Φώτης Κόντογλου, «Η Ελληνική παράδοση, η ψυχή της Ελλάδας»
Συγγραφέας: kantonopou στις 9 Νοεμβρίου, 2009
Όπως κάθε άνθρωπος έχει το δικό του χαρακτήρα, έτσι και κάθε έθνος έχει κι αυτό το δικό του χαρακτήρα. Τον πιο ζωηρό χαρακτήρα και τον πιο ιδιόρρυθμο τον έχει η πατρίδα μας, η Ελλάδα. Αυτή η Ελλάδα έχει μέσα της κάποια δύναμη δραστική, που δεν την έχει κανένα έθνος. Κι αυτή η δύναμη της είναι δύναμη πνευματική. Δεν είναι μονάχα η εξυπνάδα, αλλά είναι προπάντων η φλόγα της καρδιάς και κάποια ιδιαίτερη σεμνή καρτερία της ψυχής, που δε βρίσκεται σε κανένα λαό.[…]
Αυτό το ήθος, αυτή η φυσική ουσία που μας δώρισε ο θεός, είναι στολισμένη με κάποιες μυστηριώδεις χάρες, που αγιάζουνε τον πόνο, ημερεύουνε το θάνατο, νοστιμεύουνε το καθετί που δημιουργούμε, μ’ ένα λόγο «κάνουμε την έρημο ν’ ανθίσει» κατά το λόγο του προφήτη Ησαΐα. Κι αυτά όλα μεταδίδονται από γενιά σε γενιά μέσ’ από το αίμα, μα πιο πολύ με κάποια ιερή και καταπληκτική λειτουργία που λέγεται Ελληνική παράδοση.
Αυτή η παράδοση είναι το θησαυροφυλάκιο που κλείνει μέσα του και φυλάγει στον αιώνα την αθάνατη ψυχή μας, την αθάνατη καρδιά μας. Μ’ αυτή ζούμε και κινούμαστε και υπάρχουμε.[…]
Λοιπόν αυτή την αγιασμένη κιβωτό, αυτή την ατίμητη παράδοση φυλάξετέ την με κάθε τρόπο.
Γιατί χωρίς αυτήν, η Ελλάδα είναι κορμί χωρίς ψυχή, λουλούδι χωρίς μυρουδιά, κοπέλα χωρίς εμορφιά. Από το σεμνό τσεμπέρι που φοράει η μάνα σου κι η αδερφή σου, ως το βυζαντινό το εικόνισμα που παριστάνει την πικραμένη την Παναγιά, από την ψαλμωδία στην ελληνική που σου δίνει κατάνυξη μέσα στο παλιό ξωκλήσι με τον ηλιοκαμένον παπά του χωριού σου, έως τη ρόκα, από τα όμορφα συνήθια του γάμου ως τα κόλλυβα και το παραστάσιμο που διαβάζουνε στους πεθαμένους, όλα μας είναι εμορφοστολισμένα από την ακούραστη νοικοκυρά, που τη λένε Παράδοση.[…]Πώς μπορεί να αγαπά κανένας την Ελλάδα, χωρίς ν’ αγαπά τον ελληνικό τρόπο σε όλα όσα δημιουργεί η ζωή; Όποιος αγαπά βαθειά, κι ένα πρόσωπο ακόμα, δεν τ’ αγαπά έτσι αόριστα, αλλά αγαπά το καθετί με το οποίο εκφράζεται αυτό το πρόσωπο, την ομιλία του, τον ήχο της φωνής του, το περπάτημά του, τις χειρονομίες του, το χαμόγελό του, το ιδιαίτερο βλέμμα του, μ’ έναν λόγο όσα φανερώνουν τον αξιαγάπητο χαρακτήρα του. Έτσι κι όποιος αγαπά την Ελλάδα, δεν μπορεί να μην αγαπά και καθετί με το οποίο φανερώνεται η εξαίσια ψυχή της Ελλάδας, δηλαδή την Παράδοσή μας, που μέσα της είναι θησαυρισμένοι όλοι οι απόκρυφοι θησαυροί της.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΕΥΘΥΝΗ», τ. 3, Μάρτιος 1961
Πηγή:ellinikianagennisi.gr/
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.