Η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων καθιερώθηκε το 1966 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών σε ανάμνηση ενός τραγικού συμβάντος, που συγκλόνισε την παγκόσμια κοινή γνώμη. Στις 21 Μαρτίου του 1960 η αστυνομία της ρατσιστικής Νοτίου Αφρικής πυροβόλησε εν ψυχρώ κατά μιας διαδήλωσης φοιτητών στην πόλη Σάρπβιλ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 70 άνθρωποι.

Η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Ρατσισμού έρχεται κατ’ αρχάς να μας θυμίσει τα ίσα δικαιώματα των ανθρώπων στη ζωή και κατά δεύτερο λόγο να μας φέρει αντιμέτωπους με τα στερεότυπα και τη στάση απέναντι στους «διαφορετικούς».

Οι σπόροι του ρατσισμού εμφυτεύονται από πολύ νωρίς στην κοινωνική συνείδηση του ατόμου και γίνονται μέρος της ψυχοσύνθεσής του και της στάσης του απέναντι στους άλλους. Γενιές ολόκληρες Ελλήνων μεγάλωσαν με τις στερεότυπες απειλές του τύπου «φάε τη σούπα σου, γιατί θα έρθει να σε πάρει ο αράπης» – δηλαδή με παραδείγματα προς γνώση και συμμόρφωση από πολιτισμικές, κοινωνικές, θρησκευτικές μειονότητες. Στις μέρες μας αυτές οι απειλές ξεθώριασαν, έχασαν την πειθώ που κάποτε είχαν και αντικαταστάθηκαν από άλλες που αντλούνται από διαφορετικές ανθρώπινες ομάδες.

Γιατί όμως οι άνθρωποι γίνονται ρατσιστές;
Γιατί κάποιοι κατά τα άλλα καλοί, ανοιχτόκαρδοι, κοινωνικοί και εξυπηρετικοί άνθρωποι υιοθετούν ξαφνικά τέτοια στερεότυπα απειλών; Γιατί γίνονται δύσπιστοι και εχθρικοί απέναντι στους ξένους; Ο φόβος του διαφορετικού και του αγνώστου αποτελεί τον καταλύτη μιας ψυχολογικής διαδικασίας που στηρίζεται στην αρχή της ομοιότητας. Οι όμοιοι με εμάς ανήκουν στην ίδια ομάδα και επομένως είναι ακίνδυνοι. Ο αλλιώτικος, ο ξένος εμπεριέχει εξ ορισμού το διαφορετικό και κατ’ επέκταση το επικίνδυνο. Ακόμη και αν ο φόβος για το επικίνδυνο απορροφηθεί, ο διαφορετικός τρόπος ζωής και η εμφάνιση είναι αρκετά για να κριθούν κατώτερα από τα δικά μας και επομένως να απορριφθούν. Έτσι δημιουργούνται προκαταλήψεις που υψώνονται σαν φράγμα ανάμεσα στους διαφορετικούς ανθρώπους.

Από τον Ξένιο Δία, που προστάτευε τους ξένους, και τον αρχαίο θεσμό της φιλοξενίας, που θεωρούσε το πρόσωπο του ξένου ιερό, έγινε ένα τεράστιο ψυχολογικό άλμα και το κοινωνικό – πολιτισμικό μας εκκρεμές σήμανε την ώρα της ξενοφοβίας, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που πραγματοποιήθηκε από γνωστή εταιρεία δημοσκοπήσεων.

Επιπλέον, ενώ ζούμε σε μια κοινωνία με πολιτισμικό πλουραλισμό που ολοένα αυξάνεται, οι γονείς και οι δάσκαλοι μιλάνε ελάχιστα στα παιδιά για τον ρατσισμό. Η στάση των ενηλίκων είναι ότι «δεν μιλώ για την προκατάληψη, άρα δεν υπάρχει» και αυτό ακριβώς ενθαρρύνει τις ρατσιστικές απόψεις. Ωστόσο, όταν οι γονείς και οι δάσκαλοι παραμένουν σιωπηλοί, κάποιοι άλλοι θα βρεθούν να επηρεάσουν τα παιδιά.

Τι είναι ο ρατσισμός;

Σημειολογικά η έννοια του ρατσισμού προέρχεται από τη λατινικής προέλευσης λέξη race, που σημαίνει φυλή. Ράτσα, όπως το λέμε οι Έλληνες.

Ο ρατσισμός είναι το δόγμα που αναπτύσσεται με σύνδεσμο συγκεκριμένα γνωρίσματα , όπως π.χ. εθνικά,θρησκευτικά, πολιτιστικά κ.λπ., προκειμένου να αναγάγει μια ομάδα αντίστοιχα (κοινωνική φυλετική, θρησκευτική), ως υπέρτερη άλλων. Το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού, και αυτό που έχει δώσει την αρχική ονομασία στην λέξη (εκ της ιταλικής (“ράτσα”) razza = φυλή), είναι ο φυλετικός ρατσισμός. Οι φυλετικοί ρατσιστές με την θεωρία αυτή υποστηρίζουν ότι η φυλή με συγκεκριμένα (ανώτερα) εξωτερικά ή ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά, έχει το δικαίωμα να θεωρεί εαυτόν της ανώτερη από τις άλλες

Ας διαβάσουμε ένα ποίημα που προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως το καλύτερο ποίημα του 2006, γραμμένο από ένα παιδί από την Αφρική.

Λήψη αρχείου

Ένα  ΚΟΜΙΚ για τον ρατσισμό

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προ τιθέμενη  να καταπολεμήσει τις διακρίσεις που στηρίζονται στο φύλο, τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία και τις πεποιθήσεις, αναπηρία, ηλικία ή γενετήσιο προσανατολισμό. Το φυλλάδιο αυτό, που απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς και τους νέους περιλαμβάνει ορισμένα στιγμιότυπα και χρήσιμα ντοκουμέντα για να παροτρύνει τον προβληματισμό και τη συζήτηση σχετικά με το ρατσισμό.
Το χιούμορ, η εικονογράφηση και οι μικροιστορίες – μικροδιάλογοι είναι ευκαιρίες για συζήτηση και προβληματισμό των παιδιών και για ανάδειξη πτυχών και επιπτώσεων ρατσισμού.

