kantonopou’s blog

 Η αξία της νηστείας 

Επειδή δεν νηστέψαμε, ξεπέσαμε από τον παράδεισο. Ας νηστέψουμε λοιπόν, για να επανέλθουμε σ’ αυτόν. Δεν βλέπεις ότι ο Λάζαρος με την νηστεία μπήκε στο παράδεισο; Να μη μιμηθείς την παρακοή της Εύας, μη παραδεχθείς το φίδι πάλι ως σύμβουλο, που προτείνει το φαγητό φροντίζοντας για το σώμα.

Τί ευκολότερο για την κοιλιά;  Να περάσει τη νύκτα με την λιτότητα της δίαιτας ή με την αφθονία των φαγητών να είναι βαριά; Ή μάλλον να πυκνοστριφογυρίζει παραφορτωμένη και στενοχωρημένη;

Η νηστεία προφυλάσσει τα νήπια, σωφρονίζει τον νέο, κάνει σεβαστό τον γέροντα. Διότι τα γεράματα στολισμένα με νηστεία γίνονται πιο σεβαστά. Για τις γυναίκες είναι στολίδι ταιριαστό, χαλινάρι των ευρισκόμενων στη νεότητα, φυλακτήριο της συζυγικής ζωής· απομακρύνει την κακολογία και τις κραυγές.  Ποιού δασκάλου η παρουσία αποκαθιστά αμέσως το θόρυβο των παιδιών, όπως η νηστεία καταστέλλει την ταραχή της πόλεως, όταν εμφανιστεί; Ποιός από αυτούς που παίρνουν μέρος στις διασκεδάσεις προχώρησε στην νηστεία; Ποιός ακόλαστος χορός προήλθε από τη νηστεία; Τρυφερά γέλια και πορνικά τραγούδια και έξαλλοι χοροί αμέσως απομακρύνονται κρυφά από την πόλη, σαν να έχουν φυγαδευτεί από κάποιον αυστηρό δικαστή, τη νηστεία. Εάν όλοι την δέχονταν σαν σύμβουλο γι’ αυτά που πρέπει να κάνουν, και η νηστεία επικρατούσε, η ζωή δεν θα ήταν τόσο πολυστένακτη και γεμάτη από κατήφεια. Εάν η νηστεία πρυτάνευε στη ζωή μας, είναι φανερό ότι θα δίδασκε σε όλους όχι μόνον την εγκράτεια από τα φαγητά αλλά και ολοκληρωτική φυγή και αποξένωση από τη φιλαργυρία, από την πλεονεξία και από κάθε κακία. Αυτά εάν είχαν αποβληθεί, τίποτε δεν θα εμπόδιζε να ζούμε με βαθειά ειρήνη και αταραξία ψυχών.

 (Μέγας Βασίλειος)

Το σωτήριο φάρμακο

Η αγία Συγκλητική, εκτός από τις άλλες αρετές που είχε, δεν παραμελούσε και το σωτήριο φάρμακο για το σώμα· τόσο πολύ δηλαδή αγαπούσε τη νηστεία, ώστε τίποτα να μη θεώρει ισάξιό της από τα υπόλοιπα. Πίστευε ότι είναι φύλακας και θεμέλιο των άλλων αρετών και αν κάποτε έτρωγε, από ανάγκη, κάτι περισσότερο από το συνηθισμένο , πάθαινε το αντίθετο από εκείνους, που τρώγουν. Κιτρίνιζε, δηλαδή, το πρόσωπό της και αδυνάτιζε. Όπως λοιπόν από τα πολύκλαδα δένδρα κόβουν τα άκαρπα κλαδιά, έτσι και εκείνη αφαιρούσε τα αγκαθωτά δημιουργήματα της διανοίας της (τις απρεπείς, δηλαδή, σκέψεις) με την προσευχή και τη νηστεία και αν κάποιο «αγκαθωτό βλαστάρι» εμφανιζόταν για  λίγο, επέβαλε στον εαυτόν της διάφορες τιμωρίες και με διάφορους κόπους ταλαιπωρούσε το σώμα της.

Όταν, δηλαδή, ο εχθρός σήκωνε πόλεμο, αυτή, κατ’ αρχάς, προκαλούσε με την προσευχή, ως σύμμαχο, τον Δεσπότη της, στη συνέχεια δε χρησιμοποιούσε εναντίον του αυστηρά  άσκηση· έτσι έτρωγε ψωμί από πίτουρα, και αυτό με πολλή εγκράτεια και προσοχή , πολλές φορές δε, δεν έπινε καθόλου νερό. Αλλά και εναντίον του ύπνου αγωνιζόταν σκληρά· κοιμόταν τελείως κάτω στο έδαφος.Όταν δε, με αυτά τα όπλα νικούσε τον εχθρό και αυτός υποχωρούσε, τότε και αυτή μετρίαζε την σκληρότητα της ασκήσεως. Αυτό το έκανε, για να μη διαλυθούν όλα μαζί τα μέλη του σώματος, από την υπερβολική και σκληρότατη άσκηση και έτσι πέσει σε κίνδυνο διότι και αυτό είναι απόδειξη ήττας. Όταν πέσουν τα όπλα, πού θα στηρίξει την ελπίδα του πλέον ο στρατιώτης για να πολεμήσει; Διότι μερικοί, αφού με την ασυλλόγιστη και αδιάκριτη νηστεία εξαντλήθηκαν τελείως, τραυμάτισαν θανάσιμα τα σώματά τους και, σαν να εγκατέλειψαν τον αγώνα εναντίον του εχθρού, κατέστρεψαν τον εαυτόν τους.

