Πώς να δώσετε στο παιδί σας αρκετή ελευθερία για να εξερευνήσει τον κόσμο με ασφάλεια
Η ασφάλεια του παιδιού είναι η νούμερο ένα ανησυχία κάθε γονιού. Το φαινόμενο των «διαχειριζόμενων παιδιών» για την ακρίβεια, όπως ονομάζεται η υπερπροστατευτικότητα, αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά του λεγόμενου helicopter parenting, όπου ο γονιός περιφέρεται διαρκώς πάνω από το παιδί του σαν ελικόπτερο, υπερ-παρεμβαίνοντας στη ζωή του προκειμένου, λόγου χάρη, να πάρει αποφάσεις που θα μπορούσε να λάβει εκείνο, να το προφυλάξει από έναν κίνδυνο, ή να λύσει για λογαριασμό του ένα πρόβλημα.
Και η τεχνολογία έχει γίνει το δεξί χέρι του γονιού σε σημείο που η ψυχολόγος Chris Meno του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα να αποκαλεί το κινητό τηλέφωνο «εικονικό ομφάλιο λώρο».
«Όπου κι αν στρέψετε το βλέμμα στις μέρες μας, το μήνυμα παραμένει ίδιο: η παιδική ηλικία είναι εξαιρετικά πολύτιμη για να την αφήσουμε στα χέρια των παιδιών, και τα παιδιά πάρα πολύ σημαντικά για να τα παραμελούμε» γράφει ο Carl Honoré στο εξαιρετικό βιβλίο «Το μανιφέστο της χαρούμενης παιδικής ηλικίας» και προσθέτει: «Στο παρελθόν, τα παιδιά της εργατικής τάξης δούλευαν στα χωράφια και αργότερα στα εργοστάσια της βιομηχανικής επανάστασης. Ο εικοστός αιώνας σηματοδότησε την εποχή των παιδιών της “ελεύθερης βοσκής”.
Σήμερα, ζούμε πλέον στα χρόνια των “διαχειριζόμενων παιδιών”». Ήσυχοι γονείς, δυστυχισμένα παιδιά.
Όταν μια μητέρα ρώτησε τον Willi Unsoeld, έναν από τους θεμελιωτές της υπαίθριας εκπαίδευσης, αν το παιδί της θα είναι ασφαλές στο βουνό, της απάντησε: «Δεν μπορώ να εγγυηθώ την ασφάλειά του, αλλά μπορώ να εγγυηθώ τον θάνατο της ψυχής του αν το προστατεύετε διαρκώς από κάθε κίνδυνο».
Διδάξτε κανόνες ασφαλείας στο παιδί σας. Αρχικά, μπορείτε να του δείξετε τον τρόπο να αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο. Έπειτα, μπορείτε να του μάθετε συγκεκριμένους τρόπους για να αποφεύγει τον κίνδυνο και τελικά, να του δείξετε πώς να χειρίζεται πιθανώς επικίνδυνες καταστάσεις με ασφάλεια.
Η γνώση των κανόνων ασφαλείας δίνει στο παιδί σας τη δυνατότητα να μάθει χωρίς να τραυματισθεί. Καθώς το παιδί μαθαίνει κάθε κανόνα ασφαλείας, επιτρέψτε του περισσότερη αυτονομία και προσωπική ευθύνη – ένα μικρό βήμα τη φορά!
Γιατί δεν αφήνουμε τα παιδιά μας να κάνουν ούτε βήμα μόνα τους; Μπορεί να φοβόμαστε για το μέλλον τους, για τη σωματική ακεραιότητα ή την υγεία τους, να προσπαθούμε να δώσουμε νόημα στη δική μας ζωή μέσα από την υπερβολική ενασχόληση με τον γονεϊκό μας ρόλο, να νιώθουμε ανεπαρκείς όταν συγκρίνουμε τον εαυτό μας με άλλους γονείς, ή να επιδιώκουμε να διορθώσουμε τα λάθη των δικών μας γονιών, επειδή νιώθουμε, για παράδειγμα, ότι εκείνοι δεν μας φρόντιζαν ή δεν μας αγάπησαν αρκετά. Ακόμα όμως κι αν το helicopter parenting δίνει σε εμάς τους ίδιους κάποια ικανοποίηση, όσο καλές κι αν είναι οι προθέσεις μας, έχει σοβαρές επιπτώσεις στα παιδιά. Ανάμεσα σε αυτές είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση καθώς κι η δυσκολία στην επίλυση προβλημάτων και στη διαχείριση της αποτυχίας. Κάποια παιδιά μεγαλώνοντας απομακρύνονται από τους γονείς-ελικόπτερα γιατί θεωρούν ότι τα καταπιέζουν ή πως επιδιώκουν να έχουν τον έλεγχο της ζωής τους. Επιπλέον, μια μελέτη του 2014 σε φοιτητές κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσοι μεγάλωσαν με γονείς-ελικόπτερα ήταν πιθανότερο να λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για άγχος ή κατάθλιψη.
Από την άλλη πλευρά βέβαια η παραβατικότητα και οι κίνδυνοι έχουν αυξηθεί στις μέρες μας.Το δύσκολο, όμως σ’ αυτή την υπόθεση είναι να καταφέρουμε να μείνουμε ψύχραιμοι, να μην μεταδώσουμε τον φόβο μας σ’ εκείνα και να μην τα «πνίξουμε» με την υπερ-προστατευτικότητά μας στην προσπάθειά μας να τα απομακρύνουμε από περιστατικά της επικαιρότητας που προκαλούν αποτροπιασμό και μόνο που τα ακούμε και τα οποία δεν είναι τόσο σπάνια όσο, ίσως, θα θέλαμε να πιστεύουμε!!
