kantonopou’s blog

Ήταν πνευματικός άνθρωπος με ακέραιο χαρακτήρα και ανυποχώρητος στις ηθικές του πεποιθήσεις.  Ήρθε σε ρήξη με την κρατική και εκκλησιαστική εξουσία.

Από τιμώμενο πρόσωπο μετατράπηκε σε θύμα διώξεων.

Με αφορμή την αντίδραση του Μαξίμου του Γραικού στην ενέργεια του ηγεμόνα της Ρωσίας  Βασίλειο Ιβάνοβιτς να χωρίσει την ορθόδοξη γυναίκα του, επειδή δεν έκανε παιδιά και να παντρευτεί μια καθολική, διατάχθηκε η σύλληψή του. Τον οδήγησαν σε δίκη και με ψεύτικες κατηγορίες τον καταδίκασαν σε εγκλεισμό στη μονή Βολοκολάμσκ, ως αιρετικό και ως αμετανόητο αμαρτωλό.

Εκεί τον οδήγησαν σιδηροδέσμιο σε απομόνωση, ενώ του απαγόρευσαν τη Θεία Κοινωνία και τη συμμετοχή του στις ακολουθίες του Ναού. Σε αυτή τη σκληρή σκλαβιά ο όσιος Μάξιμος κάθισε 6 χρόνια, σε ένα υγρό και στενό κελί, όπου υπέμεινε την πείνα τη δίψα το κρύο και την στέρηση ασχολίας. Επί πλέον του απαγόρευσαν να γράφει και του πήραν τα βιβλία. Η μόνη του παρηγοριά ήταν η θερμή και αδιάλειπτη προσευχή του.

Τον Μάιο του 1525, σε σύνοδο στην οποία προήδρευε ο ίδιος ο Βασίλειος Ιβάνοβιτς και χρέη εισαγγελέα εκτελούσε ο Μητροπολίτης Μόσχας Δανιήλ, ο Έλληνας μοναχός κρίθηκε ένοχος για αίρεση, παραποίηση των Ιερών Γραφών, μαγεία, συνωμοσία κατά του ηγεμόνα και κατασκοπεία για λογαριασμό του Τούρκου πρέσβη και καταδικάσθηκε σε απομόνωση στη Μονή Βολοκολάμσκ, όπου υποβλήθηκε σε βασανιστήρια και του απαγορεύθηκε να διαβάζει και να γράφει.

Το 1531 ακολούθησε νέα καταδίκη του, με βαρύτερες κατηγορίες και του απαγορεύθηκε η Θεία Κοινωνία. Οι συνθήκες κράτησής του βελτιώθηκαν, όταν ο Μάξιμος μεταφέρθηκε στη Μονή Οτρότς του Τβερ, όπου ο επίσκοπος Ακάκιος του επέτρεψε την πρόσβαση στα βιβλία.

Παρά τις εκκλήσεις των Πατριαρχών Κωνσταντινουπόλεως και Αλεξανδρείας να επιτραπεί η επιστροφή του δύστυχου Αθωνίτη στο Βατοπέδι, ο Μάξιμος παρέμεινε φυλακισμένος επί 23 έτη. Απελευθερώθηκε το 1548 και αποσύρθηκε στη Μονή της Αγίας Τριάδας του Σεργκίεφ Ποσάντ όπου και πέθανε σε μεγάλη ηλικία το 1556.

