από την/ον ·0 σχόλια

Σύνδεσμοι από μουσεία και άλλους φορείς, προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριες, κατά τη διάρκεια αναστολής της λειτουργίας των σχολείων, να έρθουν σε επαφή και να αξιοποιήσουν διαθέσιμο εκπαιδευτικό υλικό και εκπαιδευτικά παιχνίδια.

Οι εν λόγω σύνδεσμοι αναφέρονται όπως παρακάτω και σημειώνεται ότι αυτοί θα
ανανεώνονται συνέχεια

ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Α) Μουσείο Ακρόπολης – Εκπαιδευτικό Υλικό 

https://www.theacropolismuseum.gr/el/content/ekpaideftiko-yliko

Επιλεγμένα στοιχεία από την κεντρική σελίδα

Διαδραστικά Παιχνίδια

https://www.theacropolismuseum.gr/peploforos/
http://www.acropolis-athena.gr/
http://www.parthenonfrieze.gr/#/home
http://acropolisvirtualtour.gr/theglafkaproject/#/el/home

Εκπαιδευτικό Αποθετήριο

http://repository.acropolis-education.gr/acr_edu/?locale=el

Β) Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

http://repository-mca.ekt.gr/mca/

Γ) Εθνική Πινακοθήκη, Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου

https://www.nationalgallery.gr/el/ekpaideusi/paihnidia.html

Δ) Εθνικό Ιστορικό Μουσείο

http://www.nhmuseum.gr/el/ekpaideysi/psifiaka-paihnidia/

Ε) Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία

https://athenscitymuseum.gr/

ΣΤ) Φιλαναγνωσία

https://ereading.nlg.gr/el/?server=1

από την/ον ·0 σχόλια

Προτάσεις βιβλίων από την κ. Δεμίρη

Τα μαθηματικά και οι επιστήμες μέσα από την λογοτεχνία.

1.Ο ΘΕΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΙ Η ΕΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΚΟΛΝΤΜΠΑΧ
ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ
O θείος Πέτρος είναι ένα αίνιγμα. Οι πρεσβύτεροι της οικογενείας Παπαχρήστου τον απορρίπτουν ως “αποτυχημένο της ζωής”. Ωσότου ο αφηγητής-ανιψιός του ανακαλύπτει ότι ήταν κάποτε φημισμένος μαθηματικός, τόσο ιδιοφυής και παράτολμος ώστε να αφιερώσει τη ζωή του στην περιβόητη “Εικασία του Γκόλντμπαχ”, ένα πρόβλημα που προσπαθούσαν εις μάτην να επιλύσουν γενεές μαθηματικών. H ανακάλυψή του αυτή θα οδηγήσει σε αλυσιδωτές αντιδράσεις… (Από την παρουσίαση της έκδοσης)
“Το γοητευτικό αυτό μαθηματικό μυστήριο καθηλώνει απόλυτα τον αναγνώστη. Kι είναι κατανοητό ακόμη και σε κάποιον μαθηματικά αστοιχείωτο! Υπέροχο!”. -Daily Mail
“Ένα μυθιστόρημα που δεν μπορείς να του αντισταθείς”. – Oliver Sacks

2.ΤΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΓΑΛΟΥ
ΟGUEDJ DENIS
ΕΚΔΌΣΕΙΣ ΚΕΔΡΟΣ
Τι σχέση μπορεί να έχει ένας παπαγάλος με τα μαθηματικά; Πως μπορούν να συνεργαστούν ο παπαγάλος, ένας ηλικιωμένος πρώην βιβλιοπώλης, ένα κουφό αγόρι και τα ετεροθαλή δίδυμα αδέρφια του, διάνοιες στα μαθηματικά, στη διαλεύκανση ενός φόνου που συνέβη χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά τους; Ποια θεωρήματα πρέπει να χρησιμοποιήσεις για να επιλύσεις τις ανεξιχνίαστες υποθέσεις της καθημερινής ζωής; Πόση λογοτεχνία μπορεί να χωρέσει σε μια εξίσωση; Το μυθιστόρημα του Ντενί Γκετζ, που ενθουσίασε κριτικούς και χιλιάδες αναγνώστες σε δεκάδες χώρες, είναι μια γοητευτική λογοτεχνική περιπλάνηση στον μαγικό κόσμο της ιστορίας των μαθηματικών ένα ταξίδι μύησης στη σκέψη του Ευκλείδη, του Φερμά, του Όιλερ του Γκόλντμπαχ και άλλων κορυφαίων μαθηματικών μια αναδρομή στα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετώπισε η επιστήμη τους στη διάρκεια των αιώνων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του

