ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ
Εργαστήρια Δεξιοτήτων –
Επιμέρους θεματικές ενότητες: Αλληλοσεβασμός και Διαφορετικότητα, Ανθρώπινα Δικαιώματα και Συμπερίληψη, Εθελοντισμός
Τίτλος Προγράμματος:
«Γνωρίζουμε τα δικαιώματα των παιδιών, ταξιδεύοντας στην Κένυα»
Ως προς τον Θεματικό Άξονα «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ – Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη» και την επιμέρους θεματική ενότητα «Αλληλοσεβασμός και Διαφορετικότητα, Ανθρώπινα δικαιώματα και Συμπερίληψη, Εθελοντισμός», στόχος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές/μαθήτριες τους βασικούς άξονες πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι των αποκλεισμένων περιοχών μιας αναπτυσσόμενης χώρας, όπως η Κένυα (ανθρώπινα δικαιώματα, ανεπαρκής τροφή, δυσκολία ανεύρεσης πόσιμου νερού, θέματα σχετικά με το φύλο, την εκπαίδευση, την παιδική εργασία και την ασφαλή διαβίωση) και να κατανοήσουν πως όλα αυτά μας αφορούν σε όποιο μέρος του πλανήτη κι αν κατοικούμε.
Μέσω οπτικοακουστικού υλικού, θεατρικών παιχνιδιών, δραστηριοτήτων δημιουργικής γραφής, παραγωγής γραπτού και προφορικού λόγου, εικαστικής έκφρασης και διαφόρων ψηφιακών εργαλείων και με πυλώνες τη διαθεματική προσέγγιση και τη διερευνητική συνεργατική μάθηση, οι μαθητές/μαθήτριες
1.ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους –όπως αυτά διατυπώνονται στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού-
και για τις οργανώσεις που ευαισθητοποιούνται στην υπεράσπισή τους,
2.κατανοούν την έννοια του εθελοντισμού και τη σημασία του στη στήριξη του κοινωνικού συνόλου, αναπτύσσουν την ενσυναίσθηση, την αποδοχή της διαφορετικότητας, τον αυτοσεβασμό και τον αλληλοσεβασμό, την ευαισθησία απέναντι στις διακρίσεις και τις κοινωνικές ανισότητες και
3. προσεγγίζουν την έννοια/ιδιότητα του ενεργού πολίτη και συνειδητοποιούν την ευθύνη όλων μας με σκοπό την προσφορά βοήθειας στην κοινωνία και στον συνάνθρωπο γενικότερα.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες καλλιεργούν τις δεξιότητες που ακολουθούν:
- Δεξιότητες μάθησης: κριτική σκέψη, δημιουργικότητα και προσωπική έκφραση, επικοινωνία και συνεργασία
- Δεξιότητες ζωής: ανθεκτικότητα, ενσυναίσθηση και ευαισθησία, κοινωνικές δεξιότητες, πολιτειότητα, προσαρμοστικότητα, υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, οργανωτική ικανότητα
- Δεξιότητες της τεχνολογίας και της επιστήμης: ψηφιακός γραμματισμός, δεξιότητες δημιουργίας και διαμοιρασμού ψηφιακών δημιουργημάτων
- Δεξιότητες του νου: στρατηγική σκέψη, μελέτη περιπτώσεων, κατασκευές
Σε σύνδεση με το Π.Σ. στόχος είναι η κατάκτηση της γνώσης με βιωματικό τρόπο και η συνεργασία με τη σχολική, τοπική και ευρύτερη κοινότητα. Ειδικότερα, το σχέδιό συνδέεται με τα γνωστικά αντικείμενα της Γεωγραφίας, της Ιστορίας, της Γλώσσας, των Εικαστικών, της Θεατρικής Αγωγής, των Μαθηματικών (Στατιστική) και της Πληροφορικής.
Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό βασίζεται στις έννοιες και τις αξίες της Εκπαίδευσης για τον Ενεργό Πολίτη και μπορεί να εμπλουτίσει ενότητες της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, ενώ συνδέεται άμεσα με θεματικούς άξονες της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και της Αγωγής Υγείας και μπορεί να αξιοποιηθεί για project γύρω από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, την Ασφάλεια και τη Διατροφή.
