Κι είναι κάποιες ιστορίες γεμάτες με κατορθώματα ανθρώπων που κανείς δεν έμαθε ποτέ ποιοι ήταν αλλά υπήρξαν. Και έδωσαν την ψυχή, τη ζωή, τα πάντα για ένα αγώνα χωρίς μεγάλα ανταλλάγματα. Για τις μέρες του πολέμου, της προσφυγιάς, της κατοχής. Για τις ελπίδες που δεν χάθηκαν ποτέ, για τη χαρά των μικρών πραγμάτων στη ζωή. Βιβλία που αξίζει να διαβαστούν, να γεμίσουν την ψυχή με ένα σωρό συναισθήματα, με ομορφιά, αγάπη , νοσταλγία αλλά και υπερηφάνεια.
Για τα ταξίδια που κάνει το μυαλό κι είναι ίσως τα πιο σημαντικά για τη ζωή μας, τελικά!
Θεσσαλονίκη. Πόλεμος, θλίψη, πείνα. Φόβος απλωμένος παντού. Ψυχές που δεν ξέρουν τι τους ξημερώνει, ζωές που χάνονται, σπίτια που κλείνουν. Ανελέητη σφαγή για το …τίποτα. Για λαθεμένες ιδέες ενός κόσμου που δεν ανήκει σε κανέναν. Κι όλα αυτά τα άσχημα που ‘χει ο πόλεμος τα ζουν όλοι. Στο μυθιστόρημα της Αλεξάνδρας Μητσιάλη ζωντανεύει μια ομάδα ανθρώπων, παιδιών, εφήβων, ξυπόλητων ηρώων και μη, που αντιστέκονται με κόστος, με οποιοδήποτε κόστος. Και μέσα σε αυτήν την αντίσταση ζούμε κι εμείς μια ιστορία που πληγώνει και γεμίζει θυμό και φόβο την ψυχή. Άνθρωποι καθημερινοί που δεν έφταιξαν, πληρώνουν την αλαζονεία, την έπαρση, τις άδικες επιθυμίες των Μεγάλων Αρχηγών. Ιστορίες της διπλανής πόρτας που κάποια στιγμή κτυπούν και τη δική μας.
Μια παρέα παιδιών, o Τάκης, η Σταυρούλα, η Αλέγρα, ο Πέπο, ο Άρης, η Ελένη, ο Έκτορας, η Αγγελική, η Λούνα που ζουν στη Θεσσαλονίκη και αλλάζουν το πεπρωμένο τους, την ιστορία. Προσπαθούν, μάχονται με τις δικές τους δυνάμεις, με κίνδυνο της ζωής τους αλλά δεν το βάζουν κάτω.
Αντίσταση το λέμε το σήκωμα του κεφαλιού, το ένα βήμα παραπέρα, όταν δεν αφήνουν κι εσύ …δεν λογαριάζεις. Όλα αυτά τα παιδιά θα ζήσουν στο πετσί τους τον ναζισμό, άσχετα αν είναι Έλληνες Χριστιανοί ή Εβραίοι. Μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που πέρασε τα πάνδεινα από τους Γερμανούς,στη Θεσσαλονίκη με εκείνες τις αμέτρητες ουρές με τους ξεριζωμένους που αναγκάστηκαν να φύγουν αλλά δεν γύρισαν πίσω , οι πιο πολλοί από αυτούς. Ζωές που διαλύθηκαν, περιουσίες που λεηλατήθηκαν, έρωτες που σβήστηκαν, σώματα και ψυχές που βασανίστηκαν.
Τι γνωρίζουν τα παιδιά σήμερα για την κατοχή, την αντίσταση και το ξεκλήρισμα των Εβραίων και πώς μπορούν οι μικροί ήρωες του ξυπόλητου τάγματος να ξυπνήσουν τις ευαίσθητες χορδές των εφήβων και να κινητοποιήσουν τον προβληματισμό τους για ιστορικά γεγονότα της δεκαετίας του 1940;
Μπορούν ο Τάκης και η Σταυρούλα, η Αλέγρα και ο Πέπο να παρασύρουν τους σημερινούς νεαρούς αναγνώστες στις διαδρομές τους στις γειτονιές της πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης και στον αγώνα τους να επιβιώσουν και να αντιταχθούν στη λαίλαπα του φασισμού;
Είναι η λογοτεχνία ένας τρόπος για να προσεγγίσουν οι μαθητές την Ιστορία και τι έχει να προσφέρει ένα ιστορικό μυθιστόρημα που απευθύνεται σε παιδιά στην αναζήτηση του εαυτού τους, του κόσμου τους και του ιστορικού παρελθόντος τους;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα έρχεται να δώσει απάντηση και μάλιστα με πολύ πειστικό τρόπο το βιβλίο Ξυπόλητοι ήρωες της Αλεξάνδρας Μητσιάλη που απέσπασε το 2017 το βραβείο ελληνικού εφηβικού-νεανικού βιβλίου του κύκλου ελληνικού παιδικού βιβλίου και το κρατικό βραβείο εφηβικού νεανικού-λογοτεχνικού βιβλίου.
