3. Οι δια Χριστόν σαλοί, διδάσκαλοι της ακενόδοξης αρετής Με τον τρόπο της ζωής τους, οι δια Χριστόν σαλοί εκπληρώνουν και ένα ανεπανάληπτο ποιμαντικό έργο, όχι μόνο βοηθώντας άμεσα με διάφορους τρόπους τους συνανθρώπους τους στο δρόμο προς τη Βασιλεία του Θεού, αλλά και έμμεσα, με το ήθος τους, με την παράξενη, για τους κατ’ όνομα […]

2. Η Ποιμαντική των δια Χριστόν σαλών: Κάλεσμα σε αυθεντικότητα του χριστιανικού βίου μέσω σκανδαλώδους συμπεριφοράς Ο δια Χριστόν σαλός όπως είδαμε και στις προηγούμενες παραγράφους, εργάζεται δραστήρια για την επανασύνδεση του πλησίον του με τον Χριστό, στηριζόμενος στα πολύμορφα «χαρίσματά» του[1]. Για να γίνεται οδηγός ανθρώπων, κατέχει όχι μόνο σώας τας φρένας του, αλλά και […]

Έτσι, στην περίπτωση της τιμωρίας ενός αμαρτωλού, ο Άγιος Ανδρέας έκλαψε τόσο πολύ «ὥστε ἐκ πολλῶν δακρύων ὀγκωθῆναι αὐτοῦ τά ὤμματα»[1]. Ο δε Άγιος Συμεών συζητούσε με τις αμαρτωλές γυναίκες με ένα «ύφος» πραγματικά παράξενο και φιλελεύθερο για τα δεδομένα της εποχής εκείνης. Έλεγε, λοιπόν, σε μια τέτοια γυναίκα: «Θέλεις ἕχω σε φίλη; Καὶ δίδω […]

Β΄ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΗΘΟΥΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΒΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΤΩΝ ΔΙΑ ΧΡΙΣΤΟΝ ΣΑΛΩΝ Εισαγωγικά Όπως προαναφέραμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, η άτυπη συμπεριφορά των δια Χριστόν σαλών αποτελούσε μια ιδιαίτερη γλώσσα, κατά την οποία οι συνάνθρωποί τους διδάσκονταν μέσω ενίοτε σκανδαλωδών σχημάτων συμπεριφοράς, τα οποία έφερναν σαφή συμβολικό χαρακτήρα και οδηγούσαν σε βαθύτερο προβληματισμό τους […]

4. Η αναγνώριση των αγίων Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αγιοποιεί, δεν κατασκευάζει αγίους, δεν προβιβάζει, ούτε ανεβάζει πρόσωπα σε βαθμούς αγιοσύνης, αλλά αναγνωρίζει επίσημα την υπάρχουσα αγιότητα κάποιου προσώπου, που βρίσκεται κοντά στον Θεό[1]. Από τους όρους «αναγνώριση» και αγιοποίηση των αγίων, ο πιο ορθός είναι ο όρος «αναγνώριση». Ο όρος «ανακήρυξη» δίνει την πρωτοβουλία […]

Η ίδια λέξη χρησιμοποιούνταν αμετάφραστη στη Ρωσία[1] και αργότερα αντικαταστάθηκε από τη σλαβική λέξη «Pokhab», η οποία σημαίνει άσεμνος, αισχρός, ανήθικος[2]. Τέλος επικράτησε ο ευρύτερος όρος «Υοurodstvo» που μεταφράζεται τρελός, (η λέξη yourod προέρχεται από μια σλαβική ρίζα που σημαίνει αλλότροπος ή παράξενος)[3] «yourodstvo khrista radi» που σημαίνει ότι, η διά Χριστόν μωρία ή μανία, είναι μια […]

Α΄. Η  «ΣΑΛΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΑΛΩΝ ΑΓΙΩΝ 1. Μία ιδιαίτερη μορφή άσκησης Μία ιδιαίτερη μορφή άσκησης που αναπτύχθηκε κυρίως στην Ανατολική Εκκλησία, είναι ησαλότητα, η οποία μάλιστα αποτελεί ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα της ορθοδόξου πνευματικής ζωής. Στα συναξάρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας οι σαλοί αποτελούν αγιογραφική «κατηγορία», όπως είναι οι Ιεράρχες, οι Μάρτυρες, οι Όσιοι, κ.α. Σαλός θεωρείται […]

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διά Χριστόν σαλότητα αποτελεί ίσως την πιο παράξενη και συγκλονιστική μορφή ορθόδοξης άσκησης. Σαλός σημαίνει τρελός. Έτσι χαρακτηρίζεται ένας άνθρωπος λόγω της ιδιόμορφης, περίεργης ή και παράξενης για την κοινή λογική συμπεριφορά του. Ο τρόπος της ζωής του, τα φερσίματά του και γενικά ή όλη εικόνα του, φαίνεται να ταιριάζει με την εικόνα κάποιου ανθρώπου που έχει […]

