Η βία κατά των γυναικών μας αφορά όλες και όλους.
Εκδηλώνεται σε κάθε γωνιά της γης, σε γυναίκες ανεξαρτήτου εκπαιδευτικής, οικονομικής, οικογενειακής ή άλλης κατάστασης.
Μια γυναίκα σήμερα, θεωρητικά είναι σε καλύτερη τύχη από ότι 50 χρόνια πριν. Παραδόξως κι ενώ έχουν αλλάξει τόσα, συνεχίζει να βρίσκεται στη σκιά μιας κοινωνίας άνισης, προβληματικής και βουτηγμένης στη βία, έμφυλης και μη. Όσο κι αν θέλουμε να νομίζουμε πως η ισότητα των φύλων έχει κάνει προόδους σήμερα και πως η γυναίκα είναι πιο ανεξάρτητη και ελεύθερη στη σημερινή κοινωνία, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Το γυναικείο φύλο ποδοπατείται καθημερινά και το τραγούδι αυτό υπάρχει για να μας θυμίζει πως όσο χρόνια κι αν έχουν περάσει, όσες διαδηλώσεις κι αν έχουν γίνει, τίποτα δεν έχει αλλάξει δραστικά. Γιατί, δυστυχώς, ο ρόλος μας και η ελευθερία μας ως γυναίκες είναι ακόμα σε πολλά σημεία διαπραγματεύσιμος. Οι γυναικοκτονίες είναι η σταθερή είδηση της ημέρας, και ο αριθμός αυτών που υποφέρουν ίσως στο διπλανό διαμέρισμα είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που πιστεύουμε.
Σεξισμός ονομάζεται κάθε έκφραση (πράξη, λέξη, εικόνα, χειρονομία), η οποία βασίζεται στην ιδέα ότι κάποια άτομα, πιο συχνά γυναίκες, είναι κατώτερα από άλλα, εξαιτίας του φύλου τους.
Ο σεξισμός έχει επίπτωση κυρίως στις γυναίκες. Μπορεί επίσης να επηρεάσει τους άνδρες και τα αγόρια όταν εκείνοι συμμορφώνονται με τους ρόλους που τους έχουν αποδοθεί λόγω φύλου.
Ο σεξισμός μπορεί να έχει πιο βλαβερές συνέπειες για ορισμένες γυναίκες και άνδρες λόγω εθνικότητας, ηλικίας, αναπηρίας, κοινωνικής προέλευσης, θρησκείας, έμφυλης ταυτότητας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή άλλων παραγόντων.
Η Κακοποίηση των γυναικών είναι κοινωνικο πρόβλημα !
Δεν έχει ένα μόνο πρόσωπο και δεν αφορά μόνο το άτομο που την υφίσταται. Δεν πρόκειται για ατομική υπόθεση, αλλά για κοινωνικό πρόβλημα που απαιτεί τη συνεργασία και κινητοποίηση όλων μας για την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμησή του.
Ήδη από το 1999, με στόχο την ανάδειξη της σοβαρότητας, αλλά και της έκτασης του προβλήματος ο ΟΗΕ έχει ανακηρύξει την 25η Νοεμβρίου ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, προκειμένου να μας υπενθυμίζει την ύπαρξη αυτού του έντονου κοινωνικού φαινομένου, αλλά και να μας κινητοποιεί στην κατεύθυνση της ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης, της πρόληψης και της εξεύρεσης λύσεων.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
- Το 1/3 των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών
- 50 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους κάθε εβδομάδα λόγω ενδοοικογενειακής βίας
- Το 74% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι η βία κατά των γυναικών είναι συνηθισμένη στη χώρα τους.
Το μέλλον κάθε κοινωνίας, κάθε χώρας είναι η νέα γενιά. Τα παιδιά, κορίτσια και αγόρια που ετοιμάζονται να αδράξουν την κάθε ευκαιρία και να ζήσουν τη ζωή που ονειρεύονται , περιμένουν από εμάς τη σωστή καθοδήγηση, την ενδυνάμωση και την μεταλαμπάδευση του μηνύματος της ισότητας, της υπευθυνότητας , της ανάγκης σεβασμού προς τον συνάνθρωπο μας και της συνολικής προσπάθειας για την εξάλειψη και καταπολέμηση της βίας.
Ας εκπαιδεύσουμε λοιπόν τα παιδιά μας να είναι υπεύθυνα απέναντι στο άλλο φύλο, να στηρίζουν τις επιλογές και τις ευκαιρίες του άλλου φύλου και μέσω της σωστής και μεθοδικής ενημέρωσης, να κατανοούν πως οι γυναίκες και οι άντρες, τα κορίτσια και τα αγόρια πρέπει να ξεκινούν από την ίδια ‘’αφετηρία’’, με τα ίδια εφόδια και δυνατότητες και κυρίως με τον ίδιο σεβασμό. Η επιτυχία των παιδιών μας είναι η επιτυχία της κοινωνίας μας.
Το θηλυκό και το αντρικό πρόσωπο της βίας
Έχει ο κόσμος την ίδια αντίδραση στη βία;Συμπεριφέρεται διαφορετικά αν αυτή προέρχεται από μια γυναίκα ή από έναν άνδρα;
Το βίντεο παρακάτω αποδεικνύει ότι η συμπεριφορά του κόσμου είναι διαφορετική ανάλογα με το ποιος είναι αυτός που ασκεί βία.Γυρισμένο από δυο ηθοποιούς σε ένα πάρκο στο κέντρο του Λονδίνου δείχνει αρχικά τον άνδρα να ασκεί βία στη φίλη του και στη συνέχεια το αντίθετο.
Στην πρώτη περίπτωση οι περαστικοί αντιδρούν προσπαθώντας ακόμα και να τους χωρίσουν, ενώ στη δεύτερη περίπτωση απλά γελούν!Το βίντεο είναι μια δημιουργία του Dare London και έχει σκοπό να αναδείξει το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας κατά των ανδρών.
Μπορεί καμιά φορά να νομίζουμε ότι αυτό το πρόβλημα αφορά γυναίκες από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Δυστυχώς όμως η βία δεν έχει ταξικούς ούτε μορφωτικούς περιορισμούς.
Μύθοι και αλήθειες για την έμφυλη βία στην Ελλάδα
Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το βίντεο
Η κατάσταση σήμερα
Ο ΟΗΕ, ήδη από τον Ιούνιο του 2020, προειδοποίησε για μια ακόμη πανδημία, εκτός από αυτή του κορωνοϊού: την παγκόσμια αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας. Σύμφωνα με την πρόσφατη εκστρατεία ενημέρωσης της Διεθνούς Αμνηστίας, σε όλον τον κόσμο, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι αναφορές περιστατικών βίας κατά γυναικών και κοριτσιών κατά τη διάρκεια της καραντίνας και των άλλων περιοριστικών μέτρων, τα οποία ανάγκασαν πολλές γυναίκες να παραμείνουν παγιδευμένες στο ίδιο σπίτι με τους καταπιεστές τους ή δεν τους επέτρεψαν να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες στήριξης και ασφάλειας.
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι μια παγκόσμια πανδημία. Είναι μια ηθική προσβολή για όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια, ένα σημάδι ντροπής για όλες μας τις κοινωνίες.
