kantonopou’s blog

Όλοι επιθυμούν την ειρήνη, αλλά δεν γνωρίζουν πώς να την αποκτήσουν.

 Ο Μέγας Παΐσιος κυριεύθηκε από θυμό και παρακάλεσε τον Κύριο να τον ελευθερώσει από το πάθος αυτό. Ο Κύριος εμφανίστηκε σε αυτόν και του είπε: «Παΐσιε, αν θέλεις να μην οργίζεσαι, μην επιθυμείς τίποτε, μην κρίνεις και μη μισήσεις κανένα και θα έχεις την ειρήνη». Έτσι, κάθε άνθρωπος, αν κόβει το θέλημά του μπροστά στον Θεό και τους ανθρώπους, θα είναι πάντα ειρηνικός στην ψυχή. Όποιος, όμως, αγαπά να κάνει το θέλημά του, αυτός δεν θα έχει ειρήνη.

Ψυχή που παραδόθηκε στο θέλημα του Θεού υπομένει εύκολα κάθε θλίψη και κάθε ασθένεια, γιατί και τον καιρό της ασθένειας παραμένει στη θεωρία του Θεού και προσεύχεται: «Κύριε, Εσύ βλέπεις την ασθένειά μου. Εσύ ξέρεις πόσο αμαρτωλός και αδύνατος είμαι, βοήθησέ με να υπομένω και να ευχαριστώ την αγαθότητά Σου». Και ο Κύριος ανακουφίζει τον πόνο, και η ψυχή αισθάνεται την εγγύτητα του Θεού και μένει εν τω Θεώ γεμάτη χαρά και ευγνωμοσύνη.

Αν αποτύχεις σε κάτι, σκέψου: «Ο Κύριος βλέπει την καρδιά μου και αν είναι θέλημά Του, όλα θα είναι για το καλό και το δικό μου και των άλλων». Έτσι η ψυχή σου θα έχει πάντα ειρήνη. Αλλά εάν αρχίζει κανείς να παραπονείται: «Αυτό δεν είναι καλό, εκείνο δεν είναι όπως πρέπει», τότε ποτέ δεν θα υπάρχει ειρήνη στην ψυχή του, έστω και αν νηστεύει και προσεύχεται πολύ.

Οι Απόστολοι είχαν παραδοθεί ολοκληρωτικά στο θέλημα του Θεού. Μόνο έτσι διαφυλάσσεται η ειρήνη. Το ίδιο και όλοι οι μεγάλοι άγιοι άνθρωποι υπέμειναν κάθε θλίψη παραδομένοι στο θέλημα του Θεού.

Ο Κύριος μας αγαπά και μπορούμε να μη φοβόμαστε τίποτε, εκτός από την αμαρτία, γιατί εξαιτίας της αμαρτίας χάνεται η χάρη και χωρίς τη χάρη του Θεού ο εχθρός παρασύρει την ψυχή, όπως παρασύρει ο άνεμος τα ξερά φύλλα ή τον καπνό.

Πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε ότι οι εχθροί έπεσαν από υπερηφάνεια και προσπαθούν με κάθε τρόπο να μας σπρώξουν στην ίδια πλάνη ?και πολλούς εξαπάτησαν. Ο Κύριος, όμως, είπε: «Μάθετε απ΄ Εμού την πραότητα και την ταπείνωσιν και ευρήσετε ανάπαυσιν είς τάς ψυχάς υμών».

«Ώ, Ελεήμον Κύριε, δώσε μας την ειρήνη Σου, όπως έδωσες ειρήνη στους Αγίους Αποστόλους: «Ειρήνην την Εμήν δίδωμι υμίν».

«Κύριε, δώσε ν΄ απολαύσουμε και εμείς την ειρήνη Σου. Οι Άγιοι Απόστολοι έλαβαν την ειρήνη Σου και την σκόρπισαν σε όλον τον κόσμο, και σώζοντας το λαό δεν έχασαν την ειρήνη του Κυρίου, και αυτή δεν ελαττώθηκε μέσα τους».

Δοξασμένος να είναι ο Κύριος, γιατί μας αγαπά και μας δίνει την ειρήνη Του και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.

Πώς να διατηρήσουμε την ψυχική ειρήνη μέσα στα σκάνδαλα των ημερών μας;

Κρίνοντας κατά την Γραφή και το χαρακτήρα του σύγχρονου κόσμου, ζούμε στους έσχατους καιρούς. Εν τούτοις πρέπει να διαφυλάξουμε την ειρήνη της ψυχής, γιατί χωρίς αυτήν δεν σώζεται κανένας, όπως είπε ο μέγας ευχέτης της ρωσικής γης, ο όσιος Σεραφείμ του Σαρώφ. Όσο ζούσε ο Όσιος, ο Κύριος φύλαγε τη Ρωσία με τις προσευχές του. Μετά δέ το θάνατό του εμφανίστηκε άλλος στύλος από τη γη ως τον ουρανό, ο πατήρ Ιωάννης της Κροστάνδης.

