Η Clare Ryan εξετάζει την κοσμοαντίληψη των συμπεριληπτικών σχολείων και την τεράστια ευθύνη που επωμίζονται τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να ενσωματώνουν τα παιδιά σε νέα κοινωνικά συστήματα.

Η σχολική εκπαίδευση είναι, κατ’ ουσίαν, ένα καθήκον με βαθύτατα ηθικό σκοπό. Ο Fullan δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης στην περιγραφή του ρόλου, των ευθυνών και των δυνατοτήτων του σχολείου όσον αφορά στην άρση των ανισοτήτων:

“Στο μικροεπίπεδο, ο ηθικός σκοπός στην εκπαίδευση συνεπάγεται ότι αυτή επηρεάζει θετικά τις ευκαιρίες ζωής όλων των μαθητών – κυριότερα, όμως, των μαθητών από μη προνομιούχα στρώματα, επειδή αυτοί καλούνται να διανύσουν μεγαλύτερη απόσταση. Στο μακροεπίπεδο, ο ηθικός σκοπός συνίσταται στη συμβολή της εκπαίδευσης στην ανάπτυξη της κοινωνίας και τη δημοκρατία”.

Είναι επιτακτική η ανάγκη αυτός ο ηθικός σκοπός να πραγματώνεται και παράλληλα να επιδεικνύεταιτο απαιτούμενο ηθικό σθένος που πρέπει να τον συνοδεύει.

Η εισροή των προσφύγων από τη Συρία έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση περί ‘συμπερίληψης’ αναφορικά με την ικανότητα και την προθυμία της κοινωνίας να ανταποκριθεί φιλεύσπλαχνα, συμμεριζόμενη τον πόνο των συνανθρώπων. Η αντίδραση της Ευρώπης κάθε άλλο παρά εντυπωσιακή υπήρξε. Στην πραγματικότητα, πήρε τη φωτογραφία του άψυχου κορμιού ενός μικρού αγοριού που κειτόταν μπρούμυτα σε μια Τουρκική ακτή, για να εξαναγκάσει τον κόσμο να αναγνωρίσει τα δεινά πραγματικών ανθρώπων – πρωτίστως γονέων που δεν διστάζουν να αντιμετωπίσουν ασύλληπτους κινδύνους με την ελπίδα της αναζήτησης μιας καλύτερης ζωής για τα παιδιά τους.

Στα σχολεία, η συζήτηση περί συμπερίληψης εκτείνεται πέρα από την προσφυγική κρίση για να αγκαλιάσει ζητήματα Φυλής, Φύλου, Φτώχειας, Εθνικότητας, Πίστης, Εκπαιδευτικού Μειονεκτήματος, Ειδικών Εκπαιδευτικών Αναγκών, Ψυχικής Υγείας, Αναπηρίας κ.ά. Στις σχολικές τάξεις όλου του κόσμου, η προσπάθεια αποτελεσματικής διαχείρισης της διαφορετικότητας αποτελεί καθημερινότητα. Τα σχολεία είναι ο μικρόκοσμος της κοινωνίας. Ωστόσο, η συμπεριφορά που διαπιστώνουμε στα σχολεία – και, ουσιαστικά, η συμπεριφορά που προωθούμε βάσει των αξιών – συχνά είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που πραγματώνεται και διαιωνίζεται στον κόσμο των ενηλίκων.

Οι νέοι μας, ως επί το πλείστον, επιδεικνύουν από φυσικού τους μια αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης, ένα αίσθημα δικαίου, αισιοδοξία, ενσυναίσθηση – μια βαθιά επιθυμία να κάνουν τη διαφορά. Στα σχολεία, καταβάλλουμε φιλότιμες προσπάθειες να αποτελούμε πρότυπα καλής συμπεριφοράς˙ επικροτούμε την καλή συμπεριφορά˙ περιμένουμε, ενθαρρύνουμε και διδάσκουμε την καλή συμπεριφορά. Ο τάπητας της εκπαίδευσης υφαίνεται γύρω από το παιδί ως ολότητα, γύρω από την ανάπτυξη του ατόμου και τoν εορτασμό της ατομικότητας, γύρω από τη διάπλαση του χαρακτήρα και του ενεργού πολίτη, γύρω από τη σφυρηλάτηση σχέσεων.

Τι είναι η συμπεριληπτική εκπαίδευση (Inclusion) ; Δες το video που έφτιαξαν οι ίδιοι οι μαθητές.