Το σημαντικό πρόβλημα της ενδοοικογενειακής και έμφυλης βίας, που δεν γνωρίζει σύνορα, επιλέγει να αναδείξει η «Αποστολή» με μια συγκλονιστική ταινία μικρού μήκους που σκηνοθετεί ο Γιάννης Αϊβάζης και πρωταγωνιστούν οι: Αντώνης Χαντζής, Χριστίνα Δαλαμάγκα (φωτογραφία – μοντάζ Νίκος Βούλγαρης, βοηθός σκηνοθέτη Κωνσταντίνος Φρίγγας, make up sfx Μαργαρίτα Μονέδα, παραγωγή AIKOR PRODUCTIONS). Η ταινία, με την υποστήριξη του Φιλανθρωπικού Οργανισμού της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, αναφέρεται στις γυναίκες που πολλές φορές δεν μιλούν γιατί φοβούνται τι θα πει ο κοινωνικός και οικογενειακός περίγυρος, σε αυτές που σωπαίνουν γιατί εξαρτώνται οικονομικά από τον σύζυγό τους, αλλά και σε εκείνες που η αγάπη τις «κρατά» από το να καταγγείλουν τον εφιάλτη που ζουν στα χέρια του συντρόφου τους. Σύμφωνα με στοιχεία από τις αρμόδιες υπηρεσίες και τη γενική γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων κατά την περίοδο της καραντίνας του Μαρτίου καταγράφηκε μια δραματική αύξηση των κρουσμάτων κακοποίησης και ενδοοικογενειακής βίας. «Στην «Αποστολή» «ξεδιπλώνουμε» ένα πρόγραμμα υποστήριξης για γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας, στην οποία οι καταγγέλλουσες θα μπορούν να έρχονται σε επαφή με τους ειδικούς της οργάνωσής μας για ψυχολογική βοήθεια και υποστήριξη, ειδικά αυτήν την περίοδο που το πρόβλημα φαίνεται να διογκώνεται. Την εποχή της πανδημίας οφείλουμε να θυμόμαστε όσα προσφέρουν οι γυναίκες γιατροί, νοσοκόμες, αστυνομικοί, οι μητέρες κι οι αδελφές μας και οφείλουμε να τις προστατέψουμε από κάθε βία», σημειώνει ο Γενικός Διευθυντής του Φιλανθρωπικού Οργανισμού της Αρχιεπισκοπής Αθηνών κ. Κωνσταντίνος Δήμτσας.
Από το ξέσπασμα της πανδημίας οι τηλεφωνικές γραμμές στήριξης και οι ξενώνες φιλοξενίας σε όλη την Ευρώπη έχουν αναφέρει μια ανησυχητική αύξηση στις κλήσεις από γυναίκες που βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω της καραντίνας και των άλλων περιοριστικών μέτρων.
Σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, 1 στις 3 γυναίκες έχει υποστεί σωματική βία, σεξουαλική βία, ή και τις δύο μορφές βίας από την ηλικία των 15 ετών και πάνω.
Το 55% των γυναικών έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με μία ή περισσότερες μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης ενώ το 11% έχει υποστεί ψηφιακή παρενόχληση. Μία στις είκοσι έχει βιαστεί.
Στοιχεία για την Ελλάδα
- υπόθεση ενδοοικογενειακή– το 68% των γυναικών που υπέστησαν κακοποίηση είναι έγγαμες
- υπόθεση διεθνής -το 16% των γυναικών που απευθύνονται στα Συμβουλευτικά Κέντρα είναι αλλοδαπές
- όχι ταξική – 70% των θυμάτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή και ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης και πάνω από το 50% των δραστών δευτεροβάθμιας ή ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης.
(Πηγή: news247.gr)
Η έννοια της έμφυλης βίας
Η έμφυλη βία είναι μια κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων με διάφορες σοβαρές επιπτώσεις στην ευρύτερη ζωή μιας κοινότητας και ένα ευρύ φάσμα επιπτώσεων στη σωματική, σεξουαλική, αναπαραγωγική και ψυχική ζωή όλων των εμπλεκομένων, είτε αφορά τους άνδρες, είτε τις γυναίκες (Department of Health,2005).
Η έμφυλη βία είναι ένας γενικός όρος που αφορά κάθε διάκριση ή βλαπτική
συμπεριφορά που στρέφεται εναντίον τόσο των γυναικών όσο και των ανδρών, εξαιτίας
του κοινωνικού του φύλου ή σεξουαλικού του προσανατολισμού και πλήττει
περισσότερο τις γυναίκες και τα κορίτσια, λόγω της κατώτερης θέση τους στην
κοινωνία,. Φορείς εκδήλωσης της βίας μπορεί να είναι μέλη της οικογένειας ή της
κοινότητας, καθώς και άτομα που ενεργούν «εκ μέρους» πολιτισμικών, θρησκευτικών ή
κρατικών θεσμών.
Σύμφωνα με τη Σκλάβου (2008: 43), έμφυλη βία ορίζεται η βία που
ασκείται στις γυναίκες από τον σύντροφο τους και μπορεί να ονομαστεί και
ενδοοικογενειακή ή κρυφή βία.
Μέχρι τη δεκαετία του 70’ οι επιστήμες που ασχολούνταν με τη βία των δύο
φύλων, προσπαθούσαν να εξηγήσουν μόνο την «αντρική» βία, και οι γυναίκες έμεναν
εκτός «σφαίρας» του ενδιαφέροντος τους (Αποσπόρη, 2006: 37).
Τη δεκαετία του 70’και μετά, γυναικεία κινήματα κατάγγειλαν τη βία κατά των γυναικών και αγωνίστηκαν για να αναγνωριστούν όλες οι μορφές βίας κατά των γυναικών, όπως η κακοποίηση από το σύζυγο/σύντροφο (σεξουαλική, σωματική, ψυχολογική, οικονομική, λεκτική), η παράνομη διακίνηση και εμπορία γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική/οικονομική εκμετάλλευση, ο βιασμός και η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας (Maruani, 2006: 196).
ΚΥΡΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΙΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ
- Σωματική Κακοποίηση – κάθε είδους τραυματισμοί και κακώσεις που δεν οφείλονται σε ατυχήματα
- Σεξουαλική Κακοποίηση – εμπεριέχει σεξουαλικές πράξεις χωρίς τη συναίνεση του θύματος
- Trafficking – είναι η εμπορία και διακίνηση ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση
- Ψυχολογική Κακοποίηση – περιλαμβάνει συναισθήματα απόρριψης, απομόνωσης, εκμετάλλευσης ή υποτίμησης
- Λεκτική κακοποίηση – αφορά στη χρήση επιθετικών, προσβλητικών χαρακτηρισμών προς το θύμα
- Κοινωνική κακοποίηση – αφορά στην απομόνωση του θύματος από τον οικογενειακό και φιλικό του περιβάλλον
- Οικονομική κακοποίηση – περιλαμβάνει τον πλήρη και κυριαρχικό έλεγχο των οικονομικών πόρων του θύματος με τρόπο υποτιμητικό
- Συναισθηματική Κακοποίηση αφορά στη συστηματική χειραγώγηση των συναισθημάτων του θύματος
- Στέρηση / Παραμέληση, κυρίως στα παιδιά, είναι η απουσία κάθε συναισθηματικής υποστήριξης και κάλυψης βασικών αναγκών επιβίωσης
ΠΡΟΦΙΛ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ – ΘΥΤΗ
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Προσπαθούν να αποδείξουν ότι μέσα από τη βίαιη συμπεριφορά τους και τον αυταρχισμό τους αξίζουν σαν άνθρωποι, σαν πατέρες και σύζυγοι. Συχνά χρησιμοποιούν το βίαιο σεξ ως μέσο για να αυξήσουν την αυτοεκτίμησή τους και τον ανδρισμό τους. Έχουν κτητική συμπεριφορά, δημιουργούν σκηνές παθολογικής ζήλιας και πολλοί παρουσιάζουν διπλή προσωπικότητα. Κάποιοι έχουν υπάρξει θύματα ή μάρτυρες σκηνών βίας στην πατρική τους οικογένεια.
- Παραδοσιακές αντιλήψεις γύρω από το ρόλο τους. Πιστεύουν στην υπεροχή των ανδρών και στον παραδοσιακό τους ρόλο μέσα στην οικογένεια.
- Έλλειψη αυτοελέγχου και επίγνωσης των πράξεών τους και προβολή της ευθύνης σε άλλους. Δεν παραδέχονται ότι η συμπεριφορά τους είναι βίαιη, δεν εκτιμούν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει η πράξη τους στο θύμα ή στα άλλα μέλη της οικογένειας. Δικαιολογούν τον εαυτό τους για τη συμπεριφορά τους, προβάλλοντας άλλους, εξωγενείς παράγοντες, όπως οικονομικά προβλήματα, αλκοόλ, την προκλητική συμπεριφορά της συζύγου.
Η Κακοποιητική συμπεριφορά εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους, όπως
- παθολογική ζήλεια προς τη σύντροφο τους,
- επιδιώκουν να ελέγχουν κάθε κίνηση της και οποιαδήποτε μορφής επικοινωνία της με φίλους και συγγενείς.