Η οσία Σοφία (Χοτοκουρίδου) καταγόταν από τον Πόντο, από χωριό της επαρχίας Αρδάσης της Ι. Μητροπόλεως Τραπεζούντος. Το 1914 πήραν οι Τούρκοι τον άντρα της στα τάγματα εργασίας, όπου και μάλλον απεβίωσε. Είχε αποβιώσει και το παιδί της, κι έτσι η νεαρή χήρα κατέφυγε στα βουνά, όπου ζούσε ασκητικά, με μεγάλη νηστεία. Εκεί της εμφανίστηκε […]

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΩΣ ΜΕΣΟΝ ΕΞΑΓΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙΩΣΕΩΣ Θα πρέπει να ζει κανείς εκτός πραγματικότητος για να μην βλέπει πως περισσότερο απ’ όλους τους θεσμούς της κοινωνίας μας, αυτός που έχει χτυπηθεί είναι ο γάμος. Αλλά το παράδοξο είναι πως και σ’ αυτόν τον χώρο της Εκκλησίας κάποιες φορές ακούονται γνώμες αντιφατικές και εκ διαμέτρου αντίθετες […]

Του Γεωργίου Φωτ. Παπαδόπουλου- Κήρυκα του θείου λόγου   Αγαπητοί μου αδελφοί, Στις 20 Ιουλίου, εν μέσω θέρους, η Αγία μας Εκκλησία εορτάζει και τιμά την μνήμη ενός πυρφόρου Προφήτη, του Προφήτη Ηλία του Θεσβίτη (από την πόλη Θέσβη). Μέσα στην καλοκαιρινή θερμοπληξία η μορφή του λαμπρού Προφήτη έρχεται ως <<δρόσος Αερμών η καταβαίνουσα επί […]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄.  Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ Γέροντος Πορφυρίου Το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» τα λέει όλα  Τον παρακάλεσα μία ημέρα να μου υποδείξει ένα τρόπο προσευχής και, εάν ήταν δυνατόν, να μου εμπιστευθεί το δικό του τρόπο προσευχής. Και η απάντηση ήταν άμεση και ..πληρωμένη. –         Και τι την πέρασες την προσευχή, για φαγητό […]

Ἡ ἁμαρτία διαπράττεται προπαντὸς στὸ μυστικὸ βάθος τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος, ἀλλὰ τὸ ἀντίτιμο αὐτῆς πλήττει τὸν ὅλον ἄνθρωπον. Ὅταν αὐτὴ συντελεσθῆ, ἀντανακλᾶται στὴ ψυχικὴ καὶ φυσικὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, στὴν ἐξωτερική του ἐμφάνιση, στὰ πεπρωμένα τοῦἁμαρτήσαντος, ἐξέρχεται ἀναπόφευκτα πέραν τῶν ὁρίων τῆς ἀτομικῆς του ζωῆς καὶ βαρύνει διὰ τοῦ κακοῦ, τὴν ζωὴ ὁλοκλήρου της ἀνθρωπότητος, καὶ συνεπῶςἀντανακλᾶται καὶ στὰ πεπρωμένα τοῦ σύμπαντος κόσμου. Συνεπῶς, κοσμικῆς σημασίας δὲν εἶχε μόνον τὸ ἁμάρτημα τοῦ Προπάτορος Ἀδάμ. Κάθε ἁμάρτημα, φανερὸ ἤ ἀφανές, ἑκάστου ἑνὸς ἀπὸ ἐμᾶς, ἐπηρεάζει τὰ πεπρωμένα ὄλου τοῦ κόσμου. Ὁ σαρκικός, μὴν ἔχοντας ἀκόμη πείρα τῆς αἰωνίου ζωῆς τοῦ Πνεύματος, δὲν ἀντιλαμβάνεται τὴν ἀλλαγὴ τῆς […]

Στο σημερινὸ ἀποστολικὸἀνάγνωσμα ἀπὸ τὴν Καθολικὴ ἘπιστολὴἸακώβου ἔγινε λόγος γιὰ τὸν μέγα προφήτηἨλία, τὸν προφήτη τοῦ«ὄντως θείου φωτός», τοῦ ὁποίου τὴ μνήμη καὶ τὴν πυρφόρο ἀνάβασή του πρὸς τὸ Θεὸ τῶν φώτων ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησίας. Πρόδρομος τῆς πρώτης, ἀλλὰ καὶ δευτέρας ἐλεύσεως τοῦ Χριστοῦ μας, ἀποτελεῖ κορυφὴ τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ξεχωριστὴ μορφὴ γιὰ τὴν ἱστορία καὶ τὴ ζωὴ τῆςἘκκλησίας, προσωπικότητα μαρτυρίας ἔνθεης ζωῆς, πρὶν καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τῆς ἐπιγείου παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτήν. Εἶναι ὁ προφήτης ποὺ ἑνώνει στὸ ἔργο του ὅλες τὶς […]