Λήψη αρχείου

Μία τάξη, φυλετικά διαχωρισμένη

Ο ρατσισμός δεν είναι ποτέ τρυφερός…

 

κάντε κλικ στην εικόνα για να δείτε το βίντεο

 

 

Ένα θαυμάσιο video για την παρουσία «τρυφερών εικόνων ρατσισμού στη ζωή μας»   – το επιστημονικό κύρος του οποίου είναι αμφίβολο – θα μας δημιουργήσουν σίγουρα σε σκέψεις, ελπίζω γόνιμες…

Ποιά κούκλα είναι η κακή; Εύλογα μαντεύετε τις αποκρίσεις των παιδιών: άσχημη ή κακή, δηλώνουν τα περισσότερα, είναι η μαύρη, και η αιτιολόγησή τους είναι συνήθως ταυτολογική, η μαύρη είναι κακή γιατί είναι μαύρη. Όσο κι αν σοκάρει, κι όσο κι αν αγνοοούμε με ποια κριτήρια επελέγη το δείγμα των παιδιών ή οι απαντήσεις τους, εντούτοις η δύναμη των στερεοτύπων είναι γνωστή και απίστευτα ισχυρή.

Πείραμα ρατσισμού ή άσκηση με κούκλες, η κάμερα καταγράφει σταθερά από τη μία πλευρά ενός τραπεζιού, στο τραπέζι βρίσκονται δύο πανομοιότυπες κούκλες, διαφέρουν μόνο στο χρώμα, η μία μαύρη η άλλη λευκή, και στην απέναντι πλευρά καθισμένα απαντούν σε ερωτήσεις σχετικές με τις κούκλες έγχρωμα στην πλειονότητά τους παιδιά προσχολικής ηλικίας. Οι ερωτήσεις είναι για το ποια από τις δύο κούκλες είναι όμορφη ή άσχημη, καλή ή κακή, και επίσης τους ζητούν να αιτιολογήσουν τις απαντήσεις τους.

Σε μία από τις παραλλαγές, μεξικανικής προέλευσης, η τελευταία ερώτηση και που απευθύνεται σ’ ένα έγχρωμο αγόρι, του ζητά να πει με ποιαν από τις δύο κούκλες μοιάζει. Το παιδί, που πρωτύτερα έδειξε ως άσχημη και κακή τη μαύρη, στρέφει το κορμί και το χέρι αυθόρμητα προς τα κει, ύστερα ακαριαία και με πανικό σχεδόν γυρνάει προς την λευκή, δείχνει αυτήν, ότι μοιάζει με τη λευκή κούκλα, όχι τη μαύρη. Είναι το βλέμμα του χαμένο, σουρώνει τα χείλη του σαν από έναν ασύνειδο πόνο.

Αυτά τα δευτερόλεπτα στην έκφραση αυτού του παιδιού δηλώνει την αναγωγή: Η μαύρη κούκλα ήταν ο ομόφυλος προσανατολισμός, η λευκή ο ετερόφυλος.

Επιπλέον, και σημαντικότερα, παρατηρούμε ρατσιστικά φαινόμενα σε ατομικό επίπεδο.

Η ανθρωπιά μας κάνει διακρίσεις; Ένα ενδιαφέρον κοινωνικό πείραμα
Ένας άστεγος και ένας επιχειρηματίας περπατούν στο δρόμο. Ξαφνικά πέφτουν κάτω. Θα παίξει ρόλο η εμφάνισή τους για το αν θα βοηθηθούν από τους περαστικούς; Δύο ηθοποιοί, μία κρυφή κάμερα και ένα άκρως απογοητευτικό συμπέρασμα.

Παραμύθι για το bullying & τη διαφορετικότητα: Ένας Φίλος Μοναχός
από τη συγγραφέα, κυρία Άννα Βαμβάκη, Νηπιαγωγό – Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου του 3ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κεντρικής Μακεδονίας

Ο άλλος, ο διαφορετικός, ο ανοίκειος, ο «λιγότερος», ο ξένος.

Πόσο διατεθειμένοι είμαστε να αλλάξουμε τις συνήθειές μας;
Πόσο ανοιχτοί είμαστε στην ομορφιά;
Ένα βίντεο με αντιρατσιστικό μήνυμα που αξίζει να δείτε.

Τα φαινόμενα αυτά εκτείνονται από τις ύβρεις και τις λεκτικές επιθέσεις μέχρι τις εξάρσεις βίας και τα εγκλήματα ρατσιστικού μίσους. Αυτός ο τύπος μεταχείρισης απευθύνεται κυρίως στους μετανάστες, τους τσιγγάνους, τους ομοφυλόφιλους, τους αλλόθρησκους, τους φτωχούς. Ενδεικτικά, με τις ανωτέρω κοινωνικές ομάδες έχουν συσχετιστεί διάφοροι ανακριβείς υβριστικοί όροι, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ακόμα και σε παρέες νέων στο πλαίσιο της φιλικής συμπεριφοράς.

Όπως προαναφέραμε, έχουν παρουσιάσει έξαρση τον τελευταίο καιρό ρατσιστικές ιδεολογίες, οι οποίες συνοδεύονται και από συχνές επιθέσεις κατά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, λεκτικές και σωματικές, κάτι που αποκαλείται κοινώς ως «καθάρισμα της κοινωνίας». Αυτή η αντιμετώπιση των ανθρώπων αυτών ως σκουπίδια, απόβλητα και αποβράσματα, που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στην ελληνική κοινωνία, επηρεάζει κυρίως τους νέους, πολλοί από τους οποίους παρουσιάζουν εθνικιστικές τάσεις εκφρασμένες με έντονες ακρότητες.