Τα παιδιά σήμερα μεγαλώνουν σε έναν κόσμο όπου, πέρα από τους δύο πολέμους που συνεχίζονται αυτή την περίοδο σχεδόν στη γειτονιά μας και τα ολοένα και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα που συνδέονται από ειδικούς με την κλιματική αλλαγή, ακόμα και στην τοπική ειδησεογραφία πρωταγωνιστούν οι τραγωδίες, με θύματα συνήθως τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας.
Καθημερινά μάς βομβαρδίζουν από αποκαλύψεις εγκλημάτων: γυναίκες σε εγκυμοσύνη βρίσκονται δολοφονημένες από τους συντρόφους τους μέσα σε βαλίτσες, συγγενείς σκοτώνουν ο ένας τον άλλο ως αντίποινα για βιασμούς και εκβιασμούς ανηλίκων κοριτσιών της οικογένειας, μωρά δολοφονούνται από τις μητέρες τους, μικρά παιδιά ξυλοκοπούνται άγρια από τους πατριούς τους.
Είναι σαν να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας το σενάριο μιας δυστοπικής ταινίας. Πού θα βρούμε τη δύναμη να συνεχίσουμε να μεγαλώνουμε τα δικά μας παιδιά σε έναν τόσο σκληρό κόσμο όταν ακόμα και οκτάχρονα παιδιά μπορεί να έχουν πρόσβαση σε δραστηριότητες που στο παρελθόν απευθύνονταν σε εφήβους και άνω, κάποιες από τις οποίες μπορεί να είναι εντελώς ανώδυνες, ενώ άλλες ενδεχομένως να κρύβουν κινδύνους;
Ίσως στην ελπίδα ότι καθώς εμείς ενημερωνόμαστε και ευαισθητοποιούμαστε όλο και περισσότερο για περιστατικά βίας η επόμενη γενιά θα είναι καλύτερη προετοιμασμένη από τη δική μας για να αποφύγει να βρεθεί στη θέση είτε του θύτη είτε του θύματος.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη αντιμετώπιση
Στην προσπάθειά μας να θωρακίσουμε τα παιδιά, δεν πρέπει να δαιμονοποιήσουμε κάθε “ξένο”, αλλά να δημιουργήσουμε ένα δίχτυ ασφάλειας που θα ενδυναμώνει τα παιδιά και θα αναπτύσσει την ικανότητα αυτοπροστασίας.
- Να δίνετε έμφαση στην ασφάλεια και την πρόληψη. Μην τονίζετε όλα τα σημεία που θα μπορούσαν να πάνε στραβά. Θα γεμίσετε το μυαλό του παιδιού σας με επίφοβες εικόνες παρά με κανόνες ασφαλείας!
Είναι πολύτιμα μαθήματα ζωής τα οποία θα αντέξουν και θα βγουν με θάρρος να ανακαλύψουν την ενήλικη πραγματικότητα.
Από πολύ μικρή ηλικία οφείλουμε να προειδοποιήσουμε τα παιδιά ότι δεν θέλουν όλοι το καλό τους. Φυσικά, χρειάζεται να λάβουμε υπόψη την ηλικία τους και το γνωστικό τους επίπεδο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να περιμένουμε ποτέ που βρίσκονται στην καταλληλότερη ηλικία για να τους μιλήσουμε, γιατί τότε ίσως είναι ήδη αργά. Όπως τα νουθετούμε να μη μιλάνε σε αγνώστους, έτσι τους εξηγούμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που ίσως τους φερθούν άσχημα, και, ακριβώς σε περίπτωση που συμβεί αυτό, πρέπει αμέσως να απομακρυνθούν από εκείνους και να μιλήσουν σε εμάς .
Με εργαλεία ειδικά σχεδιασμένα για εκείνα, όπως ταινίες, βιβλία, παιχνίδια, ποτέ δεν είναι υπερβολικά νωρίς να αρχίσουμε να μιλάμε μαζί τους για τον ελέφαντα μέσα στο δωμάτιο, που κρύβεται σε κοινή θέα σε πολλά σπίτια αλλά και σε σχολεία.
Οι αλλαγές δεν θα είναι ορατές την ίδια κιόλας μέρα. Αλλά θέλω να πιστεύω ότι αποτυπώνονται σταδιακά στις νεότερες γενιές, κουκίδα-κουκίδα, και ότι, καθώς απελευθερωνόμαστε από επικίνδυνα στερεότυπα και βρίσκουμε τη φωνή και το θάρρος να μιλήσουμε για άσχημες καταστάσεις, ο άγριος κόσμος μας γίνεται λίγο καλύτερος.
Είναι σημαντικό να μπορούμε να τους μαθαίνουμε τι είναι σωστό και τι είναι λάθος σύμφωνα με τις αρχές της θετικής διαπαιδαγώγησης, είτε μετά από μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά τους είτε στην προσπάθεια να την προλάβουμε (προενεργητική διαπαιδαγώγηση). Σε κάθε περίπτωση, θα εκπλαγούμε βλέποντας το παιδί μας, σε ανύποπτο ίσως χρόνο, να επαναλαμβάνει και να εφαρμόζει ό,τι του διδάξαμε.
Πώς προειδοποιούμε ένα παιδί να μην εμπιστεύεται απόλυτα τους αγνώστους χωρίς να το τρομοκρατήσουμε;
Παρακάτω θα δούμε μερικά από τα πιο σημαντικά μαθήματα για τη ζωή τους που πρέπει να τους διδάξουμε από πολύ μικρή ηλικία.Πριν δοθεί στο παιδί ανεξαρτησία, θα πρέπει να φροντίσουμε γονείς και εκπαιδευτικοί για την ασφάλειά του.
Αρχικά εξηγούμε ότι άγνωστος είναι, απλά, κάποιος που δεν γνωρίζει αρκετά καλά χωρίς να χρησιμοποιήσουμε χαρακτηρισμούς όπως “καλός” ή “κακός”.
