kantonopou’s blog

*********************************************************************

Θάνατος:
Το φαινόμενο του χωρισμού της ψυχής από το σώμα. Υπάρχει και ο λεγόμενος «θάνατος» της ψυχής, που σημαίνει χωρισμό του ανθρώπου από τον Θεό. Ο Θ. είναι συνέπεια του προπατορικού αμαρτήματος, διότι ο άνθρωπος, που δημιουργήθηκε με τη δυνατότητα της αθανασίας, σταδιακά θα την αποκτούσε, εάν δεν παρήκουε την εντολή του Θεού, οπότε δε θα γνώριζε θάνατο. Έτσι, μόνος του απομακρύνθηκε από το φως της Ζωής και ζούσε στο σκοτάδι του θανάτου, στον πόνο, στο μόχθο, στη φθορά. Εάν ζούσε επ?άπειρον (και δεν πέθαινε), η ζωή του μ?αυτές τις συνθήκες θά ήταν κυριολεκτικά ένα μαρτύριο και μιά αιώνια καταδίκη. Γι?αυτό ο θάνατος θεωρείται και είναι ευεργεσία του Θεού στον άνθρωπο. Μετά την Ανάσταση του Χριστού ο Θ. ονομάζεται ύπνος? κάποια ημέρα όλοι oι κεκοιμημένοι (oι νεκροί) θα ξυπνήσουν (βλ. Ανάσταση τών νεκρών).

Θέλημα:

Eίναι η βουλητική δύναμη της ψυχής μας ή το αντικείμενο στο οποίο συγκεντρώνεται η βούλησή μας. Η ελεύθερη βούληση είναι ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του «κατ? εικόνα» που, μετά την πτώση των πρωτοπλάστων, υποδουλώθηκε στο διάβολο. Μετά την απόλυτη όμως υποταγή του ανθρώπινου θελήματος του Θεανθρώπου στο θέλημα του Πατρός, αποκαταστάθηκε η «πεπτωκυΐα» βούληση στο «κατά φύσιν». Από τότε η συμφωνία της ανθρώπινης βουλήσεως με το θέλημα του Θεού «εν Χριστώ», απελευθερώνει τον άνθρωπο από τα δεσμά του διαβόλου και της διεστραμμένης ελευθερίας του. Η Πατερική πείρα χαρακτήρισε το θέλημα του μεταπτωτικού ανθρώπου, σαν χάλκινο τείχος που χωρίζει τον άνθρωπο από τον Θεό και τον αγώνα (του ανθρώπου) για την εκκοπή του ιδίου θελήματος, σαν μαρτύριο και σταυρό. Ο αγώνας αυτός αποτελεί βασικό στοιχείο της ορθόδοξης πνευματικότητας. Διότι όταν κανείς ικανοποιεί το θέλημά του, αρχικά απολαμβάνει την τέρψη της ηδονής, η οποία όμως είναι εφήμερη, παραπλανητική και καταλήγει γρήγορα σε απογοήτευση και πίκρα. Γι? αυτό και η εκκοπή του θελήματος αξιολογείται περισσότερο από τη νηστεία και την προσευχή, oι οποίες χωρίς την υπακοή αυξάνουν τον εγωκεντρισμό και ενισχύουν τη φιλαυτία. Αυτός που επιμένει στο θέλημά του έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό του και δεν μπορεί να γνωρίσει το θέλημα του Θεού. «Εάν συνταιριαστεί το δικαίωμα με το θέλημα είναι θάνατος, μεγάλος κίνδυνος, μεγάλος φόβος. Τότε πέφτει εντελώς ο άθλιος άνθρωπος».

Θεομητορική εορτή:
Οι εορτές που είναι αφιερωμένες στο πρόσωπο της Θεομήτορος, της Παναγίας: Γενέσιο, Εισόδια, Ευαγγελισμός, Υπαπαντή, Σύλληψη Αγίας Άννης, Κοίμηση.

Θεοτοκάριο:
Λειτουργικό βιβλίο που περιέχει 56 ασματικούς κανόνες στους οκτώ ήχους, αφιερωμένους στή Θεοτόκο. Ψάλλονται συνήθως στα Μοναστήρια μετά τον Εσπερινό, κάθε ημέρα (εκτός Μ. Εβδομάδας, Διακαινησίμου και Δωδεκαημέρου).

Θεοτοκίο:
Τροπάριο που εγκωμιάζει τη Θεοτόκο και κατακλείει τις ομάδες των τροπαρίων ή τις ωδές των κανόνων με στίχο το «Και νυν και αεί…».

Θρησκεία:
Ερμηνεύεται η ανάγκη του ανθρώπου για το θείο που εκφράζεται με ολοκληρωμένο σύστημα ιδεών ,πράξεων και τρόπων εξευμενισμού του. Θεωρείται ότι ο θεός κατοικεί στους ουρανούς και διακεβερνά από κει την ανθρώπινη ιστορία, είναι σφόδρα απαιτητικός ,ζητά ικανοποίηση από τον άνθρωπο που είναι πεσμένος στη γη μέσα στην ασθένεια του και την αδυναμία του .Μεταξύ του Θεού και του ανθρώπου υπάρχει ένα διαχωριστικό τείχος .Αυτό πρέπει να υπερπηδηθεί και σ?αυτό βοηθά πολύ αποτελεσματικά η θρησκεία. Προς αυτό τον σκοπό χρησιμοποιούνται διάφορες λατρευτικές τελετές.

Κατά μια άλλη άποψη ο άνθρωπος αισθάνεται αδύνατος μέσα στο σύμπαν και έχει ανάγκη της δημιουργίας ,της πλάσεως ενός δυνατού Θεού ,ο Οποίος θα τον βοηθά στην αδυναμία του .Σύμφωνα με αυτή την θεωρία δεν πλάθει ο Θεός τον άνθρωπο ,αλλά ο άνθρωπος το θεό.
Ακόμη η θρησκεία νοείται ως σχέση με του ανθρώπου προς τον απόλυτο Θεό ,δηλαδή ΄΄σχέσις του εγώ προς το Απόλυτο Σύ΄΄
Επίσης θεωρούν πολλοί την θρησκεία σαν ένα μέσο για να πλανάται ο λαός με την μετάθεση των ελπίδων σε κάποια άλλη ,μέλλουσα ζωή !Κατά αυτόν τον τρόπο με μέσο της θρησκείας ισχυρές δυνάμεις πιέζουν τον λαό.

Θρησκόληπτος:

Είναι αυτός που έχει αρρωστημένες θρησκευτικές αντιλήψεις. Παρουσιάζει προσκόλληση σε τύπους και φανατισμό. Όταν προχωρήσει το κακό γίνεται ψυχική αρρώστια, η οποία ονομάζεται «θρησκοληψία».

Γεωργίου Σ. Κουγιουμτζόγλου, «Λατρευτικό εγχειρίδιο» σελ. 395-396