Ανήλικος και Ξένος

Η ιστορία του Κιαλό είναι ένα μικρού μήκους φιλμ που προσπαθεί να περιγράψει τη ζωή ενός ξένου στην Eλλάδα, τον κοινωνικό κανιβαλισμό και την φασιστική απειλή. Ο Κιαλό Αμαντού είναι 15 ετών, έχει έρθει από τη Γουινέα και βρίσκεται στην Ελλάδα εδώ και τρεις μήνες. Μένει σε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη και ζει πουλώντας πράγματα που βρίσκει στα σκουπίδια. Εκτός λοιπόν από την οικονομική εξαθλίωση, είναι αντιμέτωπος με την ρατσιστική πολιτική της ελληνικής κοινωνίας .

Φίλο(ι)…ξένοι 

Ο Χρήστος είναι ένα ευαισθητοποιημένο παιδί που, όταν του δίνεται η ευκαιρία από το σχολείο του, θέλει να γνωρίσει από κοντά έναν συνομήλικο του από το κοντινό κέντρο υποδοχής προσφύγων του Σχιστού. Μια σχέση φιλίας που θα δοκιμαστεί, καθώς παντού υπάρχουν σύνορα…

Ο ρατσισμός και στην υγεία

Με μικρότερη αλλά αισθητή ένταση και συχνότητα βλέπουμε ρατσιστικά φαινόμενα στον τομέα της υγείας. Παρόλο που το 2000 το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας δημοσίευσε Εγκύκλιο για την ιατρική περίθαλψη και νοσηλεία των υπηκόων από χώρες έξω από την Ε.Ε. , ο λαός μας παραμένει προκατειλημμένος μέχρι και σήμερα. Παρατηρώντας, θα καταλάβουμε πως κοινωνικές ομάδες, όπως τσιγγάνοι, φτωχοί και μετανάστες, εξυπηρετούνται τελευταίοι και μερικώς, ενώ οι πλούσιοι και οι ομοεθνείς παίρνουν σειρά προτεραιότητας στα νοσοκομεία και στα κέντρα υγείας, γεγονός που δείχνει την ρατσιστική και απάνθρωπη συμπεριφορά μας ως λαός.

Εκτός αυτού, όμως, υπάρχουν και κάποιοι που όχι μόνο τους περιθωριοποιούν αλλά το θεωρούν αυτονόητο και λογικό να μην δικαιούνται ιατρικής περίθαλψη, διότι « αυτοί έχουν έρθει από χώρες με σαθρά συστήματα υγείας και έχουν επιβιώσει από πόλεμο, εδώ θα πεθάνουν;». Ενδεχομένως κάποιοι να νιώθουν και μια αηδία βλέποντας τους κατάκοπους, ιδρωμένους και βρώμικους αλλοδαπούς, οι οποίοι εργάζονταν όλη μέρα κάτω απ’ τον ήλιο για να βγάλουν το ψωμί τους και δεν δίνουν σημασία στα υλικά αγαθά ή στην εμφάνισή τους.

Επιπλέον, και σημαντικότερο, παρατηρούμε ρατσιστικά φαινόμενα σε ατομικό επίπεδο.Τα φαινόμενα αυτά εκτείνονται από τις ύβρεις και τις λεκτικές επιθέσεις μέχρι τις εξάρσεις βίας και τα εγκλήματα ρατσιστικού μίσους. Αυτός ο τύπος μεταχείρισης απευθύνεται κυρίως στους μετανάστες, τους τσιγγάνους, τους ομοφυλόφιλους, τους αλλόθρησκους, τους φτωχούς. Ενδεικτικά, με τις ανωτέρω κοινωνικές ομάδες έχουν συσχετιστεί διάφοροι ανακριβείς υβριστικοί όροι, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ακόμα και σε παρέες νέων στο πλαίσιο της φιλικής συμπεριφοράς. Όπως έχει προαναφερθεί, έχουν παρουσιάσει έξαρση τον τελευταίο καιρό ρατσιστικές ιδεολογίες, εκπροσωπούμενες και πολιτικά, οι οποίες συνοδεύονται και από συχνές επιθέσεις κατά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, λεκτικές και σωματικές, κάτι που αποκαλείται κοινώς ως «καθάρισμα της κοινωνίας». Αυτή η αντιμετώπιση των ανθρώπων αυτών ως σκουπίδια, απόβλητα και αποβράσματα, που έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στην ελληνική κοινωνία, επηρεάζει κυρίως τους νέους, πολλοί από τους οποίους παρουσιάζουν εθνικιστικές τάσεις εκφρασμένες με έντονες ακρότητες.

Η κοινωνία της έκτακτης ανάγκης χρειάζεται και ένα σχολείο έκτακτης ανάγκης.

Δυστυχώς, είναι γνωστό, πως τέτοιες ρατσιστικές τάσεις παρατηρούνται και στον χώρο της εκπαίδευσης, τόσο από την πλευρά των διδασκόντων όσο και των διδασκομένων. Συγκεκριμένα, υπάρχει ένα ποσοστό καθηγητών οι οποίοι, είτε το θέλουν είτε όχι, αποκλείουν τα παιδιά μεταναστών από την διδακτική διαδικασία, συχνά γιατί θεωρούν ότι δεν έχουν τον χρόνο ή την δυνατότητα να καλύψουν τα κενά τους. Το φαινόμενο του ρατσισμού, όμως, είναι πολύ περισσότερο εμφανές ανάμεσα στους μαθητές. Οι μαθητές που κατάγονται από άλλες χώρες συχνά απομονώνονται από τα «Ελληνόπουλα» με αποτέλεσμα να βρίσκονται από νωρίς στο περιθώριο και να παρατάνε από νωρίς τις προσπάθειες να ενταχθούν, καθώς συναντάνε έναν τέτοιο «τοίχο».