Μπορούμε να παρομοιάσουμε τον άγνωστο με έναν σκύλο που συναντά για πρώτη φορά, που δεν θα σπεύσει να χαιδέψει αμέσως αν δεν βεβαιωθεί ότι δεν δαγκώνει.
Τους δείχνουμε κάποιους ενήλικες που μπορούν να εμπιστευτούν. Πέρα από τους θείους και τα ξαδέρφια τους, μπορεί να είναι ο γονιός ενός φίλου τους, ο δάσκαλός τους, ο αστυνομικός στο τμήμα της γειτονιάς. Τους λέμε ότι αν χρειαστούν βοήθεια και δεν είμαστε κοντά τους, μπορούν να απευθυνθούν σε αυτούς.
Θέστε λίγους και απλούς μα πολύ σημαντικούς κανόνες
Καμιά φορά οι γονείς φοβούνται να θέσουν κάποιους κανόνες στο παιδί όταν βρίσκονται στο σπίτι από φόβο μήπως το περιορίσουν. Όμως αυτό δεν είναι κάτι που θα πρέπει να σας ανησυχεί καθώς όπως είναι γνωστό τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια μέσα από γνωστούς κανόνες.είναι σημαντικό να τα διδάξουμε πώς να συμπεριφέρονται με τους αγνώστους. Συζητώντας μαζί τους τα παρακάτω βίντεο και εικόνες μπορούν να αντιληφθούν όλη την δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση.
Μια ιστορία για να μάθουν τα παιδιά να προστατεύουν κάθε στιγμή τον εαυτό τους από τους αγνώστους… Να τολμούν να λένε ΟΧΙ όταν κάτι τους ενοχλεί.. και να εμπιστεύονται τα πάντα στους γονείς!
Τα παιδιά ταυτίζονται με τους ήρωες και δίπλα τους μαθαίνουν και ενσαρκώνουν νέες στάσεις, συμπεριφορές, κινήσεις. Αυτή η ταύτιση βοηθά γονείς, δάσκαλους, και θεραπευτές να διαδώσουμε δύσκολα μηνύματα, που οι οικογένειες διστάζουν να αναδείξουν και να επεξεργαστούν ή ακόμη δυσκολεύονται να βρουν τα λόγια ώστε να το κάνουν».
“…Μια κυρία περνάει από μπροστά της. “Έλα μαζί μου”, της λέει. “Δεν έρχομαι, γιατί δε σας ξέρω”, απαντά η Μελίνα. Κι όσο κι αν επιμείνει η κυρία, η Μελίνα θα περιμένει, όπως της είπε να κάνει η μαμά…”(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Το βιβλίο «Δεν πάω πουθενά με ξένους» της Ντάγκμαρ Γκάισλερ από τις εκδόσεις Ψυχογιός είναι ένα παραμύθι–κοινωνική ιστορία που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.
Με τη βοήθειά του οι γονείς μπορούν με ήρεμο και ψύχραιμο τρόπο να επεξεργαστούν το θέμα της ασφάλειας των παιδιών από άγνωστα άτομα.
Αυτό που κάνει όμως ξεχωριστό το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το ότι προσπαθεί να εξηγήσει στα παιδιά πως ουσιαστικά ξένοι είναι και οι γνωστοί μας. Δοσμένο με πολύ όμορφο και εύστοχο τρόπο ξεμπερδεύει τα πράγματα στο μυαλό των μικρών μας και μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για περαιτέρω συζήτηση, όπως και η λίστα της Μελίνας στο τέλος του βιβλίου με την οποία μας λέει ποια άτομα μπορεί να ακολουθήσει χωρίς πρώτα να ζητήσει την άδεια από τη μαμά και το μπαμπά.
Επίσης, μέσα από το κουκλοθέατρο, αλλά και τη δραματοποίηση μπορούμε να πετύχουμε την καλύτερη κατανόηση της ιστορίας αυτής εκ μέρους των παιδιών.
Το βιβλίο μπορούμε να το διαβάσουμε ελεύθερα πατώντας στο σύνδεσμο ΕΔΩ
ή πατώντας στην παρακάτω εικόνα
ή και να δούμε στο βίντεο που ακολουθεί την αφήγησή του
Συναγερμός στο Δάσος! Η Ελπίδα το καφέ αρκουδάκι αγνοείται.
Αν το παιδί μετακινείτε μόνο του:
Βρείτε την ασφαλέστερη διαδρομή προς το σχολείο, την οποία θα πρέπει το παιδί να ακολουθεί πιστά όταν πηγαίνει . Δεν πρέπει ποτέ να περνά από ερημικά ή κακόφημα σημεία. Ελέγξτε αν λειτουργούν οι φωτεινοί σηματοδότες, αν φαίνονται καλά τα σήματα του ΚΟΚ., αποφύγετε αν είναι δυνατόν τα σημεία με επικίνδυνες διασταυρώσεις και δρόμους με μεγάλη κυκλοφοριακή κίνηση.
Μάθετε το παιδί να περπατά στο πεζοδρόμιο που έχει αντίθετη φορά από τα αυτοκίνητα, ώστε αφενός να έχει εικόνα για το αν έρχεται κάποιο αυτοκίνητο και αφετέρου για να δυσκολέψει την προσπάθεια κάποιου που μπορεί να προσπαθήσει να το πλησιάσει.
9 κανόνες ασφαλείας
Οι παρακάτω 9 κανόνες ασφαλείας πετυχαίνουν αυτό ακριβώς: να προστατεύσουν το παιδί χωρίς να το φοβίσουν ή να το κουράσουν.
Παρακάτω ας προσπαθήσουμε να τους δούμε αναλυτικά:
Το “Απλά πες όχι“ είναι μία σειρά από 7 εκπαιδευτικά βίντεο που δείχνουν στα παιδιά τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να συναντήσουν και το πώς θα προστατευτούν.
