Μίκης Θεοδωράκης- Ένας εμβληματικός Μουσικοσυνθέτης με αγάπη στην 7η τέχνη

theodorakis cinema 1
mikis theodorakis

Francois BIBAL/Gamma-Rapho via Getty Images/Ideal Image

Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας. Ένα πρόσωπο που σημάδεψε για δεκαετίες τη χώρα μας όχι μόνο μουσικά αλλά και πολιτικά, αφού τα τραγούδια του συνδέθηκαν με τον απελευθερωτικό αγώνα και τους πολιτικούς αγώνες κατά της δικτατορίας και όχι μόνο. Το πάθος του για τη μουσική και τις ιδέες του, τον χαρακτήριζαν και «έντυναν» κάθε του απόφαση στη ζωή.

Υπήρξε πρώην υπουργός, 4 φορές εκλεγμένος βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου με το ΚΚΕ και τη ΝΔ, κι ακτιβιστής τιμημένος με το Βραβείο Ειρήνης Λένιν το 1983. Το 2000 υπήρξε υποψήφιος για βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.

Βιογραφία 

Ο σπουδαίος συνθέτης γεννήθηκε  στις 29 Ιουλίου 1925 στη Χίο. Η καταγωγή του πατέρα του, Γιώργη Θεοδωράκη, Μπιζανομάχου, ήταν από τον Γαλατά Χανίων και της μητέρας του, Ασπασίας Πουλάκη, από το Τσεσμέ της Μικράς Ασίας.

Τα παιδικά του χρόνια ο Μίκης Θεοδωράκης τα πέρασε σε διάφορες πόλεις της ελληνικής επαρχίας όπως τη Μυτιλήνη, τα Γιάννενα, το Αργοστόλι, τον Πύργο Ηλείας, την Πάτρα και κυρίως στην Τρίπολη Αρκαδίας, λόγω των συχνών μεταθέσεων του δημοσίου υπαλλήλου πατέρα του.

Το όνομα Μίκης το πήρε από έναν θείο του διπλωμάτη από την Αλεξάνδρεια, ο οποίος δεν θεωρούσε το βαφτιστικό «Μιχάλης» αντάξιο του ανιψιού του.

Η οικογένειά μου και το ταλέντο μου με εφοδίασαν με δύο “όπλα”, τη Μουσική και τον Μύθο της πατρίδας, που κατάφεραν να με συμφιλιώσουν με τη ζωή και κάποτε με τους ανθρώπους. Από τη γενιά του πατέρα μου -τόσο της γιαγιάς μου όσο και του παππού μου- έμαθα από παιδί ιστορίες απίστευτες”.
Οι μισές μιλούσαν για μουσική και οι άλλες μισές για μάχες και για αίμα. Και έτσι έγινα αυτός που έγινα. Ποιος Κρητικός δεν ξέρει τον Θοδωρομανώλη, τον ξακουστό λυράρη; Ή τους Χάληδες, τους πολέμαρχους, που ο πιο μικρός, ο Στέφανος πολεμούσε και τραγουδούσε εκείνο το τραγούδι του που θα τον έκανε αθάνατο και που λέει «Πότε θα κάνει ξαστεριά»;

Ποιος δεν ξέρει τον Σπυριδάκη, τον οπλαρχηγό της Δυτικής Κρήτης με την κόρη του την Αικατερίνη, που πολεμούσε τους Τούρκους στο πλευρό του και που όταν έγινε γιαγιά μου με μάθαινε από μικρό να σημαδεύω με τον τσεφτέ τα κόκκινα μήλα; Τι φταίω εγώ που η μουσική μου μυρίζει μπαρούτι κι η αγάπη μου για την πατρίδα, μουσική;
Το περίεργο όμως είναι, ότι τελικά η μοναξιά μου, μέσα βαθιά μου, τριπλασιάστηκε γιατί ποιος μπορεί να πιστέψει τέτοιες τρελές ιστορίες που τελικά διαμόρφωσαν τη ζωή μου και την τέχνη μου;» θα πει το 2011 σε συνέντευξη που έδωσε ο Μίκης Θεοδωράκης στη Μαρία Λυσάνδρου.

Έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις σε ηλικία 13 ετών!
Στην Τρίπολη, μόλις 17 ετών, δίνει την πρώτη του συναυλία παρουσιάζοντας το έργο του Κασσιανή και παίρνει μέρος στην αντίσταση κατά των κατακτητών. Στη μεγάλη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 συλλαμβάνεται για πρώτη φορά από τους Ιταλούς και βασανίζεται.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής όμως συλλαμβάνεται  και βασανίζεται επανειλημμένα, ενώ πέρασε στην παρανομία και οργανώθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο. Μετά την απελευθέρωση έλαβε μέρος στον Εμφύλιο πόλεμο όπου συνεχίστηκε η ιστορία των συλλήψεων και των βασανισμών του. Εξορίσθηκε για πρώτη φορά το 1947 στην Ικαρία και την επόμενη χρονιά μεταφέρθηκε στη Μακρόνησο. Το 1950 όμως επιστρέφει στην Αθήνα και αποφοιτά από το Ωδείο με δίπλωμα στην αρμονία.

Το 1954 μεταναστεύει με κρατική υποτροφία στο Παρίσι όπου εγγράφεται στο Conservatoire και σπουδάζει με τον Ολιβιέ Μεσιάν μουσική ανάλυση, καθώς επίσης και διεύθυνση ορχήστρας με τον Εζέν Μπιγκό. Συνθέτει μουσική για το μπαλέτο της Λουντμίλα Τσέρινα, το Κόβεντ Γκάρντεν, το Μπαλέτο της Στουτγκάρδης και επίσης για τον κινηματογράφο. Το 1957 του απονέμεται το πρώτο βραβείο του Φεστιβάλ της Μόσχας από τον Σοστακόβιτς για το έργο του Suite No 1 για πιάνο και ορχήστρα. Συγχρόνως συνθέτει πολλά έργα συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου.
Σε συνέντευξή του στον στον Νίκο Λακόπουλο για τους Decadence Times ο Μίκης Θεοδωράκης είχε πει: «Συνθέτης είναι εκείνος που γράφει συμφωνική μουσική. Αυτός που γράφει τραγούδια είναι τραγουδοποιός. Όσον αφορά τη συμφωνική μουσική, αυτή βγαίνει από το κεφάλι, βασικά μαθηματικό, γιατί με τους ήχους χτίζεις από μονοκατοικίες μέχρι ουρανοξύστες.
Γι’ αυτό κι εγώ πιστεύω ότι είμαι ένας  “Γερμανός” συνθέτης γεννημένος στο Αιγαίο και ένας Κρητικός τραγουδοποιός που έζησε στο Παρίσι. Το ξέρω ότι είμαι πολύπλοκος και κατανοώ ότι είναι δύσκολο να γίνω γνωστός στην ολότητά μου. Ίσως αυτό να συμβεί σε βάθος χρόνου.
Πάντως, επειδή κι εγώ έχω μεγάλη αδυναμία στο καλό τραγούδι (ομολογώ ότι αυτό με γεμίζει 100%), θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή, γιατί τα τραγούδια μου βρήκανε γόνιμο χώμα για ν’ ανθίσουν πάνω στις καρδιές γενικά όλων των ανθρώπων και ειδικά των συμπατριωτών μου, που είναι και το πιο δύσκολο».

theodorakis cinema 3

Bertrand LAFORET/Gamma-Rapho via Getty Images/Ideal Image

Το 1960 επιστρέφει στην Ελλάδα. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ηχογραφείται για πρώτη φορά ο Επιτάφιος, που ανοίγει έναν καινούργιο δρόμο για το ελληνικό τραγούδι, όχι μόνο γιατί σηματοδοτεί μία ουσιαστική αλλαγή στη μουσική φόρμα, αλλά γιατί παντρεύει τη σύγχρονη λαϊκή μουσική με τη σύγχρονη ελληνική ποίηση, και το ευρωπαϊκό έντεχνο στοιχείο με το ελληνικό λαϊκό στοιχείο. Η πρώτη εκδοχή του Επιτάφιου του Γιάννη Ρίτσου (γράφτηκε το 1958) ηχογραφήθηκε από τη Νάνα Μούσχουρη σε ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας Μάνου Χατζιδάκι.