Διαβάστε εδώ το άρθρο Η Ιστορία του Μπίμπο της Maria Panagiotaki

Είναι στην ευθύνη τη δική μας ως εκπαιδευτικοί να διδάξουμε στα παιδιά μας πως κάποιοι συμμαθητές μας κατάγονται από άλλες χώρες. Κι ενώ οι γονείς τους ήρθαν στον τόπο μας ως μετανάστες, ωστόσο ρίζωσαν και οργάνωσαν τη ζωή τους εδώ.Για τα παιδιά αυτά η Ελλάδα είναι η μόνη πατρίδα που γνώρισαν. Η χώρα των γονιών τους, η γλώσσα και οι παραδόσεις της είναι κάτι απόμακρο, ενδεχομένως και ξένο.Είναι και αυτά το ίδιο όπως όλα τα παιδιά μέσα σε μια σχολική τάξη.

Πέρα από την απομόνωση, που είναι και η ηπιότερη έκφανση του ρατσισμού, παρατηρούμε σχετικά συχνά και φαινόμενα ενδοσχολικής βίας βασισμένης στις φυλετικές διαφορές.

Είναι άραγε αυτά τα παιδιά διαφορετικά από εμάς; Είναι η καταγωγή, το χρώμα ή το όνομά τους ικανά να τα ξεχωρίζουν με τόσο σκληρό τρόπο;

Η αλήθεια είναι ότι στα διαλείμματα και στα μαθήματα, στις βόλτες και στις εξωσχολικές μας δραστηριότητες όλα αποκτούν τις πραγματικές τους διαστάσεις:

• Τα παιδιά αυτά παίζουν μπάλα και κρυφτό, γελάνε και κλαίνε, ονειρεύονται.
• Μαλώνουν μαζί μας και κοροϊδεύουν ή μας συμπαραστέκονται και μας στηρίζουν.
• Αντιμετωπίζουν επιτυχίες κι αποτυχίες, χρειάζονται στοργή, αγάπη και φίλους….

Δείτε και το άρθρο ” ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ “ από τον Ιστότοπο ΠΕΡΙ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ πατώντας στο link δίπλα

Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση αυτή δεν γίνονται ιδιαίτερες προσπάθειες από το κράτος ούτε από το συνολικό εκπαιδευτικό σύστημα, παρά μόνο από κάποιους δασκάλους και καθηγητές, που δίνουν την ψυχή τους στο βωμό της εκπαίδευσης.

Παρουσίαση: Παιδιά  από όλο τον κόσμο
ομοιότητες και διαφορές

Σκοπός της παρουσίασης:

-Να διερευνήσουμε τις ομοιότητες ανάμεσα στα παιδιά όλου του κόσμου, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, το φύλο ή την εθνική ομάδα, στην οποία ανήκουν
– Να κατανοήσουμε ότι οι διαφορές εμπλουτίζουν και διευρύνουν τη ζωή και ότι υπάρχει ανάγκη για αμοιβαίο σεβασμό και ανοχή

Λήψη αρχείου

 

Τι ομοιότητες είχαν τα παιδιά στις εικόνες;
 Τι ήταν διαφορετικό; Γιατί υπάρχουν συχνά προβλήματα μεταξύ διαφορετικών ομάδων ανθρώπων; Πώς μπορούμε να συνυπάρξουμε με διαφορετικούς ανθρώπους;
 Υπήρχαν πράγματα στις φωτογραφίες που δεν αναγνωρίζατε;
 Τι νομίζετε ότι δε θα αναγνώριζαν τα παιδιά στις φωτογραφίες, αν έρχονταν εδώ;
 Πώς θα θέλατε να σας αντιμετωπίσουν οι άλλοι, αν έπρεπε να πάτε στο σχολείο τους; Γιατί;
 Φανταστείτε ότι μερικά από τα παιδιά στις φωτογραφίες επισκέπτονται το σχολείο σας. Τι θα λέγατε στα παιδιά των άλλων τάξεων για το πώς θα έπρεπε να φερθούν στα παιδιά αυτά;

Ένα καταπληκτικό τραγούδι ,αφιερωμένο σε όλα τα παιδιά του κόσμου ,που είναι πάντα, τα θύματα των μεγάλων !

Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά στην αγορά, στο Λαύριο…
Είμαι μεγάλος, με τιράντες και γυαλιά, κι όλο φοβάμαι το αύριο…

Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά; Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα!
Και μας κοιτάζουν με μάτια σαν κι αυτά, όταν ξυπνούν στις δύο η ώρα…

Ζούμε μέσα σ’ ένα όνειρο που τρίζει σαν το ξύλινο ποδάρι της γιαγιάς μας…
Μα ο χρόνος ο αληθινός σαν μικρό παιδί είναι εξόριστος!
Μα ο χρόνος ο αληθινός είν’ ο γιος μας ο μεγάλος κι ο μικρός!

Δεν ξέρω τι να παίξω στα παιδιά, μα ούτε και στους μεγάλους…
Πάει καιρός που έχω μάθει ξαφνικά πως είμαι ασχημοπαπαγάλος…

Πώς θα τα κρύψεις όλ’ αυτά; Έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλοι!
Και σε κοιτάζουν με μάτια σαν κι αυτά, όταν γυρνάς μέσα στην πόλη…

Ζούμε μέσα σ’ ένα όνειρο που τρίζει…
ΣΤΙΧΟΙ-ΜΟΥΣΙΚΗ-ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Διονύσης Σαββόπουλος
ΔΙΣΚΟΣ: Η Ρεζέρβα (1979)

Μια γιορτή στου Νουριάν

Μια ανατρεπτική κωμωδία, η οποία πραγματεύεται με τρόπο ψυχαγωγικό, αλλά και ρεαλιστικό, το επίκαιρο θέμα του ρατσισμού και των προκαταλήψεων απέναντι στο «ξένο» και το «διαφορετικό».