1. «Τρέξε αντίθετα απ’ το αυτοκίνητο»
Συνεχώς λέμε στα παιδιά ότι αν τα πλησιάσει κάποιο αυτοκίνητο, δεν πρέπει να μπουν μέσα, με όποιον τρόπο κι αν τα δελεάσουν.
Αν κάποιος σταματήσει με το αυτοκίνητό του και τους ζητήσει οδηγίες π.χ. για το σουπερμάρκετ, ταπαιδιά μπορούν να του δώσουν , αφού όμως πρώτα κάνουν ένα βήμα πίσω και απομακρυνθουν από το παράθυρο . Αν ο άγνωστος βγαίνει από το αυτοκίνητο, τα παιδιά πρέπει να φύγουν, προληπτικά, και να αναζητήσουν ασφάλεια μέσα στο σπίτι, στο σχολείο ή σε όποιον άλλο χώρο θα βρουν έμπιστους ενήλικες.
Αποφεύγουμε τις «φοβέρες».
Δεν χρειάζεται να πούμε στο παιδί: « Ο άγνωστος θα σε αρπάξει και δεν θα ξαναδείς τη μαμά και τον μπαμπά! » γιατί θα το τρομοκρατήσουμε αναίτια. « Σκοπός της συζήτησης δεν είναι να μοιραστούμε με το παιδί τους φόβους μας αλλά να τα κάνετε να νιώσουν δυνατά».
Αυτό, όμως, δεν αρκεί. Η συμπληρωματική συμβουλή «Τρέξε αντίθετα απ’ το αυτοκίνητο», είναι εύκολη να τη θυμούνται τα μικρά μας και εγγυάται την ασφάλειά του.
Διδάξτε ακόμη στα παιδιά, ότι εάν ένα αυτοκίνητο τα ακολουθεί, θα πρέπει να τρέξουν στην αντίθετη μεριά του δρόμου. Με αυτό τα παιδιά θα κερδίσουν λίγο χρόνο ,μέχρι και αν , το αυτοκίνητο γυρίσει.
2. Μην γράφετε το όνομα του παιδιού σας και το τηλέφωνο επικοινωνίας στην τσάντα του, γιατί έτσι δίνετε πρόσβαση σε ξένους στις προσωπικές του πληροφορίες
Από τα δικά μας σχολικά χρόνια, γράφαμε τ’ όνομά μας στην σάκα, το θερμός και το ταπεράκι του σχολείου – συνήθεια που πολλοί από εμάς κρατήσαμε και με τα παιδιά μας.
Ίσως όμως δεν σας πέρασε από το νου πως όταν ένας άγνωστος ξέρει , ακούσει το όνομα του παιδιού σας, το παιδί σας είναι πιο πιθανό να τον εμπιστευτεί εύκολα. Μη βάζετε ταμπέλες με το όνομα του παιδιού πχ στο μπουφάν, στη τσάντα (αυτή ανήκει στη τάδε) κλπ διότι είναι πιο εύκολο για τον κακόβουλο άγνωστο να μάθει το όνομα. Στις ταμπέλες βάλτε ένα σύμβολο πχ μια καρδιά για να ξέρει ότι αυτό είναι το μπουφάν του.
Αν φοβάστε μήπως χαθεί κάποιο απ’ τα υπάρχοντά του όταν πηγαίνει στο σχολείο, μπορείτε να γράψετε μόνο το τηλέφωνό σας σ’ ένα καρτελάκι για να επικοινωνήσει μαζί σας όποιος τη βρει. Στο σετ φαγητού, ακόμα και μια ζωγραφιά με ανεξίτηλο μαρκαδόρο θα βοηθήσει το παιδί να μην χάνει τα δικά του σκεύη.
3. Ποιος είναι ο κωδικός;
Δημιουργήστε έναν “οικογενειακό κωδικό“, μια λέξη ασφαλείας, η οποία θα του δίνει το πράσινο φως για να εμπιστευθεί κάποιον ή όχι. Διδάξτε το να τον χρησιμοποιούν όταν είναι μακριά σας ή βρεθεί σε μια επικίνδυνη κατάσταση. Αν π.χ. κάποιος άγνωστος το πλησιάσει λέγοντας ότι είναι φίλος του μπαμπά και της μαμάς και του ζητήσει να τον ακολουθήσει, θα πρέπει να τον ρωτήσει ποιος είναι ο κωδικός τους και βέβαια να τρέξει μακριά αν εκείνος δεν γνωρίζει.
Συμφωνήστε με το παιδί σε έναν εύκολο κωδικό που μπορεί να θυμάται για να διώχνει τους επιτήδειους. Αν το πλησιάσει κάποιος ξένος, λέγοντάς του ότι «οι γονείς σου με έστειλαν να σε πάρω», εκείνο θα πρέπει απλώς να του ζητήσει την κωδική λέξη. Άλλες ερωτήσεις ασφαλείας είναι «Πώς λένε τη μαμά μου;», «Πώς φωνάζω τον σκύλο μου;».
Σε αντίθετη περίπτωση αν το παιδί κινδυνεύει ,όταν ακούσετε τον κωδικό-λέξη τρέξτε κατευθείαν κοντά του.
4. Εφοδιάστε τα με ένα έξυπνο ρολόι ή συσκευή εντοπισμού
Υπάρχουν εφαρμογές που σας δίνουν τη δυνατότητα να παρακολουθείτε μέσω GPS την ακριβή τοποθεσία όπου βρίσκεται το παιδί σας. Επίσης, υπάρχουν ρολόγια, μπρελόκ, κλπ, με ενσωματωμένο κουμπί έκτακτης ανάγκης, τα οποία μπορεί το παιδί να χρησιμοποιεί και πατώντας το κουμπί να ειδοποιήσει τους γονείς του ή την αστυνομία σε περίπτωση ανάγκης.