3.FLATLAND, Η ΕΠΙΠΕΔΟΧΩΡΑ
ABBOTT A. EDWIN
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΩΡΑ
Η Επιπεδοχώρα είναι μια επίπεδη χώρα, η οποία κατοικείται από νοήμονα γεωμετρικά σχήματα που κινούνται, μιλούν και έχουν ανθρώπινα αισθήματα. Οι κάτοικοι της Επιπεδοχώρας ζουν αμέριμνοι στον… δισδιάστατο κόσμο τους, όταν ξαφνικά εμφανίζεται από το πουθενά ένας μυστηριώδης επισκέπτης, ο οποίος κηρύττει το αδιανόητο: την ύπαρξη μίας τρίτης διάστασης! (Από την παρουσίαση της έκδοσης)
«Ευφυέστατη περιγραφή ενός παράξενου κόσμου, ισάξια με τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ… αλλά και μια σημαντική μελέτη του ανθρώπινου νου και των περιορισμών του». (Isaak Asimov)
[…[ Για μας όμως σήμερα, πέρα από μια ευχάριστη και δημιουργική σπαζοκεφαλιά, τι νέο έχει να προσφέρει η «Επιπεδοχώρα»; Την ξεχασμένη αλήθεια ότι δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε τις αισθήσεις μας και πως η κοινή λογική είναι συνήθως συντηρητική και στενόμυαλη. Το έργο αποτελεί την κρυφή έξοδο κινδύνου από τον δεδομένο, αυτάρεσκο κόσμο μας. (Ηλίας Μπογδανος, εφημ. Το Βήμα)

4. ΚΑΤΑΡΑΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
ΕΚΔΟΤΗΣ OPERAΑΛΙΚΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ
FRABETTI CARLO
Η Αλίκη μισεί τα μαθηματικά και θεωρεί πως δε χρησιμεύουν σε τίποτα. Μια μέρα που κάθεται και διαβάζει στο πάρκο, ένα παράξενο άτομο την προσκαλεί να κάνουν μια βόλτα στη χώρα των αριθμών. Ο Λιούις Κάρολ αυτοπροσώπως – ο συγγραφέας της «Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων» -, γίνεται ο σύντροφός της σ’ ένα φανταστικό ταξίδι όπου η Αλίκη θα συναντήσει το τέρας του Λαβυρίνθου, θα διασχίσει μια έρημο στρωμένη με κόκκους σιταριού, θα χωθεί σ’ ένα δάσος με δέντρα που αναπαριστούν αριθμούς, θα πιει το τσάι της με τον Τρελό Καπελά…
Πρόκειται για ένα ταξίδι στη χώρα των μαθηματικών, όπου η κεντρική ηρωίδα (και, μαζί της, ο αναγνώστης) ανακαλύπτει (ή ξαναθυμάται) το λόγο ύπαρξης όλων των θεωριών που διαμορφώνουν αυτή τη θετική επιστήμη. «Πρώτοι αριθμοί», «εξισώσεις», «παράγοντες» και λοιπές «καταραμένες» έννοιες, μετατρέπονται σε γοητευτικές περιπέτειες της φαντασίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