Το “Μια γιορτή στου Νουριάν” ένα θεατρικό δρώμενο  για τις προκαταλήψεις και την πολιτισμική συμφιλίωση που απευθύνεται σε ανθρώπους από έξι ετών – και όλων των ηλικιών! Το έργο αυτό γράφτηκε και παίχτηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’70 από το Θέατρο Grips του Βερολίνου, δημιουργοί του πρωτοποριακού παιδικού έργου “ο Μορμόλης” που γνώρισε μεγάλη επιτυχία από την Ξένια Καλογεροπούλου και είναι η νέα παραγωγή της Συντεχνίας του Γέλιου. Στη Γερμανική εκδοχή που είχε τίτλο «Μια Γιορτή στου Παπαδάκη», η οικογένεια των μεταναστών του έργου ήταν Έλληνες!
Το έργο προσπαθεί να αναδείξει τις αρετές της ανεκτικότητας, της αλληλοκατανόησης και αυθόρμητης ταύτισης που έχουν τα παιδιά μεταξύ τους πέραν των εγκλωβισμών που επιβάλλονται από την περιχαράκωση σε εθνικότητες και κοινωνικές τάξεις.
Η παράσταση ευελπιστεί να αποτελέσει μια ουσιαστική και διαφωτιστική φωνή που απευθύνεται σε παιδικό κοινό αξιοποιώντας τον κόσμο των παιδιών, που σ’ αυτό το έργο, με όρους επίκαιρους και ρεαλιστικούς, μας «φοράνε για άλλη μια φορά τα γυαλιά».

Σύνοψη

Κάθε Σάββατο ο εργαζόμενος πατέρας Μπάμπης Παπαδάκης με τα παιδιά του Δώρα και Γιάννη, πηγαίνουν για camping. Αυτό το Σαββατοκύριακο όμως, κάποιοι άλλοι έχουν πάρει την συνηθισμένη τους θέση… Οι μετανάστες /πρόσφυγες Νουριάν με τον γιο τους Πιρούζ, κάνουν το Σαββατοκύριακο της οικογένειας Παπαδάκη να μοιάζει ότι θα πάει… κατά διαόλου! Το έργο πραγματεύεται τις προσπάθειες του πατέρα Παπαδάκη να διώξει τους Ιρανούς από την συνηθισμένη του θέση στο camping, γιατί πολύ απλά τους ενοχλεί η φασαρία, η μυρωδιά, οι συνήθειες των μεταναστών… Ο γιος Γιάννης υιοθετεί αρχικά απόλυτα τις προκαταλήψεις του πατέρα του. Η κόρη Δώρα που γνωρίζει τον Πιρούζ από το σχολείο, μοιάζει να μην επηρεάζεται τόσο και να έχει μια πιο ώριμη και αυθόρμητη στάση.
Στο παράδειγμα της δωδεκάχρονης Πακιστανής καθαρίστριας του camping Άϊσε, φαίνεται πως και μεταξύ των μεταναστών διαφορετικών εθνικοτήτων υπάρχει ταξική ιεραρχία. Τα Ελληνάκια παίρνουν τέσσερα ευρώ απ’ τον πατέρα τους για να πλύνουν το αυτοκίνητό του, αλλά καταφέρνουν τον Πιρούζ να το κάνει για τρία Ευρώ, ο οποίος βάζει τελικά την Αϊσέ να του κάνει τη δουλειά με δυο Ευρώ! Μέσω της σκηνής αυτής και σε λίγα μόνο λεπτά, έχει αναλυθεί σ τα με υποδ ειγματική απλότητα η έννοια της υπεραξίας!
Όταν οι Νουριάν μαθαίνουν από την Δώρα και τον Γιάννη ότι ο Παπαδάκης είναι δυσαρεστημένος επειδή έχουν κατασκηνώσει στη δική του θέση, αλλάζουν τις σκηνές τους με των Παπαδάκηδων με μεγάλη προθυμία, για να του κάνουν μια ευχάριστη έκπληξη. Ο Παπαδάκης όμως, που η αλλαγή έχει γίνει εν αγνοία του, γυρνώντας τη νύχτα μεθυσμένος, μπαίνει στην λάθος σκηνή.
Όσο τα παιδιά γίνονται φίλοι και αναπτύσσουν έναν δικό τους κώδικα πέραν των προκαταλήψεων των μεγάλων, τόσο ο Μπάμπης Παπαδάκης παραμένει αμετακίνητος. Ώσπου θα υποστεί ένα σοκ, απαραίτητο για να αναθεωρήσει κάπως τις ρατσιστικές απόψεις του. Όταν πηγαίνει να καταγγείλει τη δωδεκάχρονη Αϊσέ για παράνομη παιδική εργασία, η διεύθυνση του camping κατηγορεί τον ίδιο επειδή μπήκε παράνομα σε ξένη σκηνή και παρενόχλησε τους επισκέπτες και του ανακοινώνει πως πρέπει να φύγει.
Όταν ο Παπαδάκης μαθαίνει ότι ο Νουριάν έχει πληρώσει διπλό ενοίκιο για το camping, απλώς και μόνο επειδή είναι ξένος, συμμαχεί μαζί του. Παπαδάκης και Νουριάν πηγαίνουν μαζί στον διαχειριστή του camping για να του κάνουν παράπονα και να τον πιέσουν. Με τα λεφτά του ενοικίου που επιστρέφονται στον Νουριάν στήνεται μια γιορτή. Η επικοινωνία μεταξύ του Παπαδάκη και των μεταναστών έχει μόλις αρχίσει.

