Βασίλης Τασινός – Εκπαιδευτικές Διαδρομές

Βασίλης Τασινός

Ιωάννινα 1 Οκτωβρίου 2016

Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο δάσκαλος προσθέτοντας χρόνια υπηρεσίας, αντιμετωπίζει με μεγαλύτερη άνεση τα παιδαγωγικά και διδακτικά θέματα στην καθημερινή πρακτική· όμως, όταν περάσουν πολλά διδακτικά χρόνια, επέρχεται κόπωση και η πείρα δεν μπορεί από μόνη της να την αντιμετωπίσει.

Δεν είναι εύκολο για έναν δάσκαλο με πολλά χρόνια υπηρεσίας να διδάσκει με πλήρες διδακτικό ωράριο και να έχει τις αντοχές που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που παρουσιάζονται στην τάξη, και ούτε είναι εύκολο να έχει τη διάθεση να εναλλάσσει τις μεθόδους διδασκαλίας και να ανανεώνει συνεχώς τον τρόπο επικοινωνίας με τους μαθητές.

Ο κουρασμένος δάσκαλος γίνεται αντιληπτός από τους μαθητές του, γιατί δυσκολεύεται να επικοινωνήσει μαζί τους. Είναι γνωστή η δυσαρέσκεια των μαθητών και των γονέων τους, όταν διδάσκουν ηλικιωμένοι και κουρασμένοι δάσκαλοι. Για το λόγο αυτό το διδακτικό ωράριο των δασκάλων είναι αναγκαίο να προσαρμόζεται ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας τους, για να συνεχίσουν να είναι αποδοτικοί, επικοινωνιακοί και να ανταπεξέρχονται στις καθημερινές δυσκολίες που προκύπτουν στην αίθουσα διδασκαλίας.

Βέβαια, μείωση του διδακτικού ωραρίου γίνεται στα σχολεία μας εδώ και 20 χρόνια, όχι όμως με το σωστό τρόπο, γιατί η μείωση αρχίζει από το 10^ο έτος υπηρεσίας, τότε που δεν την έχει ανάγκη ο δάσκαλος, για να τελειώσει το 20^ο έτος υπηρεσίας, τότε που αρχίζει η κόπωση για τους περισσότερους δασκάλους!

Ακόμη, μείωση γίνεται και στο διδακτικό ωράριο των διευθυντών των σχολείων εδώ και 20 χρόνια, όχι όμως στο βαθμό που έχει ανάγκη η καλή λειτουργία του σχολείου.

Το εβδομαδιαίο διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που ισχύει με το Νόμο 2517 του 1997, είναι το εξής: «Για εκπαιδευτικούς που υπηρετούν σε 1θέσια, 2θέσια και 3θέσια δημοτικά σχολεία, ανεξάρτητα από το βαθμό και τα χρόνια υπηρεσίας τους, 25 ώρες. Για τους εκπαιδευτικούς 4θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων που έχουν: από 0-10 έτη υπηρεσίας, 24 ώρες· από 10-15 έτη υπηρεσίας, 23 ώρες· από 15-20 έτη υπηρεσίας, 22 ώρες· και από 20 έτη υπηρεσίας και πάνω, 21 ώρες. Για διευθυντές 4θέσιων και 5θέσιων δημοτικών σχολείων, 20 ώρες. Για διευθυντές 6θέσιων μέχρι και 9θέσιων δημοτικών σχολείων, 12 ώρες. Για διευθυντές 10θέσιων και 11θέσιων δημοτικών σχολείων, 10 ώρες. Για διευθυντές 12θέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων, 8 ώρες».