Την ίδια χρονιά ο Μίκης Θεοδωράκης αρχίζει και, σχεδόν, τελειώνει το Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη. «Εν τούτοις δεν βιάστηκα να το παρουσιάσω», όπως λέει και ο ίδιος στο βιβλίο του “Μουσική για τις μάζες”, «γιατί διαισθανόμουνα ότι το ελληνικό κοινό δεν ήταν ακόμη ώριμο για να το δεχτεί». Η πρώτη εκτέλεσή του έγινε στα τέλη του 1964.

Το 1960, επίσης, ο Μίκης Θεοδωράκης γράφει τη μουσική για τα Επιφάνεια, σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, και συνθέτει δεκάδες κύκλους τραγουδιών που βρίσκουν βαθύτατη απήχηση στην Ελλάδα. Ιδρύει την Μικρή Συμφωνική Ορχήστρα Αθηνών και δίνει πολλές συναυλίες στη χώρα προσπαθώντας να εξοικειώσει τον κόσμο με τη συμφωνική μουσική.

Το 1964 αποκτά διεθνή αναγνώριση με τη σύνθεση της μουσικής για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη, Αλέξης Ζορμπάς (Zorba the Greek).
Την 21η Απριλίου του 1967 απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση κατά της Δικτατορίας. Τον Μάιο του 1967 ιδρύει μαζί με άλλους την πρώτη αντιστασιακή οργάνωση κατά της Δικτατορίας, το ΠΑΜ και εκλέγεται πρόεδρός του.

Συλλαμβάνεται τον Αύγουστο του 1967 κι αφού πρώτα τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό, τελικά εξορίζεται από την Ελλάδα και καταλήγει στο Παρίσι στις 13 Απριλίου 1970. Πολλά από τα καινούργια έργα του καταφέρνει με διάφορους τρόπους να τα μεταβιβάσει στο εξωτερικό, όπου τραγουδιούνται από τη Μαρία Φαραντούρη και τη Μελίνα Μερκούρη. Το 1974 με την πτώση της Δικτατορίας γυρίζει στην Ελλάδα.
6 χρόνια αργότερα θα αυτοεξοριστεί στο Παρίσι. Δεν έπαψε ποτέ να παίρνει θέση για τις πολιτικές εξελίξεις στην χώρα μας και δεν σταμάτησε ποτέ να υπερασπίζεται τις ιδέες του με πάθος, ακόμα κι όταν αυτό του στοίχιζε σε δημοφιλία. Εξάλλου αυτό που ήξερε πώς πάντα θα έμενε στο τέλος είναι το σπουδαίο μουσικό έργο του.

theodorakis cinema 4

REPORTERS ASSOCIES/Gamma-Rapho via Getty Images/Ideal Image

Στις συνθέσεις που έχει ολοκληρώσει ο Μίκης Θεοδωράκης περιλαμβάνονται έργα όπερας, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, ορατόρια, μπαλέτα, χορωδιακή, εκκλησιαστική μουσική, μουσική αρχαίου δράματος, θεάτρου, κινηματογράφου, έντεχνου, λαϊκού τραγουδιού, λαϊκά ορατόρια και μετασυμφωνικά έργα.

Θυμόμαστε τα πιο εμβληματικά του έργα ως ελάχιστη απόδοση τιμής  στον σπουδαίο αυτό Έλληνα συνθέτη στον οποίο υποκλίθηκε ολόκληρος ο πλανήτης.

Ο μουσικός Μίκης Θεοδωράκης

theodorakis cinema 2

Portrait of Greek composer and musician Mikis Theodorakis playing the piano, circa 1945. (Photo by Keystone/Hulton Archive/Getty Images) / Keystone/Hulton Archive/Getty Images/Ideal Image

Ο Μίκης Θεοδωράκης, κατά τη μακρά πορεία του στην τέχνη, είδε τη μουσική του να διαδίδεται σε όλο τον κόσμο και να γίνεται κομμάτι των ανθρώπων.

Το πιο διάσημο έργο του είναι σίγουρα το συρτάκι του «Ζορμπά» που έχει ακουστεί στα πέρατα της γης. Ωστόσο, ο Μίκης Θεοδωράκης έλαμψε στη μελοποίηση λογοτεχνικών και ποιητικών κειμένων. Ξεκινώντας με τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου το 1958-’59, μελοποίησε αργότερα Σεφέρη («Επιφάνια»), Αναγνωστάκη («Μπαλάντες»), Ελύτη («Μικρές Κυκλάδες», «Άξιον εστί»), Σικελιανού («Πνευματικό εμβατήριο»), Λόρκα, Νερούδα.

Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε στ΄αλήθεια, με κάθε έννοια του όρου, διεθνής προσωπικότητα. Συνθέσεις του με αγγλικό στίχο έχουν τραγουδήσει καλλιτέχνες όπως η Εντίθ Πιάφ και οι Beatles.

Ένα το χελιδόνι

Από την άλλη είναι και ο συνθέτης των δικών μας παιδικών χρόνων. Αυτός ο οποίος κάθε φορά στις σχολικές μας γιορτές είχε πρωταγωνιστικό ρόλο. Το «Ένα το χελιδόνι» του το έχουμε τραγουδήσει όλοι σε αμφιθέατρα και σχολικές αίθουσες. Κι αυτό αποδεικνύει πως είχε καταφέρει με την παρουσία του να στιγματίσει, δεκαετίες και γενιές. Κι ως μουσικό κι ως πραγματικό διανοούμενο, θα τον θυμόμαστε πάντα.

Ένα από τα πέντε εμβληματικά τραγούδια του Άξιον Εστί σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη. Όπως είχε αναφέρει ο Ελύτης σε συνέντευξη του για το Άξιον Εστί: «Έβλεπα καθαρά ότι η μοίρα της Ελλάδας ανάμεσα στα άλλα έθνη ήταν ό,τι και η μοίρα του ποιητή ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους και βέβαια εννοώ τους ανθρώπους του χρήματος και της εξουσίας. Αυτό ήταν ο πρώτος σπινθήρας, ήταν το πρώτο εύρημα, και η ανάγκη που ένιωθα για μια δέηση μου έδωσε το δεύτερο εύρημα, να δώσω δηλαδή σ´ αυτή τη διαμαρτυρία μου για το άδικο, τη μορφή μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας. Έτσι γεννήθηκε το Άξιον Εστί».

Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ

Από το εμβληματικό «Άξιον Εστί» το οποίο κυκλοφόρησε το 1964. Ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποιεί τον Ελύτη και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης  ντύνει με τη φωνή του ένα τραγούδι που έχει περάσει πια στο συλλογικό ασυνείδητο του Έλληνα.

Άσμα Ασμάτων

 

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης

Η Μαρία Φαραντούρη ερμηνεύει ζωντανά στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού το “Άσμα Ασμάτων” στη συναυλία “Χθες άρχισα να τραγουδώ” για τα 50 χρόνια καριέρας…

“Κοπέλες του Άουσβιτς,
του Νταχάου κοπέλες,
μην είδατε την αγάπη μου;

Την είδαμε σε μακρινό ταξίδι,
δεν είχε πιά το φόρεμά της
ούτε χτενάκι στα μαλλιά.”

 

Δραπετσώνα

Η «Δραπετσώνα» κυκλοφόρησε σε δισκάκι 45 στροφών έχοντας στην άλλη πλευρά το εξίσου πολύ μεγάλο τραγούδι «Μάνα μου και Παναγιά», επίσης, σε στίχους του Τάσου Λειβαδίτη, τα οποία σχεδόν ταυτόχρονα ηχογραφήθηκαν και με τη φωνή της Μαίρης Λίντα σε 45άρι. Και τα δύο μπήκαν στον κύκλο τραγουδιών του Θεοδωράκη «Πολιτεία».

Ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης λέει: «Ο Tάσος Λειβαδίτης, θυμάμαι, είχε έλθει στο σπίτι μου στη Nέα Σμύρνη και είχε ακούσει ένα μέρος από ένα κοντσέρτο για πιάνο που είχα αρχίσει να γράφω. Tου άρεσε πολύ, έβαλε λόγια στη μουσική και έτσι γράψαμε το ”Mάνα μου και Παναγιά”. Για να βγει σε δίσκο, όμως, έπρεπε να γράψουμε άλλο ένα τραγούδι, να το ”ζευγαρώσουμε”, γιατί τότε βγαίνανε οι δίσκοι μικροί, με δύο τραγούδια ο καθένας. Ο αδελφός μου είχε προτείνει να γράψω ένα τραγούδι για τα γεγονότα.

Εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση ήθελε να διώξει τους πρόσφυγες απ’ τις παράγκες τους στη Δραπετσώνα, χωρίς να τους δώσει αποζημίωση. Για εκείνους ήταν ένας αγώνας επιβίωσης, ένας αγώνας ζωής ή θανάτου, καθώς πήγαιναν οι μπουλντόζες και τους ξήλωναν τα σπίτια.
Mια μέρα, πηγαίνοντας με το αυτοκίνητο προς την Kολούμπια για φωνοληψία του ”Mάνα μου και Παναγιά”, μου ήρθε ξαφνικά η έμπνευση για τη ”Δραπετσώνα”, μπροστά στο θέατρο Kαλουτά. Σταμάτησα απότομα και έγραψα τη μελωδία. Tο ίδιο βράδυ τηλεφώνησα στον Λειβαδίτη, του τραγούδησα απ’ το τηλέφωνο τη μελωδία κι εκείνος έγραψε τους στίχους. Έτσι βγήκαν τα δύο τραγούδια σ’ ένα 45άρι».

 

Το γελαστό παιδί

Το «Γελαστό παιδί» του Μίκη Θεοδωράκη δεν ήταν ελληνόπουλο, αλλά ένας επαναστάτης από την Ιρλανδία. Ήταν ο Michael Collins, ένας από τους σημαντικότερους ηγέτες του ιρλανδικού απελευθερωτικού κινήματος. Πρόκειται, σύμφωνα με τη Μηχανή του Χρόνου, για ένα μελοποιημένο ποίημα του Ιρλανδού ποιητή Brendan Beham, το οποίο μεταφράστηκε από το Βασίλη Ρώτα και μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη τον Οκτώβριο του 1961 για τις ανάγκες του έργου «Ένας Όμηρος».
Είμαστε  δυο, είμαστε τρεις

 

Είναι μέρος του έργου του «Τα τραγούδια του Ανδρέα», έργο αφιερωμένο στον αγωνιστή του αντιδικτατορικού αγώνα Ανδρέα Λεντάκη. Αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα και κυρίως στα βασανιστήρια που υποβάλλονταν τόσο ο Μίκης θεοδωράκης, όσο και τα βασανιστήρια που είχε υποστεί ο ίδιος ο Ανδρέας Λεντάκης, στο κτήριο της Ασφάλειας της Μπουμπουλίνας. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα του αγώνα ενάντια στην Χούντα των Συνταγματαρχών το οποίο συμπεριλαμβάνει με τη σειρά τα τραγούδια: Αυτό που ήσουν κάποτε, Είμαστε δυο, Σου είπαν ψέματα, Το σφαγείο.

Θα σημάνουν οι καμπάνες

Γιάννης Ρίτσος, Μίκης Θεοδωράκης και Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Ο συνθέτης αφιέρωσε ολόκληρο δίσκο στο ποίημα του Ρίτσου, ονομάζοντάς τον Ρωμιοσύνη, ο οποίος κυκλοφόρησε το 1966. Μερικά από αυτά τα τραγούδια του δίσκου τραγουδήθηκαν από το κοινό και ερμηνεύθηκαν από πολλούς καλλιτέχνες, ενώ έως και σήμερα, μερικά εξ αυτών, είναι από τα πιο αναγνωρίσιμα κομμάτια του συνθέτη, όπως για παράδειγμα το Αυτά τα δέντρα, το Όταν σφίγγουν το χέρι και το Θα σημάνουν οι καμπάνες.

Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης εξομολογήθηκε στην αυτοβιογραφία του πως βασανίστηκε πολύ ώσπου να κατανοήσει το έργο και επί μήνες ολόκληρους άκουγε κάθε βράδυ την κασέτα που του είχε δώσει ο Μίκης, μέχρι να κατακτήσει την ουσία του ποιητικού λόγου.

Στο περιγιάλι το κρυφό (Άρνηση)

Το ποίημα «Άρνηση» του Γιώργου Σεφέρη θα γίνει κάτι σαν δεύτερος Εθνικός Ύμνος μελοποιημένο από τον Μίκη Θεοδωράκη θα γνωρίσει τεράστια επιτυχία και θα εκφράσει την ανάγκη του ελληνικού λαού για Δημοκρατία. Η «Άρνηση» μελοποιήθηκε από τον Μίκη Θεοδωράκη στο Παρίσι το 1960 και ηχογραφήθηκε τον Φεβρουάριο του 1962, με την φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση για τον δίσκο «Επιφάνια».

Ο κινηματογραφικός Μίκης Θεοδωράκης

theodorakis cinema

Boom/ullstein bild via Getty Images/ Getty Images/Ideal Image

Ο κινηματογραφικός Μίκης Θεοδωράκης ήταν σπουδαίος. Οι αριθμοί αποδεικνύουν από μόνοι τους αυτή τη σπουδαιότητα. Ο Μίκης Θεοδωράκης στη μακρά και γεμάτη ζωή του έγραψε τη μουσική για 69 ταινίες ενώ υπέγραψε και 38 soundtracks ως μουσικός επιμελητής.

Ίσως διαβάζοντας τις λέξεις «ο κινηματογραφικός Μίκης Θεοδωράκης» να έχεις ήδη αρχίσει να σφυρίζεις τον Ζορμπά, αλλά η μουσική του συνθέτη για τον κινηματογράφο δεν εξαντλείται στο διασημότατο συρτάκι του. Ο Μίκης Θεοδωράκης ξεκίνησε να γράφει μουσική για το σινεμά το 1953 και την ταινία Εύα, της Μαρίας Πυτά και συνέχισε να το κάνει ξανά και ξανά και ξανά. Το 2011 η κινηματογραφική βάση δεδομένων IMDB τον κατέταξε στο Νο3 στη λίστα με τους 55 κορυφαίους συνθέτες μουσικής όλων των εποχών για τον κινηματογράφο (Top 55 Greatest Sound Track Composers Ever!), με Νο1 τον Ennio Moriccone και Νο2 τον Jonathan Newton Howa.
Για την κινηματογραφική του μουσική, ο Μίκης Θεοδωράκης είχε βραβευτεί πολλάκις. Και μπορεί να μην τον γνώριζες, αλλά ανάμεσα σε αυτά τα βραβεία υπήρχαν ακόμα και Grammy. Αναλυτικά ο Μίκης Θεοδωράκης είχε αποσπάσει τα εξής βραβεία για τα μουσικά του έργα για την 7η τέχνη.

Τα βραβεία που είχε αποσπάσει ο «κινηματογραφικός» Μίκης Θεοδωράκης

1962: Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την μουσική στην ταινία Ηλέκτρα του Μιχάλη Κακογιάννη

1965: Χρυσή Σφαίρα για τη μουσική στο έργο «Ζορμπάς»

1970: Βραβεύεται με το βραβείο BAFTA για τη μουσική στο έργο «Ζ»

1974: Βραβεύεται με το βραβείο BAFTA για τη μουσική στο έργο «Κατάσταση πολιορκίας»

1975: Βραβεύεται με το βραβείο BAFTA για τη μουσική στο έργο «Serpico»

1965: Βραβεύεται με το βραβείο Grammy για τη μουσική στο έργο «Ζορμπάς»

1974: Βραβεύεται με το βραβείο Grammy για τη μουσική στο έργο «Serpico»

2002: Ο Μίκης Θεοδωράκης τιμήθηκε στη Βόννη με το βραβείο Erich Wolfgang Korngold για κινηματογραφική μουσική στη Μπιενάλε Μουσικής Κινηματογράφου (2002 International Biennal for Film Music).