 Βίντεο Παράστασης

Παιδιά της ίδιας Γης

Το τραγούδι της θεατρικής παράστασης «Μια γιορτή στου Νουριάν»Ναι, είμαστε διαφορετικοί, όμως αυτή είναι η δύναμή μας: Τα ωραία της ζωής δε θα μας βρούνε χωριστά!

Παιδιά της ίδιας Γης,μιας μάνας η ελπίδα:
Άλλοι νερό πηγής κι άλλοι χωρίς πατρίδα,
άλλοι φτωχοί και νηστικοί, άλλοι ψέμα κι άλλοι αλήθεια,
άλλοι μαύροι, άλλοι λευκοί, όλα ίδια, όμως, τα παραμύθια.

Άλλα παιδιά γλεντούν,τραγουδούν και χορεύουν·
άλλα λευτεριά ζητούν κι από μικρά δουλεύουν.
Κάποια κοιτούν τον ουρανό,κάποια μπροστά σ’ οθόνη,
κάποια παίζουν στο βουνό και κάποια σε μπαλκόνι.

Κοίτα και πες μου, αν μπορείς,ποιο είναι, τάχα, τυχερό.
Τι θες να βρεις για να χαρείς και τι ’ναι τόσο φοβερό.
Τίποτα! Μην τους ακούς! Η Γη αυτή είναι για όλους!
Δεν έχει κάποιους εκλεκτούς ούτε και πρώτους ρόλους!

Κρύβει τα όμορφα η ζωή σαν μαγικό σεντούκι
κι αν τα μοιράσουν οι καιροί, βγείτε απ’ το καβούκι.
Φωνάξτε όλοι δυνατά, άγρια παιδιά και ήμερα:
«Δε θα μας βρούνε χωριστά,κάνουμ’ αρχή από σήμερα!»

Κρύβει τα όμορφα η ζωή κι αν τα μοιράσουν οι καιροί,
φωνάξτε όλοι δυνατά: «Δε θα μας βρούνε χωριστά!»

ΣΤΙΧΟΙ-ΜΟΥΣΙΚΗ: Active Member
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Active Member, συντελεστές της παράστασης
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ: 2011

Το ηχηρό χαμόγελο της διαφορετικότητας

Είναι κακό να είσαι διαφορετικός; Πώς απαντάμε σ’ αυτούς που προσπαθούν να μας φέρουν σε δύσκολη θέση με τα λόγια τους; Μια εύστοχη ταινία μικρού μήκους από τα εκτάκια του 8ου Δημοτικού Σχολείου Πετρούπολης (σχολικό έτος 2014-2015) και τη δασκάλα τους Νατάσα Τόμπρου.

Ο καμουφλαρισμένος ρατσισμός της καθημερινότητας:

Άτομα με ειδικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες, άνθρωποι του περιθωρίου, άστεγοι, ομοφυλόφιλοι, επαίτες, άνθρωποι με ιδιόμορφη εμφάνιση και τρόπο ομιλίας, κοντοί, χονδροί, φαλακροί, αμόρφωτοι, φτωχοντυμένοι, με αμάξι ‘’κουβά’’, αποτελούν τον περίγυρό μας, μοιράζονται την καθημερινότητά μας.

Όλοι μας έχουμε διακρίνει ρατσιστικές συμπεριφορές σε πολλές από τις παραπάνω περιπτώσεις ίσως κι εμείς οι ίδιοι τους έχουμε περιφρονήσει, κρυφογελάσει μαζί τους ή τους προσπεράσαμε αδιάφοροι.

Ποιός λοιπόν μπορεί να ισχυριστεί πως ο ρατσισμός είναι στενά περιορισμένος μόνο στην κυριολεξία του ορισμού της λέξης; Τον ζούμε καθημερινά και τον συναντάμε σε κάθε μας βήμα. Μας είναι οικείος πια κι ίσως γιαυτό δεν του δίνουμε τη σημασία που πρέπει. Ακόμα κι ο τρόπος που μιλάμε στο γκαρσόνι, στη κοπέλα που μας καθαρίζει το σπίτι, στο παιδί του σούπερ μάρκετ, όλα δείχνουν κάτι. Όλα είναι μια άτυπη μορφή ρατσισμού, μια στάση υπεροχής απέναντι σε συνανθρώπους μας. Δεν μας προβληματίζει  αυτό, γιατί ίσως ούτε καν να περνάει από το μυαλό μας ότι εκείνη την ώρα λειτουργούμε ρατσιστικά.

Δείτε παρακάτω την Ειδική Έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη
(ανοίξτε την παρουσίαση σε πλήρη οθόνη από το παραθυράκι fullscreen  κάτω δεξιά)

 Το φαινόμενο της ρατσιστικής βίας στην Ελλάδα και η αντιμετώπισή του: 

Βάλτε το ρατσισμό στη θέση του!

Παρακολουθήστε ένα εξαιρετικό video που περνά με τον ωραιότερο τρόπο το καλύτερο αντιρατσιστικό μήνυμα, χωρίς κραυγές και φωνές. Η ηλικιωμένη κυρία της φωτογραφίας επιβιβάζεται στο αεροπλάνο. Όταν αντιλαμβάνεται ότι στη διπλανή της θέση κάθεται ένας έγχρωμος, ζητά από την αεροσυνοδό να της αλλάξει αμέσως θέση. Πώς απαντά όμως η αεροσυνοδός στην κυρία;

Καιρός να δούμε κι αυτή τη πλευρά της ζωής, της καθημερινής ζωής, και να μην περιορίζουμε το ρατσισμό στα στενά πλαίσια που πάνω τους, όπως ξέρουμε πολύ καλά έχουν επενδυθεί πολιτικές, εξοπλισμοί και πόλεμοι. Καιρός να κοιτάξουμε κατάματα τους συνανθρώπους μας και να μην προσπερνάμε την αθλιότητα.

