Χριστιανοί «τροβαδούροι»! (Ο άγιος και μάρτυς Κλήμης, επίσκοπος Ρώμης)
Συγγραφέας: kantonopou στις 9 Σεπτεμβρίου, 2011
Ο άγιος και μάρτυς Κλήμης, επίσκοπος Ρώμης (92-101), μας είναι γνωστός κυρίως εξαιτίας μιας επιστολής που έστειλε στην Εκκλησία της Κορίνθου, με σκοπό να φέρει την ειρήνη ανάμεσα στο πλήρωμά της. Επειδή η επιστολή αυτή είχε μεγάλη απήχηση, διάφοροι μεταγενέστεροι ανώνυμοι χριστιανοί συγγραφείς απέδωσαν την πατρότητα δικών τους έργων στον άγιο αυτόν άνδρα, με την ελπίδα ότι έτσι θα κυκλοφορούσαν ευκολότερα τα έργα αυτά μεταξύ των Χριστιανών και συγχρόνως θα διαδίδονταν γρηγορότερα οι ιδέες που εκπροσωπούσαν. Ένα από αυτά τα έργα τιτλοφορείται «Επιστολές προς παρθένους». Σήμερα θεωρείται προϊόν της πένας άγνωστου σε μας συγγραφέα, που έζησε τον 3ο αιώνα, δηλαδή την εποχή που γινόντουσαν αγώνες για να επιβιώσει η νέα πίστη από τους διωγμούς και, συγχρόνως, να διαδοθεί το ευαγγέλιο της νέας ζωής.
Οι «Επιστολές προς παρθένους» απευθύνονται σε παρθενεύοντες λαϊκούς, με σκοπό να επιστήσουν την προσοχή τους στο πως πρέπει να συμπεριφέρονται ως πρόσωπα αφιερωμένα στο Χριστό. Ιδιαίτερα για τους άντρες, πού πολλοί από αυτούς ασκούσαν το συνηθισμένο τότε διακόνημα του περιοδεύοντος αναγνώστη των αγ. γραφών και συγχρόνως του ιεροκήρυκα, διατυπώνονται συγκεκριμένες οδηγίες για τις προϋποθέσεις που θα έπρεπε να υπάρχουν προκειμένου να δεχθούν κάποια προσφορά για φιλοξενία, για τον χρόνο που θα κάνουν χρήση της προσφοράς αυτής, για τα πρόσωπα που θα επιλέξουν να τους φιλοξενήσουν κλπ. Οι οδηγίες αυτές ήσαν αρκετά λεπτομερείς και
ρύθμιζαν πολλές και διάφορες περιπτώσεις. Η λεπτομερής αυτή ρύθμιση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που θα συναντούσαν στις περιοδείες τους δεν πρέπει να αποδοθεί σε σχολαστικότητα του συντάκτη των Επιστολών. Η πραγματική αιτία πρέπει να βρίσκεται στο γεγονός ότι μερικοί από τους περιοδεύοντες δεν συμμορφώνονταν με τις απαιτήσεις του διακονήματός τους. Για παράδειγμα, κάποιοι από τους περιοδευτές έκαναν κατάχρηση της φιλοξενίας, με το να παραμένουν περισσότερες ημέρες από ό,τι χρειαζόταν, κάποιοι άλλοι ζητούσαν χρήματα, κ.ά. Εκτός από τέτοιας μορφής «αταξίες» θα υπήρχαν ασφαλώς και άλλες.
Εδώ θα περιοριστούμε μόνο σε μία, για την οποία κάνει ειδικό λόγο ο συγγραφέας των Επιστολών. Κάποιοι Χριστιανοί, που ήξεραν να διαβάζουν και είχαν καλή φωνή, σκέφτηκαν να «αξιοποιήσουν» τα χαρίσματά τους αυτά. Η «(αξιοποίηση» δεν πρέπει να ήταν, με τα σημερινά μας δεδομένα, κάτι το σπουδαίο. Περιοριζόταν μάλλον σ’ ένα «κομμάτι ψωμί για να χορτάσουν και σε λίγο κρασί». Προφανώς οι Χριστιανοί αυτοί αποδέχονταν προσκλήσεις από μη Χριστιανούς, για να τους ψυχαγωγήσουνσε διάφορα επίσημα τραπέζια που διοργάνωναν. Ο ρόλος τους συνίστατο στο να διαβάζουν αποσπάσματα από τις «άγιες γραφές» και να «τραγουδούν» διάφορους ψαλμούς.
Ίσως θα έλεγε κανείς ότι ή διαγωγή τους αυτή δεν ήταν και τόσο κακή. Θα μπορούσε να λειτουργήσει κι ως ιεραποστολή. Όμως ο συντάκτης των Επιστολών δεν πρέπει να συμφωνούσε καθόλου με μια τέτοια άποψη. Γι’ αυτό χαρακτήριζε τη συμπεριφορά τους ως «ανοσιούργημα». Με την πράξη τους αυτή, όπως λέει, ήταν σαν να δίνουν το «άγιον τοις κυσίν» και τους «μαργαρίτας έμπροσθεν των χοίρων» (Ματθ. 6,7). Ο λόγος ήταν ότι με τη συμπεριφορά τους αυτή οι χριστιανοί «τροβαδούροι» εξομοιώνονταν με ανάλογους ειδωλολάτρες «ψυχαγωγούς», όπως «τους φλαουτιέρηδες, τους τραγουδιστές και τους μάντεις». Με άλλα λόγια, έψαλλαν την «ωδήν Κυρίου επί γης αλλοτρίας» (ψαλμ, 136,4).
(Ηλία Α. Βουλγαράκη, «Στιγμιότυπα από την εποχή των Πατέρων»)
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.