kantonopou’s blog

ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ

Μπροστά σε μια βυζαντινή εικόνα: πώς να μιλήσουμε στα παιδιά για την Γέννηση του Χριστού; -πώς να απαντήσουμε σε «θεολογικές» απορίες τους;

Συγγραφέας: kantonopou στις 25 Δεκεμβρίου, 2015

(για περισσότερες φωτο και για  κατασκευή φάτνης με βυζαντινές εικόνες πατήστε εδώ)

H εικόνα δεν είναι απλώς μια αναμνηστική απεικόνιση ‘ φέρνει σε άμεση επαφή αυτόν που τον τιμά με το πρόσωπο ή το γεγονός που απεικονίζει.Μπορούμε να δείξουμε στα παιδιά πώς να κοιτάζουν προσεκτικά τις εικόνες και πώς να προσεύχονται μπροστά σε αυτές. Η δύναμη της εικόνας που μεταδίδει ένα θείο γεγονός με οπτικά μέσα φανερώνεται συχνά ολοζώντανα στην περίπτωση των παιδιών . Βλέποντας μια εικόνα το παιδί μπορεί να συναντήσει τον Χριστό και τους αγίους ως ορατούς συγχρόνους του.

Οι εικόνες αποκαλύπτουν στα καθαρά μάτια τον Χριστό ως Θεάνθρωπο.

Παιδί(4 ετών): «Μου αρέσει η εικόνα του Θεού πάνω σε ένα γαϊδουράκι».

Και σε άλλη περίπτωση κάποιο άλλο παιδί (5 ετών): «Γιατί ο Θεός φοράει ένα κόκκινο και μπλε, πώς το λένε …το ρούχο;»

Μερικές φορές τα παιδιά αναφέρονται στη βρεφική ηλικία του Χριστού: “τότε που ο Θεός ήταν μωρό” . Μπορούμε να ενισχύσουμε την ιδέα της θεότητος του Χριστού λέγοντας για παράδειγμα: «Και σκεφτείτε, εκείνο το μικρό μωρό είναι το ίδιο Πρόσωπο που έφτιαξε όλη τη γη και όλους τους γαλαξίες». Δεν πρέπει ποτέ να συγκατατεθούμε στην ιδέα ότι ο Χριστός είναι μόνο άνθρωπος. Το παιδί μπορεί φυσικά να επικεντρώσει την προσοχή του στην ανθρώπινη φύση Του, αλλά όχι αποκλειστικά. Δεν θα πρέπει ποτέ να σκεφτόμαστε ότι το παιδί είναι πολύ μικρό για να του μιλήσουμε για την θεότητα του Χριστού. Οι λιγότερο ανεπτυγμένες διάνοιες είναι συχνά λιγότερο αρτηριοσκληρωτικές και περισσότερο δεκτικές του όλου μυστηρίου του Χριστού.

Παιδί (κοιτάζοντας την εικόνα των Χριστουγέννων): «Πού είναι ο μπαμπάς του;»

Αδ. Μαγδ: «Ποιος;»

Παιδί: «Ο Ιωσήφ».

Αδ. Μαγδ (δείχνοντας): «Είναι εκεί, αλλά δεν είναι ο πατέρας του Ιησού, παρά μόνο θετός του πατέρας . Η Μαρία είναι όμως πραγματική μητέρα Του’ γι΄αυτό φαίνεται μεγαλύτερη από τον Ιωσήφ στην εικόνα».

Στην ερώτηση «ποιος είναι ο Πατέρας Του;» απαντά κανείς σύμφωνα με τις γνώσεις που αναμένεται να έχει το παιδί για την ανθρώπινη αναπαραγωγή. Για τα μικρά παιδιά είναι αρκετό να γνωρίζουν ότι ο Θεός ήταν Πατέρας Του. Δεν πειράζει αν αυτό σημαίνει για αυτά ότι ο Θεός Πατέρας ήταν «αντί» (δηλαδή στον ρόλο ) ενός γήινου πατέρα, έστω και αν αυτό δεν είναι θεολογικά τέλειο. Αργότερα καταλαβαίνουν ότι ο Ιησούς ήταν «εξαιρετική περίπτωση που δεν είχε το ανάγκη κανενός γήινου πατέρα» και ακόμα γνωρίζουν την σημασία της λέξης «παρθένος».

Όταν κάποτε μιλούσαμε για την εικόνα της Γέννησης του Χριστού, ένα κορίτσι 10 ετών με ρώτησε αν  ο Ιησούς ήταν  νόθος. Ήταν μια καλή ευκαιρία να εξηγήσω ότι οι συνθήκες σύλληψης του Χριστού έδειχναν καθαρά την υπερφυσική πηγή της και να μιλήσω για το μυστήριο του γάμου. Δέχτηκα ότι ο Χριστός συνελήφθη εκτός γάμου και εξήγησα το γιατί , όμως δεν δέχτηκα ότι η Θεοτόκος μπορεί να μπει στην κατηγορία των ¨ανύπαντρων μητέρων» , επειδή ο όρος αυτός συχνά προκαλεί συνειρμούς απρεπείς για τη Θεοτόκο. Μιλήσαμε επίσης για το νόημα του γάμου του Ιωσήφ με την Μαρία και την επίσημη καταγραφή του Ιησού ως υιού του Ιωσήφ. Ο Ιωσήφ στην εικόνα αποτέλεσε επίσης θέμα συζήτησης.

Αυτά τα συγκεκριμένα παιδιά δεν έδειχναν έλλειψη σεβασμού. Απλώς εκφράζονταν με ειλικρίνεια  χρησιμοποιώντας μερικές φορές αγενείς εκφράσεις. Το λεξιλόγιό μου ήταν επηρεασμένο από την επιθυμία μου να δείξω με σαφήνεια ότι η αγιογραφική περιγραφή δεν είναι επιστημονικά αφελής. Ευτυχώς η εικόνα κράτησε όλη την συζήτηση σε ατμόσφαιρα πλήρους σεβασμού.

Από το βιβλίο Συνομιλίες με παιδιά-Μεταδίδοντας την Πίστη , της αδελφής Μαγδαληνής, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας 2007,σ. 264-266

Πηγή

Αφήστε μια απάντηση