    «Οι άγιοι κατάγονταν από την Έδεσσα της Συρίας κι έζησαν επί βασιλείας Ιουστίνου του νέου. Κινούμενοι από θείο πόθο έφτασαν στα Ιεροσόλυμα, κι αφού προσκύνησαν το Τίμιο Ξύλο του Σταυρού, πήγαν στο μοναστήρι του αγίου Γερασίμου, για να γίνουν καλόγεροι. Πράγματι έλαβαν το σχήμα το μοναχικό από τον ηγούμενο Νίκωνα, αλλά πριν τη […]

  Η Παλαιά Διαθήκη είναι το πρώτο μέρος της Αγίας Γραφής. Είναι μία σειρά βιβλίων στα οποία βλέπουμε σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής την Αποκάλυψη του Θεού. Όχημα της αποκάλυψης ο λαός του Ισραήλ. Τρόποι της Αποκάλυψης ποικίλοι. Δεσπόζει η έννοια της διαθήκης, της συμφωνίας την οποία έκανε ο Θεός με τον άνθρωπο στο […]

Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλη (1940-2009)    Στην εποχή των προφητών υπήρχε κοντά στην Σιδώνα την πρω­τεύουσα της  Φοινίκης η Σαρεπτά, μία πόλις γνωστή από τον βίο τού προφήτου Ηλία. Σ”  αυτήν κατοικούσε στα χρόνια αυτού τού προφήτου μία γυναίκα στολισμένη με εξαίρετες αρετές. Ο ίδιος ο Κύριος σε κά­ποια ομιλία του στη Ναζαρέτ  μνημόνευσε την ευλογημένη […]

– Γέροντα, γιατί κατήργησαν τους τόνους από την γραμματική;  – Τώρα, όπως οι άνθρωποι δεν σηκώνουν τίποτε και τα πετούν όλα, έτσι και τα γράμματα δεν σηκώνουν τίποτε, ούτε οξείες ούτε περισπωμένες! Και όπως όλοι τρέχουν, δεν βάζουν ούτε τελεία!  Βλέπω μια γλώσσα που γράφουν μερικοί! Διάβαζα σε μια μετάφραση της Καινής Διαθήκης: «Από την […]

6 Μαΐου, μνήμη της Αγίας Σοφίας της Κλεισούρας Το 1883 γεννιέται σε χωριό της Τραπεζούντας του Πόντου η Σοφία Χορτοκορίδου, η «ασκήτισσα της Παναγιάς».Παντρεμένη στον Πόντο με ένα σύζυγο που εξαφανίστηκε (μάλλον όχι με δική του ευθύνη) μετά από επτά χρόνια γάμου και μητέρα ενός παιδιού που, νεογέννητο, φαγώθηκε από χοίρους, ήρθε στην Ελλάδα παρασυρμένη […]

Ο ύπνος, το πολυτιμότατο αυτό αγαθό της ανθρώπινης ζωής, σε πολλούς ανθρώπους συνοδεύεται ή καλύτερα τελειώνει με τα όνειρα. Καταστάσεις, δηλαδή, μέσα στον ύπνο, άϋλες, όπου όμως ο άνθρωπος μετέχει, πάσχει ή απλώς θεάται-βλέπει γεγονότα. Όλοι οι άνθρωποι βλέπουν όνειρα. Είναι ενέργεια του νου η παραγωγή των ονείρων. Όμως πολλοί δεν τα θυμούνται. Σε αυτούς […]

῾᾽Ηλίας ἄνθρωπος ἦν ὁμοιοπαθής ἡμῖν…᾽ (᾽Ιακ. 5, 17) «Ο Ηλίας ήταν υιός του Σωβάκ, από τη Θίσβη, Αραβική γη, από τη φυλή Ααρών, που κατοικούσε στη Γαλαάδ, διότι η Θίσβη ήταν περιοχή δοσμένη στους ιερείς. Κι όταν τον γέννησε η μητέρα του, ο πατέρας του Σωβάκ είδε ότι άνδρες στα λευκά ντυμένοι τού μιλούσαν, κι […]

«Και ιδών ο Ιησούς την πίστιν αυτών, είπε τω παραλυτικώ: Θάρσει, τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου» (Ματθ. 9, 2) α. Ο Κύριος, ως ο ενσαρκωθείς Θεός μας, έρχεται στον κόσμο προς σωτηρία του κόσμου, ανατρέποντας όμως όλες τις θεωρούμενες λογικές παραμέτρους. Ο ερχομός Του συνιστά αν όχι την κατάργηση της λογικής, σίγουρα όμως την υπέρβασή […]