- εκνευρίζεται και γίνεται βίαιος χωρίς ιδιαίτερο λόγο
- απειλές βίας προς το μέρος σας ή προς τα παιδιά, τους φίλους και μέλη της οικογένειά σας
- απόλυτος έλεγχος χρημάτων
- προσφώνηση με υποτιμητικά ονόματα και χαρακτηρισμούς
- εξαναγκασμός σε σεξουαλική πράξη
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ
- Μύθος: Τα θύματα προκαλούν τα ίδια την κακοποίηση τους από τον σύντροφο τους
Αλήθεια: Αυτή είναι η πιο συχνή δικαιολογία που χρησιμοποιούν οι θύτες. - Μύθος: Σε κάποιες γυναίκες αρέσει να τις κακοποιούν
Αλήθεια: Σε κανέναν δεν αρέσει να κακοποιείται, αλλά ο φόβος είναι ο κυριότερος λόγος που δεν αντιδρούν - Μύθος: Η Βία μεταξύ συζύγων δεν είναι ποινικό αδίκημα
Αλήθεια: Η βία στην οικογένεια είναι αδιαμφισβήτητο ποινικό αδίκημα, με ποινή φυλάκισης έως 10 έτη. - Μύθος: Τα παιδιά δεν επηρεάζονται αν δεν είναι άμεσοι δέκτες βίας
Αλήθεια: Τα παιδιά πάντα τραυματίζονται ψυχικά, ακόμη και σαν απλοί θεατές.
Μάλιστα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της γυναικείας εγκληματικότητας, η οποία μπορεί να αποδοθεί στο ότι η γυναίκα πια κινείται και στο «δημόσιο» βίο, διεκδικεί δικαιώματα και πιθανόν «πρακτικές» που θεωρούνταν «αντρικές» (Μηλιώνη, 2006: 469).
Η έννοια της έμφυλης βίας, έχει χαρακτηριστεί ως η πιο «δημοκρατική από όλα
τα εγκλήματα». Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γυναίκα/ άνδρα
από οποιονδήποτε άνδρα/γυναίκα, σε οποιονδήποτε χώρο (Department of Health,
2005). Η έμφυλη βία μπορεί να αναλυθεί σε δύο επίπεδα, και ως τη βία που ασκούν οι
άνδρες κατά των γυναικών αλλά και ως τη γυναικεία εγκληματικότητα.
Η βία κατά των γυναικών, όπως προαναφέραμε αποτελεί παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους όσον αφορά την αξιοπρέπεια, την ισότητα και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη.
Δυστυχώς, σύμφωνα με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων το 2018, η τηλεφωνική γραμμή «15900» δέχθηκε περισσότερες από 20.000 κλήσεις, γεγονός που αποδεικνύει ότι η βία είναι παρούσα αν συνυπολογίσει κανείς και όλες εκείνες τις γυναίκες που δεν καταγγέλλουν τη βία που έχουν υποστεί.
Στις σημερινές συνθήκες , αυξάνεται η βία γενικά, και αφορά τις γυναίκες σε παγκόσμιο επίπεδο.. Φόνοι γυναικών, βιασμοί, φόνοι μεταναστών/ριών, τράφικινγκ, συχνότατες επιθέσεις ομοφοβικές και τρανσφοβικές, βία και εκφοβισμός στα σχολεία.Σύµφωνα µε το FBI στις Η.Π.Α., κάθε 15 δευτερόλεπτα, µια γυναίκα κακοποιείται. Σχεδόν το 50% των άστεγων γυναικών και κοριτσιών, βρίσκονται στους δρόµους επειδή ζούσαν καθηµερινά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Το 50% των γυναικών κακοποιείται τουλάχιστον µια φορά κατά την διάρκεια του γάµου τους. Οι γυναίκες είναι δέκτες δεκαπλάσιων περιπτώσεων βίας.
ΤΙ ΟΡΙΖΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ
Στην Ελλάδα για χρόνια το θέμα της έμφυλης βίας δεν αντιμετωπιζόταν από
τον νόμο (Μαγγανάς, 1999). Ωστόσο, ο δημόσιος πολιτικός διάλογος
που αναπτύχθηκε κατά τη δεκαετία 1995-2005 μέσα από δράσεις της
Γενικής Γραμματείας Ισότητας, των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και των
Γυναικείων Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στο θέμα, οδήγησε το 2006 στην
ψήφιση του Νόμου 3500 για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας (ΦΕΚ
232/Α’/24.10.2006) .`
Μια σημαντική ρύθμιση του συγκεκριμένου νόμου είναι ότι διαπιστώνεται ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση αλλά σοβαρή κοινωνική παθογένεια που παραβιάζει ατομικές ελευθερίες.
Αν γνωρίζω ότι κάποιο ενήλικο ή ανήλικο άτομο κακοποιείται συστηματικά, πώς μπορώ να βοηθήσω;
Μπορείτε επώνυμα ή και ανώνυμα στο Κέντρο της Άμεσης Δράσης (100) να το καταγγείλετε ή να ενημερώσετε άμεσα το τοπικό Αστυνομικό Τμήμα ή τις εισαγγελικές αρχές ή να τηλεφωνήσετε στην 24ωρη τηλεφωνική γραμμή ελπίδας του φορέα Γραμμή Ελπίδας 801 11 1600
Μορφές της έμφυλης βίας των ανδρών κατά των γυναικών
Ο όρος έμφυλη βία είναι συνδεδεμένος και ταυτίζεται κυρίως με την άσκηση
σωματικής βίας. Η έμφυλη βία μπορεί να είναι σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική,
οικονομική ή κοινωνικοπολιτισμική. Η έμφυλη βία, επεκτείνεται και σε φραστικές
επιθέσεις και σε ψυχολογικές πιέσεις
Την έμφυλη βία μπορούμε να την κατηγοριοποιήσουμε στα παρακάτω είδη βίας
• Έμφυλη βία στο σχολικό περιβάλλον/ Έμφυλος Εκφοβισμός
• Έμφυλη βία στις συντροφικές σχέσεις
• Έμφυλη ενδοοικογενειακή βία (συζυγοκτονίες, βιασμός, γάμος με τη βία,
επιθέσεις και δολοφονίες αποκαλούμενες «τιμής»)
• Εμπορία γυναικών/ανδρών
• Επιθέσεις και δολοφονίες που παράγει η εχθροπάθεια (hate crimes),
λόγω σεξουαλικής ταυτότητας και προσανατολισμού
• Stalking (παρακολούθηση)
Σε κάθε είδος έμφυλης βίας που καταγράφηκαν παραπάνω, η έμφυλη βία είναι μια σύνθεση διαφορετικών μορφών βίας.
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο της Μαρίνας Μόσχα
Ψυχική και Σεξουαλική Υγεία
Υποστηρικτικό υλικό για την έμφυλη βία
Βία στις σχέσεις: Μύθοι και Πραγματικότητα…
Εκπαιδευτικό υλικό πολύ σημαντικό από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας (Ε.Δ.κ.Β.), σάς προτείνουμε εδώ και σας δίνουμε τη δυνατότητα να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας.
Ξέρετε αλήθεια ότι… υπάρχει διαφορά ανάμεσα στις έννοιες «βιολογικό φύλο» και «κοινωνικό φύλο»;
Όταν ένα παιδί γεννιέται, είναι (συνήθως) ξεκάθαρο αν είναι κορίτσι ή αγόρι από τα γεννητικά του όργανα. Αυτή είναι μια διαφορά βιολογικού φύλου. Το να ντύνουμε τα κορίτσια με ροζ ρούχα και τα αγόρια με γαλάζια είναι επιλογή μας. Αυτή είναι μια διαφορά κοινωνικού φύλου.
Το «βιολογικό φύλο» αναφέρεται στα σωματικά χαρακτηριστικά που έχουν εκ γενετής οι άνδρες και οι γυναίκες, π.χ. οι άνδρες έχουν περισσότερη τριχοφυΐα στο πρόσωπο, οι γυναίκες μπορούν να θηλάσουν. Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα εδώ και 200.000 χρόνια, από την εποχή που εμφανίστηκαν οι πρώτοι άνθρωποι!