5.Ο ΓΑΛΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ
PETSINIS TOM
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΡΑΥΛΟΣ
Ο Εβαρίστ Γκαλουά, αυτός ο ταλαντούχος Γάλλος μαθηματικός, έζησε τα ταραγμένα χρόνια που ακολούθησαν την τελευταία εξορία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Σε αντίθεση με τους συμμαθητές του που αφοσιώθηκαν στους πολιτικούς αγώνες της εποχής, ο Γκαλουά προτίμησε να βυθιστεί στη μελέτη των μαθηματικών. Όνειρό του ήταν να επιλύσει την πεμπτοβάθμια, την υπέρτατη εξίσωση, και να μπει στο Πολυτεχνείο. Όμως, το μέγεθος της ευφυΐας του και η ουσιαστική προσφορά του στα μαθηματικά εκτιμήθηκαν μόνο μετά τον θανάσιμο τραυματισμό του στην ηλικία των είκοσι ενός χρόνων, κατά τη διάρκεια μιας μονομαχίας με πιστόλια, όταν διεκδίκησε την αγαπημένη του από τον επίσημο αρραβωνιαστικό της. Οι μαθηματικές ιδιοφυές είναι άνθρωποι του πνεύματος – άνθρωποι παράξενοι και, επίσης, πολύ σπάνιοι. Στον “Γάλλο Μαθηματικό”, ένας συγγραφέας με σπουδαίο μυθοπλαστικό ταλέντο, καταφέρνει να συνδυάσει την πολυπλοκότητα του μαθηματικού νου με τα γεγονότα μιας συγκλονιστικής ιστορικής περιόδου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

6. Ποιος σκότωσε τον κύριο Χ
Ένα ταξίδι στον χρόνο… Ένα έγκλημα… ‘Ενα απρόσμενο φινάλε…
Συγγραφέας: Ανδριόπουλος Θοδωρής
Εκδότης: Ελληνοεκδοτική
Υπάρχουν αλάνθαστοι δολοφόνοι;
Μπορεί κανείς να διαπράξει το τέλειο έγκλημα;
Το 1900 στο Παρίσι, σε ένα από τα σπουδαιότερα συνέδρια των μαθηματικών, δολοφονείται ο φημισμένος Καθηγητής Χ.
Οι κορυφαίοι μαθηματικοί όλων των εποχών θεωρούνται ύποπτοι.
Ποιος, τελικά, σκότωσε τον Καθηγητή Χ;
Θα αποκαλυφθεί η αλήθεια;
Βραβευμένο με το 3ο Βραβείο στο 6ο Πανευρωπαϊκό Forum Πρωτοπόρων Καθηγητών του Προγράμματος Συνεργάτες στη Μάθηση της εταιρείας Microsoft.

Μπορείτε να το βρείτε δωρεάν στην παρακάτω διεύθυνση:



Λήψη αρχείου

από την/ον ·0 σχόλια

Στην καθημερινή μας ζωή λέμε συχνά ότι ο χρόνος «ρέει», «κυλά» και «φεύγει», χωρίς ποτέ να προσδιορίζουμε επακριβώς τι είδους «πράγμα» είναι αυτό που κυλά και φεύγει ασταμάτητα ή τουλάχιστον ποιος ή πώς μπορεί κανείς να μετρά αντικειμενικά την αδιάκοπη ροή του. Αναμφίβολα ο «χρόνος» αποτελεί ένα από τα το πιο σκοτεινά και άπιαστα αντικείμενα της ανθρώπινης σκέψης (φυσικής και μεταφυσικής).

Άραγε είναι κάτι που υπάρχει «πραγματικά» ή μήπως είναι μόνο ένας βολικός τρόπος για να «μετράμε» ό,τι διαρκώς μεταβάλλεται και παρέρχεται γύρω από εμάς ή και μέσα μας;

Αν, όπως υποστηρίζει η πλειονότητα των θεωρητικών φυσικών, ο χρόνος είναι απλώς «μια επίμονη ψευδαίσθηση», τότε γιατί το ορατό μας Σύμπαν δεν είναι στατικό αλλά διαρκώς αλλάζει και εξελίσσεται;

Αφορμή για το σημερινό άρθρο είναι κάποιες ενδιαφέρουσες ιδέες που υπάρχουν στο βιβλίο «Χρόνος: η αναγέννηση» του Λι Σμόλιν, κορυφαίου ερευνητή του δημιουργικού ρόλου του χρόνου στη σύγχρονη Φυσική και της κρίσιμης σημασίας που έχει για την ανθρώπινη σκέψη η κατανόηση του χρόνου.

ή ξαναβρίσκοντας τον «χαμένο» χρόνο στη Φυσική

Στις 6 Απριλίου του 1922, στην περίφημη Φιλοσοφική Εταιρεία στο Παρίσι, συναντήθηκαν δύο μεγάλοι στοχαστές, ο φυσικός Αλμπερτ Αϊνστάιν με τον φιλόσοφο Ανρί Μπερξόν, για να ανταλλάξουν απόψεις γύρω από το αίνιγμα του χρόνου.

