spetsiotou blog Δάσκαλε … τον ήρωά μου!

‘Οσοι βρίσκεστε ή σκοπεύετε να βρεθείτε στο Λονδίνο θυμηθείτε ότι η σημαντική έκθεση «Από τον Ηρακλή στον Μέγα Αλέξανδρο: Ο θρύλος της Μακεδονίας, ενός ελληνικού βασιλείου την εποχή της Δημοκρατίας» που ξεκίνησε τον περασμένο Απρίλιο θα παρουσιάζεται έως και την 29 Αυγούστου 2011. (Στη συνέχεια, κάποια από τα εκθέματα, ένας περιορισμένος αριθμός, θα ταξιδέψουν έως το Λούβρο για μια γενικότερη έκθεση για τους αρχαίους Μακεδόνες). Η κ. Αγγελική Κοτταρίδη, ψυχή της έκθεσης, διευθύντρια της 17ης Εφορίας Αρχαιοτήτων και μαθήτρια του Ανδρόνικου, αλλά και επιμελήτρια της μεγάλης έκθεσης, τόνισε ότι αποδεικνύεται από τα ευρήματα πως ό, τι ήταν ο Περικλής και η Αθήνα τον 5ο π.Χ. αιώνα, δηλαδή κέντρο διανόησης και τεχνών, ήταν ο Φίλιππος και η αυλή του τον επόμενο αιώνα. «Με αυτήν την έκθεση αλλάζει ο τρόπος που βλέπουμε την αρχαία ελληνική τέχνη».

Ο βασικός συντελεστής αυτής της ευρύτερης αποδοχής είναι o καθηγητής του Oxford University Robin Lane Fox που στην παρουσίαση της έκθεσης δήλωσε με συγκίνηση: «Οι Μακεδόνες ήταν ένα ελληνόφωνο βασίλειο στη βόρεια Ελλάδα και όσοι Σκοπιανοί υποστηρίζουν ότι εκεί βρίσκεται η Μακεδονία επιδεικνύουν άγνοια και η θέση τους είναι εξωφρενική. Είναι σαν να λένε ότι η Οξφόρδη βρίσκεται στη Λευκορωσία».

Ο Robin Lane Fox (1946- ), που είναι διακεκριμένος ιστορικός επιστήμων, ήταν ιστορικός σύμβουλος του Oliver Stone για το έπος Αλέξανδρος την ομώνυμη ταινία, είναι πατέρας του επιχειρηματία Διαδικτύου Martha Lane Fox, ιδρυτή του Lastminute.com και ο ειδικός που έγραψε και παρουσίασε στο BBC τους ελληνικούς μύθους με τίτλο: «Tales of Travelling Heroes». Το πολύ σημαντικό έργο του, γνωστό στο ειδικό κοινό, περιλαμβάνει σημαντικούς τίτλους, όπως:

