ΗΛΙΑΧΤΙΔΑ Μαρία Σταμάτογλου 

Πόσες φορές μαθητές δημοτικού μας καθηλώνουν με τη μαγεία της παιδικής αθωότητάς τους που γίνεται τέχνη! Πόσο υπέροχα η ποίηση γεννά κι άλλη τέχνη, το θέατρο, τη μουσική, τη ζωγραφική, το κολλάζ.

Ο Οδυσσέας Ελύτης προσφέρει έμπνευση προς κάθε μορφή τέχνης. Ο ίδιος ασχολήθηκε με την τέχνη του κολλάζ και κάποιοι μαθητές έκαναν την ποίησή του κολλάζ!

Πόσες εικόνες “κολλάνε” μεταξύ τους στο “Άξιον Εστί”: η θάλασσα με τα νησιά του Αιγαίου που μοιάζουν με “ίππους πέτρινους με τη χαίτη ορθή

και γαλήνιους αμφορείς

και λοξές δελφινιών ράχες”, τα λιόδεντρα που “κρησάρουν” το φως, τα τζιτζίκια, “το δέντρο μονάχο του”, ο πλατύς ουρανός”, τα “χιονόδοξα” βουνά, η “πασχαλιά αναστάσιμη”, η Ελλάδα του ποιητή,

“ΑΥΤΟΣ

ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!”

“Όταν η ποίηση και το όνειρο γίνονται εικόνες”

τα κολάζ του Ελύτη

Γράφτηκε από τον Οδυσσέα Ελύτη το 1959 και εκδόθηκε έναν χρόνο αργότερα, ενώ εν πολλοίς ήταν αυτό που χάρισε στον δημιουργό του το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979, κάνοντάς τον έτσι τον 2ο Έλληνα που τιμάται με το Ανώτερο Βραβείο Λογοτεχνίας, μετά τον Γ. Σεφέρη το 1963.

“Είναι ένα συνθετικό ποίημα. Βασίζεται πάνω στη βυζαντινή λειτουργική παράδοση. Χωρίζεται σε τρία μέρη: « Η Γένεσις». « Τα Πάθη», «Το Δοξαστικό». Το πρώτο μέρος έχει ως θεματικό κέντρο τη δημιουργία του κόσμου και τη θέση του στη συνείδηση του ποιητή. Το δεύτερο αναφέρεται στα πάθη του ποιητή και του ελληνισμού κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και την Κατοχή και στο τρίτο κυριαρχεί η Ελλάδα( φύση, θρησκεία-ιδιαίτερη αναφορά στην Παναγία-, ποιητής). Η αφήγηση γίνεται σε α΄ πρόσωπο: άλλοτε είναι ο ποιητής και άλλοτε ο Έλληνας που αφηγείται. Στο ποίημα γίνεται προσπάθεια να ταυτιστεί η μοίρα του ποιητή με τη μοίρα της Ελλάδας, που και οι δυο πασχίζουν για την ελευθερία. Η γλώσσα του ΄Αξιον Εστί περιέχει στοιχεία από τον Όμηρο ως το Μακρυγιάννη και από το Βυζάντιο ως το Σολωμό. Ο Ελύτης, όμως, προχώρησε και στον εμπλουτισμό της με νέες λέξεις και συνέβαλε στην ανανέωσή της (γενικά της νεοελληνικής). “

http://filoblogiko.blogspot.gr/2013/04/blog-post_22.html

“Στο «Δοξαστικό» αποθεώνεται   υμνούμενος ο μικρός κόσμος (και μέσω της σύνδεσης που έχει επιτευχθεί και ο  μέγας),  τα πάθη και την γέννηση του οποίου, έχει ήδη τραγουδήσει. Εάν η “Γένεση” είναι η Ζωή και τα «Πάθη» ο Θάνατος, το «Δοξαστικό »  αποτελεί μαζί Ανάσταση και Αθανασία. Το κακό επαναστρέφεται σε καλό και ανακαλείται εκστατικά κάθε τι το οποίο  «Άξιον εστί», αξίζει δηλαδή.”

http://afterschoolbar.blogspot.gr/2012/03/blog-post_07.html

“Το 1964, ο Μίκης Θεοδωράκης αναλαμβάνει να μελοποιήσει αποσπάσματα από το “Αξιον Εστί” σε συνεργασία με τον Οδυσσέα Ελύτη. Το αποτέλεσμα είναι ο ομώνυμος δίσκος που έμεινε στην ιστορία, με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση ως σολίστα και του Μάνου Κατράκη ως αφηγητή. Έκτοτε, το έργο κυκλοφόρησε στη δισκογραφία άλλες 2 φορές, πάντα με τον Μίκη Θεοδωράκη στο pontium, ενώ τη θέση του Γρηγόρη Μπιθικώτση πήραν ο Γιώργος Νταλάρας το 1988 και ο Γιάννης Κότσιρας το 2002.

Τα μέρη του “Αξιον Εστί” είναι τα ακόλουθα:

1. Η Γένεσις, Εισαγωγή – Τότε είπε
2. Ιδού εγώ λοιπόν
3. Η πορεία προς το μέτωπο
4. Ένα το χελιδόνι
5. Τα θεμέλια μου στα βουνά
6. Με το λύχνο του άστρου
7. Η Μεγάλη Έξοδος
8. Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ
9. Ναοί στο σχήμα του ουρανού (ορχηστρικό)
10. Της αγάπης αίματα
11. Ναοί στο σχήμα του ουρανού
12. Προφητικόν
13. Ανοίγω το στόμα μου
14. Σε χώρα μακρινή
15. Το Δοξαστικόν

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com“

ψηφιακό σχολείο

Φύλλα εργασίας στα αποσπάσματα του σχολ. εγχειριδίου,(mnik-logotexnia.blogspot)

Καθώς ο Θεός προέβαινε στο έργο της κοσμογονίας Του, ο ποιητής “εκεί μόνος αντίκρισε τον κόσμο κλαίγοντας νοερά”. Ίσως γιατί ήξερε τα βάσανα που ακολουθούσαν τη δημιουργία, ίσως γιατί ο Θεός τον έκανε προφήτη Του, δηλ. Τον όρισε ΠΟΙΗΤΗ … Για να μπορέσει να τραγουδήσει στους ανθρώπους ότι παρά τα “Πάθη” τους, ο Θεός τους έπλασε “αυτόν τον κόσμο το μικρό, το μέγα!”, για να μπορέσουν να λυτρωθούν και να δοξολογήσουν όλοι μαζί: “΄Αξιον εστί…”