Στο επίμονο ερώτημα του Μπερξόν αν ο χρόνος που περιγράφει η Θεωρία της Σχετικότητας, και συνεπώς η σύγχρονη Φυσική, έχει να κάνει με τον χρόνο όπως τον βιώνουν καθημερινά οι άνθρωποι, έλαβε από τον Αϊνστάιν την ακόλουθη απάντηση: «Το ερώτημα τίθεται ως εξής: ο χρόνος του φιλοσόφου είναι ο ίδιος με τον χρόνο του φυσικού;» Και προς μεγάλη απογοήτευση του Μπερξόν, ο δημιουργός της Θεωρίας της Σχετικότητας θα απαντήσει απερίφραστα: «Μόνο η επιστήμη λέει την αλήθεια και κανένα υποκειμενικό βίωμα δεν μπορεί να διασώσει ό,τι αρνείται η επιστήμη».

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·0 σχόλια

Βιβλιοπαρουσίαση

Αποτέλεσμα εικόνας για ένα ομορφο ερωτημα

FRANK WILCZEK, Ένα όμορφο ερώτημα: Ανακαλύπτοντας το βαθύτερο σχέδιο της Φύσης, Μετάφραση: Σοφία Νικολαΐδου, εκδόσεις Κάτοπτρο, σελ. 566

 

 

Ό,τι αποκαλούμε πραγματικό αποτελείται από πράγματα που δεν μπορούν να θεωρηθούν πραγματικά

ΝΙΛΣ ΜΠΟΡ

Μια άλλη διατύπωση του ερωτήματος του τίτλου θα μπορούσε να είναι: Άραγε, ενσαρκώνει ο κόσμος όμορφες ιδέες;

Δεδομένου πως ο συγγραφέας Frank Wilczek είναι ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους φυσικούς στον κόσμο (βραβείο Νόμπελ 2004) είναι φανερό πως εδώ έχουμε ένα έργο αισθητικής φιλοσοφίας, που αντλεί το υλικό του προβληματισμού του από τον κόσμο της Φυσικής και των Μαθηματικών. Ή, αντίστροφα, ένα πόνημα φυσικής φιλοσοφίας, που αναζητεί την «αρχή» του κόσμου σε αισθητικές προκείμενες. Στην πραγματικότητα έχουμε και τα δύο, μαζί και ταυτοχρόνως, από έναν εξαιρετικά επαρκή και διαυγή συγγραφέα.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·0 σχόλια

Με αφορμή  το βιβλίο του JIM AL-KHALILI, Οι δαίμονες της Φυσικής,

Μετάφραση: Νίκος Αποστολόπουλος, εκδ. Τραυλός, σελ. 324

Οποιοσδήποτε Σκοτσέζος ταξιδεύει νότια προς την Αγγλία,
ανεβάζει τοΝ μέσο δείκτη νοημοσύνης και των δύο χωρών   
Σκοτσέζος συνάδελφος του Αλ-Χαλίλι

 

