ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
«Όσοι έπεσαν στο χώρο ετούτο, εγείρονται
και προχωρούν στην ιστορία, κι ο λαός μαζί τους,
εκεί που σμίγουν φως και χώμα κι όνειρο,
εκεί που λευτεριά κι Ελλάδα είν’ ένα.»
Με αφορμή την Ημέρα του Πολυτεχνείου…
Μέρες γεμάτες θύμησες και ιστορικά γεγονότα …Η αναφορά και μεταφορά τους σε μικρά παιδιά, είναι δύσκολη. Γεγονότα που πολλοί γονείς έζησαν , σε περιόδους που τα πράγματα δεν ήταν καθόλου εύκολα. Κι είναι τόσα τα νοήματα και οι λέξεις που ένα παιδί δεν καταλαβαίνει μόνο με μια μικρή αναφορά..
Τι σημαίνει δικτατορία, δημοκρατία, συνεργασία, σύνθημα, ψήφος, εκλογές. Ποια είναι η σύγχρονη ιστορία τούτου του τόπου, κι ο φοιτητής που πάει στο μεγάλο σχολείο γιατί …σκοτώθηκε; Απορίες παιδιών που ξέρουν να ερμηνεύουν τόσο « ανώδυνα» …τα παραμύθια.
Γιατί η « Χούντα » δεν είναι η γιαγιά του Αλέξανδρου, έτσι χαριτωμένα που την φωνάζει ο παππούς και τα μικρά ασήμαντα σκουριασμένα ντενεκεδάκια γνωρίζουν καλύτερα από όλους πως πρέπει να είναι ο αρχηγός μιας πολιτείας. Και τα λαχανικά το ξέρουν, και τα φρούτα κι οι καρποί των δέντρων. Έχουν πάντα στο πλάι τους την δίκαιη και σοφή ελιά που γνωρίζει…
Κι ίσως η Ρία η Δικτατορία όσους στρατούς κι αν φτιάξει, όσες εντολές κι αν δώσει να μην μπορέσει ποτέ να νικήσει την κυρά Δημοκρατία που με το λόγο, την αγάπη, την αγκαλιά της ακούει όλους προσεχτικά. Και αν γυρίσουμε λίγο πίσω την ιστορία, και αν δούμε πως και πότε ξεκίνησαν όλα θα καταλάβουμε πως τούτα τα γεγονότα είναι πολύ σημαντικά και πρέπει να λέγονται… να διδάσκονται και να συζητιούνται… ακόμα και στα παραμύθια !
Ημέρα μνήμης και προβληματισμού
17 Νοέμβρη 1974: μια ημερομηνία που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ, μικροί και μεγάλοι γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου, το 1973, ήταν μια μέρα που άλλαξε την πορεία της ελληνικής ιστορίας.
Στις 17 Νοέμβρη γιορτάζουμε την κορυφαία αντιδικτατορική δράση που ξεκίνησε από τους φοιτητές με κατάληψη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και εξελίχθηκε σε μια τεράστια αντιχουντική εξέγερση όλου του λαού. Είναι μια μέρα που ουσιαστικά προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία από τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβάλλει καθεστώς στυγνής δικτατορίας στη χώρα μας.
Για επτά χρόνια το πολίτευμα μας ήταν η δικτατορία… Το πολίτευμα της Δημοκρατίας ασθενούσε άσχημα και οι πολίτες δεν είχαν το δικαίωμα να εκφράσουν ελεύθερα την γνώμη τους, δεν είχαν το δικαίωμα να ψηφίσουν και να εκλέξουν το πολίτευμα που ήθελαν, οι εφημερίδες και τα ραδιόφωνα ήταν υποχρεωμένα να λένε ότι άρεσε στους κυβερνήτες, τους οποίους κανένας δεν είχε εκλέξει.