Θυμόμαστε ότι μετά τη Λειτουργία, όταν του έφεραν την άμαξα και πήγαινε να καθήσει, τον περικύκλωσε ο λαός ζητώντας την ευλογία του. Και μέσα στον συνωστισμό εκείνον η ψυχή του παρέμενε αδιάλειπτα κοντά στον Θεό και δεν σκορπιζόταν, δεν έχανε την ειρήνη της. Πώς άραγε το κατόρθωνε; Να το θέμα μας.

Το κατόρθωνε αυτό, γιατί αγαπούσε το λαό και δεν έπαυε να προσεύχεται γι΄ αυτόν:

«Κύριε, δώσε την ειρήνη Σου στο λαό Σου».

»Κύριε, δώσε στους δούλους Σου το Πνεύμα Σου το Άγιο, για να θάλπει τις ψυχές τους με την αγάπη Σου και να τους οδηγεί σε όλη την αλήθεια και σε κάθε αγαθό.

»Κύριε, θέλω να περιβάλει η ειρήνη Σου όλο τον κόσμο, που τον αγάπησε έως τέλους και έδωσες τον Μονογενή Σου Υιό, για να σωθεί ο κόσμος δι΄ Αυτού.
»Κύριε, δώσε σε αυτούς τη χάρη Σου, ώστε με ειρήνη και αγάπη να Σε γνωρίσουν και να Σε αγαπήσουν, και να αναφωνήσουν, όπως οι Απόστολοι στο Θαβώρ: «Κύριε, καλόν εστίν ημάς ώδε είναι μετά Σου».

Έτσι, προσευχόμενος συνεχώς για το λαό, διατηρούσε την ειρήνη της ψυχής, ενώ εμείς τη στερούμαστε, γιατί δεν υπάρχει μέσα μας αγάπη για το λαό. Οι Άγιοι Απόστολοι και όλοι οι Άγιοι ποθούσαν τη σωτηρία του λαού και, όταν βρίσκονταν ανάμεσα σε ανθρώπους, προσεύχονταν διακαώς γι΄ αυτούς. Το Άγιο Πνεύμα τους έδινε τη δύναμη ν΄ αγαπούν το λαό. Κι εμείς, αν δεν αγαπούμε τον αδελφό, δεν θα έχουμε ειρήνη.

Ας το αναλογισθεί αυτό κάθε άνθρωπος.

* * *

Ας είναι δοξασμένος ο Κύριος, γιατί δεν μας άφησε ορφανούς, αλλά μας έδωσε στη γη το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα διδάσκει στην ψυχή ανείπωτη αγάπη για το λαό και συμπόνια για κάθε πλανημένο. Ο Πατέρας σπλαγχνίστηκε τα «απολωλότα πρόβατα» και απέστειλε τον Υιό Του τον Μονογενή να τα σώσει. Και το Άγιο Πνεύμα διδάσκει την ίδια ευσπλαγχνία για τους πλανημένους που πορεύονται στον άδη. Όποιος, όμως, δεν απέκτησε το Άγιο Πνεύμα, αυτός δεν επιθυμεί να προσεύχεται για τους εχθρούς.

Ο όσιος Παΐσιος ο Μέγας προσευχόταν για ένα μαθητή του πού αρνήθηκε τον Χριστό. Ενώ λοιπόν προσευχόταν, του εμφανίστηκε ο Κύριος και του είπε: «Παΐσιε, για ποιόν παρακαλείς; Δεν ξέρεις πώς μ΄ έχει αρνηθεί;» Ο Παΐσιος, όμως, συνέχιζε να λυπάται το μαθητή του και τότε του είπε ο Κύριος: «Παΐσιε, έγινες όμοιος μ΄ Εμένα στην αγάπη».

Έτσι αποκτάται η ειρήνη, και εκτός από αυτόν δεν υπάρχει άλλος δρόμος.

Αν κάποιος προσεύχεται πολύ και νηστεύει, αλλά δεν έχει αγάπη για τους εχθρούς, η ψυχή του δεν μπορεί να έχει ειρήνη. Κι εγώ δεν θα μπορούσα να μιλώ γι΄ αυτό με βεβαιότητα, αν το Άγιο Πνεύμα δεν δίδασκε την αγάπη αυτή σε μένα.