Ένα ρολόι που λειτουργεί και ως GPS, θα καθησυχάσει κάθε γονιό που αναρωτιέται πού βρίσκεται το παιδί του.
Πηγαίνοντας στο πάρκο, μπορούμε να τους δείξουμε ένα κεντρικό σημείο όπου θα συναντηθούμε σε περίπτωση που χαθούμε.
Τους δίνουμε χώρο, χωρίς να απομακρυνθούμε από κοντά τους. Αφήνουμε, για παράδειγμα, το προσχολικής ηλικίας παιδί μας να σκαρφαλώσει στο δέντρο, αλλά φροντίζουμε να είμαστε αρκετά κοντά ώστε να παρέμβουμε σε περίπτωση που πέσει ή που το παιχνίδι γίνει αληθινά επικίνδυνο. Αναζητάμε καθημερινά τη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στον «γονιό-ελικόπτερο» και εκείνον που δεν βρίσκεται πλάι στο παιδί του, για να μεγαλώσουμε έναν άνθρωπο ανεξάρτητο, με εμπιστοσύνη στον εαυτό του και στους γονείς του.
Τους δείχνουμε μέσα από το παιχνίδι ρόλων πώς θα αντιμετωπίσουμε έναν άγνωστο. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, δεν είναι κακό να πουν: « Η μαμά μου έχει πει να μη μιλάω σε αγνώστους ».
Καλό θα ήταν να τα εκπαιδεύσουμε μέσα από παιχνίδια ρόλων σε διάφορα σενάρια, τι μπορούν να κάνουν, για παράδειγμα, αν τα πλησιάσει ένας άγνωστος στο πάρκο. Η Sherryll Kraizer, συγγραφέας του βιβλίου «The Safe Child Book» («Το βιβλίο του ασφαλούς παιδιού») συμβουλεύει να πούμε στο παιδί μας: « Αν είσαι μόνος ή με φίλους και σε πλησιάσει κάποιος που δεν ξέρεις, να σταματήσεις ό,τι κάνεις , να σταθείς όρθιος και να παραμείνει σε σημείο όπου ο άγνωστος δεν μπορεί να σε πιάσει ». Τους δείχνουμε τι σημαίνει, πρακτικά, αυτό.
Μάθετε στα παιδιά σας να μην τρώνε τίποτα απολύτως από αγνώστους όσο δελεαστικό και αν είναι.
5. Φώναξε «Δεν τον ξέρω!»
Πείτε στο παιδί ότι αν το παρενοχλήσει κάποιος ή νιώσει ότι το παρακολουθούν, πρέπει να μπει στο πρώτο κατάστημα που θα συναντήσει ή να μιλήσει σε κάποιον διερχόμενο ενήλικα και να ζητήσει βοήθεια, καλώντας τους γονείς του και την αστυνομία.
Εξηγήστε στο παιδί ότι αν προσπαθήσει να το αρπάξει κάποιος ξένος, θα πρέπει να φωνάξει και να κάνει οτιδήποτε θα τραβήξει την προσοχή των γύρω του.
Παροτρύνετέ τα , να μην είναι ευγενικά. Επιτρέπεται και επιβάλλεται να αρχίσουν να φωνάζουν, να χτυπάνε και να κάνουν σκηνή.
Δώστε στο παιδί την εξής οδηγία: «Αν κάποιος σε αναγκάσει να τον ακολουθήσεις, μπορείς να τον κλωτσήσεις, να τον δαγκώσεις, να τον χτυπήσεις, με λίγα λόγια να κάνεις ό,τι κανονικά απαγορεύεται!». Μια ακόμα οδηγία είναι να του πείτε να φωνάξει «Δεν τον ξέρω! Βοήθεια!».
6. Αποστάσεις ασφαλείας από τους ξένους
Κανένα παιδί δεν είναι υποχρεωμένο να μιλάει σε όποιον τον πλησιάζει. Πείτε του ότι μπορεί να διακόψει τη συζήτηση όποτε θέλει ενώ σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να κρατάει πάντα μια απόσταση ασφαλείας από τον συνομιλητή του έτσι ώστε η σωματική επαφή να μην είναι εφικτή.
7. Όχι στο ασανσέρ με αγνώστους
Για ευνόητους λόγους που δεν θέλουμε καν να σκεφτόμαστε. Πείτε στο παιδί να προτιμά πάντα τις σκάλες, αν όμως δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά, θα πρέπει να περιμένει εσάς να έρθετε και να αποφύγει να μπει στο ασανσέρ με κάποιον άγνωστο.
Μάθετέ του όταν περιμένει το ασανσέρ να είναι με την πλάτη στον τοίχο, ώστε να μπορεί να βλέπει όποιον πλησιάζει. Αν εμφανιστεί κάποιος άγνωστος, θα πρέπει να βρει μια δικαιολογία για να μην μπει στο ασανσέρ ή να απομακρυνθεί για λίγο.
Το «περιμένω τον μπαμπά μου» είναι μια αληθοφανής φράση που πάντα πιάνει και που θα φοβίσει τον επίδοξο «κακό».
8. Δεν ανοίγω την πόρτα όταν λείπουν οι γονείς
Ο παλιός και κλασικός κανόνας του «δεν ανοίγω την πόρτα πουθενά», που μας έλεγαν οι δικοί μας γονείς, παραμένει διαχρονικός. Δώστε στο παιδί να καταλάβει ότι πρέπει πάντα να μένει κλειδωμένο στο σπίτι και να μην ανοίγει την πόρτα σε κανέναν, παρά μόνο αν εσείς του έχετε πει για παράδειγμα ότι μια συγκεκριμένη ώρα, θα έρθει ο παππούς και η γιαγιά ή η θεία του. Σε περίπτωση που έχει αμφιβολίες, θα πρέπει αμέσως να σας καλέσει στο τηλέφωνο.