Η φράση που προηγείται είναι ένας τρόπος, που ο Αλ-Χαλίλι, κορυφαίος βρετανός φυσικός ιρακινής καταγωγής, επιλέγει προκειμένου να μας εισαγάγει στη θεματική του πολύ σημαντικού του βιβλίου, το οποίο, στην αγγλική του έκδοση έχει τον τίτλο “Paradox”. Πρόκειται, πράγματι, για μια πραγματεία πάνω στο «Παράδοξο» − κυρίως, με τον τρόπο, που αυτό εμφανίζεται στην Φυσική.
Το «παράδοξο του Σκοτσέζου», πέρα από τον σαρκαστικό του χαρακτήρα, έχει την ιδιότητα να αντιστοιχεί στην αλήθεια. Συνιστά, δηλαδή, μια αληθή πρόταση. Πράγμα κάθε άλλο παρά προφανές σε όποιον το ακούει για πρώτη φορά. Το πιθανότερο είναι να του αποδώσει ανεκδοτολογικό χαρακτήρα. Πολύ κακώς, γιατί η παραδοξολογία εξαφανίζεται αμέσως μόλις σκεφτούμε λίγο οργανωμένα και προσεκτικά.
Να πώς έχει το πράγμα. Εφόσον όλοι οι Σκοτσέζοι θεωρούν πως είναι εξυπνότεροι από όλους τους Άγγλους, είναι προφανές πως η μετακίνηση ενός Σκοτσέζου στην Αγγλία θα αυξήσει το μέσο δείκτη νοημοσύνης στην Αγγλία. Ισχύει, ωστόσο, επίσης πως, είναι τόσο χαζό να επιλέξει κάποιος Σκοτσέζος να φύγει από τη Σκοτία για την Αγγλία, που μόνο οι πιο ανόητοι Σκοτσέζοι θα το έκαναν. Η επιλογή του, λοιπόν, η απομάκρυνσή του από τη Σκοτία, αυξάνει αυτομάτως το μέσο δείκτη νοημοσύνης και στην Σκοτία, όπου, κατά τεκμήριο όσοι έμειναν ήταν εξυπνότεροί του. Εδώ έχουμε να κάνουμε με κάτι που εμφανίζεται ως παράδοξο, χωρίς όμως να είναι.
Ένα αντίστοιχο, γνωστό στους κοινωνιολόγους, είναι αυτό που συγκεφαλαιώνεται στη διατύπωση: «Σύμφωνα με στατιστικές μετρήσεις, οι πόλεις που έχουν πολλές εκκλησίες εμφανίζουν υψηλότερο ποσοστό εγκληματικότητας». Μας φαίνεται πραγματικά περίεργο, ακόμη κι αν είμαστε πεπεισμένοι άθεοι ή «αντίθρησκοι». Ο λόγος είναι πως η πρόταση κάνει μια απλή λαθροχειρία, συνδέοντας μεταβλητές με άμεσο τρόπο. Η πραγματικότητα είναι πως περισσότερες εκκλησίες έχουν οι μεγάλες πόλεις, και στις μεγάλες πόλεις είναι απολύτως λογικό να έχουμε υψηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας από ό,τι στις μικρές. Για να το θέσουμε αλλιώς, το γεγονός πως το Α οδηγεί στο Β και το Α οδηγεί στο Γ, δεν σημαίνει πως το Β οδηγεί στο Γ.

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·0 σχόλια

MARTIN REES, Μόνο έξι αριθμοί, Μετάφραση: Βασίλης Δρόλιας,

εκδόσεις Κάτοπτρο, σελ. 244


To Σύμπαν ίσως να’ ναι

Μεγάλο όσο λένε 

Μα θα μας έλειπ’ αν

Δεν θα υπήρχε καν;

Piet Hein

Το βιβλίο, στο οποίο αναφέρομαι σήμερα, είναι σχετικά «παλιό». Γραμμένο στην στροφή του Μιλένιουμ, αγνοεί μια σειρά από εξελίξεις που μεσολάβησαν. Εξελίξεις, οι οποίες για την Κοσμολογία –τη μελέτη, δηλαδή του Σύμπαντος ως όλου- ήταν πολλές και σημαντικές.

Κι όμως. Η εργασία του Martin Rees παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναντικατάστατη. Η ανάγνωσή της, τόσο από την άποψη της γνώσης όσο και από αυτή της έμπνευσης, δύσκολα μπορεί να υποκατασταθεί από αυτήν κάποιας νεότερης δουλειάς.

Το κεντρικό ερώτημα του βιβλίου είναι: Γιατί ο κόσμος είναι όπως είναι; Και, επομένως: Θα μπορούσε να ήταν διαφορετικός; Κι αν ήταν διαφορετικός, θα ήταν βιώσιμος και παρατηρήσιμος;

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·0 σχόλια

TONY HEY – PATRICK WALTERS, Το νέο Κβαντικό Σύμπαν, Μετάφραση: Γιώργος Κατσιλιέρης, Νίκος Σιμάτος, Βαγγέλης Βιτωράτος, εκδ. Κάτοπτρο, σελ. 382

Νομίζω πως μπορώ να πω με σιγουριά πως κανένας δεν καταλαβαίνει την κβαντική μηχανική

Ρίτσαρντ Φέινμαν

***

Ο Ρίτσαρντ Φέινμαν δεν αστειεύεται στο παράθεμα που προηγείται. Πραγματικά κανένας δεν καταλαβαίνει την κβαντική μηχανική. Οι μορφές της αισθητικότητας και τα εργαλεία της νόησης, με τα οποία είμαστε εξοπλισμένοι ως ανθρώπινο είδος, κάνουν την επόπτευση της περιοχής του πραγματικού, που επιδέχεται κβαντομηχανική περιγραφή, αληθινά αδύνατη. Οι εμπειρίες μας από την κλίμακα του κόσμου, στον οποίο περνάμε τις ζωές μας, κάνουν τα φαινόμενα του μικρόκοσμου εντελώς ανοίκεια και αλλόκοτα.

