Η Κανδήλα είναι μια ιστορική κωμόπολη της επαρχίας Μαντινείας, του νομού Αρκαδίας. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2011 είναι 714 μόνιμοι κάτοικοι.
Τοποθεσία
Βρίσκεται Β.Α. της Τρίπολης κοντά στον αρχαίο αρκαδικό Ορχομενό, στους πρόποδες του όρους Ολίγυρτος ή Σκήπιζα (1940μ.), το οποίο είναι προέκταση τους όρους Κυλλήνη (Ζήρεια) και στα διοικητικά όρια των νομών Αρκαδίας, Κορινθίας και Αργολίδος. Η Κανδήλα ζωντανή ακόμα σε πείσμα της ερήμωσης της υπαίθρου και με πολλούς νέους είναι χτισμένη στα 775μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Υπάγεται στον μεγάλο καλλικρατικό Δήμο της πρωτεύουσας του νομού της Τρίπολης. Οι αποστάσεις από την Κανδήλα είναι: Τρίπολη 35χλμ., Αθήνα μέσω σήραγγας Αρτεμισίου 180χλμ., 165χλμ. μέσω Νεμέας και 170χλμ. μέσω Κιάτου και λίμνης Στυμφαλίας.
Ιστορία
Υπάρχουν αναφορές (περιηγητής Παυσανίας) για την ύπαρξη οικισμών στην περιοχή από το 176 μ.Χ. Στη συνέχεια την πρώτη αναφορά το 1467 ως «Κανδήλα καταφύγιο» και κατόπιν το 1700 με την απογραφή που έκαναν οι Βενετοί σε όλη την Πελοπόννησο. Η Κανδήλα αναφέρεται εκεί ως Cadilla. Το 1821 η Κανδήλα είχε σημαντική παρουσία στην πορεία της επανάστασης. Πολλοί αγωνιστές Κανδηλαίοι συμμετείχαν σε μάχες. Η ιερά Μονή της (10ος αιών) χτισμένη στα 940μ. εντός σπηλαίου είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Παναγίας, είχε εξέχοντα ρόλο στον αγώνα καθώς υπήρξε άσυλο για τους χριστιανούς της περιοχής, κέντρο εφοδιασμού πυρίτιδας, αλλά και θεραπευτήριο για τους αγωνιστές. Πρωτεργάτης όλου αυτού υπήρξε ο Ηγούμενος της Μονής Καλλίνικος Μιχαλιάδης ο οποίος ασκούσε εμπειρικά την ιατρική σε όποιον την είχε ανάγκη. Για να εμπλουτίσει δε τις γνώσεις του είχε μεταβεί στην Πάδουα της Ιταλίας για να φοιτήσει στην ομώνυμη ιατρική σχολή, φέρνοντας μαζί του στο γυρισμό και ιατρικά εργαλεία. Το 1699 με τα Ορλωφικά η Μονή πυρπολήθηκε και κάηκε ένα μεγάλο μέρος του αρχείου της. Στις 19 Ιουλίου 1826 στο διάσελο της Κανδήλας και στο μοναστήρι έγινε η νικηφόρα Μάχη της Κανδήλας κατά των τουρκο-αιγυπτίων του Ιμπραήμ με οπλαρχηγούς τον Παναγιωτάκη Νοταρά και τον γενναίο Ηγούμενο Καλλίνικο που σημειωτέον είχε πολεμήσει και σε άλλες πολλές μάχες. Επίσης την Ιερά Μονή είχε επισκεφθεί πολλές φορές και με το γιο του ο ίδιος ο Γέρος του Μοριά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ήταν σε στενή επαφή με τον Ηγούμενο, κάτι που το μαρτυρεί και μια ιδιόχειρη επιστολή του, που σώζεται και εκτίθεται στο μοναστήρι με την υπογραφή και τη σφραγίδα του.
Πηγή: ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