2007: Η World Soundtrack Academy τίμησε τον Θεοδωράκη με το βραβείο Lifetime Achievement για το συνολικό του έργο στη κινηματογραφική μουσική.

2011: Los Angeles Greek Film Festival (LAGFF): Βραβεύεται με το βραβείο «Ορφέας».

Το video με τα σπουδαιότερα μουσικά έργα του για ταινίες

Οι φίλοι Μίκη Θεοδωράκη είχαν δημιουργήσει το 2020 ένα βίντεο με τις ταινίες που περιλάμβαναν μουσική από τον Μίκη Θεοδωράκη. Ξεκινώντας από το Ξυπόλητο Τάγμα του 1954, στο video τους συμπεριέλαβαν τις ταινίες Honeymoon (1958), Συνοικία το όνειρο (1961), Τους εραστές της Τερουέλ (1959), το Shadow of the Cat (1961), τη Φαίδρα (1961), την Ηλέκτρα (1962), το Five Miles to Midnight (1962), φυσικά τον θρυλικό Ζορμπά (1964), το Μπλόκο (1965), το Thw Day the Fish Came Out (1965), το Ζ (1969), τις Τρωάδες (1971), το Σε Κατάσταση Πολιορκίας (1972), το Sutjeska (1973), το Serpico (1973), το Actas De Marusia (1975), την Ιφιγένεια (1976), τον Άνθρωπο με το Γαρύφαλλο (1980).

 

 

Τα μουσικά θέματα που έχει υπογράψει ο Μίκης Θεοδωράκης θα μας συγκινούν πάντα. Κάποια άλλα έχουν πλέον περάσει από το στάδιο της σύνδεσής τους με μία ταινία που είδαμε και είναι αυθύπαρκτα, δεμένα με δικές μας αναμνήσεις κι εμπειρίες και θα τα τραγουδάμε μια ζωή, ακόμα κι αν δεν έχουμε δει ούτε ένα καρέ από την ταινία στην οποία παίχτηκαν πρώτη φορά. Παρακάτω θα βρεις τα τρία τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη που πάντα θα έχουν ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας, ενώ θα μάθεις επιτέλους και «Ποια είναι η Μαργαρίτα».

Βρέχει στη φτωχογειτονιά

Η ταινία του Αλέκου Αλεξανδράκη, Συνοικία το όνειρο, το 1961 είναι από μόνη της μία ταινία που αξίζει να δεις ως δείγμα του νεορεαλισμού στον ελληνικό κινηματογράφο. Το τραγούδι, Βρέχει στη φτωχογειτονιά, που τραγούδησε για την ταινία ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης σίγουρα το έχεις ήδη τραγουδήσει. Εκεί όπου η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη συνάντησε τους στίχους του Τάσου Λειβαδίτη, γεννήθηκε ένα αριστούργημα.

Φαίδρα

Το 1962 η τραγωδία Φαίδρα μεταφέρεται στη σύγχρονη εποχή από τον Ζιλ Ντασέν. Η Μελίνα Μερκούρη συμπρωταγωνιστεί με τον Άντονι Πέρκινς. Υποδύεται τη σύζυγο ενός εφοπλιστεί που δημιουργεί σχέση με τον γιο του από τον πρώτο του γάμο. Ο επίλογος γράφεται στην Ύδρα. «Αγάπη μου, αγάπη μου, η νύχτα θα μας πάρει, τ’ άστρα κι ο ουρανός, το κρύο το φεγγάρι», τραγουδά η Μελίνα Μερκούρη κι η ερμηνεία της εκδηλώνει όλο το πάθος της τραγικής Φαίδρας.
Μίκης ΘεοδωράκηςΟ Μίκης Θεοδωράκης και η Μελίνα Μερκούρη. / REPORTERS ASSOCIES/Gamma-Rapho via Getty Images/Getty Images/Ideal Image

Ζορμπάς

Δεν θα μπορούσες να μην ακούσεις το συρτάκι του Ζορμπά άλλη μία φορά σήμερα. Ο Μίκης Θεοδωράκης χρησιμοποίησε έναν παλιό κρητικό χορό που ο ίδιος είχε ανασυνθέσει παλιότερα για την ταινία του 1964 και του Μιχάλη Κακογιάννη. Η ταινία είναι βασισμένη στο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά», απέσπασε 3 βραβεία Όσκαρ και έκανε παγκοσμίως γνωστή τη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη ως «συρτάκι».