Πηγή: Brightside.me
9 . Φέρσου έξυπνα σε περίπτωση που χαθείς
Δεν μιλάμε σε ξένους (αλλά αυτό δεν ισχύει πάντα). Όταν μαθαίνουμε στα παιδιά ότι πρέπει να φοβούνται οποιονδήποτε ξένο, τους στερούμε τη δυνατότητα να απευθυνθούν κάπου για βοήθεια εάν προκύψει η ανάγκη. Έτσι, αν για παράδειγμα, χαθεί θα νιώσει ακόμα πιο τρομοκρατημένο στην ιδέα ότι θα πρέπει να ζητήσει από κάποιον βοήθεια. Αντιθέτως, αυτό που πρέπει να γνωρίζουν είναι ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε τους ανθρώπους -αλλά να ξέρουμε ποιους είναι πιο ασφαλές να προσεγγίσουμε.
– Μαθαίνουμε απ’ έξω κι ανακατωτά την διεύθυνσή μας (που μένουμε με τους γονείς μας ), που μένει ο παππούς και τα τηλέφωνα τους (σταθερό, κινητό, δουλειάς ) και να θυμάστε ότι τα λέτε μόνο αν χαθείτε ή χρειαστείτε βοήθεια και μάλιστα όχι σε όλους τους αγνώστους. Ιδανικά, θα πρέπει να γνωρίζουμε και τον αριθμό του κινητού τηλεφώνου τους σε όσο μικρότερη ηλικία γίνεται.
– Κάθε φορά που βρίσκεστε σε κάποιο σημείο με πολύ κόσμο (ένα στάδιο, ένα μουσείο, ένα πανηγύρι), συμφωνείστε μαζί με τους γονείς σας ένα σημείο συνάντησης σε περίπτωση που χαθείτε κάποια στιγμή.
– Σε περίπτωση που χαθείτε από το χέρι του μπαμπά ή της μαμάς (στο εμπορικό κέντρο, πάρκο ή παραλία, κλπ) κάντε το εξής:
Όταν καταλάβετε ότι χαθήκατε πρέπει να σταματήσετε να κινείστε (οι γονείς σας θα σας ψάξουν στο τελευταίο σημείο που είσαστε μαζί και αν εσείς φύγετε μακριά στο χώρο θα είναι πιο δύσκολο να βρει ο ένας τον άλλο.)
Το κυριότερο είναι να παραμείνετε ψύχραιμοι και να κοιτάζετε γύρω σας, γιατί οι γονείς σας σίγουρα θα σας ψάχνουν και θα φωνάζουν το όνομά σας δυνατά. Γι’ αυτό να έχετε «ανοιχτά» τα αυτάκια σας για να τους ακούσετε.
– Σε περίπτωση που χρειάζεστε βοήθεια μιλήστε μόνο σε έναν πωλητή ή υπάλληλο κάποιου καταστήματος με αναγνωριστικό καρτελάκι, ένα άτομο σε θάλαμο πληροφοριών, σε άλλους γονείς με παιδάκια ή σε έναν αστυνομικό.
Ζητήστε να σας πάνε σε κάποιον αστυνομικό με στολή.Σχετικές έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η πιο ασφαλής επιλογή για ένα παιδί που έχει χαθεί είναι να απευθυνθεί σε μια γυναίκα που έχει μαζί της παιδιά, εφόσον βέβαια δεν υπάρχει κάπου κοντά αστυνομικός.
– Αν είστε μέσα σε κατάστημα πήγαινε αμέσως στο ταμείο. Στα ταμεία των καταστημάτων υπάρχουν συνήθως μικρόφωνα και έτσι ο ταμίας θα μπορέσει να βγάλει ανακοίνωση για σας που χαθήκατε αναζητώντας τους γονείς σας.
–Αν χαθείτε σε εξωτερικό χώρο και αντιληφθείτε ότι κάποιος σας πιέζει να μπείτε σ’ ένα αυτοκίνητο/ σας καταδιώκει σιωπηλά εδώ και ώρα ή σας ζητά κάτι ανάρμοστο ή κάτι που σας κάνει να νιώθετε άβολα ή σας κυνηγήσει, ίσως σκεφτείτε να φύγετε τρέχοντας, κινδυνεύοντας έτσι να παρασυρθείτε σε μέρος-παγίδα χωρίς πολύ κόσμο.
Μείνετε εκεί που είστε, εφόσον το σημείο είναι πολυσύχναστο(υπάρχουν πολλοί άνθρωποι γύρω σας) και φωνάξτε δυνατά και καθαρά «βοήθεια».
– Προτείνετε στους γονείς σας να έχουν στη τσάντα τους πρόσφατες κοντινές φωτογραφίες από εσάς. Μπορεί να τους φανούν απαραίτητες και χρήσιμες σε περίπτωση που χαθείτε σε κάποιο εμπορικό κέντρο ή πάρκο.
Επαναλαμβάνουμε τα παραπάνω βήματα πριν από ένα γεγονός «υψηλής επικινδυνότητας». Όπως πριν από τις διακοπές, ένα μακρινό, ή μια πολυπληθή εκδήλωση σε δημόσιο χώρο.
Παρακάτω δίνονται όλα τα παραπάνω σε εκτυπώσιμη μορφή :
“Ας μάθουμε μερικά κόλπα για να να προστατεύουμε τον εαυτό μας”
10.“Προστατεύω το σώμα μου, και τον εαυτό μου, είναι δικαίωμα μου”
Η διδαχή των παιδιών και των δεξιοτήτων ασφάλειας είναι από τα σημαντικότερα στοιχεία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, με την ευρύτερη έννοια, περιλαμβάνει τη διδαχή στάσεων, αξιών και συναισθημάτων σε ότι αφορά το φύλο του καθενός. Τα παιδιά θα πρέπει να αποκτούν δεξιότητες ώστε να αναγνωρίζουν και να αποφεύγουν κινδύνους.
