Τη σχολική χρονιά που διανύσαμε εφαρμόσαμε για πρώτη φορά το θεσμό του “Συμβουλίου της τάξης”, σύμφωνα με τις Αρχές που εισήγαγε στην εκπαίδευση ο Σελεστέν Φρενέ – Celestin Freinet (1896 – 1966), Γάλλος παιδαγωγός και εκπαιδευτικός μεταρρυθμιστής, το έργο του οποίου ζει στο όνομα της «Παιδαγωγικής του Φρενέ» που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο.
Η Παιδαγωγική Freinet συγκροτείται από θεμελιακές Αρχές:
- Συνεργασία και πολιτειότητα – κοινοτική/συνεταιριστική οργάνωση της σχολικής ζωής
- Ελεύθερη έκφραση και επικοινωνία
- «Φυσική» μέθοδος μάθησης, έρευνα – πειραματικός ψηλαφισμός
- Σύνδεση του σχολείου με την κοινότητα – κοινωνία.
Εφαρμόζοντας την Αρχή της συνεργασίας και πολιτειότητας – κοινοτικής/συνεταιριστικής οργάνωσης της σχολικής ζωής, λειτουργήσαμε το θεσμό του Μαθητικού Συμβουλίου (ή Συμβουλίου της τάξης), που έχει καθοριστικό ρόλο στην κατάρτιση του πλαισίου της σχολικής ζωής και στις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη της.
Δεν αποβλέπει απλά στην επιβολή της τάξης για την επίτευξη των μαθησιακών στόχων, αλλά υπηρετώντας τις αρχές του διαλόγου, της αλληλοκατανόησης, του αλληλοσεβασμού και της δικαιοσύνης, στοχεύει στην καλλιέργεια της πολιτειότητας, της ειρήνης και της δημοκρατίας στην πράξη.
Τα παιδιά λειτουργούν ως κοινότητα, αναλαμβάνουν ρόλους και ευθύνες σε συλλογικά έργα και δράσεις και μαθαίνουν να διοικούν δημοκρατικά με ισότητα και όχι με ιεραρχία.
Η εμπειρία μας από την πρώτη φορά εφαρμογής του θεσμού του «Συμβουλίου», στην τάξη μας, ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Προσπαθήσαμε να εφαρμόσουμε τις θεμελιώδεις αρχές της λειτουργίας του δημοκρατικού σχολείου ήδη από την αρχή της σχολικής χρονιάς. Η οδός που ακολουθήσαμε είναι εκείνη που ορίζεται από το ΑΠΣ για το Νηπιαγωγείο, διαμορφώνοντας τον κανονισμό λειτουργίας της τάξης μας και ορίσαμε ότι κάθε Παρασκευή, θα συνεδριάζει το «Συμβούλιο της τάξης» για να κάνει απολογισμό της εβδομάδας και να θέτει νέους όρους/στόχους για την επόμενη. Για να είναι πιο ευχάριστη η διαδικασία αυτή στα παιδιά, ο πρόεδρος και ο γραμματέας φορούσαν μανδύες, ενώ υπήρχαν ειδικό μολύβι και βιβλίο καταγραφής των αποφάσεων!
Ορίσαμε ότι οι συνεδριάσεις θα διέπονταν από κανόνες: Ζητάμε από τον πρόεδρο την άδεια να μιλήσουμε σηκώνοντας το χέρι, δε διακόπτουμε όποιον μιλάει, περιμένουμε τη σειρά μας με υπομονή, λέμε πάντα την αλήθεια όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό πολλές φορές, λέμε τη γνώμη μας με θάρρος, οι αποφάσεις είναι σεβαστές από όλους κ.λπ.
Δημιουργήσαμε πίνακα με τίτλο «Τι νέα;» με τρεις στήλες, στον οποίο αναγράφαμε όλη την εβδομάδα θέματα που προέκυπταν, προς βελτίωση ή επιβράβευση και έπειτα τα αποτελέσματα των συνεδριάσεων. Στην πρώτη στήλη «Τι βελτιώνουμε» καταγράφαμε ανεπιθύμητες συμπεριφορές, κατ’ εξακολούθηση παραβιάσεις του κανονισμού της τάξης κ.λπ., στη δεύτερη στήλη «Τι επιβραβεύουμε» εξαιρετικές συμπεριφορές ή γεγονότα που έχρηζαν ενθάρρυνσης/υποστήριξης κ.λπ. και στην τρίτη στήλη «Τι προτείνουμε» τις αποφάσεις μας.
Εκτός από την ενασχόλησή μας με τον πίνακα «Τι νέα;» στη συνεδρίαση αυτή γινόταν και η απονομή «Συγχαρητηρίων στο Αστέρι της τάξης», στο ή στα παιδιά που όλη την εβδομάδα είχαν συμπεριφερθεί σύμφωνα με τον «κανονισμό της τάξης μας». Ο γραμματέας μετρούσε τις εβδομαδιαίες σφραγίδες και σημείωνε, με όποιον τρόπο μπορούσε, στο βιβλίο του τα αποτελέσματα.
Έπειτα, με τη βοήθειά μας, γινόταν αποδελτίωση των αποτελεσμάτων και ο/η πρόεδρος απένειμε τα «Συγχαρητήρια».
Οι ψηφοφορίες για τις τελικές αποφάσεις γίνονταν είτε με ανάταση των χεριών
είτε με «γραμμή» είτε με τοποθέτηση «μαρκαδόρου/ψήφου» στο επιθυμητό σημείο/απόφαση, ώστε να γίνεται, στη συνέχεια, με δημοκρατικό τρόπο η καταμέτρηση των αποτελεσμάτων και η τελική ανακοίνωση.
Στις συνεδριάσεις αυτές ο ρόλος των εκπαιδευτικών ήταν συντονιστικός: Έδιναν στα παιδιά την πρωτοβουλία αλλά κάποιες φορές παρέμβαιναν, ώστε να διευκρινιστεί ένα θέμα ή για να γίνει καλύτερη η διαχείριση του καλού κλίματος των συνεδριάσεων ως προς την εφαρμογή των κανόνων λειτουργίας τους ή για να επικεντρωθούν τα παιδιά στην ουσία μιας απόφασης που κάποιες φορές μπορεί να ήταν αντίθετη με τις αρχές και τις αξίες της τάξης, εξηγώντας πάντα τους λόγους της παρέμβασής τους…
Ο θεσμός του «Συμβουλίου της τάξης» λειτούργησε θετικά καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Οι συνεδριάσεις του ήταν σεβαστές από όλους και το κλίμα στην τάξη διατηρήθηκε ήρεμο. Όλοι γνώριζαν ότι τα θέματα που μας απασχολούν θα συζητηθούν ενώπιον όλων χωρίς φόβο και αυτό λειτούργησε κάποιες φορές ανασταλτικά στις «μη επιθυμητές συμπεριφορές» που εκδήλωναν κάποια παιδιά. Δεν ήθελαν το «θέμα» τους να συζητηθεί, γι’ αυτό και βελτίωναν τον τρόπο δράσης τους στα επιθυμητά επίπεδα. 
Η ώρα της απονομής «Συγχαρητηρίων στο Αστέρι της τάξης» από τον/την πρόεδρο ήταν… ιερή! Τα παιδιά την περίμεναν με ικανοποίηση, αφού γινόταν «ειδική τελετή» για την αναγνώριση των προσπαθειών τους!
Πατήστε στον παρακάτω σύνδεσμο για να δείτε πώς συνεδρίαζε το Συμβούλιο της τάξης μας!