Το «κοινωνικό φύλο» δεν είναι βιολογικό δεδομένο: τα κορίτσια και τα αγόρια δεν γεννιούνται ξέροντας πώς πρέπει να δείχνουν, να ντύνονται, να μιλάνε, να συμπεριφέρονται, να σκέφτονται, να ενεργούν. Επηρεαζόμαστε από την οικογένεια, τους φίλους και τις φίλες μας, καθώς και από την εκπαίδευση και την κουλτούρα μας, όπως τη μουσική που ακούμε, τις ταινίες που παρακολουθούμε και όλες τις διαφημίσεις που βλέπουμε καθημερινά. Η κοινωνία, ως σύνολο εκπέμπει μηνύματα σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τους ρόλους των κοριτσιών και των αγοριών. Στην ουσία, δηλαδή, η κοινωνία μάς βάζει όλους και όλες σε «φυλακές του φύλου».
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι ρόλοι των φύλων είναι «κάτι δεδομένο», αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για επιλογές και για αυτό ακριβώς το λόγο μπορεί να αλλάζουν σε διαφορετικές εποχές και διαφορετικούς τόπους.
Για παράδειγμα, μέχρι σχετικά πρόσφατα, θα ήταν σχεδόν αδιανόητο για έναν άντρα να εγκαταλείψει τη δουλειά του για να φροντίσει τα παιδιά του, ώστε να μπορέσει η σύντροφός του να ασχοληθεί με την καριέρα της. Η γυναικεία πυγμαχία έγινε δεκτή στους Ολυμπιακούς Αγώνες για πρώτη φορά το 2012. Μάλιστα, μέχρι τη δεκαετία του 1990 η γυναικεία πυγμαχία ήταν απαγορευμένη στις περισσότερες χώρες! Οι ρόλοι των φύλων έχουν γίνει πιο ισότιμοι τις τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πια λιγότερες διαφορές ανάμεσα στους ρόλους των κοριτσιών και των αγοριών, αλλά οι παραδοσιακοί ρόλοι των κοινωνικών φύλων εξακολουθούν να ασκούν μεγάλη επιρροή. Ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε πάντα, δεχόμαστε μεγάλες πιέσεις να συμμορφωθούμε με αυτούς.
Το εκπαιδευτικό υλικό που θα βρείτε ε δ ώ,
μάς βοηθά όλους και ιδίως τους εφήβους να αναγνωρίσουμε την έμφυλη βία, να αντιληφθούμε τις διαστάσεις της, να αναζητήσουμε τα θύματά της και βεβαίως, να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας.
Κυρίως να συμπορευτούμε μέσα σε σχέσεις αγάπης που εμπεριέχουν σεβασμό και επικοινωνία και δεν περιλαμβάνουν τη χρήση βίας. Ακόμα κι αν τα εφηβάκια μας δεν έχουν κάποιο αγόρι ή κορίτσι, δεν είναι κακή ιδέα να μάθουν τι είναι μια υγιής σχέση, ώστε να ξέρουν τι δικαιούνται να περιμένουν από αυτή και πώς μπορούν να τη χτίσουν.
ΕΜΦΥΛΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
Η σχολική βία είναι ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο διαφοροποιείται ως προς την εκδήλωσή του μεταξύ των μαθητών ανάλογα με διάφορα χαρακτηριστικά τους, όπως το φύλο.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών ερευνών τα αγόρια εμπλέκονται σε περιστατικά βίας πιο συχνά σε σχέση με τα κορίτσια.Αυτό συνδέεται με τη διαμόρφωση της έμφυλης ταυτότητας και την αναπαραγωγή των έμφυλων διακρίσεων.
Είναι φανερό ότι η εκδήλωση της βίας από τους μαθητές συνδέεται με την αναπαραγωγή των έμφυλων διακρίσεων.Τα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια εκδηλώνουν σε μεγαλύτερο βαθμό σωματική βία και σε λιγότερο βαθμό διάδοση κακόβουλων φημών.
Οι μαθητές συνήθως ερμηνεύουν την έκταση αλλά και το είδος της βίας που εκδηλώνουν με βιολογικούς/φυσικούς όρους. Τα αγόρια αναφέρουν ότι στη είναι «φύση» τους και ότι
ένα κορίτσι δεν είναι «σωστό» να ασκήσει σωματική βία. Η άσκηση βίας τόσο ως προς
την έκταση όσο και ως προς τις μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται καθορίζει τη
διαμόρφωση της ταυτότητας του φύλου και την αναπαραγωγή των διακρίσεων.
Τα αγόρια και τα κορίτσια εκδηλώνουν ορισμένες συμπεριφορές όχι μόνο γιατί είναι αγόρια και κορίτσια αλλά και για να «εξακολουθήσουν» να είναι αγόρια ή κορίτσια.
Οι διαφοροποιημένες μορφές βίας που παρατηρούνται μεταξύ των αγοριών και των κοριτσιών συμβάλλουν στην διατήρηση των κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των δύο φύλων.
Κρίνεται λοιπόν σκόπιμη η δημιουργία εκπαιδευτικών παρεμβάσεων υιοθετώντας τις αρχές της συνεργατικότητας, της συμπεριληπτικότητας και της διαθεματικότητας,
χωρίς να αφήνουμε κανένα άτομο πίσω (leaving no one behind), ώστε να μπορέσουμε
να εμπνεύσουμε και να ενδυναμώσουμε συμμαχικές και μετασχηματιστικές
συνειδήσεις, συμπεριφορές και στάσεις ζωής.
Βίντεο ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε θέματα φύλου: ‘’Don’t Skip – Μην προσπερνάς την έμφυλη βία’’.
Το βίντεο είναι από την καμπάνια του Κέντρου Διοτίμα, με τον ομώνυμο τίτλο.
Σκοπός προβολής του βίντεο:
Η αρχική ενεργοποίηση-ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά
με τη στερεοτυπική έκφραση της αρρενωπότητας και το μοτίβο
σχέσης των δύο φύλων, μέσα από την παρουσίαση της πιο συχνής, διαδεδομένης
και αναγνωρίσιμης μορφής βίας, της ενδοοικογενειακής.
Βήματα – Οδηγίες
• Πριν από την προβολή του βίντεο, ο/η συντονιστής/στρια της επιμορφωτικής
διαδικασίας παρουσιάζει περιληπτικά τόσο τη θεματολογία του όσο και
την πηγή προέλευσής του. Υπάρχει, επίσης, η δυνατότητα να προηγηθεί η
προτροπή προς τα εκπαιδευόμενα πρόσωπα να παρατηρήσουν/καταγράψουν
συγκεκριμένα στοιχεία-παραμέτρους από το υλικό που θα παρουσιαστεί.
• Προβολή του βίντεο και σύντομη συζήτηση/αναστοχασμός σχετικά με αυτά
που είδαν και με ό,τι τους φάνηκε ενδιαφέρον (στο σημείο αυτό δεν κάνουμε
διορθώσεις ή παρεμβάσεις, αφήνουμε όλες τις απόψεις να εκφραστούν).
• Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια με άξονες/βασικά σημεία: πώς
εκφράζεται ένας άντρας προς τη σύντροφό του, ποιο είναι το περιεχόμενο του
λόγου του, από πού πηγάζει η «νομιμοποίησή» του (ηθική, κοινωνική, νομική) να φέρεται με αυτόν τον τρόπο, ποιος ο ρόλος και η θέση της γυναίκας. Δίνεται
η δυνατότητα για έκφραση σκέψεων, συναισθημάτων, ακόμη και αντιστάσεων.
• Υπάρχει η δυνατότητα, είτε σε αυτήν είτε σε επόμενη φάση του εργαστηρίου, να
επεκταθεί η συζήτηση με αναφορές/περιγραφές σε αντίστοιχες προσωπικές
εμπειρίες και να επιχειρηθεί διερεύνηση του συναισθήματος που προκλήθηκε,
καθώς και να γίνει βαθύτερη προσπάθεια εντοπισμού των πηγών διαμόρφωσης
αυτών των εκφράσεων/στάσεων απέναντι στη γυναίκα, να θιγούν δηλαδή
ευρύτερα ζητήματα αρρενωπότητας-θηλυκότητας.
ΤΙ ΚΑΝΩ ΑΝ ΓΝΩΡΙΖΩ ΚΑΠΟΙΟ ΘΥΜΑ ΒΙΑΣ
αντιληφθείτε κάποιας μορφής βίας, αυτά που πρέπει να γνωρίζετε είναι τα εξής:
- Προσπαθήστε να βρίσκεστε όσο πιο συχνά μπορείτε μαζί με αυτή τη γυναίκα, ή το παιδί, έτσι ώστε να νιώσει ασφάλεια και να σας εμπιστευτεί.