Τα μηνύματα που θα αποπκομμίσουν τα παιδιά μέσα από ένα πρόγραμμα σεξουαλικής διαπαιδαγωγησης θα θέσουν τις αξίες και τις στάσεις που πρόκειται να υιοθετήσουν στη μετέπειτα σεξουαλική αλλά και γενικότερη ζωή τους.
Όλοι γνωρίζουμε πως από πολύ μικρές ηλικίες, περίπου 2- 3 χρονών, αρχίζουν και οι ερωτήσεις των παιδιών για θέματα σεξουαλικότητας, στις οποίες οι γονείς συνήθως νιώθουν άβολα να απαντήσουν ή δεν γνωρίζουν τι να απαντήσουν. Είναι σημαντικό, τα παιδιά να λάβουν όσο πιο ειλικρινείς, ξεκάθαρες και απλές απαντήσεις χρειάζονται.
Οι γονείς επίσης συνηθίζουν να συζητούν για την έμμηνο ρήση, για την εγκυμοσύνη, για τον τοκετό, αλλά αποφεύγουν να συζητήσουν για τη συνουσία, για τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα ή για τη σεξουαλική κακοποίηση. Αυτά όμως αποτελούν από τα πιο σημαντικά θέματα για τα οποία χρειάζονται πληροφόρηση τα παιδιά και ειδικότερα οι έφηβοι. Όταν τα παιδιά δεν πάρουν τις πληροφορίες που αναζητούν, τότε τις ψάχνουν από συνομηλίκους ή από την τηλεόραση ή από το διαδίκτυο. Κάτι που πιθανό να είναι ζημιογόνο για αυτά, καθότι οι πληροφορίες αυτές είναι ασυνεχής και ίσως ανακριβείς.
Έντυπο για παιδιά Δημοτικού “Προστατεύω το σώμα μου, και τον εαυτό μου, είναι δικαίωμα μου”
Οδηγίες για την προστασία από την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων
Οδηγίες προς τους ανήλικους για την προστασία από την σεξουαλική κακοποίηση
10 Κανόνες ασφαλείας για παιδιά
1. Το σώμα μου μού ανήκει!
2. Ξέρω το όνομά μου, τη διεύθυνση μου, τον αριθμό τηλεφώνου και τα ονόματα των γονιών μου. (Μην ξεχνάτε: τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν τους αριθμούς κινητού τηλεφώνου των γονιών τους!)
3. Ποτέ δεν πάω πουθενά με κάποιον που δεν ξέρω, ούτε και παίρνω ο,τιδήποτε από αυτόν.
4. Ακολουθώ πάντα τον κανόνα «ΕΛΕΓΞΕ ΠΡΩΤΑ» που περιλαμβάνει ποιους ενήλικες, και μόνο αυτούς, μπορώ να εμπιστεύομαι για να πάρω άδεια (γονείς, γιαγιά, παππούς): Προτού λοιπόν πάω οπουδήποτε, προτού αλλάξω τα σχέδια μου και αντί στο πάρκο που ξεκίνησα για παιχνίδι καταλήξω στην αυλή του σχολείου, ή προτού να μπω σε ένα αυτοκίνητο, ακόμη και αν είναι με κάποιον που ξέρω, πρώτα ελέγχω. Αν δεν μπορώ να ελέγξω πρώτα, τότε η απάντηση είναι σίγουρα ΟΧΙ !
5. Οι περιοχές του σώματος που βρίσκονται κάτω από το εσώρουχο είναι καθαρά δικές μας και κανείς δεν τις αγγίζει (Κανόνας εσώρουχου).
6. Δεν χρειάζεται να είμαι ευγενικός, αν κάποιος με κάνει να νιώθω φοβισμένα ή άβολα. Είναι εντάξει να πούμε ΟΧΙ …ακόμα και σε έναν ενήλικα, αν πρέπει.
7. Δεν κρατώ μυστικά …ειδικά αν αυτά με κάνουν να αισθάνομαι φοβισμένος ή ανήσυχος. (Ουδείς ενήλικας θα πρέπει να ζητά από ένα παιδί να κρατήσει ένα μυστικό).
8. Αν ποτέ χαθώ σε ένα δημόσιο χώρο, μπορώ να μείνω ακίνητος εκεί που βρίσκομαι και να φωνάξω δυνατά τους γονείς μου, ή να προσεγγίσω μια μαμά που έχει μαζί της μικρά παιδιά και να της ζητήσω βοήθεια.
9. Πάντα δίνω ιδιαίτερη σημασία στην φωνή που ακούω μέσα μου, ειδικά αν νιώσω ένα «Ωχ»συναίσθημα.
10. Εσείς ο ενήλικας, ποτέ μην ζητάτε βοήθεια από παιδιά, αλλά μόνο από άλλους ενήλικες.
Eκπαιδευτικό και εποπτικό υλικό για την διδασκαλία στην τάξη με ενσωματωμένα σχέδια μαθημάτων και παραπομπές στην παρακάτω διαδραστική εικόνα:
Ποτέ δεν φταις εσύ”_ Παιδική σεξουαλική κακοποίηση
11. Κίνδυνοι από την ενασχόληση με το δυαδίκτυο.
«Όχι» στους διαδικτυακούς φίλους
Τα παιδιά είναι πλέον το ίδιο ή και περισσότερο εξοικειωμένα από εμάς με τους υπολογιστές και τη χρήση του διαδικτύου.Η τεχνολογία έχει για τα καλά μπει στη ζωή της μέσης οικογένειας και το να προσπαθήσουμε να κρατήσουμε τα παιδιά μακριά της είναι ακατόρθωτο και, ίσως, φοβικό.
