kantonopou’s blog

Αδερφοί, ο Αβραάμ απέκτησε δύο γιους, έναν από τη δούλη κι έναν από την ελεύθερη γυναίκα του. Ο γιος της δούλης όμως γεννήθηκε σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, ενώ ο γιος της ελεύθερης σύμφωνα με την υπόσχεση του Θεού. Αυτά πρέπει να τα καταλάβουμε σαν μία εικόνα. Οι γυναίκες δηλαδή είναι οι δύο διαθήκες: η μία στο όρος Σινά που γεννά δούλους, κι αυτή είναι η Άγαρ. Το Άγαρ σημαίνει το όρος Σινά στην Αραβία, κι αντιστοιχεί στην τωρινή Ιερουσαλήμ, που πραγματικά είναι υπόδουλη, αυτή και τα παιδιά της. Αντίθετα, η ουράνια Ιερουσαλήμ είναι ελεύθερη, κι αυτή είναι η μητέρα όλων μας. Λέει σχετικά η Γραφή: Να χαίρεσαι στείρα, που δε γεννάς!

Φώναξε και κράξε με χαρά, εσύ που δεν κοιλοπονάς!

Γιατί είναι περισσότερα τα παιδιά της διωγμένης παρά αυτής που έχει τον άντρα.( Προς Γαλάτας4,22-27 )

 Την κοίμηση της αγίας Άννας γιορτάζει σήμερα η Εκκλησία. Μαζί με την αναστάσιμη ακολουθία η ιερή υμνολογία σήμερα ευφημεί και μακαρίζει τη θεόφρονα Άννα, «εν κυμβάλοις ψαλμικοίς». Αξιώθηκε από το Θεό να κυοφορήσει την απαρχή της σωτηρίας μας, την αιτία της χαράς μας, την Υπεραγία Θεοτόκο. Σύμφωνα με την παράδοση άγγελος Κυρίου προμήνυσε τη σύλληψη της Παναγίας στην άγονη και στείρα Άννα. Και η στειρότητα λύεται με τη θαυματουργική επέμβαση του Θεού, αποτέλεσμα της προσευχής και της ευσέβειας του Ιωακείμ και της Άννας. Έτσι η σωφροσύνη και η απόλυτη πίστη των Θεοπατόρων στο Θεό έδωσε ως καρπό την Αειπάρθενη Θεοτόκο, που με τη σειρά της γέννησε τον Ιησού Χριστό. Σ’ αυτή την κατεύθυνση κινείται και το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα που επιλέχτηκε από την Εκκλησία να διαβάζεται σήμερα στη μνήμη της αγίας.

Η περικοπή είναι ένα κομμάτι από την προς Γαλάτας επιστολή του αποστόλου Παύλου. Ο απόστολος γράφει σε χριστιανούς που προέρχονται «εξ Εβραίων», που ξέρουν το Μωσαϊκό Νόμο, τα πρόσωπα και τα γεγονότα της ιερής ιστορίας. Κάνουν, όμως, ένα λάθος η μάλλον επαναλαμβάνουν το προπατορικό αμάρτημα, πράγμα που γίνεται και από μας συχνά σήμερα. Δέχονται, μεν, το νόμο του Θεού, επιχειρούν, όμως, την εφαρμογή του στηριζόμενοι στις δικές τους δυνάμεις και ικανότητες. Νομίζουν πως, με μία τυπική και εξωτερική εφαρμογή των εντολών του Θεού, τακτοποιούν και ρυθμίζουν τη σχέση τους μαζί του ενώ στην ουσία περιφρονούν το Θεό.

Ο απόστολος Παύλος, για να δείξει την αστοχία αυτής της πορείας, χρησιμοποιεί παραδείγματα από την Παλαιά Διαθήκη και μάλιστα από τον πατριάρχη Αβραάμ. Εξάλλου, οι  ίδιοι καυχιόταν πως είναι απόγονοί του και τον γνωρίζουν καλά. Ο Αβραάμ είχε αποκτήσει δύο παιδιά, τον Ισμαήλ από τη δούλη του την Άγαρ και τον Ισαάκ από την ελεύθερη τη Σάρρα. Ο Ισμαήλ γεννήθηκε με φυσικό τρόπο˙ ο Ισαάκ «σύμφωνα  με την υπόσχεση του Θεού». Για κάποιο διάστημα, με τη συγκατάθεση και την προτροπή της Σάρρας, η Άγαρ είχε τον Αβραάμ για άνδρα της επειδή η Σάρρα ήταν στείρα, δεν έκανε παιδιά. Θα περίμενε κανείς, μέχρι που δόθηκε η επαγγελία του Θεού, ότι οι κληρονόμοι του Αβραάμ θα ήταν από την Άγαρ. Όμως συνέβηκε το αντίθετο. Οι κληρονόμοι του Αβραάμ κι όλο το γένος των Εβραίων προέρχονται από τη Σάρρα, την ελεύθερη και νόμιμη γυναίκα του, η οποία γέννησε «με την υπόσχεση του Θεού».