Οι νέοι ιδιαίτερα άνθρωποι ένιωθαν εγκλωβισμένοι στην αποπνικτική ατμόσφαιρα της χούντας και της λογοκρισίας που αυτή είχε επιβάλει. Για 6 ολόκληρα χρόνια τρόχιζαν την οργή τους. Το Νοέμβριο του 1973 οι φοιτητές ήταν ήδη οργανωμένοι σε αντιστασιακές ομάδες και αποφάσισαν να αγωνιστούν δυναμικά, διεκδικώντας τα δημοκρατικά τους δικαιώματα, που τόσο καιρό είχαν στερηθεί. Μαζί τους συσπειρώθηκαν εργάτες, υπάλληλοι, αγρότες κι όλοι όσοι διψούσαν για κοινωνική δικαιοσύνη και ελεύθερη πολιτική βούληση. Τόπος διαμαρτυρίας έγινε το Πολυτεχνείο απ’ όπου οι εξεγερμένοι νέοι οργάνωσαν μεθοδικά την αντίσταση τους, ζητώντας να κατοχυρωθούν τα δημοκρατικά δικαιώματα του ελληνικού λαού.
Οι φοιτητές, νέα παιδιά που σπούδαζαν εκείνη την εποχή, ακόμη και μαθητές, οι οποίοι κλείστηκαν μέσα στο Πολυτεχνείο έφτιαξαν μόνοι τους έναν ραδιοφωνικό σταθμό, απ’ όπου και μετέδιδαν συνθήματα για την ελευθερία και εμψύχωναν τον κόσμο για να μην φοβούνται, έτσι ώστε όλοι να είναι ενωμένοι και δυνατοί και να διώξουν τους δικτάτορες, να επαναφέρουν την Δημοκρατία.
Και η χούντα κάτω από την πίεση της λαϊκής οργής υποσχόταν μέτρα φιλελευθεροποίησης, λειτουργία των κομμάτων κι εκλογές. Όμως δεν κατάφερε να αποκοιμίσει τις εξεγερμένες συνειδήσεις. Η αντίστροφη μέτρηση για το στρατιωτικό καθεστώς είχε αρχίσει.
Παρά τις όποιες αντιδράσεις της αστυνομίας και του στρατού, οι φοιτητές, τα επαναστατημένα νιάτα που αναζητούσαν άμεσες και ριζοσπαστικές λύσεις στα πολιτικά και κοινωνικά αδιέξοδα, συνέχισαν να υπερασπίζονται την ελευθερία τους.
Κατάλαβα… ότι δεν ήταν αρκετό, να καταγγείλεις την αδικία. Έπρεπε… να θυσιάσεις τη ζωή σου, για να την πολεμήσεις…
Επί τρεις μέρες πολιορκούνταν από τον στρατό, ώσπου έφεραν τα τανκς να μπουν μέσα στο Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές δεν βγήκαν από το προαύλιο του Πολυτεχνείου… Τα τανκς τους καταπάτησαν και έτσι η εξέγερση σημαδεύτηκε με το αίμα των νεκρών μαθητών…
🌹ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ – ΝΟΕΜΒΡΗΣ 1973🌹
Ενός λεπτού σιγή…
για την Αξιοπρέπεια
που στάθηκε αγέρωχη
πάνω από τον φόβο!💥
Ενός λεπτού σιγή…
για την Ελευθερία
που ξεχείλισε απ’ τα μάτια τους
κι έγινε σύνθημα
και καλπασμός
και χείμαρρος!💥
Ενός λεπτού σιγή…
για της Νιότης τα Όνειρα
που κρεμάστηκαν στην καγκελόπορτα!💥
Η θυσία αυτή οδήγησε στην πτώση της δικτατορίας μετά από λίγες μέρες. Δέκα μήνες αργότερα η Μεταπολίτευση οριοθέτησε μια νέα αρχή στην πολιτική ζωή του τόπου μας.