Η αγία όμως Συγκλητική δεν έκανε έτσι, αλλά όλα τα έκανε με διάκριση και εναντίον του εχθρού αγωνιζόταν με την ευχή και την άσκηση, αλλά και για το σώμα της φρόντιζε, για χάρη της γαλήνης της ψυχής της. Διότι και οι ναυτικοί, όταν ξεσπάσει χειμώνας και τρικυμία, παραμένουν νηστικοί για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο  που έχουν μπροστά·  τους όταν όμως απαλλαγούν από την τρικυμία, τότε ξεκουράζονται κάπως από τους κόπους τους και φροντίζουν για τις υπόλοιπες  ανάγκες τους. Ωστόσο  ούτε και τότε παραμένουν τελείως αμέριμνοι, ούτε αφήνονται να νικηθούν από βαθύ ύπνο, επειδή έχουν πείρα  από τα περασμένα και αγρυπνούν για τα μέλλοντα. Διότι αν και κόπασε η κακοκαιρία, η θάλασσα όμως δεν έχει ελαττωθεί. Και αν το γεγονός πέρασε, εν τούτοις όμως το μέλλον είναι άγνωστο. Γι’ αυτό, επειδή δεν είναι δυνατόν να είναι κανείς βέβαιος για την κατάσταση της θάλασσας, πρέπει πάντοτε να προσέχει, ώστε να είναι ασφαλισμένος.

(Από το βίο της Αγίας Συγκλητικής)

Καρποί της νηστείας

Η γιατρός των ψυχών μας, η νηστεία, άλλου περιορίζει τις σαρκικές φλογώσεις και κινήσεις, άλλου καταπραΰνει το θυμό, άλλου αποδιώκει τον ύπνο, άλλου πάλι παρακινεί το ζήλο, ενός άλλου καθαρίζει το νου και τον καθιστά ελεύθερο από τους πονηρούς λογισμούς. Άλλου δαμάζει την αδάμαστη γλώσσα και την συγκρατεί με τον φόβο του Θεού, σαν με κάποιο χαλινό, και δεν την αφήνει καθόλου να λέει αισχρούς ή αργούς λόγους. Άλλου σκεπάζει αφανώς και σταθεροποιεί τα μετέωρα μάτια και δεν επιτρέπει σ’ αυτά να περιφέρονται περίεργα εδώ και εκεί, αλλά ετοιμάζει τον καθένα να προσέχει τον εαυτό του και τον διδάσκει να θυμάται τα δικά του αμαρτήματα και ελαττώματα. Η νηστεία λεπτύνει σιγά-σιγά και διώχνει το πνευματικό σκοτάδι και το κάλυμμα της αμαρτίας που σκεπάζει την ψυχή όπως ο ήλιος την ομίχλη . Η νηστεία μας κάνει να βλέπουμε νοερά την πνευματική ατμόσφαιρα, όπου πάντοτε λάμπει ο άδυτος ήλιος, Χριστός ο Θεός μας. Η νηστεία, με συνεργό την αγρυπνία, μόλις εισχωρήσει στη καρδία, μαλακώνει τη σκληρότητά της και εκεί που προηγουμένως βασίλευε η μέθη, κάνει να αναβλύζουν οι πηγές της κατανύξεως.

Χωρίς νηστεία τίποτε, ούτε απ’ αυτά, ούτε από τις άλλες αρετές, είναι δυνατόν να κατορθωθεί από κάποιον, γιατί η νηστεία είναι η αρχή και το θεμέλιο όλης της πνευματικής εργασίας. Όσα λοιπόν οικοδομήσεις επάνω σ’ αυτό το θεμέλιο μένουν άσειστα και ακατάλυτα, γιατί κτίστηκαν επάνω στην στερεά πέτρα. Όταν όμως πετάξεις το θεμέλιο αυτό και στη θέση του βάλεις τον χορτασμό της κοιλιάς και τις απρεπείς επιθυμίες, τότε αυτά σαν άμμος παρασύρονται από τους πονηρούς λογισμούς και από τον ποταμό των παθών και καταστρέφουν όλη την οικοδομή των αρετών.

Για να μη συμβεί λοιπόν και σε μας αυτό το πράγμα, ας σταθούμε με χαρά, αδελφοί μου, πάνω στο στερεό θεμέλιο της νηστείας, ας σταθούμε γερά , ας σταθούμε με τη θέλησή μας. Γιατί αυτός που χωρίς τη θέλησή  του αναγκάζεται να ανεβεί πάνω στην πέτρα της νηστείας, οπωσδήποτε παρασύρεται από την επιθυμία της λαθροφαγίας και έτσι κατακρημνίζεται από εκεί. Και τρώγοντας γίνεται ο ίδιος, χωρίς αμφιβολία  τροφή του πονηρού. Η νηστεία είναι θείος νόμος και όσοι τολμούν να τον παραβαίνουν, τους παραλαμβάνει σαν δήμιος ο διάβολος και τους μαστιγώνει, αν και όχι αμέσως , γιατί ο Θεός μακροθυμεί απέναντί μας και περιμένει τη μετάνοιά μας. Πάντως όμως δεν πρόκειται να ξεφύγουμε από τα χέρια του είτε σ’ αυτή είτε στην άλλη  ζωή, εάν παραμένουμε αμετανόητοι στην αμαρτία,  γιατί, θα λάβουμε την ίδια καταδίκη με το διάβολο και θα τιμωρηθούμε με αιώνια βάσανα από αυτόν και μαζί με αυτόν κατά τη δίκαιη κρίση του Θεού.

(Άγιος Συμεών ο Νέος θεολόγος

Πηγή:http://vatopaidi.wordpress.com/