kantonopou’s blog

ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ

Ο άγιος Ιουστίνος περί των αιρέσεων.

Συγγραφέας: kantonopou στις 24 Φεβρουαρίου, 2014

Σπουδαία είναι όλη η Χριστιανική Γραμματεία, όχι μόνο από θεολογικής απόψεως, αλλά και από ιστορικής. Το παρόν απόσπασμα, είναι από το διαλογικό έργο του αγίου Ιουστίνου του Μάρτυρα «Προς Τρύφωνα», το οποίο εντάσσεται χρονολογικά, γύρω στο 130-135 μ Χ. Στο απόσπασμα αυτό, μπορούμε να κατοχυρώσουμε ιστορικά τα κάτωθι: 
α. Για τον Ιουστίνο, όπως και για την Εκκλησία, δεν είναι Χριστιανός ο οποιοσδήποτε ισχυρίζεται (αυθαίρετα) Χριστιανικότητα- έστω και αν επικαλείται το όνομα του Χριστού αυτόνομα.  
β. Ο Ιουστίνος επικαλείται χωρία μέσα από τα ευαγγέλια, συνεπώς αυτά υπήρχαν ήδη στην εποχή του, και δεν είναι μεταγενέστερα προϊόντα, και συνεπώς μη προερχόμενα από τους αυτόπτες μάρτυρες του Χριστού. Σε άλλα μέρη των έργων του, αναφέρεται στα ευαγγέλια με ακόμη πιο άμεσο τρόπο, χαρακτηρίζοντάς τα «Απομνημονεύματα των Αποστόλων», τα οποία διαβάζονταν στην Εκκλησία (Ά Απολογία 66, Ά Απολογία 67). Αυτό αποτελεί μία από τις πολλές απαντήσεις που μπορεί να δοθεί σε εκείνους τους αρχαιολάτρες που επιχειρούν να προσβάλουν την αξιοπιστία των Ευαγγελίων, συνήθως με πλαστά στοιχεία. 
γ. Κάθε αιρετική ομάδα λαμβάνει το όνομα από τον εκάστοτε αρχηγό της, και όχι το όνομα «Χριστιανοί». Αυτή είναι μία πάγια θέση της Εκκλησίας, που διατυπώνεται από πολλούς εκκλησιαστικούς συγγραφείς, όπως τον άγιο Ιουστίνο, τον άγιο Ειρηναίο, τον άγιο Ιππόλυτο, τον Ηγήσιππο, τον Μ. Αθανάσιο, κτλ.
δ. Κατονομάζοντας Γνωστικές αιρετικές ομάδες που είχαν οικειοποιηθεί το όνομα «Χριστιανός» και διαχωρίζοντάς τις από το Σώμα της Εκκλησίας, δίδεται επίσης απάντηση σε όσους συγχέουν σκόπιμα τα πράγματα, προκειμένου να πουν ότι δήθεν η Εκκλησία δεν είχε συγκεκριμένη πίστη, αγνοώντας ότι έχουμε τους αρχαίους Απολογητές οι οποίοι είναι σε θέση να παρουσιάσουν στον εθνικό κόσμο ένα ολοκληρωμένο χριστιανικό «πιστεύω», όπως –για παράδειγμα- ο απολογητής Αριστείδης (140 μ Χ). 
Ως σημείωση, αναφέρουμε ότι με τους όρους «βλάσφημα» και «άθεα», χαρακτηρίζονται όλα εκείνα που υποβιβάζουν σε κτίσμα κάποια από τις υποστάσεις του Τριαδικού Θεού, και που συνέπεια έχουν να αλλοιώνουν την πίστη στην αποκάλυψη του αληθινού Θεού και να οδηγούν στην αθεΐα, με την στενή της έννοια.    

Και εγώ απεκρίθην. Από το γεγονός ότι υπάρχουν τοιούτοι άνδρες, ομολογούντες ότι είναι Χριστιανοί και ότι δέχονται ως Κύριον και Χριστόν τον σταυρωθέντα Ιησούν και μη διδάσκοντες τα διδάγματα Εκείνου αλλά από τα πνεύματα της πλάνης, ημείς οι μαθηταί της αληθινής και καθαράς διδασκαλίας του Ιησού Χριστού γινόμεθα πιστότεροι και βεβαιότεροι εις την ελπίδα την οποίαν εκήρυξεν Αυτός. Διότι όσα προείπεν ότι πρόκειται να γίνουν εις το όνομά Τού, ταύτα βλέπομε τελούμενα με την όψιν και την ενέργειαν.

Διότι είπεν: «Πολλοί θα έλθουν εν ονόματί Μου, από έξω  ενδεδυμένοι με δέρματα προβάτων, από μέσα είναι αρπακτικοί λύκοι», και «θα υπάρξουν σχίσματα και αιρέσεις», και «προσέχετε από τους ψευδοπροφήτες, οι οποίοι θα έλθουν προς εσάς, από έξω μεν ενδεδυμένοι δέρματα προβάτων, από μέσα είναι λύκοι άρπαγες», και «θα εγερθούν πολλοί ψευδόχριστοι καιψευδαπόστολοι, και θα παραπλανήσουν πολλούς των πιστών». 
Υπάρχουν λοιπόν και υπήρξαν, ω φίλοι άνδρες, πολλοί άνθρωποι οι οποίοι εδίδαξαν να λέγωμεν και να πράττωμεν άθεα και βλάσφημα, προσελθόντες εις το όνομα του Ιησού, και καλούνται από ημάς με την προσωνυμία των ανδρών από τους οποίους εκάστη διδαχή και δοξασία ήρχισεν. 
Διότι άλλοι διδάσκουν κατ’ άλλον τρόπον να βλασφημούμεν τον ποιητήν των όλων και τον προφητευόμενον υπ’ αυτού ότι θα έλθει Χριστόν και τον Θεόν του Αβραάμ και του Ισαάκ και του Ιακώβ. Με κανένα από αυτούς δεν κοινωνούμεν ημείς, οι οποίοι θεωρούμεν ότι αυτοί είναιάθεοι και ασεβείς και άδικοι και άνομοι, και αντί να σέβωνται τον Ιησούν ομολογούν αυτόν κατ’ όνομα.
Και λέγουν εαυτούς Χριστιανούς, καθ’ ον τρόπον οι εις τα έθνη επιγράφουν το όνομα του Θεού εις τα χειροποίητα είδωλα και μετέχουν εις ανόμους και αθέους τελετάς. Και εξ αυτών μερικοί καλούνται Μαρκιανοί, άλλοι Ουαλεντινιανοί, άλλοι Βασιλειδιανοί, άλλοι Σατορνιλιανοί, και άλλοι με άλλο όνομα, καθώς κάθε ομάς ονομάζεται από το όνομα της αρχηγού δοξασίας, καθ’ ον τρόπον έκαστος των επιδιδομένων εις την φιλοσοφίαν, όπως είπα προηγουμένως, δέχεται να φέρει το όνομα της φιλοσοφίας την οποία ακολουθεί από του πατρός του συστήματος. 

(Απόσπασμα από τον «Διάλογο προς Τρύφωνα», του αγίου Ιουστίνου του Μάρτυρα, ΕΠΕ 1, σελ. 355- 359).

Αφήστε μια απάντηση