Απλά δυο μαθητές
Ένα πολύ όμορφο τραγούδι που το αφιερώνουμε στα παιδιά αγωνιστές !!!!
Η μουσική και τα φωνητικά κατασκευάστηκαν με προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης ενώ οι στίχοι είναι του εκπαιδευτικού Τάκη Κάββουρα.
Στίχοι
Τρέχουν μιλώντας δυνατά, ουρλιάζουν στις πορείες
γράφουν στους τοίχους με μπογιές… γκρεμίζουν εποχές
Κι είναι για αυτούς διακοπές, στη Γυάρο οι εξορίες
κι ελεύθεροι πεθαίνουνε στων δρόμων τις γωνιές
Σοκάκια που δοξάστηκαν κι έγιναν λεωφόροι
Τα λόγια κάποιου ποιητή, σαν νεκρικής τιμής
Λάθος στο όπλο να σταθείς, χαθήκαν και οι χώροι
κι ας μείνει ένα χαμόγελο σαν μνήμη σιωπής
Κι εμείς απλά δυο μαθητές, ανώνυμου Λυκείου
Οι ένδοξες πλατείες σας, για μας ψηφιακές
Κανένα τανκ δεν έσπασε την πόρτα του σχολείου
και ακορντεόν δεν έπαιξαν φίλοι στις γειτονιές
Κάποιος Νοέμβρης ξενυχτά, σε πύλη γκρεμισμένη
και μια σημαία έκλαιγε που είχε λερωθεί
Μοιάζει κραυγή ο ψίθυρος που από τα χείλη βγαίνει
και μια κιθάρα πένθιμα σαν μάνα θα ακουστεί
Σήμερα σ’ ένα χάλκινο σταθήκαμε κεφάλι
Οι μαθητές που λέγαμε, γίνανε φοιτητές
Περίλυπο μη μας κοιτάς, οι ίδιοι είμαστε πάλι
που όταν ο κόσμος δεν τολμά θα υψώσουμε γροθιές….
“Εδώ Πολυτεχνείο”….
Τί ακριβώς γιορτάζουμε στην Επέτειο του Πολυτεχνείου;
Αυτό που γιορτάζουμε την 17η Νοεμβρίου είναι την θυσία των παιδιών αυτών για να ελευθερώσουν την πατρίδα μας από την τυραννία και να μας προσφέρουν μια καλύτερη ζωή.
Οι φοιτητές κλείστηκαν στο πολυτεχνείο για τρεις ημέρες προσπαθώντας να εναντιωθούν κατά της στέρησης ατομικών ελευθεριών , της λογοκρισίας , της απαγόρευσης των φοιτητικών εκλογών. Εκεί, μπορούσαν να προετοιμαστούν ανενόχλητοι, μιας και υπήρχε το πανεπιστημιακό άσυλο . Άνθρωποι εμψυχωμένοι από τον κρυφό ερασιτεχνικό σταθμό αρχίζουν να σχηματίζουν διάσπαρτα πηγαδάκια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη με μόνο σκοπό την εξέγερση. Ο ερασιτεχνικός ραδιοφωνικός σταθμός είχε κάνει τη δουλειά του. Το χαρακτηριστικό σύνθημα “Εδώ πολυτεχνείο. Εδώ πολυτεχνείο” εκπέμπει παντού!.
Αυτή η φωνή που εκπέμπεται μαζεύει όλο τον λαό λέγοντάς του : «Μην σταματάτε, συνεχίστε! Μην το βάζετε κάτω, φωνάξτε, μουγκρίστε αυτά τα συνθήματα σε αυτούς που καταπάτησαν τα ανθρώπινα δικαιώματά σας και μην σταματάτε….
Μην σταματήσετε ποτέ!».