Πρόκειται για μια ιστορία που ξετυλίγεται στη Θεσσαλονίκη τα δύο πιο κρίσιμα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής 1942-1943. Αγκαλιάζει τα γεγονότα που εξελίχθηκαν στην πόλη και σχετίζονται τόσο με τη δράση των οργανώσεων της Αντίστασης του ΕΑΜ-ΕΠΟΝ, όσο και με τη δράση των αρχών Κατοχής και των ταγμάτων ασφαλείας.
Η συγκρότηση, μάλιστα, του «ξυπόλυτου τάγματος» προέκυψε, ως αντίδραση – με κίνητρο την ενστικτώδη ανάγκη για επιβίωση – απέναντι σε μια βάναυση πράξη των ίδιων των κατακτητών, οι οποίοι με την είσοδο τους στην πόλη, τον Απρίλη του 1940, επέταξαν μεγάλα δημόσια κτίρια για να τα χρησιμοποιήσουν οι ίδιοι, μεταξύ αυτών και το «Παπάφειο» Ορφανοτροφείο της Θεσσαλονίκης.
Το «Παπάφειο», τότε, στέγαζε εκατόν εξήντα παιδιά, ηλικίας από έξι, μέχρι και είκοσι έξι ετών. Από αυτά τα πεινασμένα ορφανά και από άλλα παιδιά προήλθε το κύριο σώμα, αυτού του ρακένδυτου «τσούρμου», που ονομάστηκε από τον λαό «ξυπόλυτο τάγμα».
Η αντίσταση αυτή υπαγορεύτηκε αφενός από την ενστικτώδη ανάγκη για αυτοσυντήρηση και αφετέρου από την ανάγκη να σιτιστεί και η φτωχή και ανήμπορη γειτονιά, στην κατοχική Θεσσαλονίκη. Μια από αυτές της γειτονιές ήταν και η Άνω Πόλη, στους χώρος της οποίας έδρασε αυτή η ομάδα παιδιών, όπως δείχνει και η ασπρόμαυρη ταινία «Ξυπόλυτο Τάγμα» γυρισμένη λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση
Μια παρέα παιδιών και εφήβων ζει τα γεγονότα και πρωταγωνιστεί σ’ αυτά φωτίζοντάς τα μέσα από την οπτική της καθημερινής ζωής της κατεχόμενης πόλης και των ανθρώπων της, της προσπάθειας επιβίωσης κάποιων και της επικράτησης κάποιων άλλων, του αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας αλλά και για τη σωτηρία όσων κινδυνεύουν περισσότερο από τον φοβερό εχθρό. Συμφέροντα αντικρουόμενα, άνθρωποι διαφορετικοί, πλούσιοι και φτωχοί, χριστιανοί και εβραίοι, αγωνιστές της Αντίστασης και συνεργάτες των Χιτλερικών
Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη είναι μια αγαπημένη συγγραφέας παιδικών και εφηβικών βιβλίων. Με το ιστορικό της μυθιστόρημα « Ξυπόλυτοι ήρωες» μπήκε και στους καλύτερους συγγραφείς της ελληνικής λογοτεχνίας. Οι Ξυπόλυτοι ήρωες είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα για την Κατοχή και την Αντίσταση, για το Ξυπόλυτο Τάγμα και είναι συγκλονιστικό. Απίστευτη πλοκή, διάλογοι, εικόνες και …ιστορία. Με κομμένη την ανάσα διαβάζεις τις περισσότερες σελίδες, χωρίς διακοπές. Μόνο στις τελευταίες σελίδες στέκεσαι λίγο και στοχάζεται. Ένα βιβλίο με πάρα πολύ δυνατές συγκινήσεις. Μια ιστορία που σαν την τελειώσεις νοιώθεις για μια ακόμα φορά πως τα πιο σπουδαία πράγματα είναι αυτά που ζεις κάθε μέρα, οι μικροχαρές, ένα τραγούδι, ένας χορός, μια αγκαλιά, ένα καινούργιο ζευγάρι παπούτσια…
Να το διαβάσετε όλοι, να αφήσετε τα συναισθήματα να ξεχειλίσουν την ψυχή …τη ζωή σας!