* * *

Ψυχή αμαρτωλή, αιχμάλωτη στα πάθη, δεν μπορεί να έχει ειρήνη και χαρά εν Κυρίω, έστω και αν έχει όλα τα πλούτη της γης, έστω και αν βασιλεύει σε όλον τον κόσμο. Αν σε έναν τέτοιον βασιλιά, την ώρα που διασκεδάζει σε συμπόσιο με τους πρίγκιπές του, καθισμένος στο θρόνο του με όλη τη δόξα του, του λέγαμε ξαφνικά «βασιλιά, σε λίγο πεθαίνεις», τότε η ψυχή του θα ταραζόταν, θα έτρεμε από το φόβο και θα έβλεπε την αδυναμία του.

Πόσοι, όμως, είναι φτωχοί, αλλά πλούσιοι σε αγάπη για τον Θεό, που αν τους έλεγαν «τώρα πεθαίνεις», θα απαντούσαν ειρηνικά: «Ας γίνει το θέλημα του Κυρίου. Ας είναι δοξασμένος ο Κύριος, γιατί με θυμήθηκε και θέλει να με πάρει εκεί, όπως πρώτος εισήλθε ο ληστής».

Υπάρχουν φτωχοί που δεν φοβούνται το θάνατο, αλλά τον συναντούν ειρηνικά, όπως ο Συμεών ο Θεοδόχος, που έψαλλε την ωδή: «Νύν απολύεις τον δούλον σου, Δέσποτα, κατά το ρήμα Σου εν ειρήνη».

Τι είδους ειρήνη υπήρχε στην ψυχή του δικαίου Συμεών, μπορούν να το καταλάβουν μόνο όσοι απέκτησαν την ειρήνη του Θεού ή τουλάχιστον τη δοκίμασαν. Γι΄ αυτή την ειρήνη έλεγε ο Κύριος στους μαθητές Του: «Ειρήνην την Εμήν δίδωμι υμίν». Όποιος έχει αυτή την ειρήνη, πορεύεται ειρηνικά στην αιώνια ζωή λέγοντας:

«Δόξα Σοι, Κύριε, γιατί τώρα έρχομαι σε Σένα και θα βλέπω αιώνια με ειρήνη και αγάπη το Πρόσωπό Σου. Το ιλαρό, πράο βλέμμα Σου αιχμαλώτισε την ψυχή μου και αυτή «εκλείπει» για Σένα».

* * *

Πρέπει να συμβουλεύουμε τον αδελφό με πραότητα και αγάπη. Η ειρήνη χάνεται, αν η ψυχή είναι ματαιόδοξη ή υπεροπτική απέναντι στον αδελφό ή αν κρίνει ή νουθετεί κάποιον χωρίς πραότητα και αγάπη. Αν τρώμε πολύ ή προσευχόμαστε με ραθυμία ή μισούμε τον αδελφό, με όλα αυτά σκοτίζεται ο νους και χάνεται η ειρήνη και η παρρησία προς τον Θεό.
Αν, όμως, συνηθίσουμε να προσευχόμαστε θερμά για τους εχθρούς μας και να τους αγαπούμε, θα παραμείνει για πάντα η ειρήνη στις καρδιές μας.

* * *

Δεν μπορεί η ψυχή να έχει ειρήνη, αν δεν μελετά ημέρα και νύχτα το νόμο του Θεού. Γιατί αυτός ο νόμος γράφτηκε από το Πνεύμα του Θεού και το Πνεύμα του Θεού πηγαίνει από την Γραφή στην ψυχή. Και η ψυχή αισθάνεται γλυκύτητα και ευχαρίστηση, γι΄ αυτό και δεν θέλει πια ν΄ αγαπά τα επίγεια, γιατί η αγάπη για τα επίγεια ερημώνει το νου. Η ψυχή τότε κυριεύεται από αθυμία, αγριεύει και παύει να προσεύχεται. Και ο εχθρός, βλέποντας ότι η ψυχή απομακρύνθηκε από τον Θεό, την σαλεύει και εύκολα συγχύζει το νου με διάφορους άτακτους λογισμούς, και έτσι περνά όλη την ημέρα και δεν μπορεί να βλέπει καθαρά τον Κύριο.

Όποιος έχει μέσα του την ειρήνη του Αγίου Πνεύματος, σκορπίζει ειρήνη και στους άλλους. Όποιος, όμως, έχει μέσα του πονηρό πνεύμα, σκορπά και στους άλλους το κακό.

