Αρχή της νέας σχολικής χρονιάς 2016 – 2017 και τι άλλο, εκτός από τους κανόνες για την οριοθέτηση της συμπεριφοράς στο νηπιαγωγείο, θα μπορούσε να μας απασχολήσει!
Στο ένα Τμήμα κάναμε συχνά αναφορά στην «υπευθυνότητα» και στο «σεβασμό». Τις έννοιες αυτές συζητήσαμε με τα παιδιά και τις αναλύσαμε με τη βοήθεια σχετικών βιβλίων.
Καθώς ήταν αναγκαίο να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο ρύθμισης της συμπεριφοράς στην τάξη, παρακινήσαμε τα παιδιά να σκεφτούν τους κανόνες που θα βοηθούσαν στην ομαλή λειτουργία της σχολικής ζωής. Στη συνέχεια χρειάστηκε να αποφασιστεί η μορφή που θα ήθελαν να έχουν οι κανόνες τους. Η πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ της ζωγραφικής τους, οπότε τους γράψαμε στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και στη συνέχεια, τα παιδιά χωρισμένα σε ζευγάρια ανέλαβαν να τους εικονογραφήσουν.
Η έννοια του «σεβασμού», η οποία αναφέρθηκε στους «κανόνες» της τάξης, θελήσαμε να αποσαφηνιστεί περισσότερο. Οι ιδέες των παιδιών για το τι ακριβώς σημαίνει «σέβομαι» και για το πώς εκδηλώνεται ο σεβασμός, καταγράφηκαν και κατόπιν οπτικοποιήθηκαν με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Η μικρή αφίσα που δημιουργήθηκε από τις νηπιαγωγούς τοποθετήθηκε στον φελοπίνακα, κοντά στους κανόνες της τάξης, λειτουργώντας συμπληρωματικά-διευκρινιστικά προς αυτούς.
Πέντε κάρτες με προσωπάκια που δείχνουν συναισθήματα από τη χαρά ως τη λύπη χρησιμοποιήθηκαν για τη λειτουργία του μηχανισμού τήρησης των κανόνων της τάξης.
Στο άλλο Τμήμα το πλαίσιο ρύθμισης της συμπεριφοράς σχετίστηκε με την αναλυτική καταγραφή των κανόνων σε αφίσα και την υπογραφή τους από τα… υπεύθυνα προς την τήρησή τους νήπια!
Επειδή πολύ γρήγορα δόθηκε η αφορμή για να συζητηθεί το θέμα, τέθηκε το ερώτημα «τι είναι οι κανόνες;». Η απάντηση ενός νηπίου ήταν πολύ διαφωτιστική: «Οι κανόνες μάς λένε τι να κάνουμε και τι να μην κάνουμε στο νηπιαγωγείο».
Αρχίσαμε την καταγραφή τους δημιουργώντας δύο στήλες: στη μία καταγράψαμε τι «να κάνουμε» και στην άλλη τι «να μην κάνουμε», με διαφορετικά χρώματα μαρκαδόρων.
Στη συνέχεια κόψαμε τους κανόνες για να τους κολλήσουμε σε μεγάλο χαρτόνι, ώστε να τους βάλουμε στην τάξη και να τους θυμόμαστε «για να είμαστε μια ομάδα χαρούμενη», όπως είπε ένα νηπιάκι.
Κολλώντας τους, τους χωρίσαμε σε δύο κατηγορίες: τους γενικούς και αυτούς που τηρούνται στην αυλή. Έπειτα τα νήπια τους υπέγραψαν για να δείξουν ότι είναι σύμφωνα με την τήρησή τους…
Το σύστημα με τις κουκουβάγιες, τον τροχό διαχείρισης της συμπεριφοράς, το κουτί της ηρεμίας και τις κάρτες υποστήριξης της θετικής συμπεριφοράς, ρύθμισε την τακτική που αφορά στην τήρηση ή όχι των κανόνων της τάξης.
Η λειτουργία του είναι η εξής: Κάθε νήπιο έχει γράψει τ’ όνομά του σ’ ένα μανταλάκι και σε μία κάρτα υποστήριξης της θετικής συμπεριφοράς με σύμβολα αριθμημένα από το 1 έως το 20.
Κάθε πρωί όλα τα μανταλάκια τοποθετούνται στην πρώτη κουκουβάγια με την «εξαιρετική συμπεριφορά». Αν κατά τη διάρκεια της ημέρας κάποιο νήπιο παρεκκλίνει από τους κανόνες της τάξης το μανταλάκι του μετακινείται προς τα δεξιά ανάλογα με το είδος ή/και τη σοβαρότητα της παράβασης. Όποιου το μανταλάκι τοποθετηθεί στην κουκουβάγια με την ένδειξη «διαχείριση – τροχός επιλογών» γυρίζει τον τροχό για να επιλέξει τον τρόπο διαχείρισης της «παρεκκλίνουσας» συμπεριφοράς του.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας επανεξετάζονται οι συμπεριφορές όλων και τα μανταλάκια μετακινούνται από κουκουβάγια σε κουκουβάγια δεξιά και αριστερά, ενώ στο τέλος της ημέρας σημειώνονται κατά την αξιολόγηση των δραστηριοτήτων. Τότε, όποιο νήπιο είχε εξαιρετική συμπεριφορά, αποκτά μία τρύπα στην κάρτα του.
Όταν τρυπηθούν και τα 20 σύμβολα της κάρτας ενός νηπίου τότε παίρνει μια αμοιβή/δώρο από το νηπιαγωγείο.