Αυτό ήταν έτσι ήδη από την αρχή της διαμόρφωσης της κβαντικής μηχανικής, εδώ και πάνω από έναν αιώνα, και παραμένει έτσι και χειρότερα. Από τη δεκαετία του 1920 σχεδόν το σύνολο των μαθηματικών τύπων και του γενικότερου φορμαλισμού της κβαντομηχανικής ήταν διατυπωμένα. Έκτοτε, χρησιμοποιήθηκαν για να πραγματοποιηθούν οι ακριβέστερες προβλέψεις στην ιστορία της επιστήμης. Ενώ, από την άλλη, το μεγαλύτερο μέρος των σύγχρονων εφευρέσεων, από τα λέιζερ μέχρι τα κινητά τηλέφωνα, από τους υπολογιστές έως τη νανοτεχνολογία οφείλονται αποκλειστικά στην εφαρμογή της.

Ωστόσο, όπως το θέτει ο Μπράιαν Γκριν, στο Κομψό Σύμπαν[1], «[σ]την ουσία […] όσοι χρησιμοποιούν την κβαντομηχανική, ανακαλύπτουν ότι ακολουθούν τύπους και κανόνες που διατυπώθηκαν από τους «προπάτορες» της θεωρίας –υπολογιστικές τεχνικές που εφαρμόζονται απευθείας- χωρίς πραγματικά να καταλαβαίνουν γιατί οι τεχνικές λειτουργούν ή τι ακριβώς σημαίνουν […] Τι να σημαίνει, άραγε αυτό; Μήπως ότι στο μικροσκοπικό επίπεδο το σύμπαν λειτουργεί με τρόπους τόσο σκοτεινούς και ανοίκειους, ώστε το ανθρώπινο μυαλό, που έχει εξελιχθεί διαμέσου των αιώνων για να αντιμετωπίζει επιτυχώς τα φαινόμενα στις οικείες καθημερινές κλίμακες είναι ανίκανο να καταλάβει «τι πραγματικά συμβαίνει»; Ή, μήπως, λόγω κάποιας ιστορικής συγκυρίας, οι φυσικοί προχώρησαν σε μια άκρως αδέξια διατύπωση της κβαντομηχανικής, η οποία, μολονότι ποσοτικά επιτυχής, συσκοτίζει την αληθινή φύση της πραγματικότητας; Κανείς δεν ξέρει».

Το βιβλίο, λοιπόν, των Hey και Walters είναι ένα από τα ελάχιστα, το οποίο μπορεί να μας βοηθήσει να προσεγγίσουμε την κβαντική μηχανική με το ανθρωπίνως καλύτερο δυνατό τρόπο. Θα πει, βέβαια, κάποιος γιατί να μπούμε σε έναν τέτοιο κόπο, με δεδομένο, μάλιστα, πως ακόμη και οι ειδικότεροι ομολογούν πως δεν καταλαβαίνουν και πολλά. Ακριβώς γι’ αυτό, είναι η απάντηση! Αυτή η αίσθηση του αλλόκοτου, που γεμίζει όποιον επιχειρεί να μπει στα κβαντικά χωράφια, είναι ο καλύτερος οδηγός για την αναμέτρηση με ζητήματα, που βρίσκονται στη βάση της φιλοσοφικής αναζήτησης εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η φύση της πραγματικότητας, η υπόσταση της συνείδησης, το πρόβλημα του σολιψισμού είναι λίγα από όσα αναγκαστικά θα συναντήσουμε.