- Μην τις κάνετε ευθείς ερωτήσεις για το συγκεκριμένο περιστατικό, εφόσον πιθανώς να νιώσει απειλή και να απομακρυνθεί. Πείτε της απλά ότι νοιάζεστε και ότι θέλετε να βοηθήσετε.
- Λειτουργώντας πάντα με διακριτικότητα και σεβασμό, προσπαθήσετε να ακούσετε προσεκτικά αυτά που θέλει και μπορεί να σας εκμυστηρευτεί.
- Επιτρέψτε της να νιώθει όπως θέλει και υποστηρίξτε τις αποφάσεις της. Εφόσον τη βεβαιώσετε ότι πιστεύετε την ιστορία της, μιλήστε της για τις επιλογές που έχει, και αν δε γνωρίζετε ούτε εσείς, υποσχεθείτε της ότι θα το ερευνήσετε.
- Η φυσική της ασφάλεια είναι η πρώτη προτεραιότητα. Αν πιστεύετε ότι διατρέχει κίνδυνο, πείτε της το. Βοηθήστε την να οργανώσει μια πλάνο-έξοδο κινδύνου.
- Σεβαστείτε το δικαίωμά της στην εχεμύθεια.
- Αφήστε την να μιλήσει και για τις στοργικές στιγμές της σχέσης της. Μην προσπαθήσετε να μειώσετε τα αισθήματά της για το σύντροφό της. Μην την κρίνετε για το γεγονός ότι μένει μαζί του, αλλά μοιραστείτε πληροφορίες πάνω στο πώς η κακοποίηση εντείνεται με τον καιρό αν δεν υπάρξει παρέμβαση.
- Δώστε της καθαρά μηνύματα, συμπεριλαμβανομένων των παρακάτω:
- Η βία δεν είναι ποτέ αποδεκτή ή δικαιολογημένη.
- Η ασφάλειά της και η ασφάλεια των παιδιών της είναι πάντα τα πιο σημαντικά ζητήματα.
- Η κακοποίηση εναντίον συζύγου είναι έγκλημα.
- Δεν προκαλεί η ίδια την κακοποίηση.
- Δεν φταίει εκείνη για τη συμπεριφορά του συντρόφου της.
- Δεν μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά του συντρόφου της.
- Απολογίες και υποσχέσεις δεν πρόκειται να δώσουν τέλος στη βία.
- Δεν είναι μόνη.
- Δεν είναι τρελή.
- Η κακοποίηση δεν είναι απώλεια ελέγχου, είναι ένα μέσο ελέγχου.
- Συζητήστε για το πώς η βία επηρεάζει τα παιδιά.
- Ενθαρρύνετέ τη λέγοντάς τη ότι κάθε φορά που ζητά βοήθεια, αποκτά την συναισθηματική δύναμη που χρειάζεται για να πάρει αποτελεσματικές αποφάσεις. Μπορεί να είναι πολύ φοβισμένη ή μπερδεμένη για να αναλάβει αμέσως δράση.
- Αν και η αστυνομία μπορεί να συνοδεύσει μια γυναίκα πίσω στο σπίτι της για να πάρει τα προσωπικά της αντικείμενα, ενθαρρύνετέ τη να προετοιμαστεί για την πιθανότητα να φύγει από το σπίτι βιαστικά.
- Θα πρέπει να έχει έτοιμα τα απαραίτητα έγγραφα ή φωτοτυπίες, όπως επίσης και σημαντικά αντικείμενα όπως:
πιστωτικές κάρτες, μετρητά, βιβλιάρια καταθέσεων, διαβατήριο, πιστοποιητικά γέννησης, χαρτιά υπηκοότητας, κλειδιά του σπιτιού, φάρμακα, τα αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών, ρούχα κλπ.
Μια κακοποιημένη γυναίκα χρειάζεται την υποστήριξή και την ενθάρρυνσή μας ώστε να κάνει τις επιλογές που είναι σωστές για εκείνη. Όμως υπάρχουν κάποιες συμβουλές που όχι μόνο δεν είναι χρήσιμες, αντιθέτως είναι επικίνδυνες:
Δε λέμε ποτέ :
- τί να κάνει, πότε να φύγει ή πότε να μη φύγει.
- να γυρίσει πίσω στην ίδια κατάσταση και να προσπαθήσει ξανά.
- Ότι θα μιλήσετε εσείς οι ίδιοι στο σύζυγό της για να διευθετήσετε την κατάσταση. Υπάρχει πιθανότητα να θέσετε τον εαυτό σας σε κίνδυνο αντιμετωπίζοντας τον επιτιθέμενο άντρα.
Και ποτέ… ποτέ…
Μην της λέτε ότι θα πρέπει να μείνει για χάρη των παιδιών.
Ενθαρρύνετε την παροχή ξεχωριστών συμβουλευτικών λύσεων για τον άντρα και τη γυναίκα, αν επιθυμούν κάτι τέτοιο.
Οδηγός Συμβουλευτικής για τη βία
*Το βιβλίο “Ο Kόσµος από την Aρχή”
εστιάζει στο ζήτημα της βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση των εφήβων σε θέματα έμφυλης βίας*
Η έκδοση θέτει ένα ακόμα λιθαράκι στην πολύχρονη προσπάθεια του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) για την προώθηση της ισότητας των φύλων στο πεδίο της εκπαίδευσης, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό της ρόλο και για τη διαμόρφωση των αντιλήψεων για το φύλο.
Στόχος της έκδοσης είναι να καταλάβουμε όλοι και όλες ότι δεν πρέπει να υπάρχει και δε δικαιολογείται να υπάρχει ανοχή στη βία, σε καμία μορφή και σε κανένα είδος της. Όποια
πράξη επιτελείται χωρίς συναίνεση είναι έκφραση βίας και φταίει αποκλειστικά αυτός που την ασκεί. Είναι σημαντικό να μοιραζόμαστε αυτά που μας προβληματίζουν και, όταν πρόκειται για σοβαρά ζητήματα, όπως η βία, πρέπει να απευθυνόμαστε σε ενήλικα άτομα που έχουμε εμπιστοσύνη και μπορούν και ξέρουν πώς να μας βοηθήσουν.
Περιεχόμενο
Oι αναγνώστριες και οι αναγνώστες, μέσα από την αφήγηση των ιστοριών τριών έφηβων κοριτσιών, μεταφέρονται σε μια πραγματικότητα με κυρίαρχο το στοιχείο της βίας, την οποία βιώνουν εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια σε όλον τον κόσμο. Με τον τρόπο αυτό, το βιβλίο επιδιώκει να μεταδώσει το μήνυμα «Δεν είσαι η μόνη, Δεν είσαι μόνη» και να ευαισθητοποιήσει σχετικά με τα ζητήματα προστασίας και στήριξης των γυναικών και των κοριτσιών που υφίστανται βία λόγω του φύλου τους.
Πρόκειται για ιστορίες που σκιαγραφούν με ευαισθησία τις εμπειρίες κοριτσιών που αντιμετώπισαν βία λόγω του φύλου τους. Αν και το κείμενο εστιάζει σε ιστορίες κοριτσιών, προωθείται η ιδέα ότι η έμφυλη βία αφορά σε όλους και το τέλος του κύκλου της μπορεί να έρθει μόνο ως αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας.
Το εγχειρίδιο συνοδεύεται από Οδηγό για την εκπαιδευτική αξιοποίησή του, ο οποίος περιλαμβάνει εκτενές θεωρητικό πλαίσιο του ζητήματος της έμφυλης βίας, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις για την αξιοποίηση των ιστοριών οι οποίες συνοδεύονται από πλήθος δραστηριοτήτων που μπορούν να υλοποιηθούν στην τάξη.