Ερώτηση: Πώς μπορεί να διατηρεί την ειρήνη ο προϊστάμενος, αν έχει ανθρώπους ανυπότακτους;

Απάντηση: Είναι δύσκολο και θλιβερό γι΄ αυτόν, αν οι υφιστάμενοι δεν πειθαρχούν. Για να διατηρεί, όμως, ο προϊστάμενος την ειρήνη, πρέπει να θυμάται ότι ακόμη και αν αυτοί οι άνθρωποι είναι ανυπότακτοι, εντούτοις ο Κύριος τους αγαπά και πέθανε «έν ωδίναις» για τη σωτηρία τους. Πρέπει λοιπόν να προσεύχεται εκτενώς γι΄ αυτούς, και τότε ο Κύριος θα δώσει στον προσευχόμενο θερμή προσευχή και θα γνωρίσει με την πείρα του ότι ο νους του προσευχομένου έχει παρρησία και αγάπη προς τον Θεό, και παρόλο που είναι άνθρωπος αμαρτωλός, ο Κύριος θα τον αξιώσει να γευθεί τους καρπούς της προσευχής. Και αν ο προϊστάμενος συνηθίσει να προσεύχεται με αυτόν τον τρόπο για τους υποτακτικούς του, τότε θα έχει στην ψυχή του βαθειά ειρήνη και αγάπη.

Ερώτηση: Πώς μπορεί να διατηρήσει την ειρήνη της ψυχής ο υποτακτικός, που έχει προϊστάμενο θυμώδη και κακό;

Απάντηση: Ο θυμώδης άνθρωπος υποφέρει ο ίδιος μεγάλο μαρτύριο από πονηρό πνεύμα, εξαιτίας της υπερηφάνειάς του. Ο υφιστάμενος, όποιος και αν είναι, πρέπει να το καταλαβαίνει και να προσεύχεται για τον ψυχικά άρρωστο προϊστάμενό του, και τότε ο Κύριος, βλέποντας την υπομονή του, θα του δώσει άφεση αμαρτιών και αδιάλειπτη προσευχή. Είναι μεγάλο έργο ενώπιον του Θεού να προσεύχεται κάποιος γι΄ αυτούς που τον αδικούν και τον προσβάλλουν. Εξαιτίας αυτού θα του δώσει ο Κύριος τη χάρη και θα γνωρίσει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο. Και τότε, για χάρη του Κυρίου θα υπομείνει με χαρά όλες τις θλίψεις, και θα του δώσει ο Κύριος αγάπη για όλον τον κόσμο, και θα επιθυμεί ολόψυχα το καλό για όλους και θα προσεύχεται για όλους όπως για την ίδια την ψυχή του.

Ο Κύριος μας έδωσε την εντολή να αγαπούμε τους εχθρούς, και όποιος αγαπά τους εχθρούς εξομοιώνεται με τον Κύριο. Η αγάπη για τους εχθρούς δεν είναι δυνατή παρά μόνο με τη χάρη του Αγίου πνεύματος. Γι΄ αυτό, μόλις σε προσβάλει κάποιος, προσευχήσου γι΄ αυτόν στον Θεό κι έτσι θα διατηρήσεις την ειρήνη του Θεού στην ψυχή σου.

Όποιος, όμως, γογγύζει και κατηγορεί τον προϊστάμενό του, αυτός ο ίδιος θα γίνει εξίσου οργίλος, και θα εκπληρωθεί στο πρόσωπό του ο λόγος του προφήτη Δαβίδ: «Μετά εκλεκτού εκλεκτός έση και μετά στρεβλού διαστρέψεις» (Ψαλμ. ιζ΄27).

Έτσι, είναι δύσκολο και για τον υποτακτικό μοναχό να διατηρεί την ειρήνη, αν έχει γέροντα με κακό χαρακτήρα. Είναι βαρύς σταυρός για τον υποτακτικό να ζει κοντά σε τέτοιον γέροντα. Οφείλει, όμως, να προσεύχεται γι΄ αυτόν, και τότε θα διατηρεί την ειρήνη της ψυχής και του σώματος. Αν κάποιος είναι προϊστάμενος και αναγκαστεί να δικάσει έναν άλλο για κάποιο παράπτωμα, πρέπει να παρακαλεί τον Κύριο να του δώσει συμπάσχουσα καρδιά, την οποία αγαπά ο Κύριος, και τότε θα κρίνει σωστά. Αν, όμως, κρίνει λαμβάνοντας υπόψη μόνο τα έργα του υπόδικου, τότε θα πέσει σε λάθη και δεν θα είναι ευάρεστος στον Κύριο.