 

Τι είναι, όμως, η κβαντική μηχανική; Μηχανική, πρώτα από όλα. Που όπως θυμόμαστε από το Λύκειο είναι η περιοχή της Φυσικής, που ασχολείται, μεταξύ άλλων, με κινήσεις, αξιοποιώντας σε μεγάλο βαθμό τις καταστατικές, από τον Νεύτωνα και μετά, έννοιες της ορμής και της ενέργειας, καθώς και τις αρχές διατήρησης των συγκεκριμένων μεγεθών. Η ορμή διατηρείται, η ενέργεια διατηρείται, η στροφορμή διατηρείται. Και εξαιτίας αυτών έχουμε τη δυνατότητα να εξηγήσουμε τα φαινόμενα –και πρώτα από όλα τα κινητικά- και να κάνουμε προβλέψεις για το μέλλον των συστημάτων που συγκροτούν τον φυσικό κόσμο.Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·0 σχόλια

του Χρήστου Λάσκου*

Ian Sample, Higgs –Το σωματίδιο του Θεού, Μετάφραση: Νίκος Αποστολόπουλος, εκδ. Τραυλός, σελ. 388 

FILE - This undated image made available by CERN shows a typical candidate event in the search for the Higgs boson, including two high-energy photons whose energy (depicted by red lines) is measured in the CMS electromagnetic calorimeter. The yellow lines are the measured tracks of other particles produced in the collision. Physicists Francois Englert of Belgium and Peter Higgs of Britain have won the 2013 Nobel Prize in physics, Tuesday Oct. 8, 2013. The Royal Swedish Academy of Sciences cited the two scientists for the "theoretical discovery of a mechanism that contributes to our understanding of the origin of mass of subatomic particles." (AP Photo/CERN, File)

Αν πέσεις σε ένα δύσκολο ερώτημα στο οποίο δεν μπορείς να απαντήσεις, αντιμετώπισε πρώτα ένα απλούστερο ερώτημα το οποίο δεν μπορείς να απαντήσεις

Μαξ Τέγκμαρκ

Είναι πολλοί οι φιλόσοφοι που συνομολογούν πως το κύριο φιλοσοφικό ερώτημα, γύρω από το οποίο εκτυλίσσεται, εδώ και δυόμιση χιλιάδες χρόνια, όλη η οντολογική συζήτηση, είναι: γιατί να υπάρχει κάτι και όχι τίποτε;

 

Ένα αντίστοιχο ερώτημα στην περιοχή της Φυσικής, απλούστερο (;) σε σχέση με το αρχικό, αλλά ανάλογα θεμελιώδες είναι: γιατί να υπάρχουν μαζικά σωματίδια και να μην είναι όλα άμαζα; Ή, με διαφορετική διατύπωση, γιατί να μην είναι όλα όπως τα φωτόνια, σωματίδια χωρίς μάζα, «καθαρή ενέργεια» σε διαρκή κίνηση, άχρονα και ανάλλαχτα στην αιωνιότητα; Σε αυτό το ερώτημα, λοιπόν, ο Πήτερ Χιγκς ήδη από το 1965 είχε δώσει μιαν απάντηση. Σύμφωνα με την θεωρία του, η εξήγηση της μάζας ήταν ένα πεδίο, του οποίου η παρουσία και μόνο επαρκούσε προκειμένου γι’ αυτό. Όπως γράφει ο Sample: «Μολονότι δεν ήταν σαφές εκείνη την εποχή, η θεωρία του Χιγκς αναφερόταν σε μια κρίσιμη στιγμή της γένεσης του Σύμπαντος:   έδειχνε ότι, στην αρχή, οι δομικοί λίθοι του Σύμπαντος δεν ζύγιζαν το παραμικρό. Τα στοιχειώδη σωμάτια ήταν εντελώς άμαζα. Ένα κλάσμα του δευτερολέπτου [περίπου 10-12 sec] μετά την Μεγάλη Έκρηξη, μετά το κατακλυσμιαίο γεγονός που έδωσε «ζωή» στο Σύμπαν, κάτι συνέβη. Ένα μέχρι τότε άγνωστο ενεργειακό πεδίο, που απλωνόταν σε ολόκληρο τον χώρο, «αφυπνίστηκε». Στιγμιαία, τα άμαζα σωματίδια που εκσφενδονίζονταν προς κάθε κατεύθυνση με την ταχύτητα του φωτός αιχμαλωτίστηκαν από το πεδίο και απέκτησαν μάζα. όσο πιο ισχυρή επίδραση δέχονταν από το πεδίο, τόσο βαρύτερα γίνονταν».