Κατά την άποψή μου μέχρι τα 20 χρόνια υπηρεσίας όλοι οι δάσκαλοι θα πρέπει να διδάσκουν 24 ώρες εβδομαδιαίως, εκτός από τους δασκάλους των μονοθέσιων, διθέσιων και τριθέσιων, που λόγω των προγραμμάτων των σχολείων αυτών, είναι αναγκαίο να εξακολουθούν να διδάσκουν 25 ώρες. Πρότασή μου είναι η μείωση του εβδομαδιαίου διδακτικού ωραρίου για τους δασκάλους τετραθέσιων και πάνω δημοτικών σχολείων να γίνει ως εξής: από 21- 25 έτη υπηρεσίας, 22 ώρες· από 26- 30 έτη υπηρεσίας, 20 ώρες· από 31- 35 έτη υπηρεσίας, 18 ώρες· και από 36 έτη υπηρεσίας και πάνω, το πολύ 16 ώρες. Η αναπροσαρμογή αυτή στο διδακτικό ωράριο δεν θα φέρει οικονομική επιβάρυνση στο Υπουργείο Παιδείας, γιατί οι ώρες των εκπαιδευτικών που θα μειώνονται από το 21^ο έτος υπηρεσίας και πάνω, θα μεταφέρονται από την άστοχη μείωση των πρώτων χρόνων υπηρεσίας (από το 10^ο έως το 20^ο έτος). Όσον αφορά το διδακτικό ωράριο των διευθυντών (από τετραθέσια και πάνω δημοτικά σχολεία), μία μείωση των 2 ωρών εβδομαδιαίως, είναι εφικτή με τα σημερινά δεδομένα.

Πιστεύω πως τους περισσότερους δασκάλους θα τους βρει σύμφωνους η αυτονόητη αναπροσαρμογή που προτείνω, μακάρι να αντιληφθεί και το Υπουργείο Παιδείας τα αυτονόητα, γιατί δεν καταλαβαίνω με ποια λογική εδώ και 20 χρόνια, μειώνει το διδακτικό ωράριο των δασκάλων από το 10^ο έτος υπηρεσίας τους μέχρι το 20^ο, αφήνοντας έξω τα πιο δύσκολα χρόνια· χρόνια που για αρκετούς δασκάλους έχουν μεγάλη κόπωση, ψυχική εξάντληση, βαρεμάρα, νεύρα και μερικές φορές και προβλήματα υγείας!

Η πολύ μεγάλη αύξηση που έγινε στα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση των εκπαιδευτικών την περίοδο της κρίσης (η αυτοδίκαιη απόλυση θα φτάσει σταδιακά το 2022, στο 67^ο  έτος της ηλικίας!!! που σημαίνει ότι τα χρόνια υπηρεσίας θα είναι πάνω από 40!!!), θα έχει ως αποτέλεσμα πολλές τάξεις να υπολειτουργούν, με κουρασμένους και γερασμένους δασκάλους, που θα αναγκάζονται να παίρνουν αλλεπάλληλες αναρρωτικές άδειες για να τα βγάλουν πέρα, γιατί διαφορετικά θα βγαίνουν με το φορείο από την αίθουσα διδασκαλίας!

Με τις υπερβολές που έγιναν εδώ και πολλές δεκαετίες στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα, με τις πρόωρες συντάξεις ακόμη και με 15 έτη υπηρεσίας, αλλά και με το κούρεμα των ταμειακών αποθεμάτων των ασφαλιστικών ταμείων, τώρα μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά!

Είναι, όμως, πολύ κακό τις υπερβολές στα όρια ηλικίας των προηγούμενων δεκαετιών να τις διαδέχονται νέες υπερβολές προς τη διαφορετική κατεύθυνση! Γιατί μονίμως το συνταξιοδοτικό μας σύστημα να βρίσκεται στα άκρα;

Αφού, όμως, έτσι τα κατάφεραν οι κυβερνώντες, και αναγκάζουν το δάσκαλο να διδάσκει και μετά τα 35 χρόνια υπηρεσίας (θα είναι ήδη πάνω από 60 ετών!), είναι επιτακτική η ανάγκη, τουλάχιστον, να μειωθεί ουσιαστικά το διδακτικό του ωράριο, όπως προανέφερα, μέχρι να επανεξεταστεί το  θέμα του ορίου ηλικίας, γιατί η ίδια η ζωή είναι σίγουρο ότι θα το ξαναφέρει στο προσκήνιο! Οι δάσκαλοι που κρατούν σε καλό επίπεδο την ενεργητικότητά τους και μπορούν να είναι αποδοτικοί κι αποδεκτοί από τους μαθητές και τους γονείς μετά από 35 χρόνια διδακτικής υπηρεσίας, είναι ελάχιστοι, και μόνο ως εξαιρέσεις μπορούν να καταγραφούν.