Συγγραφέας: Ελένη Κατσαµά
Εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά
Το βιβλίο είναι διαθέσιμο, εδώ.
https://www.unicef.org/greece/media/886/file/%CE%9F%20%CE%9A%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82%20%CE%B1%CF%80%CF%8C%20%CF%84%CE%B7%CE%BD%20%CE%91%CF%81%CF%87%CE%AE.pdf
Οδηγός για την εκπαιδευτική αξιοποίηση του βιβλίου
https://www.edweek.gr/wp-content/uploads/2021/12/%CE%BF-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%82-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AE.pdf
Πέντε βασικά βήματα για τη γυναίκα που έχει υποστεί βία:
-Να απομακρυνθεί άμεσα από το βεληνεκές δράσης του δράστη, παίρνοντας μαζί της τα παιδιά, αν υπάρχουν, και έγγραφα (ταυτότητα/διαβατήρια) και να καλέσει το 100
-Να τηλεφωνήσει σε πρόσωπο της εμπιστοσύνης της αν νιώθει την ανάγκη υποστήριξης/συνοδείας σε νοσοκομείο
-Να προστρέξει άμεσα σε νοσοκομείο για τη φροντίδα τυχόν τραυμάτων (ή μέριμνα για περιπτώσεις κινδύνου μεταδιδόμενων νοσημάτων), από όπου θα πάρει ιατρική γνωμάτευση που θα καταγράφει τα σημάδια/τραύματα και την αιτία τους
-Να προσέλθει σε Αστυνομικό Τμήμα αν επιθυμεί να υποβάλει καταγγελία με την αυτόφωρη διαδικασία
-Να καλέσει το 15900 αν έχει ανάγκη στέγασης σε ασφαλές μέρος, ψυχολογικής υποστήριξης και νομικής συμβουλευτικής
Σεξισμός: Οι διακρίσεις σε βάρος των κοριτσιών από τα στοιχεία μιας έρευνας
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε τρεις χώρες -Ισπανία, Κολομβία και Ουγκάντα- από τη φιλανθρωπική Μη Κυβερνητική Οργάνωση Plan International, που έχει έδρα το Λονδίνο, αποδεικνύει ότι η βία εις βάρος των κοριτσιών θεωρείται «αποδεκτή» αλλά και «δεδομένη» λόγω φύλου.
Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε με συνεντεύξεις 301 αγοριών και κοριτσιών στις παραπάνω χώρες, φέρνει ξανά στο φως πρακτικές όπως: κορίτσια που εξαναγκάζονται να έχουν ερωτικές συνευρέσεις με αντάλλαγμα σχολικά βιβλία, ανήλικες που υποχρεώνονται να παντρευτούν χωρίς να το θέλουν, βιασμούς κ.λπ.
Η επικεφαλής της Plan International Αν-Μπριγκίτε Άλμπρεκτσεν, αναφέρει ότι «οι τρομακτικές μαρτυρίες των κοριτσιών αποκαλύπτουν ότι σχεδόν η κάθε εμπειρία τους – είτε στο σπίτι, είτε στο σχολείο, είτε στα δημόσια μέσα μεταφοράς ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – τους υπενθυμίζει ότι είναι κατώτερα των αγοριών».
«Η βία, συγκεκριμένα, κρίνεται ως τόσο φυσιολογική ώστε κάποια κορίτσια να τη θεωρούν συνοδευτικό του φύλου τους», αναφέρει.
Βάσει στοιχείων των Ηνωμένων Εθνών, ένα τρίτο όλων των γυναικών υφίστανται σωματική ή σεξουαλική βία κάποια στιγμή στη ζωή τους. Μια στις πέντε θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού, ενώ τα υψηλά ποσοστά δολοφονιών και ενδοοικογενειακής βίας μαστίζουν πολλές χώρες.
Όπως διαπιστώνεται στη μελέτη της Plan International, οι διακρίσεις με βάση το φύλο ξεκινούν από το σπίτι, όπου οι προσδοκίες για τη συμπεριφορά των κοριτσιών ενισχύονται από τους γονείς τους, τους αδελφούς τους και τον ευρύτερο οικογενειακό κύκλο.
Πράγμα που σημαίνει ότι τα κορίτσια είναι υπεύθυνα για τις περισσότερες οικιακές εργασίες και για τη φροντίδα, ενώ η βία, περιλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας, παραβλέπεται.
Όπως τονίζεται, η ανισότητα των φύλων βασίζεται σε παραδοσιακές απόψεις μισογυνισμού, σύμφωνα με τις οποίες τα κορίτσια είναι κατώτερα και λιγότερο ικανά από τα αγόρια και στις τρεις χώρες όπου πραγματοποιήθηκε η έρευνα.
«Αυτή η βαθιά ριζωμένη προκατάληψη που θέλει τις γυναίκες και τα κορίτσια να θεωρούνται κατώτερα είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο για τον τερματισμό της ανισότητας», αναφέρει η έκθεση.
Ως συνέπεια, πολύ συχνά τα κορίτσια έχουν ελάχιστο ή καθόλου λόγο στο πότε και με ποιον θα παντρευτούν ή στο αν θα πάνε στο σχολείο, ενώ τα σώματά τους και η σεξουαλικότητά τους τυγχάνουν μεταχείρισης «προϊόντων προς ανταλλαγή».
Στην Ουγκάντα η ανέχεια μπορεί να οδηγήσει τα κορίτσια στο σεξ με μεγαλύτερα αγόρια και αντάλλαγμα βασικά είδη καθημερινής χρήσης: από προϊόντα προσωπικής υγιεινής έως τα δίδακτρα του σχολείου, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τα μαθήματα.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, «το κλειδί της ισότητας είναι να αντικρούσουμε την ευρεία αντίληψη ότι τα κορίτσια αξίζουν λιγότερο από τα αγόρια», αναφέρεται.
Ωστόσο, διαπιστώνεται ότι στην Ουγκάντα και την Κολομβία τα κορίτσια δεν θεωρούν πλέον τους εαυτούς τους αποκλειστικά υπεύθυνους για την προώθηση της ισότητας των φύλων.
Όλο και συχνότερα αναζητούν «συμμάχους», όπως αρχηγούς της κοινότητας, δημάρχους, δασκάλους και αγόρια για να αλλάξουν τις κοινωνικές νόρμες.«Αυτή είναι μια σαφής αλλαγή σε σχέση με αποδείξεις που συλλέχθηκαν σε προηγούμενη έρευνα όταν είχε θεωρηθεί ότι η αλλαγή ήταν κατά πολύ ευθύνη των κοριτσιών και των μητέρων τους», τονίζεται.
Η 25η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων επέλεξε να επικεντρωθεί στο θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης. Ετοίμασε 4 σποτ που αποτυπώνουν περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης σε χώρους εργασίας, εκπαίδευσης ή υγείας, όλες βασισμένες σε πραγματικά περιστατικά.
Στόχος αυτών των σποτ είναι να προσδιοριστεί η λεπτή γραμμή μεταξύ κομπλιμέντου και σεξουαλικής παρενόχλησης. Στο σποτ παίζουν οι γνωστοί ηθοποιοί Θάνος Καληώρας και Λυδία Σγουράκη που στήριξαν αφιλοκερδώς αυτή την προσπάθεια. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η Όλγα Μαλέα και τη μουσική η Αντριάνα Μπάμπαλη, επίσης αφιλοκερδώς. Τα σενάρια έγραψε η γνωστή συγγραφέας και σεναριογράφος Μανίνα Ζουμπουλάκη. Τα γυρίσματα έγιναν στα γραφεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, όπου η σκηνογράφος Κική Πίττα διαμόρφωσε τους υπηρεσιακούς χώρους. «Κάθε ιστορία γυρίστηκε σε μονοπλάνο. Σε όλες τις ιστορίες η κάμερα βρίσκεται κάπως κρυμμένη πίσω από κάποια κουρτίνα, πόρτα, αντικείμενα, σαν να παρακολουθούμε κρυφά αυτό που συμβαίνει, μέσα από μια … κλειδαρότρυπα» μας λέει η Όλγα Μαλέα.
Ο κόσµος από την αρχή – The World Anew
Το βιβλίο “Ο Kόσµος από την Aρχή” εστιάζει στο ζήτημα της βίας κατά των γυναικών και κοριτσιών και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση των εφήβων σε θέματα έμφυλης βίας
Η έκδοση θέτει ένα ακόμα λιθαράκι στην πολύχρονη προσπάθεια του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ) για την προώθηση της ισότητας των φύλων στο πεδίο της εκπαίδευσης, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό της ρόλο και για τη διαμόρφωση των αντιλήψεων για το φύλο.