Κατά διαστήματα παρακαλούσε θερμά να αφεθεί ελεύθερος, για να επιστρέψει στη πολυπόθητή του Μονή στον Άθωνα, δίχως όμως ανταπόκριση. Όταν ο Ιβάν ο Τρομερός ανέβηκε στο Βασιλικό θρόνο, ο Έλληνας μοναχός επανέλαβε εκ νέου την έκκλησή του, δίχως πάλι θετικό αποτέλεσμα. Αιτήσεις για την απελευθέρωση του Αγίου Μαξίμου υπέβαλαν προς το Τσάρο ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Διονύσιος (1545), ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Γερμανός, ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας (4-9-1545), καθώς και η Μονή Βατοπαιδίου. Σε μία από τις δικές του επιστολές ο Μάξιμος αναφέρει: «Ευδοκήσατε δι’ όνομα του Κυρίου, να δείξητε οίκτον προς εμέ τον πτωχόν. Δότε μοι να ίδω το Άγιον Όρος, το πάσης οικουμένης ευκτήριον· απόδοτέ με εις τους ευχέτας υμών οσίους πατέρας και αδελφούς μου· κάμφθητε χριστιανοπρεπώς εις τας υπέρ εμού παρακλήσεις των και τα δάκρυα μη θελήσητε να φανήτε παρήκοοι εις τον ευχέτην ημών οικουμενικόν πατριάρχην, ικετεύοντα υμάς περί εμού·…», και αλλού «Κρίνατε, παρακαλώ, αν είμαι άξιος μίσους δι’ όσα ορθώς διώρθωσα και αν δικαίως εσυκοφαντήθην ως αιρετικός υπό τινων και αφωρίσθην της κοινωνίας των πιστών και των θείων Δώρων επί τόσα έτη… Αν λοιπόν, ορθά και αξιόπιστα λέγω, επιδείξατέ μοι τω πτωχώ αγαθότητα και έλεον, ως ευσεβείς και αμερόληπτοι κριταί, και απαλλάξατέ με των αδίκων συκοφαντιών και των δεινών τούτων, τα οποία επί πολλά ήδη έτη πάσχω·… χαρίσατέ μοι, ικετεύω την ευσέβειάν σας, την εις το Άγιον Όρος επιστροφήν, όπου εκ νεότητός μου πολλά και διάφορα πνευματικώς και σωματικώς εμόχθησα επ’ ελπίδι σωτηρίας, ίνα εκεί και τα οστά μου εν ειρήνη αποθέσω…». Και άλλοτε: «Πληρώσατε δι’ όνομα του Χριστού, την δικαίαν ταύτην παράκλησιν και μη με παρίδητε τον πτωχόν, βιούντα εν αδιαλείπτω θλίψει και πικρότατα διανύοντα την βραχείαν ταύτην ζωήν». Και αλλού «Απόδος με ευσεβέστατε Τσάρε τη τιμία μονή της υπεραγίας Θεοτόκου του Βατοπεδίου· φαίδρυνον πνευματικώς τους εν αυτή διαβιούντας οσίους μοναχούς, δούλους σου και διαπύρους ευχέτας· μη θελήσης επί μάλλον να καταθλίβης αυτούς. Εκεί ευσεβέστατε αυτοκράτορ, μεγάλη νυν υπάρχει ανάγκη πολλών χρησίμων προς κατάρτισιν και διοργάνωσιν της πολυανθρώπου μονής, όθεν και απαραίτητος τυγχάνει τοις εκεί η εμή αναξιότης. Χάρισαί μοι αυτοίς, επί πολλά έτη ικεσίας προς το σον θεοφρούρητον κράτος· πλήρωσον αυτών την δικαίαν ταύτην παράκλησιν, ίνα και αυτών αι υπέρ σου προς τον ύψιστον εκτενείς ικεσίαι εισακουσθώσιν». Αξίζει να σημειωθεί ότι σε κάθε επιστολή του ο Άγιος παρακαλούσε για την στο Άγιο Όρος επιστροφή του επαναλαμβάνοντας τη φράση «ίνα εκεί και τα οστά μου εν ειρήνη αποθέσω». Και σε άλλη επιστολή προς το Τσάρο Ιβάν το Τρομερό γράφει: «τολμώ να πέσω εις τους αυτοκρατορικούς σου πόδας ίνα καθικετεύσω το ευσεβές σου κράτος όπως θεραπεύση την πολυχρόνιον της ψυχής μου ασθένειαν, ότι εστερήθην της γαληναίας και σωτηριώδους εν Αγίω Όρει διαμονής, ένθα επί δεκαετίαν επόνησα σωματικώς και ψυχικώς επί τη ελπίδι να αφήσω εκεί τα άθλια μου οστά…». Αλλ’ όμως το μαρτύριο του Αγίου Μαξίμου συνεχίζεται. Η επιστροφή του κρίθηκε επικίνδυνη από το Τσάρο και την τότε Εκκλησία, γιατί ο Άγιος γνώριζε όλα τα αρνητικά της πολιτικής και εκκλησιαστικής ζωής της Ρωσσίας και φοβούνταν ότι θα τους εξέθετε στην κοινή γνώμη, επιπλέον ότι θα φανέρωνε και την προς αυτό τον ίδιο ήδη εφαρμοσθείσα κακία τους.

To 1551 ο νέος Τσάρος, εξετάζοντας την όλη υπόθεση με τους αξιωματούχους του, που επέμεναν στη δικαίωση του Αγίου, διάταξε να μεταφερθεί στην περίφημη Λαύρα του Αγίου Σεργίου, διακόπτοντας την ποινή της φυλάκισής του, που διάρκεσε για 26 συναπτά χρόνια, χωρίς όμως πάλι να του επιτρέψουν να επιστρέψει στην πατρίδα του και στην ηγαπημένη μονή της μετάνοιάς του, για τους πιο άνω λόγους.

Ο Άγιος γέροντας στην ηλικία και καταβεβλημένος από τις πολλαπλές κακουχίες της ισοβίου φυλάκισής του, κατά την 21η Ιανουαρίου του 1556, ημέρα που η Εκκλησία τιμά τον ομώνυμο και προστάτη του Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, και, στην Ιερά Μονή της μετάνοιάς του στο Βατοπαίδι οι πατέρες και αδελφοί του αμέριμνοι και αγαλλώμενοι τιμούσαν κατά το έθος την εορτή της Παναγίας της Παραμυθίας, ξένος σε ξένη χώρα, χωρίς ανθρώπινη παρηγοριά, ο Άγιος Μάξιμος παρέδωκε το πνεύμα του στα χέρια του αγαπημένου του Κυρίου, για να τον παραμυθήσει από τους κόπους και πόνους του η Κυρία Θεοτόκος η Βατοπαιδινή Μήτηρ του και Παραμυθία. Η Θεία Πρόνοια, προκειμένου να μαρτυρήσει για τη σωστή ομολογία του Αγίου Μαξίμου και την ευαρέσκειά της για το ομολογιακό του έργο, οικονόμησε να κοιμηθεί ο Όσιος την ημέρα της μνήμης του ομώνυμου και προστάτη του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, ημέρα που γιόρταζε και συνεχίζει να εορτάζει η Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου τη θαυματουργή της εικόνα την Παναγία την Παραμυθία, γεγονός που μαρτυρεί ότι η σκέψη και η αγάπη του Αγίου ήταν πάντοτε στη Μονή του και τη θαυματουργή της εικόνα και ότι επίσης ο πόθος του για επιστροφή παρέμεινε πάντοτε ακλινής, χωρίς όμως να μπόρεσει να τον πραγματοποιήσει.

(Απόσπασμα από Εγκώμιο στον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό). – Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας