Γιατί λέμε ψέματα την πρωταπριλιά;

 

Γιατί λέμε ψέματα την πρώτη μέρα του Απρίλη;

Από πού κατάγεται το έθιμο αυτό;

Ποιοι το είχαν πρώτοι;

Ποιοι το δανείστηκαν ίσως και πώς το μεταποίησαν;

Λέμε ψέματα για να γελάσουμε. Λέμε ψέματα γιατί επιβάλλεται. Λέμε ψέματα γιατί το έχουμε σε καλό να «γελούμε», δηλαδή να «ξεγελούμε» να κοροϊδεύουμε κάποιον. Γιατί άραγε; Λέγεται οτι αυτός που «ξεγελάει» «θα του πάνε καλά τα πράγματα», «θα έχει τύχη»..   Λέμε ψέματα για να «γελάσουμε» και να διώξουμε τον χειμώνα. Είναι γνωστή η παροιμία: «Ο Απρίλης κι αν χιονίσει καλοκαίρι θα μυρίσει». Ο Απρίλης ανοίγει ουσιαστικά την Άνοιξη. Ονομάστηκε έτσι από το Λατινικό aperio, που σημαίνει ανοίγω, που σημαίνει οτι ανοίγουν τα πάντα― τα δένδρα, τα λουλούδια, ο καιρός. Έχει όμως και ο Απρίλης τις αναποδιές του, όπως και «ο γδάρτης Μαρτης και παλουκοκάφτης». Λένε αλλού: «Το Μάρτη ξύλα φύλαγε, μην κάψεις τα παλούκια και τ’ Απριλιού τις δεκαοχτώ μην κάψεις τα καρούλια» (τα καρούλια του αργαλειού, ήταν το τελευταίο ξύλινο πράγμα που θα σκεφτόταν να κάψουν). Όπως αναφέρει η Ε. Σκουτέρη –Διδασκάλου (στο κείμενο «Πώς σκόρπισαν τα ψέματα στον κόσμο όλο»), λέμε ψέματα, γιατί «πρωταπριλιά γεννήθηκε ο Ισκαριώτης και όσοι γεννιούνται εκείνη τη μέρα λέγεται οτι είναι ψεύτες και κλέφτες και ξου ξου να φύγει το κακό», για να είναι οι σοδειές καλές, («γιατί του Απρίλη τα νερά του φτωχού τα πλούτη» ή αλλού «του Απρίλη η βροχή, κάθε κόμπος και φλουρί» ), γιατί «το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς είναι θεραπευτικό», γιατί τελειώνουν οι προμήθειες, και φτάσαμε στο αμήν, γιατί «Απρίλης γρίλης τιναχτοκοφίνης» λένε. Τινάζουν τα κοφίνια όπου φυλάνε το στάρι και το κριθάρι της χρονιάς για να πάρουν και το τελευταίο σπυρί. Γιατί βγαίνουν τα κοπάδια στα βουνά και «ψηλά η Αφροδίτη, το καλύτερο άστρο αποσπερίτης και αυγερινός του ζευγά το άστρο που οδηγεί τα αστέρια στις καλύτερες ουράνιες βοσκές». Γιατί ο κούκος φωνάζει πως έφτασε η άνοιξη…

Συνεχίστε την ανάγνωση