Όσον αφορά το εκπαιδευτικό υλικό, για τον σχεδιασμό των δραστηριοτήτων χρησιμοποιείται το : Εκπαιδευτικό υλικό του ΙΕΠ «Κένυα, Action Aid Ελλάς», οπτικοακουστικό υλικό από το διαδίκτυο και υλικό που παραχωρήθηκε από συνάδελφο εκπαιδευτικό που συμμετείχε σε εθελοντικό ταξίδι στην Κένυα με την ομάδα εθελοντών Wheeling2Help, διάφορα ψηφιακά εργαλεία και οι ιδέες της εκπαιδευτικού που εκπονεί το συγκεκριμένο σχέδιο δράσης.
ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ, ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΕΝΥΑ-Η ΚΕΝΥΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Στο πρώτο εργαστήριο ερχόμαστε σε μια πρώτη επαφή και γνωριμία με την Κένυα, τον προορισμό του ταξιδιού μας. Χωρισμένοι/ες σε ομάδες αναζητάμε πληροφορίες για την Κένυα (θέση, σύνορα, έκταση και πληθυσμός, πρωτεύουσα και άλλες πόλεις, επίσημες γλώσσες και θρησκείες, εθνικός ύμνος, πολίτευμα, δημογραφία, κλίμα, τοπίο, ζώα, φυλές, αξιοθέατα κτλ.). Η κάθε ομάδα αναρτά σε ψηφιακό πίνακα padlet το υλικό που συγκέντρωσε, προσθέτοντας στην ανάρτησή της και σχετικό οπτικοακουστικό υλικό. Ακολουθεί η παρουσίαση των εργασιών από τις ομάδες. Παράλληλα, βλέπουμε βίντεο για την Κένυα, με υλικό που παραχωρήθηκε από εκπαιδευτικό που συμμετείχε σε εθελοντικό ταξίδι στην Κένυα με την ομάδα εθελοντών Wheeling2Help.
ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ-ΑΠΟ ΤΟ Α ΜΕΧΡΙ ΤΟ Ω, ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΟΥ!
Στο δεύτερο εργαστήριο ερχόμαστε σε μια πρώτη επαφή με τα δικαιώματα των παιδιών, όπως αυτά έχουν οριστεί επισήμως σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.
Χωρισμένοι/ες σε ομάδες δημιουργούμε αναρτήσεις στο padlet «Γνωρίζουμε τα δικαιώματα των παιδιών, ταξιδεύοντας στην Κένυα» και στην ανάρτησή της η κάθε ομάδα γράφει σε κατακόρυφη σειρά όλα τα γράμματα του αλφάβητου. Για κάθε γράμμα καταγράφει τα δικαιώματα που σκέφτεται και κατόπιν παρουσιάζει τα δικαιώματα που κατέγραψε. Στη συνέχεια παρακολουθούν βίντεο για τα Δικαιώματα του Παιδιού και προσθέτουν όσα δικαιώματα έχουν παραλείψει. Επίσης, μπορούν να εξηγήσουν για ποιον λόγο προτείνουν δικαιώματα που δεν υπάρχουν στη Σύμβαση και θα θέλανε να τα απολαμβάνουν όλα τα παιδιά του κόσμου. Εκτυπώνουν τις αναρτήσεις και δημιουργούν με αυτές την αφίσα «Από το α μέχρι το ω, τα δικαιώματά μου!».
ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ
-ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΜΟΥ ΝΑ ΞΕΡΩ!
Αρχικά, συζητούν για τις κατηγορίες των Δικαιωμάτων του Παιδιού και γενικά των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (πολιτικά δικαιώματα, κοινωνικά-οικονομικά δικαιώματα και περιβαλλοντικά-πολιτιστικά δικαιώματα).
Στη συνέχεια, επιλέγουν δικαιώματα από την αφίσα «Από το α μέχρι το ω, τα δικαιώματά μου!» και τα αναπαραστούν στην τάξη είτε με παντομίμα είτε με «παγωμένη εικόνα», ενώ τα υπόλοιπα παιδιά προσπαθούν να ανακαλύψουν το δικαίωμα που κάθε φορά παρουσιάζετε.
ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ-ΠΟΙΟΣ ΠΑΙΖΕΙ ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΟΥ;
Παρακολουθούν το βίντεο «Τα παιδιά στην Κένυα λένε» (με φωτογραφίες από το εκπαιδευτικό υλικό της Action Aid και το διαδίκτυο) και αντιστοιχίζουν τις ιστορίες των παιδιών που παρουσιάζονται σε αυτό με την κατάσταση των Δικαιωμάτων τους. Συζητούν για την παραβίαση των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (π.χ. σε ποιες χώρες, κατά τη γνώμη μας, συμβαίνουν οι περισσότερες καταπατήσεις και για ποιον λόγο), εντοπίζουν τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στα δικαιώματα που οι ίδιοι/ίδιες έχουμε και στα δικαιώματα των παιδιών που παρουσιάζονται στο βίντεο και προτείνουν λύσεις για τα ζητήματα που παρακολούθησαν.
Στη συνέχεια συζητούν για περιπτώσεις καταπάτησης Δικαιωμάτων στο σχολείο ή στη γειτονιά τους, για τους υπεύθυνους για την τήρηση της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού και για το τι θα μπορούσαν να κάνουν ως μαθητές/μαθήτριες, ως κάτοικοι της γειτονιάς αλλά και ως πολίτες του κόσμου, ώστε όλα τα παιδιά του κόσμου να απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματά τους. Ενημερώνονται από την εκπαιδευτικό για τον Συνήγορο του Πολίτη και τη συμβολή του στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού και χωρισμένοι/ες σε ομάδες γράφουν επιστολές στον Συνήγορο του Πολίτη σχετικά με το ζήτημα.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
-ΜΑΔΑΜΕ ΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ;
Xωρισμένοι/ες σε ομάδες, καταγράφουν σε χάρτινα πέταλα καταστάσεις που τους προκαλούν στην καθημερινότητα συναισθήματα ασφάλειας και καταστάσεις που τους προκαλούν συναισθήματα ανασφάλειας και δημιουργούν με αυτά τις δικές τους μαργαρίτες της ασφάλειας και της ανασφάλειας.
Μελετούν την καταγραφή που έκαναν οι μαθητές ενός δημοτικού σχολείου στην επαρχία Μπάμα της Κένυας και στην παραγκούπολη του Ναϊρόμπι και σχολιάζουν τις ομοιότητες και τις διαφορές που εντοπίζουν. Στη συνέχεια, με εικόνες σε σχήμα πέταλου φτιάχνουν τη μαργαρίτα της ασφάλειας και της ανασφάλειας για τα παιδιά της Κένυας.
Με όλες τις μαργαρίτες δημιουργούν αφίσες με τίτλο «Μαδάμε τη μαργαρίτα της φτώχειας;». Συνδυάζουν αν μπορούν όσα έγραψαν στα πέταλα, καθώς και τις εικόνες, με δικαιώματα των παιδιών από τη Διακήρυξη Δικαιωμάτων του παιδιού, εκφράζουν και αιτιολογούν τα συναισθήματά τους και «μαδούν » την αρνητική μαργαρίτα των παιδιών της Κένυας, δίνοντας λύση για κάθε πέταλο που την αποτελεί, διαπιστώνοντας τη σύνδεση της φτώχειας με την ανασφάλεια.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ –
ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑ
Στο συγκεκριμένο εργαστήριο έρχονται σε επαφή με εκπαιδευτικό υλικό (φωτογραφίες, βίντεο, στοιχεία έρευνας) από την Κένυα, εντοπίζουν και αναλύουν ζητήματα που προκύπτουν σε σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα σε μια αναπτυσσόμενη χώρα, όπως η Κένυα και συγκρίνουν την ποιότητα της δικής μας εκπαίδευσης με την εκπαίδευση των παιδιών στην Κένυα.
Παρακολουθούν το ντοκιμαντέρ «Εκπαίδευση για ποιον;» με αποσπάσματα συνεντεύξεων εκπαιδευτικών και μαθητών από την Κένυα και την Ελλάδα σχετικά με το πώς βλέπουν την κατάσταση της εκπαίδευσης μέσα από τη δική τους εμπειρία.