Στόχος της έκδοσης είναι να καταλάβουμε όλοι και όλες ότι δεν πρέπει να υπάρχει και δε δικαιολογείται να υπάρχει ανοχή στη βία, σε καμία μορφή και σε κανένα είδος της. Όποια
πράξη επιτελείται χωρίς συναίνεση είναι έκφραση βίας και φταίει αποκλειστικά αυτός που την ασκεί. Είναι σημαντικό να μοιραζόμαστε αυτά που μας προβληματίζουν και, όταν πρόκειται για σοβαρά ζητήματα, όπως η βία, πρέπει να απευθυνόμαστε σε ενήλικα άτομα που έχουμε εμπιστοσύνη και μπορούν και ξέρουν πώς να μας βοηθήσουν.
Περιεχόμενο
Oι αναγνώστριες και οι αναγνώστες, μέσα από την αφήγηση των ιστοριών τριών έφηβων κοριτσιών, μεταφέρονται σε μια πραγματικότητα με κυρίαρχο το στοιχείο της βίας, την οποία βιώνουν εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια σε όλον τον κόσμο. Με τον τρόπο αυτό, το βιβλίο επιδιώκει να μεταδώσει το μήνυμα «Δεν είσαι η μόνη, Δεν είσαι μόνη» και να ευαισθητοποιήσει σχετικά με τα ζητήματα προστασίας και στήριξης των γυναικών και των κοριτσιών που υφίστανται βία λόγω του φύλου τους.
Πρόκειται για ιστορίες που σκιαγραφούν με ευαισθησία τις εμπειρίες κοριτσιών που αντιμετώπισαν βία λόγω του φύλου τους. Αν και το κείμενο εστιάζει σε ιστορίες κοριτσιών, προωθείται η ιδέα ότι η έμφυλη βία αφορά σε όλους και το τέλος του κύκλου της μπορεί να έρθει μόνο ως αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας.
Το εγχειρίδιο συνοδεύεται από Οδηγό για την εκπαιδευτική αξιοποίησή του, ο οποίος περιλαμβάνει εκτενές θεωρητικό πλαίσιο του ζητήματος της έμφυλης βίας, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις για την αξιοποίηση των ιστοριών οι οποίες συνοδεύονται από πλήθος δραστηριοτήτων που μπορούν να υλοποιηθούν στην τάξη.
Συγγραφέας: Ελένη Κατσαµά
Εικονογράφηση: Μυρτώ Δεληβοριά
Το βιβλίο είναι διαθέσιμο, εδώ.
Οδηγός για την εκπαιδευτική αξιοποίηση του βιβλίου
17 (ΔΕΚΑΕΠΤΑ) –
μήνυμα για τις γυναικοκτονίες από το Δημοτικό Σχολείο Αγίου Δημητρίου Επιδαύρου
Η Ελλάδα συγκλονίστηκε το 2021 από 17 δολοφονίες γυναικών. Η έμφυλη βία αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή ως κύρια αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες ηλικίας 16 – 44 ετών, ξεπερνώντας ακόμη και τον καρκίνο αλλά και τα τροχαία, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Ευαισθητοποίηση για την Ισότητα των Φύλων
ενάντια στη Βία μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων
Το πρόγραμμα DAPHNE III με τίτλο “Ευαισθητοποίηση για την Ισότητα των Φύλων ενάντια στη Βία μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων“ (GEAR against IPV) (JLS/2008/DAP3/AG/1258) πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος DAPHNE III της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η εργασία, αποτέλεσμα της οποίας υπήρξαν αυτά τα εγχειρίδια, συγχρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα DAPHNE III της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Οι εκπαιδευτικοί, μέσω των δραστηριοτήτων του “GEAR against IPV” καλούνται να συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση των μαθητών/-τριών έναντι των επιζήμιων επιπτώσεων των στερεοτύπων του φύλου, όπως η ΒΕΣ και η βία στις σχέσεις.
Η αποδόμηση των στερεοτύπων του φύλου των μαθητών/-τριών θα συμβάλλει στην ανάπτυξη συμπεριφορών μηδενικής ανοχής έναντι της βίας σε σχετικά νεαρή ηλικία, έχοντας σαν απώτατο στόχο την ανάπτυξη υγειών και ισότιμων σχέσεων ανάμεσα στους νέους ανθρώπους.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες θα κληθούν, μέσω ενός κατάλληλου και ειδικά δημιουργημένου για την ηλικία τους υλικού ευαισθητοποίησης, να αξιολογήσουν και να αναθεωρήσουν τα «κληρονομημένα» στερεότυπα τους και να προσεγγίσουν τις διαφυλικές διαφορές όχι ως χαρακτηριστικά υπεροχής του ενός φύλου έναντι του άλλου, αλλά ως ατομικές διαφορές.
Η ηλικία των παιδιών που αποτελούν το στόχο του προγράμματος “GEAR against IPV” δεν είναι η μικρότερη δυνατή (14-16 ετών), αν και όλοι/όλες οι επιστήμονες που εργάστηκαν για τη δημιουργία του υλικού πιστεύουν ότι οι προληπτικές προσπάθειες που στοχεύουν στην αποδόμηση των στερεοτύπων του φύλου πρέπει να ξεκινούν στο σχολικό περιβάλλον από τη μικρότερη δυνατή ηλικία (δηλαδή το νηπιαγωγείο). Σε πολλές χώρες όμως, υπάρχει ακόμη ισχυρή αντίσταση από τις εκπαιδευτικές αρχές αναφορικά με την πιο πρόσφορη ηλικία συμμετοχής των παιδιών σε τέτοιου είδους δραστηριότητες, με αποτέλεσμα να μην επιτρέπεται η εφαρμογή παρόμοιων προγραμμάτων, ακόμη και σε παιδιά της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Προκειμένου να καμφθεί η αντίσταση, αποφασίστηκε ότι σε αυτές τις χώρες πρέπει να ακολουθηθεί αντίστροφη πορεία, δηλαδή να ξεκινήσουν οι προληπτικές προσπάθειες από μία υψηλότερη εκπαιδευτική βαθμίδα και να προχωρήσουν σταδιακά προς τις χαμηλότερες.
Ωστόσο παρά το γεγονός ότι τα παιδιά βομβαρδίζονται με στερεότυπα από τη γέννηση τους, γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα σημαντική την έναρξη της αποδόμησής τους σε όσο το δυνατόν μικρότερη ηλικία, η ηλικία 14-16 αποτελεί εξίσου κρίσιμη ηλικία διότι, στις περισσότερες χώρες, αυτή είναι η ηλικία κατά την οποία τα περισσότερα έφηβα άτομα, αγόρια και κορίτσια, ξεκινούν ή έχουν ήδη ξεκινήσει να έχουν ερωτικές σχέσεις. Το σχολικό σύστημα μπορεί να αποτελέσει κύριο σημείο παρέμβασης παρέχοντας στους μαθητές/-τριες τις απαραίτητες πληροφορίες και δεξιότητες που χρειάζονται έτσι ώστε να αποφύγουν να γίνουν θύτες ή θύματα βίας στις σχέσεις τους καθώς επίσης και πως να αντιδράσουν απέναντι σε αυτού του είδους τη βία.
Το Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους Μαθητές και τις Μαθήτριες περιλαμβάνει τα Φύλλα Εργασίας και τα Ενημερωτικά Φυλλάδια των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στο Εγχειρίδιο Εκπαιδευτικού και προτείνονται να χρησιμοποιούνται από τους/τις εκπαιδευτικούς. Είναι δηλαδή άμεσα συνδεδεμένο με το Εγχειρίδιο για τον/την Εκπαιδευτικό, εστιάζει στους μαθητές και τις μαθήτριες και δημιουργήθηκε με τέτοιο τρόπο που να προσφέρει στους/στις εκπαιδευτικούς έτοιμα προς χρήση Φύλλα Εργασίας και Φυλλάδια για την υλοποίηση του προγράμματος.
