κανόνες συμπεριφοράς

Από τις πρώτες μέρες λειτουργίας του σχολείου περιστατικά που συνέβαιναν έκαναν αναγκαία τη θέσπιση κανόνων που οριοθετούν τη συμπεριφορά, βοηθώντας τα παιδιά να νιώσουν ασφαλή, να προσανατολιστούν και να προχωρήσουν. Οι συζητήσεις που πυροδοτήθηκαν γύρω από το θέμα αυτό, όπως και η αξιοποίηση σχετικών βιβλίων, οδήγησαν στον καθορισμό της ενδεδειγμένης και μη συμπεριφοράς και στη δημιουργία των κανόνων της τάξης με την εμπλοκή των παιδιών, ώστε να νιώθουν συνυπεύθυνα για την τήρησή τους.

Οι κανόνες μας, απλά και ξεκάθαρα διατυπωμένοι, αναρτήθηκαν σε κεντρικό σημείο των τάξεων ώστε να γίνεται εύκολα η αναφορά σε αυτούς όποτε χρειάζεται, ενώ όλοι μας δώσαμε υπόσχεση πάντα να τους ακολουθούμε!

Γνωρίζοντας ότι τα παιδιά αισθάνονται ασφάλεια μέσα σε ένα οργανωμένο σχολικό περιβάλλον, βασικό μας μέλημα από την αρχή της σχολικής χρονιάς ήταν η θέσπιση κανόνων ώστε να γνωρίζουν ποιες είναι οι αναμενόμενες από αυτά συμπεριφορές. Συζητώντας μαζί τους για την αναγκαιότητά τους, προχωρήσαμε στη δημιουργία τους με τη δική τους συμμετοχή δίνοντας βάση στον προσδιορισμό της ενδεδειγμένης συμπεριφοράς με θετικό τρόπο. Προσπαθήσαμε οι κανόνες μας να είναι απλά διατυπωμένοι, να είναι σαφείς, κατανοητοί και σύντομοι, ενώ η εικονογράφησή τους από τα ίδια τα παιδιά συνέβαλλε ώστε να νιώθουν συνυπεύθυνα για την τήρησή τους.

Οι κανόνες της τάξης αναρτήθηκαν σε σημείο του πίνακα ορατό από όλους για να διευκολύνεται η αναφορά σε αυτούς όποτε χρειάζεται,

και αντίστοιχα οι κανόνες του διαλείμματος τοποθετήθηκαν από τα παιδιά στους ανάλογους χώρους της αυλής.  

Έχοντας ως στόχο τη δημιουργία δεκτικού, ενισχυτικού και «ισορροπημένου» σχολικού κλίματος  που εμπνέει εμπιστοσύνη,  που ενισχύει τις διαπροσωπικές σχέσεις και δίνει ευκαιρίες να αναπτύξουν τα παιδιά τις ικανότητές τους, ήταν απαραίτητο να  προσδιοριστεί η ενδεδειγμένη/αποδεκτή ή μη συμπεριφορά μέσα στην τάξη και στο σχολείο γενικότερα. Στον προσδορισμό της καλής συμπεριφοράς, που χρειάζεται να έχει σταθερά και σαφή όρια ώστε να νιώσουν τα παιδιά ασφάλεια, πολύτιμοι βοηθοί μας ήταν βιβλία της βιβλιοθήκης μας!

«Το τζάτζαλο ήταν από τα πρώτα βιβλία που αξιοποιήσαμε, δίνοντας την ευκαιρία να διατυπωθούν από τα παιδιά και να καταγραφούν ποικίλες μη αποδεκτές συμπεριφορές.

Συζήτηση έγινε και για τον ενδεδειγμένο τρόπο που χρησιμοποιούμε τα χέρια μας -όχι χτυπώντας, αλλά κάνοντας όμορφα πράγματα- ή για τις λέξεις που, αντί να στενοχωρούν και να πληγώνουν, ζεσταίνουν και γλυκαίνουν την καρδιά.

Αποσαφηνίσαμε, ακόμη, στην έννοια του σεβασμού και της υπευθυνότητας, είδαμε ποια είναι τα αποτελέσματα της ανάρμοστης συμπεριφοράς, περνώντας ταυτόχρονα μηνύματα για τις πραγματικές αξίες της ζωής, ενώ μιλήσαμε και για τη φιλία. Παίξαμε τέλος ένα παιχνίδι χωρισμένοι σε δύο ομάδες, καθεμία από τις οποίες ταυτίστηκε με ένα προσωπάκι, γελαστό ή λυπημένο και κρατούσε το μουσικό όργανο που ορίστηκε  (ξυλάκια ή ντέφι). Δείχνοντας εικόνες ή περιγράφοντας συμπεριφορές, αντιδρούσε κάθε φορά η ανάλογη ομάδα χτυπώντας τα οργανάκια της.

Έχοντας κατανοήσει την αναγκαιότητα θέσπισης κανόνων στο σχολικό περιβάλλον, προχωρήσαμε στη δημιουργία τους με την ενεργό συμμετοχή των παιδιών, έτσι ώστε να νιώθουν συνυπεύθυνα για την τήρησή τους.  Οι κανόνες μας διατυπώθηκαν με θετικό τρόπο, ήταν απλοί, σαφείς, κατανοητοί και περιορισμένοι, για να τους θυμούνται ευκολότερα τα μικρά μας. Καθώς στο φετινό παρουσιολόγιο τα παιδιά ήταν «φυλλαράκια» του δέντρου της τάξης, σκεφτήκαμε να συσχετίσουμε τους κανόνες με αυτή τη μεταφορική έννοια και να τους ζωγραφίσουμε μέσα σε σταγόνες, που θα τα ποτίζουν και θα τα διατηρούν πάντα «δροσερά».   

Εργαστήκαμε για το σκοπό αυτό χωρισμένοι σε ομάδες αναρτώντας έπειτα τους κανόνες μας σε κεντρικό σημείο της τάξης, ώστε να διευκολύνεται η αναφορά σε αυτούς όποτε υπήρχε ανάγκη! Για τη λειτουργία του μηχανισμού της τήρησής τους, χρησιμοποιήθηκαν πέντε κάρτες με προσωπάκια που δείχνουν συναισθήματα από τη χαρά ως τη λύπη. Τα μανταλάκια με τα ονόματα όλων παιδιών ξεκινούν το πρωί από το χαμογελαστό προσωπάκι που γράφει «εξαιρετική συμπεριφορά». Αν κατά τη διάρκεια της ημέρας κάποιο παρεκκλίνει από τους κανόνες της τάξης το μανταλάκι του μετακινείται προς τα δεξιά ανάλογα με το είδος ή/και τη σοβαρότητα της παράβασης. Όποιου το μανταλάκι τοποθετηθεί στο προσωπάκι που γράφει «διαχείριση της συμπεριφοράς» έχει συνέπειες, για τις οποίες έχει αποφασίσει η τάξη.