δείτε περισσότερα εδώ και εδώ
Κατεβάστε και κάντε το παρακάτω φύλλο εργασίας
Ξυπόλητοι-Ήρωες-Φύλλο εργασίας
Η συνέντευξη της Αλεξάνδρα Μητσάλη για το βιβλίο της στο 1ο Γυμνάσιο Συκεών Θεσσαλονίκης
Η σχολική εφημερίδα «κατά τείχη» είχε τη χαρά να υποδεχτεί την Αλεξάνδρα Μητσιάλη. Με αφορμή το βιβλίο της «Ξυπόλυτοι ήρωες» μιλήσανε μαζί της για τα χρόνια της κατοχής στη Θεσσαλονίκη και τη φρίκη του ναζισμού αλλά και για την αντίσταση των ανθρώπων στη ναζιστική θηριωδία. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να πάρουν ένα διαφορετικό «μάθημα» Ιστορίας.
Δείτε την ανάρτησή τους πατώντας στην παρακάτω εικόνα
Το Ξυπόλητο τάγμα- η ταινία
Το Ξυπόλητο τάγμα είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που η δράση τους πήρε διαστάσεις μύθου όταν διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί κατακτητές στα χρόνια της κατοχής του Bʼ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα παιδιά μεταβάλλονται σʼ ένα είδος καλόκαρδης ηρωικής συμμορίας, που κλέβει από τους Γερμανούς και τους μαυραγορίτες για να συντηρεί τα μέλη της κι όσους μπορεί από τον κόσμο γύρω της. Eπίσης, πέρα από την αρωγή που παρείχαν στο κόσμο, κατάφερναν με την εξυπνάδα και το κουράγιο τους να βοηθούν την Αντίσταση, βρίσκοντας τρόπους να φυγαδεύουν στη Μέση Ανατολή Έλληνες, Αμερικάνους και Εγγλέζους αξιωματικούς, με σκοπό να ενωθούν με τους εκεί συμμαχικούς στρατούς.
Περισσότερα για την ταινία
Η ταινία σταθμός του ελληνικού κινηματογράφου προβάλλεται μετά από 54 χρόνια(!) σε επανέκδοση, με καινούργια κόπια. Το αρνητικό της ταινίας είχε χαθεί και χάρη στις προσπάθειες του διευθυντή της Ταινιοθήκης της Ελλάδας, Θόδωρου Αδαμόπουλου που εντόπισε δύο κόπιες προβολής σε καλή κατάσταση, δημιουργήθηκε, μετά από χρονοβόρες και πολυδάπανες διαδικασίες, ένα καινούργιο αρνητικό της ταινίας. Τα σημαντικότερα βραβεία Golden Medal Award, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Εδιμβούργου 1955. Tο ελληνικό όνομα του Γκρεγκ Τάλλας ήταν Γρηγόρης Θαλασσινός. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1909 πέθανε στην Αθήνα το 1993. Ο Βιτόριο Ντε Σίκα όταν είδε το 1955 το Ξυπόλητο Τάγμα στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου είπε στον Γκρεγκ Τάλλας: «Αν είχες γυρίσει αυτή την ταινία προτού γυρίσω εγώ τον Κλέφτη των Ποδηλάτων τότε σήμερα θα ήσουν εσύ ο Ντε Σίκα!». Tην καταπληκτική μουσική της ταινίας έχει γράψει ο Μίκης Θεοδωράκης και αυτή ήταν η πρώτη μουσική που συνέθεσε για κινηματογραφική ταινία. Tο Ξυπόλητο Τάγμα ήταν η πρώτη ελληνική ταινία που βραβεύθηκε σε διεθνές φεστιβάλ. Τα 63 από τα 66 παιδιά που πήραν μέρος στα γυρίσματα, ο Γκρεγκ Τάλλας τα πήρε από αναμορφωτήρια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Η μηχανή λήψης που χρησιμοποιήθηκε για την ταινία ήταν του 1924 και ο οπερατέρ Μιχάλης Γαζιάδης είχε στη διάθεσή του μόνο 6 προβολείς για το φωτισμό. Oι Aμερικανοί δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η ταινία γυρίστηκε με τόσο λίγα τεχνικά μέσα. O φωνολήπτης της Κολούμπια ήταν αδύνατο να δεχθεί πως αυτή η ταινία γυρίστηκε βουβή και πως είχαν επιτευχθεί τόσο άψογοι συγχρονισμοί στο ντουμπλάρισμα της ηχητικής μπάντας στην Ελλάδα!
Δείτε περισσότερα στο παρακάτω Wakelet
Οι μαθητές του Γ3 παρουσιάζουν..«ΞΥΠΟΛΗΤΟΙ ΗΡΩΕΣ» της Αλεξάνδρας Μητσιάλη
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.