Συνεχίστε την ανάγνωση

από την/ον ·0 σχόλια

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Η Λέσχη Ανάγνωσης «Με τους συγγραφείς του κόσμου», παρουσιάζει την Τετάρτη 18/11/2015 στις 18.30,στο ΑrtCafeContainer (Φιλίππου και Αγνώστου Στρατιώτου, περιοχή Αρχαίας Αγοράς), το μυθιστόρημα της Άλι Σμιθ με το τίτλο «Πώς να είσαι δύο», εκδόσεις Καστανιώτη.

Ένα εξαιρετικά πρωτότυπο έργο για τις πολλές πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης, τη φύση και την ομορφιά της τέχνης, την απώλεια, το Χρόνο.

Σύμφωνα με την κριτική πρόκειται για ένα βιβλίο που «θα διαβάζεται και τα επόμενα 100 χρόνια».

Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ζωή Χατζησταύρου, συγγραφέας.

Αποσπάσματα διαβάζει η ηθοποιός Τζένη Σταθοπούλου.

 

 

από την/ον ·0 σχόλια

Ο κόσμος είναι μαθηματικά;

Fernando Corbalán

Η χρυσή τομή

Μετάφραση: Multimedia Α.Ε.

Εκδόσεις 4π, σελ. 162

     Οι αισθήσεις γοητεύονται από τις σωστές αναλογίες

Άγιος Θωμάς ο Ακινάτης

Υπάρχουν σχήματα στη φύση που προκαλούν το αισθητικό ενδιαφέρον όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως εκπαιδευτικού επιπέδου ή πολιτισμικού περιβάλλοντος. Όπως επίσης υπάρχουν και έργα από όλες τις περιοχές της τέχνης, που διεγείρουν με εντυπωσιακά όμοιο τρόπο την προσοχή μας∙ όλων, πεπαιδευμένων και απαιδεύτων, εξίσου.

Σε κάτι σχετικό, άλλωστε, είναι που ο Καντ αφιέρωσε τις σκέψεις του που αφορούν το «υψηλό», αυτό απέναντι στο οποίο το καθένα ανθρώπινο υποκείμενο στέκει έκθαμβο κι απορημένο.

Μπροστά στην θέα ενός μεγάλου καταρράκτη, στη βοή του ωκεανού, στον θόρυβο του ανέμου στην έρημο, όλοι οι άνθρωποι αισθάνονται παρόμοιο δέος, αντιλαμβάνονται ένα μεγαλείο πέρα από κάθε περιγραφή. Αυτή η αίσθηση του υψηλού είναι απολύτως αδιαμεσολάβητη, χωρίς εξαίρεση τμήμα του εξοπλισμού του ανθρώπινου όντος μπροστά στη φύση, μέρος εξίσου σημαντικό της αποσκευής του υποκειμένου, όσο οι μορφές της εποπτείας –ο χώρος και ο χρόνος- και οι κατηγορίες της νόησης.

Αυτό το χαρακτηριστικό είναι που μας κάνει, ανεξάρτητα από την παιδεία μας, να αντιλαμβανόμαστε σε παραστάσεις του κόσμου ένα αισθητικό μεγαλείο, που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση.

Έτσι λέει ο Καντ, υποβάλλοντας την ιδέα πως υπάρχει ένα είδος ισχυρής «αντικειμενικότητας» σε αισθητικές κρίσεις του τύπου που περιγράφηκε προηγούμενα. Και η αλήθεια είναι πως είναι πολύ πειστικός στην επιχειρηματολογία του, ιδίως όταν μας αναγκάζει να ανακαλέσουμε προσωπικά βιώματα: μπροστά στον καταρράκτη, απέναντι στον ωκεανό, μέσα στον ήχο του ανέμου.

Το «υψηλό» φαίνεται να μας υποχρεώνει, χωρίς εξαίρεση, να αποδεχτούμε την «υψηλότητά» του, το δέος δεν αποφεύγεται στο μέτρο που έρχεται από βαθιά μέσα μας με την ορμή του φυσικού.

Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτό το δεδομένο;Συνεχίστε την ανάγνωση