Η συμπερίληψη υπερβαίνει την πράξη της διδασκαλίας. Η συμπερίληψη είναι τρόπος σκέψης, κουλτούρα, χάρισμα που, όταν ενσωματωθεί ως αδιαπραγμάτευτη πρακτική στο σχολικό περιβάλλον, εξασφαλίζει εκπληκτικά αποτελέσματα. Συνεπάγεται την πρόσβαση όλων στη μάθηση μέσω της διαφοροποίησης, τον σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων σπουδών, τον σεβασμό στο περιβάλλον και τον πολιτισμό, τη σφυρηλάτηση σχέσεων με τις οικογένειες και τη διαρκή αμφισβήτηση των πρακτικών ώστε να διασφαλίζονται οφέλη για όλους. Το συμπεριληπτικό σχολείο τιμάει και αναγνωρίζει τη φυσιολογική παρουσία της διαφορετικότητας σε όλους τους τομείς της ζωής του ανθρώπου και επιδιώκει να ευαισθητοποιήσει όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας ώστε να αναγνωρίσουν ότι είναι φυσιολογική η ανάπτυξη ενός πλήθους διαφορετικών τρόπων ζωής, εθίμων, παραδόσεων και οπτικών γωνιών˙ ότι οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ικανότητες˙ ότι προέρχονται από διαφορετικό υπόβαθρο και ότι αυτή η ποικιλία της ανθρώπινης ζωής είναι πλούτος για όλους. Η συμπεριληπτική πρακτική πραγματώνεται σε ένα πλαίσιο γνήσιου ενδιαφέροντος για τον συνάνθρωπο και αυτό το ενδιαφέρον έχει αξία!

Η συμπεριληπτική πρακτική, ωστόσο, είναι δυσεπίτευκτη και η διατήρησή της γίνεται όλο και πιο δύσκολη για πλήθος λόγων: οξυμένες ανάγκες, ένδεια πόρων, αδυναμία των γονέων να διαχειριστούν, να συμμετέχουν και να υποστηρίξουν τη μάθηση των παιδιών τους. Υπάρχουν αντικρουόμενες ατζέντες όπου οι αξίες που υποστηρίζονται με σθένος στο σχολείο βρίσκονται συχνά στον αντίποδα των φιλοδοξιών των γονέων της μεσαίας τάξης που αποδίδουν μεγαλύτερη αξία στα αποτελέσματα παρά στην ατομική και κοινωνική διάπλαση˙ όπου οι Κυβερνήσεις/Υπουργεία Παιδείας απαιτούν μετρήσεις επιτυχίας χωρίς να υπολογίζουν το περιβάλλον/κοινωνική τάξη˙ μεταξύ των ίδιων των μαθητών που συχνά γίνονται μάρτυρες αντιφατικών συμπεριφορών στο σπίτι, στην κοινότητα και τα ΜΜΕ.

Η μόνιμη πρόκληση για τα σχολεία είναι η διαρκής προσδοκία ότι αυτά θα θεραπεύσουν όλα τα δεινά της κοινωνίας. Τα σχολεία, για μια ακόμα φορά, θα δεχτούν πλήθος παιδιών μεταναστών με ελάχιστη ή καμία προετοιμασία και με υποτυπώδη συστήματα υποστήριξης που είναι απαραίτητα για παιδιά που έχουν υποστεί αφάνταστα τραύματα: ψυχολογική/ψυχιατρική/ιατρική φροντίδα, λόγο και γλώσσα, πολιτισμική υποστήριξη, υποστήριξη των οικογενειών κλπ. Αυτό είναι αξιοκατάκριτο. Συχνά, πρόκειται για τα σχολεία και τις περιοχές που ήδη ταλανίζονται από δεινά: φτώχεια, υποβάθμιση, περιθωριοποίηση, ειδική αγωγή. Συνεπώς το πού στεγάζονται οι οικογένειες, πώς εξασφαλίζουν πόρους και στήριξη τα σχολεία, οι ηγέτες των σχολείων και οι εκπαιδευτικοί, πώς θα υποστηριχτούν οι κοινότητες θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την επιτυχημένη αφομοίωση των παιδιών στα νέα κοινωνικά συστήματα και τελικά τη σύνθεση της Ευρώπης του μέλλοντος.

Η Clare Ryan είναι Διευθύντρια του St. Leo’s College, στο Carlow της Ιρλανδίας. Έχει θητεύσει σε πλήθος καίριων ρόλων στον τομέα της εκπαίδευσης, όπως Συντονίστρια του Συνδέσμου Οικογένειας/Σχολείου/Κοινότητας (Home/School/Community Liaison), Εθνική Συντονίστρια της Πρωτοβουλίας για την Πρόωρη Εγκατάλειψη του Σχολείου από μαθητές 8-15 ετών ( 8-15 Early School Leaver Initiative) και Βοηθός Εθνική Συντονίστρια της Ανάπτυξης Ηγεσίας για Σχολεία, υπεύθυνη για την κοινωνική συμπερίληψη. Έχει επίσης τελέσει εκπρόσωπος του Οργανισμού Εκπαίδευσης και Δεξιοτήτων σε μια θεματική ομάδα εργασίας της ΕΕ για την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου.

Αναδημοσίευση από το School Educational Gateaway

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.