kantonopou’s blog

“ … Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός δεν ήταν προϊόν της τύχης, αλλά καρπός της ελληνορθοδόξου Παραδόσεως. Αυτήν την παράδοση έζησε στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια στο χωριό που μεγάλωσε και στο οικογενειακό περιβάλλον που έζησε. Αυτήν την παράδοση σπούδασε στα σχολεία της εποχής εκείνης … Πάνω όμως από όλα διδάχθηκε την ελληνορθόδοξη Παράδοση στους τόπους ασκήσεώς του, στα Μοναστήρια του Αγίου Όρους, ιδιαιτέρως στην Ιερά Μονή Φιλοθέου, όπου έγινε μοναχός και αφοσιώθηκε στην προσευχή και την υπακοή. Με τα στοιχεία αυτά έγινε ένας καθολικός και ολοκληρωμένος άνθρωπος. Γιατί εκείνο που έχει μεγάλη σημασία και προσφέρει στον λαό δεν είναι οι εγκεφαλικές γνώσεις, ούτε οι εξωτερικοί θεατρινισμοί, αλλά η ολοκληρωμένη προσωπικότητα ενός ανθρώπου. Με τέτοια εξαίρετα προσόντα ήταν βέβαιη η επιτυχία του στο έργο του ευαγγελισμού του λαού, ο οποίος αναζητούσε την εποχή εκείνη ηγέτας πνευματικούς.

Αφού ο άγιος Κοσμάς προσευχήθηκε θερμά και έλαβε την πληροφορία από τον Θεό ότι είναι κεκλημένος για το μεγάλο αυτό έργο και αφού έλαβε τις ευλογίες των Πνευματικών του πατέρων, και του Οικουμενικού Πατριάρχου, ξεκίνησε την αποστολή του. Κατ’ αρχάς κήρυξε τον λόγο του Θεού στα χωριά και τις Εκκλησίες της Κωνσταντινουπόλεως. Στην συνέχεια κατέβηκε στην Ναύπακτο, το Βραχώρι (τό Αγρίνιο) και το Μεσολόγγι. Είναι τιμητικό για μας που οι πρώτες περιοδείες του έγιναν στα μέρη αυτά. Καθώς περιοδεύω τα χωριά βλέπω ότι υπάρχει ζωντανή η μνήμη του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, αφού σε πολλά μέρη μου δείχνουν τον τόπο, στον οποίο κήρυξε ο άγιος.

Ο άνθρωπος αυτός είχε μέσα του την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Είναι χαρακτηριστικά όσα γράφει ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης: “Και όπου αν επήγαινεν ο τρισμακάριστος, εγίνετο μεγάλη σύναξις των Χριστιανών, και ήκουαν μετά κατανύξεως, και ευλαβείας την χάριν και γλυκύτητα των λόγων του, και ακολούθως εγίνετο και μεγάλη διόρθωσις, και ωφέλεια ψυχική· ήτον δε η διδαχή του, καθώς ημείς αυτήκοοι αυτής εγενόμεθα, απλουστάτη, ωσάν εκείνη των αλιέων· ήτο γαλήνιος και ησύχιος, οπού εφαίνετο καθολικά, να ήναι γεμάτη από την χαράν του ιλαρού, και ησύχου Αγίου Πνεύματος”…

Τον γλυκύτατο λόγο του ακολουθούσαν πολλά θαύματα και σημεία, τα οποία άφηναν έκπληκτους τους ακροατάς. Αυτό ήταν ένδειξη ότι ο άγιος ήταν κατοικητήριο του Τριαδικού Θεού, και Ναός του Παναγίου Πνεύματος…