Στην κεφαλίδα κάθε Φύλλου Εργασίας αναφέρεται ο αριθμός και ο τίτλος της δραστηριότητας στην οποία αντιστοιχεί το εκάστοτε Φύλλο Εργασίας (π.χ. Δραστηριότητα 4.1.7.: Μύθος ή Πραγματικότητα;) ενώ στην κεφαλίδα κάθε Ενημερωτικού Φυλλαδίου αναγράφεται ο αριθμός και ο τίτλος του εκάστοτε Φυλλαδίου (π.χ. Φυλλάδιο 13: Υγιείς Σχέσεις). Επίσης, στο ίδιο σημείο αναγράφεται και η βιβλιογραφική αναφορά της πηγής του εκάστοτε Φύλλου Εργασίας και Φυλλαδίου. Κάθε Φύλλο Εργασίας/ Φυλλάδιο χωρίζεται σε δύο μέρη: το πρώτο μέρος αποτελεί ένα δείγμα της μορφής που θα πρέπει να έχει το Φύλλο Εργασίας σας ή το Φυλλάδιό σας στην εκτύπωση/φωτοτύπηση ενώ το δεύτερο μέρος αποτελεί το υλικό που διατίθεται προς εκτύπωση/φωτοτύπηση.
Το Βιβλίο Δραστηριοτήτων για τους Μαθητές και τις Μαθήτριες μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε συνδυασμό με το Εγχειρίδιο Εκπαιδευτικού.
Στην ενότητα «υλικό και προετοιμασία» των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται στο Εγχειρίδιο Εκπαιδευτικού αναφέρεται ο αριθμός του φύλλου εργασίας και/ή του φυλλαδίου (ή των φυλλαδίων) που χρειάζονται για την υλοποίηση κάθε δραστηριότητας. Στην περίπτωση που δεν γίνεται παραπομπή σε κάποιο φύλλο εργασίας ή φυλλάδιο, αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται τέτοιου είδους υλικό για την υλοποίηση της δραστηριότητας. Ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να εκτυπώσει (ή να φωτοτυπήσει) τα Φύλλα Εργασίας και τα Φυλλάδια όπως ακριβώς παρουσιάζονται στη συνέχεια. Τέλος, σε ορισμένα Φύλλα Εργασίας παρέχονται οδηγίες για την εκτύπωση (π.χ. εκτύπωση και στις δύο πλευρές της σελίδας) ή για τον τρόπο με το οποίο πρέπει να κοπούν τα φύλλα εργασίας.
Ευαισθητοποίηση για την Ισότητα των Φύλων ενάντια στη Βία μεταξύ Ερωτικών Συντρόφων
Εγχειρίδιο Εκπαιδευτικού
Βιβλίο Δραστηριοτήτων για μαθητές και μαθήτριες
Είναι άξιο να σημειωθεί πως η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση στην ΕΕ σχετικά με την ισότητα των φύλων, ιδίως σε βάρος των γυναικών, ενώ και τα ποσοστά για την ενδοοικογενειακή βία είναι αποθαρρυντικά. Το Οικογενειακό Δίκαιο πράγματι χρειάζεται αλλαγές, παίρνοντας υπόψη του τα υπάρχοντα προβλήματα που αφορούν την ισότητα των φύλων.
Ο ισχύον νόμος μοιάζει να «φυλακίζει» μια γυναίκα με αυτόν που την κακοποιεί.
Το ισχύον δίκαιο
Οι σχετικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα που ισχύουν για την ενδοοικογενειακή βία συμφωνούν με το Σύνταγμα για την ισότητα των φύλων (άρ. 4 παρ. 2), καθώς και με τους νόμους για την προστασία της οικογένειας, της μητρότητας και της παιδικής ηλικίας (άρ. 21 παρ. 1).
Ακόμη είναι εναρμονισμένες τόσο με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα δικαιώματα του ανθρώπου (άρθρο 8), τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του παιδιού (ΔΣΔΠ άρθρο 18) και τον Χάρτη Θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ (άρ. 23).
Αξίζει να αναφερθεί ότι η Επιτροπή που ελέγχει την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του παιδιού, θεωρεί αντίθετη προς την σύμβαση την αυτόματη άσκηση της γονικής μέριμνας με τον νέο νόμο.
Στο άρθρο 1513 του Αστικού Κώδικα προβλέπεται ότι «η άσκηση της γονικής μέριμνας μπορεί να ανατεθεί στον έναν από τους γονείς ή, αν αυτοί συμφωνούν, ορίζοντας συγχρόνως τον τόπο διαμονής του τέκνου.
Η κακοποίηση, πέραν του ότι δύσκολα αποδεικνύεται σε ένα δικαστήριο, ειδικά εάν είναι λεκτική – ψυχολογική, δημιουργεί φόβο στα θύματα, ο οποίος γίνεται μεγαλύτερος, όταν ο ίδιος ο νόμος δίνει δικαιώματα στους θύτες. Και δίνει το δικαίωμα να έχει την επιμέλεια παιδιού ο θύτης ,που μέχρι να τελεσιδικήσει η απόφαση του ποινικού δικαστηρίου, η οποία – ί σ ω ς – να τους τιμωρήσει για ενδοοικογενειακή βία, θα έχουν περάσει στην καλύτερη των περιπτώσεων τέσσερα χρόνια.
Πρόσθετο υλικό
Πατήστε την παρακάτω εικόνα για να δείτε επιπλέον και εξειδικευμένο υλικό από τον ιστότοπο Ηuman Rights Channel
Ο Κινηματογράφος απέναντι στη βία
*The Night of the 12th / Η νύχτα της 12ης (2022)*
Ο Ντομινίκ Μολ σκηνοθετεί ένα έργο βασισμένο στο βιβλίο της Πολίν Γκενά «18.3 – Une année à la PJ» το οποίο αφορά την εμπειρία της συγγραφέως κατά την επί ένα χρόνο παρατήρησή της στο γραφείο ερευνών της αστυνομίας της Γαλλίας.
Συγκεκριμένα, ο Μολ, έχει πάρει ένα εκ των υποθέσεων που κατατίθενται στο βιβλίο της Γκενά και συνεπώς η ταινία βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα.
Η ταινία «Η Νύχτα της 12ης» είναι ένα συναρπαστικό, δαιδαλώδες αστυνομικό θρίλερ αστυνομικό θρίλερ που αφορά την άγρια δολοφονία μιας 21χρονης και των αστυνομικών ερευνών που την ακολούθησαν.
*«Λένε ότι για κάθε ερευνητή υπάρχει ένα έγκλημα που τον στοιχειώνει».* Η επίλυση του μυστηρίου γίνεται εμμονή για τους αστυνομικούς που αναλαμβάνουν την υπόθεση, η οποία εκφράζει και το μεγάλο άδικο αλλά και τον άγριο θυμό απέναντι στις κοινωνικές συνθήκες που οδήγησαν στην δολοφονία της νεαρής κοπέλας.
Η ταινία, πατώντας σε ένα στιβαρό μυστήριο και στην ατμοσφαιρική σκηνοθεσία, *θέτει κοινωνικούς προβληματισμούς σε σχέση με την θέση της γυναίκας στην σημερινή κοινωνία* κι επεξεργάζεται το συλλογικό τραύμα των γυναικών το οποίο έχει άρρηκτα συνδεθεί με την ζωή τους. *ΣΎΝΟΨΗ ΤΑΙΝΙΑΣ*
Μια κρύα νύχτα του χειμώνα, σε μια μέχρι πρότινος φιλήσυχη κωμόπολη, ένα νεαρό κορίτσι βρίσκεται φρικτά δολοφονημένο και δυο αστυνομικοί μετατρέπουν σε εμμονή τους την επίλυση του απεχθούς εγκλήματος, αγνοώντας το προσωπικό κόστος που αναμένεται να επιφέρει η έρευνά τους.
Οι ιθύνοντες αστυνομικοί διαφορετικών ηλικιών, γενεών και προσωπικών βασάνων βρίσκονται να πρέπει να διαχειριστούν από κοινού πολιτισμικές εμπειρίες, τοπικές κοινωνίες και μια στυγερή δολοφονία. Ταυτόχρονα, αναλύει την μέσα από το πρόσωπο των δύο αστυνομικών και της συναισθηματικής σύνδεσής του, μέχρι ποιο βάθος φτάνουν τα παρακλάδια του τραύματος αυτού.
Παραδόξως η ταινία καταφέρνει να υπερπηδήσει τα στερεότυπα και να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα γνήσιας αγωνίας
Δείτε την ταινία πατώντας στην παρακάτω εικόνα
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.