Ο λόγος του αποστόλου, στο σημερινό ανάγνωσμα, ότι τα γεγονότα αυτά  είναι «αλληγορούμενα», μας δίνει φως και μας ανοίγει δρόμο, για να δούμε την προέκτασή τους στην Καινή Διαθήκη, καθώς άλλωστε και ο ίδιος τα ερμηνεύει. Η Παλαιά Διαθήκη δε νοείται αυτόνομα αλλά σα μία προετοιμασία για την Καινή. Όλα τα γεγονότα και τα πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης, χωρίς να πάψουν να είναι ιστορικά συμβάντα, αποτελούν τύπους και προεικονίσεις της Καινής Διαθήκης. Όλα, όσα γίνονται στην ιερή ιστορία, μοιάζουν με μία πορεία που σκοπό έχει την προσωπική συνάντηση του κάθε ανθρώπου και όλου του κόσμου με το Μεσσία.

Συνεπώς, οι δύο γυναίκες προεικονίζουν τις δύο διαθήκες. Η Άγαρ αντιστοιχεί στην τωρινή Ιερουσαλήμ, στο νόμο, στην Παλαιά Διαθήκη, εντέλει στην υποδούλωση στα στοιχεία της φύσης. Ενώ η Σάρρα είναι η ελεύθερη. Προτυπώνει την ουράνια Ιερουσαλήμ, την Καινή Διαθήκη, την «ελευθερία της δόξης των τέκνων του Θεού». Πρόκειται, μ’ άλλα λόγια, για τη φανέρωση του μυστηρίου της Εκκλησίας.

Εδώ ο απόστολος θυμάται το χωρίο του προφήτη Ησαΐα, που είναι ακριβώς μία πρόρρηση για όσα θα γίνουν και στα όσα απέβλεπαν τα γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης. Η στείρα που δε γεννούσε πριν είναι η Εκκλησία. Όπως λέει στην ίδια επιστολή ο Παύλος λίγο πιο πριν: «πριν έρθει ο Χριστός, μας φρουρούσε ο νόμος. Ήμασταν φυλακισμένοι, ώσπου να φανερωθεί ο μελλούμενος Σωτήρας μας…όταν όμως εμφανίστηκε ο Χριστός, η πίστη μας σ’ αυτόν μας χάρισε τη σωτηρία». Μέχρι την έλευση του αγίου Πνεύματος δεν είχαμε «τέκνα ελεύθερα από το θάνατο». Είχαμε μία διαδοχή των ανθρώπων με τη βιολογική διαδικασία, που οδηγούσε με ασφάλεια στο θάνατο. Τώρα όμως στο χώρο της Εκκλησίας οι πιστοί ζωοποιούνται με το σώμα και το αίμα του Χριστού και αγιάζονται με την παρουσία και την ενέργεια του αγίου Πνεύματος. Γι’ αυτό και ο άνθρωπος της Εκκλησίας ελευθερώνεται από τη δουλεία στη φύση, στη φθορά, στο θάνατο. Η Εκκλησία είναι η μητέρα όλων μας γιατί «εν Χριστώ» μας ξαναγεννά «εις ζωήν αιώνιον». Μας ανυψώνει «εκ θανάτου προς ζωήν και εκ γης προς ουρανόν».

            Αγαπητοί μου αδερφοί, τύπο της Εκκλησίας αποτελεί και η σήμερα εορταζόμενη αγία Άννα και η Παναγία κόρη της. Είναι αυτές που υπακούοντας στο Θεό κέρδισαν τη ζωή και την ελευθερία από το θάνατο όχι μόνο για τον εαυτό τους αλλά και για όλους τους ανθρώπους όλων των εποχών που πιστεύουν στο Χριστό και δια του αγίου Βαπτίσματος συνθάπτονται και συνανίστανται μ’ Αυτόν. Αμήν.

Κ. Μ.

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως  Κοζάνης