Τα αποτελέσματα της διδαχής του ήταν καταπληκτικά…

… Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ήταν καρπός της Ρωμηοσύνης, του ιδιαιτέρου πολιτισμού, ο οποίος διαμορφώθηκε με την επίδραση της ελληνικής παιδείας, αλλά κυρίως με την ορθόδοξη εκκλησιαστική παράδοση. Από τα πολλά σημεία που χαρακτηρίζουν αυτόν τον πολιτισμό, μπορούμε να σημειώσουμε δύο. Πρώτον, είναι Θεοκεντρικός, αφού ο Θεός τίθεται ως κέντρο της κοινωνίας και του κόσμου. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αρχαίος ιστορικός έγραφε: “εύροις δ’ αν απιών πόλεις αγραμμάτους, ατειχίστους, απαιδεύτους, αγυμνάστους, … ανιέρου δε πόλεως και αθέου ουκ έστιν, ουδ’ έστιν γεγονώς θεατής”. Οι αθλητικοί αγώνες, το θέατρο, η φιλοσοφία είχαν κέντρο τα θεία. Πρώτα θυσίαζαν στους θεούς και στην συνέχεια έκαναν τους αθλητικούς αγώνες και συμμετείχαν στην ακρόαση και θέαση της τραγωδίας, η οποία είχε σαφώς καθαρτικό χαρακτήρα. Σήμερα, δυστυχώς, όλη η κοινωνική ζωή αυτονομείται και αποκόπτεται από τον Θεό. Το δεύτερο σημείο είναι ότι το πρόσωπο τίθεται ως βάση της κοινωνίας και όχι το αντίστροφο. Μια κοινωνία που μαζοποιεί το πρόσωπο και το μετατρέπει σε άτομο γίνεται δικτατορική κοινωνία. Το πρόσωπο, το οποίο διακρίνεται για την αγάπη και την ελευθερία, συγκροτεί σωστές κοινωνίες, απηλλαγμένες από την βία, την αναρχία και όλα τα παρεπόμενά τους. Δυστυχώς, σήμερα κυριαρχούν στην κοινωνία το ιδεολόγημα, οι απρόσωποι νόμοι και οι ατομικές σκοπιμότητες.

Στον τόπο αυτόν καλλιεργήθηκε και βιώθηκε ένας ιδιαίτερος πολιτισμός, ο οποίος είναι σαφώς διαφοροποιημένος από τον ανατολικό και τον δυτικό πολιτισμό, όπως το επιβεβαιώνει κατά τρόπο αρνητικό σήμερα και αυτός ο Χάντινγκτον. Έχουμε έναν πολιτισμό που παρήγαγε έναν άγιο Κοσμά Αιτωλό, έναν Μακρυγιάννη, έναν Παπαδιαμάντη και τόσους άλλους. Πρέπει να τον καλλιεργήσουμε και να ενταχθούμε σε αυτόν. Και αυτό είναι απαραίτητο σήμερα, γιατί παρατηρείται και στον τόπο μας ένας πολιτιστικός εκσυγχρονισμός και ένας εκκλησιαστικός αποχρωματισμός.

Είναι γνωστό ότι σήμερα επικρατούν τρεις τάσεις στην Δύση· η μία είναι ο κίνδυνος του μαζικού πολιτισμού, όπως διαμορφώνεται από τα Μ.Μ.Ε., η άλλη είναι το πρόβλημα του πολιτιστικού μονισμού, που αποβλέπει στην κυριαρχία ενός μοναδικού πολιτισμού και η τρίτη τάση είναι η πολιτιστική πολυμορφία. Σαφώς πρέπει να υποστηρίξουμε την τρίτη τάση για να μη αλλοτριωθούμε. Κανείς δεν μας επιβάλλει να εγκαταλείψουμε αυτόν τον πολιτισμό της Ρωμηοσύνης, παρά μόνον η δική μας άγνοια και επιπολαιότητα. Άλλωστε, σε αυτό βοηθούμαστε και από την συνθήκη του Μάαστριχτ, στην οποία, και μάλιστα στο κεφάλαιο περί πολιτισμού, λέγεται: “Η Κοινότητα συμβάλλει στην ανάπτυξη των πολιτισμών των κρατών μελών και σέβεται την εθνική και περιφερειακή πολυμορφία της, ενώ ταυτόχρονα προβάλλει την κοινή πολιτιστική κληρονομιά”….

“Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο εκφραστής του πολιτισμού της Ρωμηοσύνης, του ελληνορθόδοξου πολιτισμού, είθε να μας βοηθάη για να παραμείνουμε στις ζωογόνες αυτές ρίζες. Αυτό είναι προσωπική ανάγκη και εθνική επιταγή. Είναι θέμα ζωής και θανάτου για μας προσωπικά και για το Γένος μας”.

Αξίζει να γίνωνται τέτοιες εκδηλώσεις για να τιμάται ο ταπεινός απόστολος του Χριστού και μέγας διδάσκαλος του Γένους μας, ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Και να μας αξιώση, όλους όσους τιμούμε την μνήμη του, να γίνουμε φορείς αυτής της παραδόσεως την οποία με τόσο κόπο απέκτησε και με τόσες θυσίες μετέδωσε, και να λάβουμε δόξα από την δόξα με την οποία τον εδόξασε ο Τριαδικός Θεός, ως γνήσιο μαθητή και απόστολό Του και ως ζωντανό μέλος της Εκκλησίας Του.

(Κήρυγμα του Σεβ. Μητροπολίτη  Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου  Ιεροθέου).

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ – ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 1997