Γι’ αυτόν τον σημαντικό επιστήμονα και άνθρωπο που σέβεται την ιστορία και την ταυτότητά μας αξίζει να διαβάσετε το ακόλουθο απόσπασμα: «Αν ζητήσεις από τον Ρόμπιν Λέιν Φοξ να σου μιλήσει για την έκθεση στο Ashmolean, είναι σχεδόν σίγουρο ότι κάποια στιγμή η φωνή του θα «σπάσει», θα κομπιάσει, θα αφήσει τα δάκρυα να πλημμυρίσουν τα κόκκινα μάγουλά του. Έχει αφιερώσει τη ζωή του στη μελέτη του αρχαίου ελληνικού κόσμου και ειδικότερα των Μακεδόνων και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αισθάνεσαι λοιπόν ότι αυτή η έκθεση είναι και μια προσωπική δικαίωση για τον ίδιο. «Η Αγγελική (σ.σ. Κοτταρίδη, επιμελήτρια της έκθεσης) μου είχε δείξει πολλά από τα ευρήματα στη Βεργίνα, αλλά να βλέπω ορισμένα από τα πιο ωραία πράγματα που έχω δει ποτέ στη ζωή μου εδώ στην Οξφόρδη μου και να μπορώ να τα δείξω στα παιδιά μου, στα εγγόνια μου, στους φοιτητές μου, είναι κάτι που πάει πέρα από τη μεγαλύτερη φαντασία». Παίρνει μια ανάσα. Μας ξεναγεί στον κήπο «του», στο Νew College, του οποίου είναι διευθυντής. Ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ είναι παθιασμένος με την κηπουρική και διατηρεί τακτική εβδομαδιαία στήλη κηπουρικής στους Financial Times. Φυσικά είναι ο υπεύθυνος για τους κήπους του πανεπιστημίου. Μας δείχνει τις απίθανες μανόλιες, τις άγριες ανεμώνες από την Ελλάδα, τις μικρές κόκκινες τουλίπες, τους νάρκισσους. Είναι έτοιμος να δώσει διάλεξη για το πώς ένας ωραίος κήπος επιδρά στην κοινωνική και (κυρίως) στην ερωτική ζωή των σπουδαστών. Αλλά όσο αγαπάει τα λουλούδια του, άλλο τόσο είναι ερωτευμένος με την τέχνη των Ελλήνων, των Ελλήνων Μακεδόνων. «Ορισμένα είναι τόσο όμορφα και αναπόφευκτα σκέφτεσαι πόσο καλύτεροι ήταν οι καλλιτέχνες 2.400 χρόνια πίσω. Φοβάμαι ότι δεν γινόμαστε καλύτεροι, ίσως πάμε πίσω». Μοιραία η κουβέντα θα πάει από μόνη της σε θέματα που δεν είναι αποκλειστικά καλλιτεχνικά. «Οι αρχαίοι Μακεδόνες μιλούσαν ελληνικά, χρησιμοποιούσαν ελληνικά ονόματα, πίστευαν Ελληνες θεούς, χρησιμοποιούσαν ελληνικό ημερολόγιο, άρα ήταν Ελληνες. Ορισμένοι στην Αγγλία πιστεύουν ότι η εμμονή με το όνομα είναι ελληνική χαζομάρα. Αλλά δεν είναι. Είναι τόσο παράλογο ότι τα Σκόπια θεωρούν ότι είναι Μακεδόνες. Είναι σαν να σας έλεγα ότι το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ήταν στο Μινσκ και ότι η περιοχή της Οξφόρδης βρίσκεται στη Λευκορωσία. Η Ελλάδα είναι δικαίως δυσαρεστημένη. Αν ερχόταν στην έκθεση ο κύριος Μπους θα ντρεπόταν (σ.σ. επειδή αναγνώρισε τη FYROM). Αυτό δεν κάνει την έκθεση μια πολιτική έκθεση, αλλά το αποτέλεσμα υπενθυμίζει στους ανθρώπους μια απλή πολιτική αλήθεια». Η έκθεση στο Ashmolean είναι ιστορική για τρεις βασικούς λόγους, εξηγεί ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ. Ποτέ δεν περιμέναμε τερακότα από εκείνα τα χρόνια (500 έως 480 π.Χ.) σε τάφους των Αιγών. Δεύτερον, οι μεγάλες εκπλήξεις από τις τοιχογραφίες στους τάφους που βρέθηκαν πρόσφατα. Είναι γνωστές, αλλά τώρα τις βλέπει ένα ευρύτερο κοινό. Αυτή η ζωγραφική αλλάζει εντελώς την ιδέα που έχουμε για την ελληνική ζωγραφική στην αρχαιότητα. Τρίτον, η πιστοποίηση ότι αυτό είναι το παλάτι του Φιλίππου του Β΄ αλλάζει την εικόνα για την ιστορία της αρχιτεκτονικής του 4ου αιώνα. Μιλάμε για το σημαντικότερο οικοδόμημα, από τον Παρθενώνα. Ολα τα βιβλία της κλασικής αρχιτεκτονικής τοποθετούν το παλάτι στον 3ο αιώνα και του δίνουν περιορισμένο χώρο. Τώρα ξέρουμε ότι αυτό είναι ένα τεράστιο γεγονός στην ιστορία της ελληνικής τέχνης, «θα υπάρξουν κάποιοι που θα ενοχληθούν, θα πουν ότι δεν είναι σωστά χρονολογημένο αλλά όχι, είναι σωστό». (Δ. Pηγόπουλος)