Η ταινία α «Drop it» απέσπασε το Universal Forum of Cultures Foundation Award και προβλήθηκε από  διεθνή δίκτυα, στο πλαίσιο της προσπάθειας του ΟΗΕ να ευαισθητοποιήσει τους λαούς απέναντι στα φαινόμενα κοινωνικής βίας και αποκλεισμού.

Στόχος των συντελεστών της ταινίας, που εργάστηκαν αφιλοκερδώς, ήταν να αναδείξουν τις πολλαπλές διαστάσεις της διαφορετικότητας, αλλά και τα στοιχεία που ενώνουν τους ανθρώπους -όπως το αίμα, που κατέχει κεντρικό ρόλο στην πεντάλεπτη ταινία. Το αίμα παρουσιάζεται ως αποδεικτικό στοιχείο της κοινής καταγωγής της ανθρώπινης φύσης. Η αλληλεγγύη, η οποία απεικονίζεται μέσω μιας μετάγγισης αίματος, δίνει το μήνυμα της αποδοχής, της συνύπαρξης και της συνδιαλλαγής με τον Άλλο.

Όπως επισημαίνουν οι συντελεστές, ο τίτλος «Drop it» δεν επελέγη τυχαία. Αφενός, φέρνει στο νου τη «σταγόνα» (του αίματος, στο συγκεκριμένο πλαίσιο). Αφετέρου, με τη μεταφορική χρήση της φράσης («σταμάτα την συζήτηση») επισημαίνει πως όσοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν για να επιτευχθεί ο στόχος της αλλαγής, της ανάπτυξης και της εξέλιξης, πέρα από στερεότυπα και διακρίσεις, θα πρέπει να απαλλαγούν από οτιδήποτε συνιστά τροχοπέδη.

Ας σταθούμε  όμως ξεχωριστά στα άτομα με ειδικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες. 

Η ‘’ντροπή’’ της οικογένειας ήταν ανέκαθεν τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Πόσες περιπτώσεις έχουμε ακούσει γιαυτές τις ψυχές που δεν είδαν ποτέ το φως της μέρας, μιας και οι γονείς τους τα κρατούσαν σαν ‘’κατάρα’’ κλεισμένα στο σπίτι. Που απαγορευόταν να μιλήσουν γιαυτά οι υπόλοιποι συγγενείς, που δεν τα πλησίαζε κανείς από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας λες και θα τους κολλούσαν το μικρόβιο της ιδιαιτερότητας τους.

The Silent Child — Βραβευμένη με Oscar® ταινία μικρού μήκους

Βάλτε Ελληνικά από τις Ρυθμίσεις του βίντεο:

Bong

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από την ταινία “Beginning with Bong”που παρουσιάζει την ενσωμάτωση ενός παιδιού με κινητική αναπηρία σε ένα κανονικό σχολείο.

Ian (2018) ΤΑΙNIA ANIMATION

Ο Ίαν είναι ένα αγόρι σαν όλα τα υπόλοιπα. Ίδιο με τα υπόλοιπα. Διαφορετικό, όπως όλα τα υπόλοιπα. Συνηθίζει να πηγαίνει βόλτα με τη βοήθεια ενός αναπηρικού αμαξιδίου. Ο Ian έχει εγκεφαλική παράλυση, χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι και έναν υπολογιστή μέσω του οποίου επικοινωνεί με την κίνηση των ματιών του. Παρά την αναπηρία του, θέλει να παίξει και θέλει τα άλλα παιδιά να γνωρίζουν ότι μπορεί να παίξει, αρκεί αυτά να τον δεχτούν στην παρέα τους και στο παιχνίδι τους. Στο προαύλιο του σχολείου συναντά τα παιδιά, που παίζουν εκεί και προσπαθεί να έρθει σε επαφή μαζί τους. Αναγκάζεται να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις τους, οι οποίες δεν είναι πάντα ενθαρρυντικές, με αποτέλεσμα πότε να βρίσκεται έξω από τον φράχτη και πότε να τον προσπερνά, υπερνικώντας τους φόβους του. Θα τα καταφέρει άραγε; Πως μπορούν τα άλλα παιδιά να βοηθήσουν τον Ian ; Μόνοι τους ή ενώνοντας τις δυνάμεις τους; Θα καταλάβουν άραγε ότι όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στο παιχνίδι; Ο Ίαν θα καταλάβει σύντομα πως η επιμονή και η δύναμη είναι τα απαραίτητα στοιχεία, που θα τον βοηθήσουν να φτάσει εκεί που ονειρεύεται και να σταθεί στα πόδια του. Παράλληλα, οι συνομήλικοί του θα ανακαλύψουν πως όταν περνάς από την απέναντι πλευρά και βλέπεις τη ζωή από τη σκοπιά του διπλανού σου, τότε είσαι σε θέση να τον κατανοήσεις και να συμπορευτείς μαζί του

φύλλο εργασίας__Ian

Λήψη αρχείου

Αλλά και τώρα, πόσοι από μας παρκάρουμε παράνομα και κλείνουμε τις διαβάσεις αυτών των ανθρώπων, ένα μικρό βήμα προς τη ζωή, κι ίσως έχουν μόνο αυτό… Ακόμα και σήμερα ντρεπόμαστε να πούμε ότι ο δικός μας άνθρωπος ανήκει σε αυτά τα άτομα.

