κουτσό με αριθμούς αλλά και με γράμματα) στον προαύλειο χώρο του σχολείου μας, που έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση στα παιδιά.
Παραθέτουμε ενδεικτικές φωτογραφίες από τα ομαδικά παιχνίδια μας:
