kantonopou’s blog

Αναγνώσματα:

Απόστολος: Β΄ Κορ. δ΄, 6-15. Ευαγγέλιο: Ματθ. κβ΄, 35-46

(Εωθινόν 4^ο, Ήχος πλ.β΄)

Δεν είναι λίγες οι φορές που ο Κύριός μάς ομίλησε περί της αγάπης, αγαπητοί μου αδελφοί. Άλλωστε είναι ο μόνος που θα μπορούσε να το κάνει με τρόπο γνήσιο και αυθεντικό, αφού ο Χριστός είναι η προσωποποίηση της αγάπης, η αυτοαγάπη. Στο σημερινό Ευαγγελικό ανάγνωσμα, όμως, προκαλείται από τους Φαρισαίους, οι οποίοι θέλουν να δοκιμάσουν τις γνώσεις Του στο νόμο της Παλαιάς Διαθήκης, προκειμένου να Τον παγιδεύσουν και επαναλαμβάνει τις δύο διαστάσεις της αγάπης, τις οποίες η πρόνοια του Θεού είχε αποκαλύψει στο λαό Του, διά του Μωυσέως. Πρόκειται για την αγάπη προς τον Θεό, με όλη τη δύναμη της ψυχής και της διανοίας και για την αγάπη προς τον κάθε συνάνθρωπο, που είναι εικόνα του Θεού.

Η αγάπη στέκεται στη κορυφή της Χριστιανικής ζωής διότι είναι Θεοειδής αρετή, ταυτισμένη με την ίδια τη Θεϊκή ουσία και φύση. Η ύπαρξη του Θεού είναι καρπός αγάπης. Οι ενέργειες του Θεού είναι καρπός αγάπης. Η ενανθρώπιση του Κυρίου είναι έργο αγάπης. Η αποκάλυψη της αλήθειας, διά του ιερού Ευαγγελίου, είναι καρπός αγάπης. Η Σταυρική θυσία είναι καρπός αγάπης. Η δημιουργία της Εκκλησίας είναι απόδειξη της άπειρης αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο. Γι’ αυτό και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος την θεωρεί ανώτερη και από αυτό ακόμα το μαρτύριο, καθώς «χωρίς το μαρτύριο, η αγάπη σώζει. Χωρίς την αγάπη, όμως, το μαρτύριο δεν ωφελεί σε τίποτα»

Ας δούμε, όμως, εκτενέστερα τις δύο διαστάσεις της αγάπης. Η αγάπη προς τον Θεό δεν είναι αφηρημένη υπόθεση, ούτε κοινότυπο φιλοσοφικό ιδεολόγημα. Είναι προϊόν έμπρακτης αφοσίωσης στο θέλημά Του, δρομολόγησης της ζωής μας στους δρόμους της διδασκαλίας Του και πιστής τήρησης των εντολών του. Χωρίς αυτά ο άνθρωπος δεν μπορεί να προκόψει σε καμία αρετή, πόσο μάλλον στην αγάπη. Αποδεικνύεται στη ζωή της μετανοίας, η οποία γκρεμίζει τα τείχη της αμαρτίας που διασπούν και καταστρέφουν τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό και αποκαθιστά την κοινωνία της αγάπης. Καταγράφεται στη βίωση της Μυστηριακής ζωής και κυρίως του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Εκεί συντελείται, με την χάρη του Αγίου Πνεύματος, η απόλυτη ένωση, η πραγματική κοινωνία, η κάθοδος του Θεού και η άνοδος του ανθρώπου για να συναντηθούν στο σημείο της απόλυτης αγάπης, το κοινό Ποτήριο.

Η αγάπη, όμως, προς τον Θεό προϋποτίθεται για να επιτευχθεί η δεύτερη διάστασή της, η αγάπη προς τους ανθρώπους. Μια αγάπη που δε διαθέτει κοσμικά κριτήρια, αλλά πνευματικά, για αυτό και δεν ταυτίζεται με το γεγονός της φιλίας, όπως νομίζουν οι πολλοί. Ο Άγιος Διάδοχος διδάσκει ότι «όταν κανείς αρχίσει να αισθάνεται την αγάπη του Θεού και να πλημμυρίζει η ψυχή του από αυτήν, τότε αρχίζει να αγαπά και τον πλησίον του με τρόπον πνευματικόν. Διότι μόνον αυτή είναι η πνευματική αγάπη περί της οποίας αναφέρουν όλαι αι ιεραί Γραφαί. Διότι η άλλη, η φιλία, που συνδέει μόνον εξωτερικώς τους ανθρώπους, ευκολότατα διαλύεται από ασήμαντον, συνήθως, αφορμήν. Αυτό συμβαίνει διότι ο σύνδεσμος της εξωτερικής φιλίας δεν είναι πνευματικός, αλλ’ υλικός, κοσμικός και, ως εκ τούτου, εύθραυστος»1

Στην εποχή μας, στην οποία τα κοινωνικά προβλήματα οξύνονται και οι ανθρώπινες ανάγκες διογκώνονται, η αγαπητική προσέγγιση των συνανθρώπων μας είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ. Οι κάθε είδους ανθρώπινες πληγές έχουν ανάγκη γιατρειάς, φροντίδας και επούλωσης. Η κοσμική αντίληψη της αγάπης, όμως, η οποία διακρίνεται για την ιδιοτέλεια, το συμφέρον και την ανταπόδοση, προκειμένου να εκδηλωθεί, δε μπορεί ν’ αποτελέσει λύση στο πρόβλημα. «Η κατά Χριστόν αγάπη είναι πάντα το λάδι στις πληγές… Η Χριστιανική αγάπη γνωρίζει να τολμά, να θυσιάζεται, να χαίρεται, να υπομένει. Οι κυριευμένοι από την κοσμική αγάπη θέλουν μόνο να τους αγαπούν, φροντίζουν και προσέχουν κι όταν δε συμβαίνει αυτό αγχώνονται. Οι πιστοί της Χριστιανικής αγάπης, ομοιούμενοι με τον Θεό, την αυτοαγάπη, αγαπούν τον συνάνθρωπο και τον εαυτό τους σωστά και καταστρέφουν τον ιστό του άγχους, αφού στον Θεό δεν υπάρχει άγχος»2

Μόνο με την αγάπη, λοιπόν, αδελφοί, στην κάθετη και οριζόντια διάστασή της, καταξιώνεται και νοηματοδοτείται η Χριστιανική μας ζωή. Μόνο με αυτήν γινόμαστε όντως άνθρωποι και μιμητές Ιησού Χριστού. ΑΜΗΝ!

Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος – Αρχιμ. Ε.Ο.

1. Φιλοκαλία, Τόμος 3^ος, σελ. 70

2. π. Μωυσής Αγιορείτης, «Άγιον Όρος και κόσμος», σελ. 133