Τάσος Λειβαδίτης, Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος (απόσπασμα)
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δε θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη
και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου
θα ματώσουν απ’ τις φωνές
το πρόσωπο σου θα ματώσει από τις σφαίρες —
μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων,
κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μην ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Η ερμηνεία των συνθημάτων του Πολυτεχνείου εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να είναι επίκαιρη: Ίσες ευκαιρίες για Παιδεία, εξασφάλιση αξιοπρεπούς εργασίας και ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, ενώ η ιστορική πόρτα του Πολυτεχνείου κηρύχθηκε ως μνημείο της εξέγερσης και τοποθετήθηκε για τους εορτασμούς , δίπλα από το μνημείο, μπροστά από την πρυτανεία.
“Το αγόρι και η πόρτα”
🌹”Ε κ ε ί που έπεσε
είναι μια κ ό κ κ ι ν η λίμνη,
ένα κόκκινο δέντρο,
ένα κόκκινο πουλί.
Σηκώθηκε όρθια
η πεσμένη καγκελόπορτα –
χιλιάδες άλογα.
Λ α ό ς καβαλίκεψε.
Κομνηνέ! – φωνάξαμε.
Γύρισε και μας κοίταξε
δε φορούσε επίδεσμο
ούτε στεφάνι.
Άσπρα άλογα, κόκκινα άλογα
και μαύρα, πιο μαύρα –
κ α λ π α σ μ ό ς, – η ιστορία
Ν α……. π ρ ο φ τ ά σ ο υ μ ε.”🌹
Γιάννης Ρίτσος
17 Νοέμβρη – Το σύνθημα
Μια τέτοια μέρα σαν και αυτή
μια γκρίζα μέρα και μουντή
μια αγκαλιά από παιδιά
φώναξαν όλα δυνατά…
Ψωμί, Παιδεία, ελευθερία.
Η αγάπη και η ειρήνη από ψηλά
δυο ταξιδιάρικα πουλιά
πέταξαν πιο κάτω χαμηλά
φώναξαν με τα παιδιά…
Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία.
Ας γίνουμε κι εμείς παιδιά
μια αγκαλιά από φιλιά
με μια ψυχή, με μια φωνή
για να φωνάξουμε μαζί…
Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία.
(Γωγώ Αγγελοπούλου)
Κάθε χρόνο την ημέρα αυτή τιμούμε τον αγώνα των νέων και τον αγώνα όλου του λαού μας για ελευθερία, ειρήνη, δημοκρατία και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γιατί “Το Πολυτεχνείο ” είναι μια στάση απέναντι στην απάθεια και την παραίτηση. Είναι μια επέτειος για να θυμάται κανείς πως πάντα πρέπει να αγωνίζεται για το καλό , για την ελευθερία για το « φως», κάποιες φορές με πολύ μεγάλο ρίσκο.
Σχετικά άρθρα
© Πολυτεχνείο: 17 Νοέμβρη 1973
από τον ιστότοπο “Όλα εν…τάξη!!!” της αγαπημένης συναδέλφου Κίτσιου Σωτηρίας
© ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 1
© ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 2
Πηγή : mia daskala
© Κατασκευές για το Πολυτεχνείο
από τον ιστότοπο “Δημιουργίες από καρδιάς”
© Η εξέγερση του Πολυτεχνείου μέσα από την τέχνη (ποιήματα και πίνακες) από τον ιστότοπο “Χρωματιστή τάξη”
© Εδώ Ελευθερία, μια μικρή γιορτή για το Πολυτεχνείο
από τον ιστότοπο “Χρωματιστή τάξη”
© «Τα γενέθλια» της Ζωρζ Σαρή (ένα βιβλίο για το Πολυτεχνείο) /
από τον ιστότοπο “Χρωματιστή τάξη”
© 17 Τραγούδια για την επέτειο του Πολυτεχνείου
από τον ιστότοπο “Χρωματιστή τάξη”
© Σχολική γιορτή για την 17η Νοέμβρη: «Στον δρόμο για το Πολυτεχνείο»
από τον ιστότοπο ¨Γύρω από την μουσική”
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.
