kantonopou’s blog

Tου Γ. Ι. Ανδρουτσόπουλου Δικηγόρου – Διδάκτορος Εκκλησιαστικού Δικαίου Νομικής Αθηνών

Η πρόσφατη απώλεια του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, προβεβλημένου στελέχους της Αριστεράς, και η επιλογή της πολιτικής κηδείας ως τρόπου αποχαιρετισμού του, επανέφερε προς συζήτηση το, και άλλοτε διατυπωθέν, αίτημα για τη νομοθετική κατοχύρωση της λεγόμενης “πολιτικής κηδείας”.

Σύμφωνα με το τυπικό της Ορθόδοξης Εκκλησίας ο εκλιπών συνοδεύεται στο ξόδι του από τις παραμυθητικές ευχές και τους ύμνους της Εκκλησίας. Το άψυχο πλέον σώμα του εκλιπόντος τοποθετείται στο κέντρο του ναού, προκειμένου τα υπόλοιπα μέλη της εκκλησιαστικής κοινότητας να τον προπέμψουν στην αιωνιότητα, “ένθα ουκ έστιν πόνος ου λύπη ου στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος”. Την ιερή αυτή στιγμή, που το σώμα υπακούει απαράβατα στους φυσικούς νόμους της φθαρτότητας και η αθρώπινη φύση διαλαλεί σιωπηλά το πεπερασμένο των ορίων της, η εκκλησιαστική υμνολογία, με τη μεστότητα των νοημάτων της και την εκφραστικότητα της συνθέσεώς της, μεταμορφώνει το συναίσθημα σε πίστη, την ανάμνηση σε παρουσία, το δάκρυ του αποχαιρετισμού σε ελπίδα συναντήσεως, τη ματαιότητα της επιγείου ζωής σε πρόγευση της αιωνίου καταστάσεως…

Στον αντίποδα αυτού του εκκλησιαστικού τυπικού, βρίσκεται η εκδοχή της “πολιτικής κηδείας”, όρος, ο οποίος, ωστόσο, προβάλλει αδόκιμος, καθώς, ορθότερα, θα έπρεπε να γίνεται λόγος για μια “θρησκευτικά αποχρωματισμένη, άνευ ιερολογίας, τελετή, αποχαιρετισμού του νεκρού”. Στην ουσία πρόκειται για μία τελετή, η οποία διεξάγεται σε κάποιον ουδέτερο χώρο, συνήθως του νεκροταφείου και διανθίζεται, κυρίως, από επικηδείους λόγους, που ιστορούν τις αρετές του εκλιπόντος και επαληθεύουν ποικιλοτρόπως το μέγεθος της απουσίας του και το αναντικατάστατο της ύπαρξής του…

Είναι προφανές ότι η πίστη, οι περί Θεού αντιλήψεις του ατόμου, άλλως το θρησκευτικό συναίσθημα εμπίπτουν στην προστασία της ελληνικής, και όχι μόνο βεβαίως, εννόμου τάξεως, η οποία, μάλιστα, αποτυπώνεται εκφραστικότατα στο άρθρο 13 του Συντάγματος περί θρησκευτικής ελευθερίας.

Δίχως αμφιβολία, ο τρόπος με τον οποίο επιλέγει κανείς να “σημαδέψει” την έξοδό του από τον κόσμο αυτό αποτελεί έκφραση και βασική συνιστώσα αυτών των προστατευόμενων θρησκευτικών του πεποιθήσεων. Επομένως, η επιλογή μεταξύ μιας εξοδίου ακολουθίας, που έχει εκκλησιαστικά χαρακτηριστικά και εκείνης, που είναι αποχρωματισμένη θρησκευτικά συνιστά ενάσκηση του δικαιώματος στη θρησκευτική ελευθερία.

Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει αυτονοήτως ότι χρειάζεται η νομοθετική κατοχύρωση μιας τέτοιας επιλογής. Και τούτο, διότι η δυνατότητα αυτή απορρέει αμέσως και άνευ ετέρου από το συνταγματικό δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας. Άλλωστε, η “εκκλησιαστική” κήδευση, όπως άλλωστε και η “πολιτική”, τελούνται σήμερα, εν τοις πράγμασι, χωρίς να έχει προηγηθεί η νομοθετική κατοχύρωσή τους. Συνεπώς, η όποια σχετική φιλολογία είναι άνευ αντικειμένου και προέρχεται εκ του πονηρού…

Πηγή:http://anaplastiki.blogspot.com/2009/08/blog–post_07.html