Δεν είναι  δυνατόν, εν ονόματι της βιωσιμότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος, να διδάσκουν στα σχολεία  μας ηλικιωμένοι δάσκαλοι, κουρασμένοι δάσκαλοι, και με προβλήματα υγείας! Τι νόημα έχει; Οι δάσκαλοι θα σέρνονται στην αίθουσα διδασκαλίας, τα παιδιά θα την πληρώνουν, και τα χρήματα που θα εξοικονομούνται από το Υπουργείο Οικονομικών (με την αύξηση του ορίου ηλικίας), θα δαπανώνται από το Υπουργείο Υγείας για την αποκατάσταση της υγείας των δασκάλων και από το Υπουργείο Παιδείας για την πρόσληψη αναπληρωτών για να καλύπτονται τα κενά που θα προκύπτουν από τις πολλαπλές αναρρωτικές άδειες! Δώρον άδωρον δηλαδή!

Είναι γεγονός ότι μερικά επαγγέλματα, εκ των πραγμάτων, δεν μπορούν να ξεπερνούν κάποιο όριο ηλικίας. Δεν μπορεί για παράδειγμα ο στρατιωτικός που υπηρετεί στις Εδικές Δυνάμεις να ξεπεράσει το όριο ηλικίας που η ίδια η στρατιωτική ζωή θέτει, γιατί παύει να είναι αξιόμαχος· και να θέλει να προσφέρει, δεν μπορεί! Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το δάσκαλο, ο οποίος καθημερινά δίνει τη «μάχη» του με τους μικρούς μαθητές στην αίθουσα διδασκαλίας!

Ένα ακόμη μέτρο που θεωρώ σωστό και πρέπει να εφαρμοστεί, είναι οι εκπαιδευτικοί με πολλά χρόνια υπηρεσίας να έχουν τη δυνατότητα με πρωτοβουλία τους να μειώνουν περαιτέρω το διδακτικό τους ωράριο, με ανάλογη φυσικά μείωση των αποδοχών τους. Ο κάθε εκπαιδευτικός, όταν βαραίνουν τα χρόνια υπηρεσίας, γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τις αντοχές του και τα όριά του! Δεν πρέπει, λοιπόν, να στερείται ενός τέτοιου μέτρου, από τη στιγμή μάλιστα που όχι μόνο δεν επιβαρύνει οικονομικά το Υπουργείο Παιδείας, αλλά βοηθάει και στην καλύτερη λειτουργία του σχολείου!

Εν κατακλείδι, για να έχουμε ένα καλό παιδαγωγικό και διδακτικό αποτέλεσμα στα σχολεία μας, θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί το διδακτικό ωράριο στα χρόνια υπηρεσίας του κάθε εκπαιδευτικού, να μειωθεί περαιτέρω το διδακτικό ωράριο του διευθυντή, και φυσικά κανένας εκπαιδευτικός να μην ξεπερνάει το 60^ο έτος της ηλικίας του· τα 60 χρόνια είναι ταβάνι και δε χωράει ούτε μία ημέρα παραπάνω· είναι σοβαρό λάθος η υπέρβαση που έγινε! Αυτό πρέπει να το καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι με τη δημόσια εκπαίδευση και να επανεξετάσουν το συντομότερο δυνατόν το όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση των εκπαιδευτικών, πριν αρχίσουν να την πληρώνουν οι μαθητές! Η ελληνική κοινωνία γνωρίζει πολύ καλά ότι η μείωση του ορίου ηλικίας των εκπαιδευτικών δεν είναι σε καμιά περίπτωση προνομιακή μεταχείριση, αλλά αναγκαιότητα για την καλύτερη λειτουργία των σχολείων μας!