kantonopou’s blog

Πριν από ενάμιση χρόνο, σε εκδήλωση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, ο πρώην υπουργός Υγείας, ακαδημαϊκός κ. Κ. Στεφανής είχε προκαλέσει αίσθηση μιλώντας για την προσωπική εμπειρία του ως «αρειμάνιου καπνιστή» και τη μάχη που έδωσε με τον καρκίνο.

Ο πρώην υπουργός Υγείας είχε μιλήσει για το «πρώτο εμφραγματάκι», τη δυσχέρεια της αναπνοής του, τον επίμονο τσιγαρόβηχα και τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια- μια σοβαρή κατάσταση η οποία εμφανίζεται κυρίως στους καπνιστές, με κύριο χαρακτηριστικό τη μείωση της ροής του αέρα στους πνεύμονες και κατά συνέπεια την εμφάνιση δυσχέρειας στην εκπνοή και στην εισπνοή. Δύο χρόνια αργότερα έπαθε την πρώτη ανακοπή και υπεβλήθη σε «μπαϊπάς», και πριν από περίπου τρία χρόνια τού… χτύπησε την πόρτα ο καρκίνος του πνεύμονα. «Είμαι εδώ ως ζωντανόακόμηπαράδειγμα των συνεπειών του συστηματικού καπνίσματος» είχε σημειώσει τότε.

Το ίδιο πιστεύει και σήμερα. «Εκανα επέμβαση, δεν είμαι όπως πρώτα, αλλά είμαι εδώ. Νιώθω εντάξει και συνεχίζω να κάνω ό,τι και πριν…» τονίζει. Εκφράζει όμως και μια απορία η οποία έχει σχέση με τη μη εφαρμογή ψηφισμένων νόμων στην Ελλάδα.

Πρώτη η Ελλάδα υπέγραψε το 2003 τη Διεθνή Συνθήκη για τον Ελεγχο του Καπνίσματος- ως προεδρεύουσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση- και έγινε νόμος του κράτους τον Δεκέμβριο του 2005. Ο κ. Κ. Στεφανής υπενθυμίζει ότι η συνθήκη καλύπτει όλους τομείς και σημειώνει: «Αναφέρεται στην πρόληψη, στην περιστολή του καπνίσματοςαλλά και στην ενίσχυση όλων όσοι θίγονται από τα αντικαπνιστικά μέτρα,δηλαδή τους μικρούς παραγωγούς.Παρ΄ ότι ψηφίστηκε από τη Βουλή δεν καταλαβαίνω,πρώτον,γιατί δεν εφαρμόστηκε άμεσα και, δεύτερον,γιατί δεν πρόκειται να εφαρμοστεί στο σύνολό της».

Oπρώην υπουργός δεν είναι ο μόνος που διαφωνεί με την καθυστέρηση εφαρμογής αντικαπνιστικών μέτρων στην Ελλάδα. Πολλοί συνάδελφοί του αναρωτιούνταν πριν από έναν – δύο μήνες γιατί τα εν λόγω μέτρα θα άρχιζαν να παίρνουν σάρκα και οστά από το 2010, τη στιγμή κατά την οποία σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες το κάπνισμα στους δημόσιους χώρους αποτελεί παρελθόν.

Τελικά, στις αρχές Δεκεμβρίου, ο υπουργός Υγείας κ. Δ.Αβραμόπουλος ανακοίνωσε ότι θα επισπεύσει κατά ένα εξάμηνο την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς δημόσιους χώρους. Ετσι, αντί της 1ης Ιανουαρίου του 2010, το κάπνισμα θα απαγορεύεται στους κλειστούς δημόσιους χώρους από την 1η Ιουλίου του 2009.

Μοιραία στοιχεία
Σύμφωνα με στοιχεία που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Κάπνισμα 2008-2012 του υπουργείου Υγείας ο καπνός ευθύνεται για τον θάνατο 3,5 εκατ. ατόμων παγκοσμίως σε ετήσια βάση. Με άλλα λόγια, 10.000 άνθρωποι χάνουν κάθε μέρα τη μάχη με τον θάνατο εξαιτίας του καπνίσματος.

Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες εμφάνισης της στεφανιαίας νόσου. Ευθύνεται για το 30%-40% του συνόλου των θανάτων από τη νόσο. Ο κίνδυνος προσβολής των καπνιστών από στεφανιαία νόσο είναι δύο έως τρεις φορές υψηλότερος από ό,τι στους μη καπνιστές.

Η χρήση καπνού σχετίζεται επίσης με την εκδήλωση καρκίνου του πνεύμονα, του φάρυγγα, του λάρυγγα, της ουροδόχου κύστεως, της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας και των αγγειακών παθήσεων. Η πιθανότητα προσβολής των καπνιστών από καρκίνο του πνεύμονα είναι κατά 23,3 φορές μεγαλύτερη στους άνδρες και κατά 12,7 φορές στις γυναίκες σε σχέση με τους μη καπνιστές. Αντίστοιχα, υψηλότερη είναι η πιθανότητα προσβολής των καπνιστών από καρκίνο του στόματος, του φάρυγγα και του οισοφάγου. Οσοι δεν καπνίζουν, αλλά εκτίθενται στον καπνό στο σπίτι τους ή στον χώρο εργασίας, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια, σε σχέση με τους μη καπνιστές, κατά 25%-30%. Δοκιμή από το Δημοτικό
Παρ΄ ότι οι ειδικοί επιστήμονες και οι αρμόδιοι φορείς εδώ και χρόνια προειδοποιούν για τις ολέθριες συνέπειες του καπνίσματος, στη χώρα μας μαθητές ακόμη του Δημοτικού είναι ελληνόπουλα όταν δοκιμάζουν το πρώτο τους τσιγάρο. Από τους 1.092 μαθητές (9-13 ετών) που συμμετείχαν σε έρευνα του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας- έχει δημοσιευθεί στην ηλεκτρονική έκδοση του επιστημονικού εντύπου Journal of Ηealth Εducation – το 92,68% δεν είχε… γευθεί ποτέ τον καπνό του τσιγάρου. Υπήρχε όμως ένα 7,32% που είχε ήδη δοκιμάσει να καπνίσει.

Από μελέτη σχετική με τη διερεύνηση της στάσης των μαθητών στα δημοτικά σχολεία απέναντι στο κάπνισμα προέκυψε ότι οι περισσότεροι μαθητές πιστεύουν πως οι άνθρωποι καπνίζουν για ευχαρίστηση και χαλάρωση (64,5%) ή λόγω ψυχολογικών προβλημάτων (31,6%) ενώ θεωρούν ότι όσοι δεν καπνίζουν το κάνουν κυρίως για λόγους υγείας (90%) ή… αισθητικής (μυρίζει άσχημα).

Καπνιστές το 14,2% των εφήβων
Σε μεγαλύτερες ηλικίες τα δεδομένα αλλάζουν δραματικά. Ειδικότερα, όπως καταδεικνύει δεύτερη έρευνα της ίδιας επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η οποία έχει δημοσιευθεί στο επιστημονικό έντυπο Ιnternational Journal of Αdolescent Μedicine and Ηealth, με το τσιγάρο πειραματίζονται περίπου τρεις στους δέκα εφήβους και νέους ηλικίας 13 έως 21 ετών, ενώ το 14,2% ανήκει στους κανονικούς καπνιστές.

Το 27,9% των εφήβων έχει καπνίσει από 2 έως και 100 τσιγάρα (οι νέοι αυτοί ταξινομήθηκαν ως «πειραματιζόμενοι») και το 14,2% περισσότερα από 100 τσιγάρα. Στο Γυμνάσιο η πλειονότητα των μαθητών που έχει καπνίσει είναι αγόρια ενώ στο Λύκειο το ποσοστό των καπνιστριών κατά τι υπερισχύει των καπνιστών.