Παρατηρούν το «Δέντρο της παραγκούπολης» και αναγνωρίζουν με ποιον τρόπο απεικονίζονται τα ζητήματα της περιοχής. Σε χαρτί του μέτρου φτιάχνουν την αφίσα «Το δικό μου σχολείο» και «Το σχολείο στην Κένυα». Σε κάθε σχολείο προσθέτουν τα στοιχεία της εκπαίδευσης που αφορούν το δικό τους σχολείο και τα παιδιά που πηγαίνουν σχολείο στην Κένυα. Συζητάμε για την ποιότητα της δικής τους εκπαίδευσης και της εκπαίδευσης των παιδιών στην Κένυα και εκφράζουν τις σκέψεις τους για το μέλλον της σε παγκόσμια κλίμακα. Τέλος, δημιουργούν αφίσες με σχετικά μηνύματα.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΕ ΝΕΡΟ/
ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ/ΠΟΣΙΜΟ ΚΑΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΝΕΡΟ/ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΕΒΕΛΥΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗ
Βάζουν στη σωστή σειρά τις εικόνες με τα στάδια της οικιακής ύδρευσης και σχολιάζουν τις εικόνες για το πόσιμο και το ακατάλληλο νερό. Διαπιστώνουν αν μπορούν τι διαφοροποιεί το πόσιμο από το ακατάλληλο νερό, περιγράφουν τη διαδικασία που απαιτείται ώστε να γίνει πόσιμο το νερό και προβληματίζονται σχετικά με τη σημαντικότητά της, καταγράφοντας τις συνέπειες από την κατανάλωση ακατάλληλου νερού. Εντοπίζουν αν μπορούν ποια από αυτά τα στάδια χρειάζονται για να γίνει πόσιμο το νερό που φανταστήκανε ότι δεν υπάρχει σε κάποια μέρη του κόσμου, και προσπαθούν αν αιτιολογήσουν γιατί υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που στερούνται το νερό και προτείνουν τρόπους που θα μπορούσαν να το προμηθευτούν.
Στη συνέχεια, εντοπίζουν ομοιότητες και διαφορές με άλλους συνομήλικούς μας στον κόσμο σχετικά με την κατανάλωση νερού. Αρχικά συμβουλεύονται τον κατάλογο κατανάλωσης νερού και συζητούν για την κατανάλωση που κάνει ένα μέσο σπίτι στην περιοχή τους. Παρακολουθούν το βίντεο «Εθελοντικό ταξίδι στην Κένυα» και από το βίντεο «Στην Κένυα με την Έβελυν» το απόσπασμα που αναφέρεται στο νερό και συζητούν για την κατανάλωση που κάνει η Έβελυν στο σπίτι της. Συζητούν τι τους έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση, ποια θεωρούν με πιο σημαντική δυσκολία που αντιμετωπίζει η Έβελυν και τα υπόλοιπα παιδιά της περιοχής σχετικά με το νερό, συγκρίνουν την κατανάλωση στο δικό τους σπίτι και στα σπίτια των παιδιών που ζουν στην Κένυα, εκφράζουν τα συναισθήματά τους και προτείνουν λύσεις για να βρίσκει η Έβελυν και τα άλλα παιδιά πιο εύκολα ασφαλές νερό, καθώς και τι θα μπορούσαν να κάνουν οι ίδιοι/ίδιες στο σπίτι τους σχετικά με την κατανάλωση του νερού. Τέλος, δημιουργούν αφίσες με σχετικά μηνύματα.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΕ ΤΡΟΦΗ –
ΕΓΩ ΤΡΩΩ, ΕΣΥ ΤΙ ΤΡΩΣ; / Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΓΗ ΑΛΛΙΩΣ…/
Ο ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Τα παιδιά ενημερώνονται για τις τυπικές διατροφικές συνήθειες ενός παιδιού στην Κένυα και κάποιων άλλων παιδιών και προβληματίζονται σχετικά με τη σημαντικότητα της διατροφής. Βλέπουν :
1)το βίντεο «Στην Κένυα με την Έβελυν» και σημειώνουν όποια τροφή ακούνε στο βίντεο.