«Δικαιούμαστε να κινούμαστε ελεύθερα στην πόλη όπως και εσύ» – Το σποτ της ΚΕΔΕ για τα ΑμεΑ

το μήνυμα που προβάλει τηλεοπτικό σποτ που ανέλαβε την πρωτοβουλία να δημιουργήσει η ΚΕΔΕ για την ανεμπόδιστη κυκλοφορία των ανθρώπων με αναπηρίες. συμπαραγωγή της ΚΕΔΕ, της Ελληνικής παραολυμπιακής Επιτροπής και της Εθνικής Συνομοσπονδίας Α.με.Α

Εν κατακλείδι, ο ρατσισμός αποτελεί πρόβλημα όχι μόνο κοινωνικό αλλά και ατομικό, και επηρεάζει πολλές εκφάνσεις της ζωής μας, και μάλιστα πολλές φορές καθοριστικά. Ρατσιστής γίνεσαι, δεν γεννιέσαι. Επιστημονικά και αποδεδειγμένα δεν υπάρχει καμία φυλή ανώτερη από τις άλλες σε επίπεδο γενετικό ή βιολογικό, και το ίδιο ισχύει για τις επιμέρους στοχοποιημένες ομάδες(τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι κτλ). Κάθε υποστηρικτής ρατσιστικής ιδεολογίας, όταν εξεταστεί και ερωτηθεί εκτεταμένα για τις απόψεις του, πάντα καταλήγει σε λογικό αδιέξοδο και αποτυγχάνει να δικαιολογήσει τα επιχειρήματα του.
Ο ρατσισμός ιστορικά έχει χρησιμοποιηθεί είτε από ανθρώπους μεγαλομανείς και φανατισμένους για προσωπικό συμφέρον και απόκτηση δόξας, είτε από ανθρώπους αδίστακτους για την εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων.
Στόχος αποτελούσε πάντα ο μη εκπαιδευμένος λαός, ο οποίος, σε συνδυασμό με την ημιμάθεια, βομβαρδίζεται και από την εντατική προπαγάνδα, με αποτέλεσμα να προσκολληθούν ρατσιστικά ιδεώδη στην ψυχή των ανθρώπων, κατάλοιπα των οποίων απομένουν μέχρι σήμερα.
Προϋπόθεση απαραίτητη για την καταπολέμηση αυτού του φαινομένου είναι αρχικά η ενημέρωση των μαθητών από το δημοτικό κιόλας, προκειμένου το πρόβλημα να χτυπηθεί στην ρίζα, και έπειτα η ουσιαστική ενημέρωση του κόσμου από τον πιο σημαντικό φορέα ενημέρωσης και γνωστό ως τέταρτη εξουσία δηλαδή την τηλεόραση. Άλλωστε όλοι οι άνθρωποι λίγο πολύ μοιάζουν μεταξύ τους. Απλά οι διαφορές μας επιδέχονται περισσότερη ανάλυση από τις ομοιότητές μας (LindaEllerbee).
Κλείνοντας το άρθρο θα αναφέρουμε τον επίλογο της Έλενας Στριφτόμπολα από ομιλίοα της που  έγινε σε ημερίδα της Α’ ΕΛΜΕ Δυτικής Αττικής με θέμα: «Για τον άλλον ο Άλλος είσαι εσύ. Φασισμός, ρατσισμός και εκπαίδευση: μια ιστορία για αμήχανους θεατές και ενεργούς πολίτες»:

“……..Και κλείνοντας, ας μην ξεχάσουμε πως για τους «Άλλους» οι «Άλλοι» είμαστε εμείς. Ήδη πολλά αγαπημένα μας πρόσωπα είναι και πάλι μετανάστες, «Άλλοι» και πιθανοί στόχοι ρατσιστικού μίσους.”

Στις παρακάτω διαδραστικές εικόνες θα βρείτε εκπαιδευτικό υλικό για την εκπόνηση εκπαιδευτικών παρεμβάσεων ενάντια στο φαινόμενο του ρατσισμού:

Ο ρατσισμός έχει απλώσει εδώ και αιώνες τα πλοκάμια του, αλλάζοντας μορφές, πατρίδες, κοινωνίες, κράτη και οικογένειες. Πολλές φορές λειτουργεί σαν άλλοθι για στυγνές πολιτικές. Είναι δύσκολο να καταπολεμηθεί.
Η αυτογνωσία και η εκπαίδευση στην αναγνώρισή του είναι ίσως το μόνο όπλο που διαθέτουμε σαν άνθρωποι. Μπορεί να μην φαίνεται, αλλά ίσως είναι και το πλέον αποτελεσματικό για τον περιορισμό αυτού του φαινομένου.

Αντιρατσιστικό Αλφαβητάρι για εκπαιδευτικούς και μαθητές άνω των 10 ετών για συνειδητοποίηση του λανθάνοντα ρατσισμού & για χρήση γλώσσας απαλλαγμένης από στερεότυπα:
Μέρος Α΄, Μέρος Β΄, Μέρος Γ΄

 

Παράρτημα με επιπλέον Χρήσιμο υλικό

Εκπαιδευτικό υλικό για την διδασκαλία του ρατσισμού


Λήψη αρχείου

Σχέδιο δράσης για την πρόληψη ή/και την καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων κάθε είδους, την ανάδειξη της σημασίας της διαφορετικότητας και την καταπολέμηση της βίας στα σχολεία.Πρότυπος Πρότυπος Συμβουλευτικός  Οδηγός για  τους Εκπαιδευτικούς.

Λήψη αρχείου

πρόγραμμα Ίρις  καταπολεμώντας τα στερεότυπα και τις διακρίσεις:
Δράσεις για τη συμμετοχή, την ένταξη και την εκπαίδευση (βιβλίο για τον εκπαιδετικό)

Λήψη αρχείου

πρόγραμμα Ίρις  καταπολεμώντας τα στερεότυπα και τις διακρίσεις:
Δράσεις για τη συμμετοχή, την ένταξη και την εκπαίδευση (βιβλίο για τον μαθητή)

Λήψη αρχείου

Από τα σπορ στην καθημερινή ζωή: 
Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσιοι

Βιβλίο Εκπαιδευτικού

https://blogs.sch.gr/mtsaousid/files/2022/01/biblio_ekpaideytikoy.pdf

ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ (Α’, Β’, Γ Δημοτικού)

Λήψη αρχείου

ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ (Δ’, Ε’ , ΣΤ’ Δημοτικού)

Λήψη αρχείου

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.