Πρέπει να κρίνουμε με σκοπό τη διόρθωση του ανθρώπου. Γι΄ αυτό, όποιος δικάζει είναι ανάγκη να συμπονεί κάθε ψυχή, κάθε πλάσμα και κτίσμα του Θεού και να έχει καθαρή συνείδηση σε όλες τις πτυχές της ζωής του, και τότε θα βρει βαθειά ειρήνη στην ψυχή και το νου. Ας ζούμε με ειρήνη και αγάπη, γιατί το Άγιο Πνεύμα φανερώνεται στην αγάπη. Έτσι λέει η Γραφή και αποδεικνύει η πείρα.

Είναι αδύνατον να έχουμε ειρήνη στην ψυχή, αν δεν παρακαλούμε με όλη μας τη δύναμη τον Κύριο να αγαπούμε όλους τους ανθρώπους. Ο Κύριος γνώριζε ότι αν δεν αγαπούμε τους εχθρούς, δεν θα έχουμε ειρήνη στην ψυχή, και γι΄ αυτό μας έδωσε την εντολή: «Αγαπάτε τούς εχθρούς υμών». Αν δεν αγαπούμε τους εχθρούς, τότε μόνο κατά διαστήματα η ψυχή θα είναι κάπως ειρηνική, ενώ αν αγαπούμε τους εχθρούς, τότε η ειρήνη θα παραμένει στην ψυχή ημέρα και νύχτα.

Διατήρησε στην ψυχή σου την ειρήνη της χάριτος του Αγίου Πνεύματος, για να μην τη στερηθείς για ασήμαντα πράγματα. Αν δώσεις ειρήνη στον αδελφό σου, ο Κύριος θα σου δώσει ασυγκρίτως περισσότερη. Αν, όμως, προσβάλεις τον αδελφό, θα έλθει αναπόφευκτα η θλίψη στην ψυχή σου.

Αν σου έρθει σαρκικός λογισμός, διώξε τον αμέσως και θα διαφυλάξεις την ειρήνη της ψυχής. Αν, όμως, τον δεχθείς, η ψυχή θα χάσει την αγάπη για τον Θεό και δεν θα έχεις πια παρρησία στην προσευχή.

Αν κόψεις το θέλημά σου, νίκησες τον εχθρό και θα πάρεις ως έπαθλο την ειρήνη της ψυχής. Αν, όμως, κάνεις το θέλημά σου, νικήθηκες από τον εχθρό και η αθυμία θα τυραννεί την ψυχή σου.

Όποιος έχει το πάθος της φιλοκτημοσύνης, δεν μπορεί να αγαπά τον Θεό και τον πλησίον. Ο νους και η καρδιά του ανθρώπου αυτού είναι δεμένα από τον πλούτο και δεν έχει πνεύμα μετάνοιας και συντριβής. Γι΄ αυτό η ψυχή του δεν μπορεί να γνωρίζει τη γλυκύτητα της ειρήνης του Χριστού.

Ψυχή που γνώρισε τον Χριστό, θέλει να Τον βλέπει πάντα μέσα της. Αυτός έρχεται ήρεμα στην ψυχή και της δίνει ειρήνη και τη βεβαιώνει χωρίς λόγια για τη σωτηρία.

Αν γνώριζαν οι βασιλείς και οι κυβερνήτες των λαών την αγάπη του Θεού, δεν θα έκαναν ποτέ πόλεμο. Ο πόλεμος προέρχεται από τις αμαρτίες και όχι από την αγάπη. Ο Κύριος μας δημιούργησε κατά την αγάπη Του και μας παρήγγειλε να ζούμε με αγάπη.

Αν οι άρχοντες τηρούσαν τις εντολές του Κυρίου και ο λαός και οι υπήκοοι υπάκουαν με ταπείνωση, θα υπήρχε μεγάλη ειρήνη και αγαλλίαση πάνω στη γη. Εξαιτίας, όμως, της φιλαρχίας και της ανυπακοής των υπερήφανων υποφέρει όλη η οικουμένη.

Σε παρακαλώ, Ελεήμον Κύριε, δώσε σε όλον το λαό Σου, από τον Αδάμ μέχρι της συντελείας των αιώνων, να Σε γνωρίσουν, να μάθουν ότι είσαι αγαθός και γεμάτος ευσπλαγχνία. Γιατί έτσι θα απολαύσουν όλοι την ειρήνη Σου και θα δουν το Φως το Προσώπου Σου.

______________________________

Από το βιβλίο “Ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης”, Αρχιμ.Σωφρόνιου (Σαχάρωφ), σ.385-393