2)Το παρακάτω βίντεο που είναι μια ταινία για την πείνα και τη φτώχεια που έφερε η παγκοσμιοποίηση. Υπάρχουν 10.000 άνθρωποι που πεθαίνουν καθημερινά λόγω της πείνας και του υποσιτισμού. Αυτή η μικρού μήκους ταινία δείχνει ένα ξεχασμένο τμήμα της κοινωνίας. Οι άνθρωποι που ζουν με τα σκουπίδια των ανθρώπων για να επιβιώσουν. Αυτό που εμπνέει είναι η ελπίδα και η πνευματικότητα που δεν άφησαν ποτέ αυτόν τον λαό.
Συζητούν τις εντυπώσεις τους από τα βίντεο, τις ελλείψεις στη διατροφή της Έβελυν και των άλλων παιδιών, τον αντίκτυπο της διατροφής τους στην καθημερινότητά της (υγεία, σχολείο, δουλειές σπιτιού, ανεύρεση νερού κτλ.) και συγκρίνουν τη διατροφή τους με τη δική τους.
Στη συνέχεια προβληματίζονται σχετικά με την άνιση κατανομή τροφής στον πλανήτη. Παρατηρούν και σχολιάζουν τον Παγκόσμιο χάρτη υποσιτισμού και τον Χάρτη υποσιτισμού της Αφρικής. Στο τέλος των δραστηριοτήτων αναζητούν τις αιτίες που προκαλούν την άνιση κατανομή τροφής και εκφράζουν με τις σκέψεις τους για το πώς θα μπορούσε να γίνεται διαφορετικά η κατανομή τροφής στον κόσμο μας. Τέλος, δημιουργούν αφίσες με σχετικά μηνύματα.
ΜΠΑΙΝΩ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ/ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
Τ α παιδιά καλλιεργούν την ενσυναίσθησή τους μπαίνοντας στη θέση παιδιών που καταπατώνται τα δικαιώματά τους και υλοποιούν δραστηριότητες δημιουργικής γραφής, τις οποίες παρουσιάζουν στην τάξη μαζί τις αφίσες που δημιουργήσαν κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος.
ΔΡΑΣΕΙΣ
ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ-
Γίνεται προσπάθεια να κατανοήσουν την έννοια του εθελοντισμού και τη σημασία του στη στήριξη του κοινωνικού συνόλου. Ορίζουν αν μπορούν την έννοια του εθελοντισμού και συζητούν για το έργο και την προσφορά εθνικών και διεθνών εθελοντικών οργανώσεων που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των παιδιών καθώς και τις δυνατότητες συμμετοχής στις δράσεις τους.
Σχεδιάζουν την υλοποίηση μιας δράσης(π.χ. συγκέντρωσης χρημάτων για την αγορά φαρμάκων και την αποστολή τους στην ελληνική εθελοντική οργάνωση «Γιατροί καρδιάς» ή μπορούν να συζητήσουν κάποια άλλη δράση . Στη συνέχεια καταγράφουν τις ερωτήσεις που θα υποβάλουν σε μέλος της εθελοντικής ομάδας Wheeling2help που πήρε μέρος σε εθελοντικό ταξίδι στην Κένυα.
Η τελευταία δράση μπορεί να υλοποιηθεί διαδικτυακά με μαθητές/τριες αλλά και τους γονείς τους.
ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
-ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΤΕΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Με την ολοκλήρωση του προγράμματος συμπληρώνουν έντυπο φύλλο αξιολόγησης για το σχέδιο δράσης, τις δραστηριότητες που υλοποιήθηκαν, τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν, τα συμπεράσματα που βγάλανε και τις γνώσεις που αποκομίσανε, τα προϊόντα που δημιουργήσανε και τα συναισθήματά τους από τη συμμετοχή τους στο συγκεκριμένο σχέδιο δράσης. Συμπληρωματικά, καταγράφουν τις εντυπώσεις τους σε ψηφιακό πίνακα padlet, όπως κάνουν μετά την ολοκλήρωση κάθε θεματικού άξονα. Τα αποτελέσματα/συμπεράσματα του ερωτηματολογίου/φύλου αξιολόγησης, αξιολογούνται από τις ομάδες μας και παρουσιάζονται στην τάξη.
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.
