kantonopou’s blog

΄Οσο διαφορετικοί κι αν είμαστε, υπάρχει παρ΄όλα αυτά μια κάποια συμμορφία στην ανάπτυξη της πνευματικής ζωής μας. ΄Ετσι οι εμπειρίες των άλλων μας βοηθούν σαν οδηγοί ακόμη και στη ζωή της προσευχής. Αυτό μπορεί να μας το δείξει μια παραβολή. Διαβάζουμε την περιγραφή ενός ταξιδιού σε κάποια μακρινή χώρα και αισθανόμαστε σαν να είμαστε οι ίδιοι εκεί. Αργότερα, όταν πράγματι βρίσκουμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε τους ίδιους τόπους, ξαναθυμούμαστε τις λεπτομέρειες που διαβάσαμε και έτσι μπορούμε να τους αναγνωρίσουμε. Το ίδιο επίσης συμβαίνει όσον αφορά την προσευχή και γενικά τα φαινόμενα της πνευματικής ζωής. Διαβάζουμε τις εμπειρίες των άλλων και ακολουθώντας τις συμβουλές τους μπορούμε να έχουμε τις ίδιες εμπειρίες.

Είναι εκπληκτικό το γεγονός πώς οι πνευματικές κατευθύνσεις που έδωσαν οι Πατέρες της εκκλησίας είναι συνεπείς μεταξύ τους παρά το χρόνο και τον τόπο που έζησαν οι πατέρες. Το γεγονός θαυμάσια τεκμηριώνεται στη Φιλοκαλία, το βασικό αυτό έργο για τη ζωή της προσευχής και της πνευματικής πάλης. Είναι μια εκτενής ανθολογία που περιέχει διδαχές των Πατέρων από τον τέταρτο μέχρι τον δέκατο τέταρτο αιώνα, για χίλια χρόνια.

Η συμφωνία του πνεύματος των διδαχών μπορεί να παραβληθεί με την ανοιχτή θάλασσα όπου ένα πλήθος ιστιοφόρων ταξιδεύουν στην ίδια κατεύθυνση, σπρωγμένα από τον ίδιο άνεμο. Το ίδιο Πνεύμα του Θεού οδήγησε την διδασκαλία τω Πατέρων που δεν βασίζεται στη θεωρία αλλά στην εμπειρία. Επιπλέον η βασική φύση και τα βασικά προβλήματα του ανθρώπου έχουν παραμείνει τα ίδια μέσω των αιώνων.

Η κανονικότητα είναι η πρωταρχική συνθήκη για τη μαθητεία στην προσευχή σύμφωνα με την εμπειρία των προσευχομένων και την καθοδήγηση της εκκλησίας. Ένας συγκεκριμένος χρόνος της ημέρας πρέπει να αφιερωθεί στην προσευχή. Κάνοντάς το, μαθαίνουμε τον εαυτό μας επίσης στην υπακοή. Πρέπει να βιάσουμε τον εαυτό μας να προσευχηθεί. ΄Ετσι η προσευχή είναι ένας αγώνας μέχρι τέλους της ζωής μας. Ο Ψαλμωδός λέει: «επτάκις της ημέρας ήνεσά σε». Πιθανώς να μην αφιερώνουμε ούτε επτά στιγμές την ημέρα για προσευχή, αλλά ο φυσικός της χρόνος είναι το πρωί και το βράδυ.

Τι λόγια χρησιμοποιούμε όταν προσευχόμαστε; Κάθε μέλος της εκκλησίας πρέπει να έχει ένα εκκλησιαστικό προσευχητάριο. Περιέχει εωθινές, βραδινές και προσευχές για την προετοιμασία της Μεταλήψεως και για άλλες ανάγκες. ΄Ολες οι προσευχές που περιέχονται στο ορθόδοξο προσευχητάριο είναι γραμμένες από τους άγιους Πατέρες. Γι? αυτό αποτελούν για μας ένα σχολείο προσευχής. Μας διδάσκουν να προσεγγίζουμε το Θεό με σωστό πνεύμα, ταπεινά, με καθαρή καρδιά, όπως έκαναν οι Πατέρες, όταν προσεύχονταν.

Παράλληλα με τη χρήση των προσευχών από το προσευχητάριο μπορούμε φυσικά πάντοτε να προσευχόμαστε με τα δικά μας λόγια. Ο χρόνος της προσευχής θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει ανάγνωση και μιας σχετικά μεγάλης περικοπής από την Αγία Γραφή.

Για να μάθουμε να προσευχόμαστε θα πρέπει να έχουμε το δικό μας κανόνα προσευχής. Πράγμα που σημαίνει πως καθορίζουμε κανονικές ώρες κάθε πρωί και βράδυ για προσευχή και ταυτόχρονη ανάγνωση συγκεκριμένων προσευχών. Μόλις ξυπνήσουμε προσφέρουμε στο Θεό τα λίγα λεπτά που χρειάζονται για να πούμε τις εωθινές προσευχές. Το βράδυ επίσης, πριν πάμε στο κρεβάτι διαβάζουμε την προσευχή από το προσευχητάριο. Αυτός λοιπόν πρέπει να είναι ο κανόνας προσευχής μας. Η κανονικότητα είναι πιο σημαντική από τον αριθμό των προσευχών.

Αρχιεπίσκοπος Φιλανδίας Παύλος