Ένα από τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη που έχεις αγαπήσει από τον κινηματογράφο είναι σίγουρα το Μαργαρίτα, η Μαργαρώ. Το τραγούδι είχε ήδη ηχογραφηθεί για τον δίσκο «Αρχιπέλαγος» το 1960 με τις φωνές των Γρηγόρη Μπιθικώτση και Αντώνη Κελιδωνιάρη. Έναν χρόνο μετά περιλαμβάνεται στο soundtrack της ταινίας «Ποια είναι η Μαργαρίτα» του Ντίμη Δαδήρα.

Η Μαργαρίτα του τραγουδιού δεν ήταν άλλη από την κόρη του Μίκη Θεοδωράκη, Μαργαρίτα – Ασπασία Θεοδωράκη, που απέκτησε από τον γάμο του με τη Μυρτώ Αλτίνογλου.

«Φοβού τους Έλληνες»

Η τελευταία ταινία για την οποία συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης

Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε τη μουσική για την ταινία του John Tatoulis «Φοβού τους Έλληνες» το 2000. Στην ταινία έπαιζαν οι: Λάκης Λαζόπουλος, Ζωή Καρύδη, Νόνη Ιωαννίδου, Τάσος Παλαντζίδης και Τασσώ Καββαδία. Μια οικογενειακή βεντέτα κυριαρχεί στην υπόθεσή της και η μουσική του Μίκη Θεοδωράκη στο sountrack.

 

«Για μένα ο κινηματογράφος, είναι μία σύγχρονη τέχνη στην οποία ενώνονται όλα: Ιστορία, σκηνοθεσία, φωτογραφία, μουσική, τα πάντα», έλεγε ο Μίκης Θεοδωράκης.
Και το έργο του απέδειξε την αγάπη του στην 7η τέχνη.

Εξαιρετικό εκπαιδευτικό υλικό για τη ζωή και το έργο του μεγάλου δημιουργού μπορείτε να δείτε πατώντας στην παρακάτω εικόνα:

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.

Σχετικά με ΤΣΑΟΥΣΙΔΟΥ ΜΑΙΡΗ

Γεια σας,Ονομάζομαι Τσαουσίδου Μαίρη.  Υπηρετώ εδώ και 29 έτη  ως εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής (ΠΕ11) στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση Ανατολικής Θεσσαλονίκης.  Ευελπιστώ να δημιουργήσω αλλαγές στον εαυτό μου και στη συνέχεια και στο περιβάλλον μου για το κοινό καλό, μέσα από το θετικό μετασχηματισμό στις σύγχρονες κοινωνίες, ειδικά σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που βιώνουμε όλοι μας πλανητικά.

Είμαι παντρεμένη και έχω δυο παιδιά και ένα σκύλο και 2  γάτους!!!!! Μου αρέσει το θέατρο, τα ταξίδια, η κωπηλασία και το διάβασμα.
Αγαπώ πολύ τα παιδιά και εύχομαι να έχουμε ένα συναρπαστικό ταξίδι γνώσεων! Καλή αρχή σε όλους!

Αγαπημένο ρητό: «Το να ξεστομίζεις μια λέξη είναι σαν να χτυπάς μια νότα στο πληκτρολόγιο της φαντασίας.
Για όσα δεν μπορείς να μιλήσεις πρέπει να σωπαίνεις.»
Ludwig Wittgenstein


Περισσότερες πληροφορίες
Κατηγορίες: Εργαστήρια δεξιοτήτων, Θεματική 2 :ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, Μαθητές - εκπαιδευτικό υλικό, Παγκόσμια & τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά. Ετικέτες: , . Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.