Οι περισσότεροι άρχισαν το κάπνισμα μεταξύ 14 και 16 ετών. Τράβηξαν την πρώτη… ρουφηξιά κυρίως από περιέργεια (64,5%), αν και σημαντικό ποσοστό δήλωσε ότι η αιτία ήταν το ψυχολογικό στρες, η μελαγχολία, η απογοήτευση ή διότι είχε φίλους που κάπνιζαν. Αλλοι πάλι άναψαν το πρώτο τσιγάρο γιατί τους έδινε την αίσθηση ότι είναι μεγάλοι ή για να κάνουν επίδειξη στο αντίθετο φύλο. Ενα μικρό ποσοστό (5,3%) υιοθέτησε την κακή συνήθεια του καπνίσματος για να πάει κόντρα στους γονείς του και ένα 2,6% διότι επηρεάστηκε από διαφημίσεις.

Σύμφωνα με την έρευνα, της οποίας επιστημονικός υπεύθυνος ήταν ο αναπληρωτής καθηγητής κ. Στ.Πιπεράκης , όταν οι γονείς αποδοκιμάζουν το κάπνισμα τα παιδιά προβάλλουν μεγαλύτερες αντιστάσεις έναντι του καπνίσματος. Επιπλέον, όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο μόρφωσης των γονέων τόσο πιο αρνητική είναι η στάση των παιδιών απέναντι στο τσιγάρο. Αυτό, όπως εξηγούν οι ειδικοί, σχετίζεται με το γεγονός ότι οι πιο «διαβασμένοι» έχουν συνήθως καλύτερη ενημέρωση για τις συνέπειες του καπνίσματος και μεταδίδουν αυτήν τη γνώση στα παιδιά τους από πολύ μικρή ηλικία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα παιδιά με πατέρα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου εμφανίζουν διπλάσιες πιθανότητες να γίνουν καθημερινοί καπνιστές.

«Πέταξέ το, μαϊμουδίτσα, τα ζωάκια δεν καπνίζουν»

Μ ια μαϊμού έχει στο στόμα ένα τσιγάρο. «Τι θα έλεγες στη μαϊμουδίτσα αν τη συναντούσες» ρώτησαν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας παιδιά προσχολικής ηλικίας τα οποία συμμετείχαν σε έρευνα για την εφαρμογή ενός καινοτόμου προγράμματος προσχολικής αγωγής. Και οι απαντήσεις ήταν αυθόρμητες: «Φύγε από μπροστά μου γιατί βρωμάς», «μυρίζεις καπνίλα», «πέταξέ το, τα ζωάκια δεν καπνίζουν», «καπνίζεις; αν καπνίζεις θα αρρωστήσεις», «να βγάλεις απ΄ το στόμα αυτό το τσιγάρο».

Τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία διενεργήθηκε σε παιδιά προσχολικής ηλικίας από οικογένειες μέσης κοινωνικοοικονομικής τάξης της Μαγνησίας, καταδεικνύουν ότι:

* Το 100% γνωρίζει τη συνήθεια των ανθρώπων να καπνίζει.

* Το 90,5% διαθέτει εμπειρία παθητικού καπνίσματος στο οικογενειακό περιβάλλον.

* Το 77,8% δηλώνει ότι έχει βρεθεί σε χώρο καπνιζόντων στο ευρύτερο περιβάλλον.

Τέλος, όλα τα παιδιά τα οποία δήλωσαν πως διαθέτουν εμπειρία παθητικού καπνιστή αναφέρουν ότι ενοχλούνται από αυτήν. Ηδη από αυτή τη μικρή ηλικία έχουν άποψη για τους καπνιστές. Πιστεύουν ότι καπνίζουν από ευχαρίστηση ( «επειδή τους αρέσει» , ή «για να ξεκουραστούν» ), από εξάρτηση ( «αφού δεν μπορούν χωρίς το τσιγάρο» ή «για να μην έχουν νεύρα» ), λόγω ηλικίας ( «επειδή είναι μεγάλοι» ή «γιατί είναι μπαμπάς» ), για την… εικόνα τους ( «για να είναι όμορφοι» ).

    Πηγή :http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=249830