Η χρησιμότητα του Διαδικτύου είναι δεδομένη για τον πολίτη της Κοινωνίας της Πληροφορίας και οι υπηρεσίες που προσφέρει το καθιστούν πολύτιμο εργαλείο της μαθησιακής διαδικασίας. Ωστόσο, η ασφάλεια στο διαδίκτυο δεν είναι δεδομένη. Η ορθή και ασφαλής αξιοποίησή του από τους μαθητές απαιτεί την ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων γι’ αυτό είναι απαραίτητοι κάποιοι κανόνες ασφαλής πλοήγησης στο διαδίκτυο.
Χρειάζεται όμως προσοχή!!!!
Οι διαδικτυακοί κίνδυνοι παραμονεύουν -όπως ακριβώς και στην πραγματική ζωή- γι’ αυτό είναι χρέος κάθε σύγχρονου γονιού να μάθει, να συζητήσει και, εν τέλει, να τηρήσει μερικούς βασικούς κανόνες ασφάλειας στη χρήση του ίντερνετ από τα παιδιά.
Εκείνο που προέχει είναι η γνώση και όχι η δαιμονοποίηση του διαδικτύου που μοιάζει ο εύκολος δρόμος κυρίως για τους γονείς. Το Διαδίκτυο μέρος της καθημερινής μας ζωής, εργαλείο της μαθησιακής διαδικασίας, αποτελεί μια απτή πραγματικότητα στην οποία ανήκουμε και συμμετέχουμε ενεργά.Τα παιδιά, από την άλλη, βρίσκονται μονίμως εκτεθειμένα απέναντι σε αμέτρητους αόρατους και ορατούς κινδύνους και παρουσιάζονται είτε ως «αδύναμα κι ανυπεράσπιστα» είτε ως μη ελεγχόμενα.
Όμως με τα περιστατικά βίας κάθε μορφής να έρχεται στο φως της δημοσιότητας το ένα μετά το άλλο, η αγωνία μας ως γονέων μέρα με τη μέρα κορυφώνεται. Ποια λάθη πρέπει να αποφύγουμε; Πώς θα θωρακίσουμε τα παιδιά μας; Πώς θα τους μάθουμε να αντιδρούν αν δεχτούν εκφοβισμό χωρίς να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στους άλλους ανθρώπους;
Εάν τα παιδιά έχουν εξαρχής διδαχθεί τον σεβασμό, δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα αργότερα στη ζωή τους να αναγνωρίσουν οποιασδήποτε μορφής ασέβεια εναντίον τους και να επαναστατήσουν, αν και εφόσον τη δεχθούν. Μεγαλώνοντας τα παιδιά σε ένα κλίμα αγάπης και ασφάλειας, δημιουργώντας ειλικρινείς, ανοιχτές σχέσεις μαζί τους, τους μαθαίνουμε, καταρχάς, πώς είναι οι υγιείς σχέσεις, αλλά και ότι μπορεί να στραφούν σε εμάς εάν κάποιος τα πληγώσει, να μας εμπιστευτεί και να μας ανοιχτούν για οτιδήποτε τα προβληματίζει.
Ο οποιοσδήποτε χρήστης του διαδικτύου, μπορεί να προσποιηθεί ότι είναι το παιδί του γείτονα απέναντί σας για να πλησιάσει το μικρό σας. Διευκρινίστε, λοιπόν, στο παιδί ότι δεν πρέπει ποτέ και σε κανέναν να δίνει τα στοιχεία του μέσω ίντερνετ, ούτε να στέλνει φωτογραφίες του σε διαδικτυακούς υποτιθέμενους φίλους.
Ποιες είναι, λοιπόν, αυτές οι απαραίτητες αρχές που κάθε γονιός πρέπει να έχει υπ’ όψη του και ποιοι οι «χρυσοί» κανόνες που θα κρατήσουν τα παιδιά μας ασφαλή;
Τι μπορείτε να κάνετε:
Ο υπολογιστής δεν είναι babysitter!
Σε γενικές γραμμές, η ενασχόληση με το διαδίκτυο δεν πρέπει να ξεπερνά τη 1 ώρα ημερησίως για παιδιά έως 5 ετών, τη 1,5 ώρα ημερησίως για παιδιά έως 12 ετών και τις 2 ώρες ημερησίως για μεγαλύτερα παιδιά (αλλά και για τους ίδιους τους γονείς). Μία πολύ ωραία και έξυπνη λύση προτείνεται από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με την κατάρτηση «φιλικής σύμβασης» των γονιών με τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία τους:
-για παιδιά από 6 έως 10 ετών.
-για παιδιά από 11 έως 14 ετών.
-για παιδιά από 15 έως 18 ετών.
Από το Χαμόγελο του Παιδιού και τον κλινικό ψυχολόγο Γιάννη Αθανασόπουλο, στο βίντεο που ακολουθεί και από το 0,55’ λεπτό της συνέντευξης και μετά δίνονται βασικές και πολύτιμες συμβουλές τις οποίες προτείνει να ακολουθήσουν οι γονείς ανηλίκων στην ανατροφή των παιδιών τους ώστε να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους σε ανάλογες περιπτώσεις.
Πώς προσεγγίζουν οι επιτήδειοι τα παιδιά στο διαδίκτυο
Το διαδικτυακό grooming, δηλαδή η τεχνική πολλών επιτήδειων να προσεγγίζουν ανήλικους μέσω του διαδικτύου εγκυμονεί πολλούς κινδύνους για τα παιδιά .
Ας εστιάσουμε και ας αναλύσουμε στα παιδιά τους τρόπους που αυτοί χρησιμοποιούν για να πλησιάσουν τα θύματά τους.
Γίνονται συμπαίκτες στα διαδικτυακά παιχνίδια
Ένα σίγουρο μέρος αλίευσης ανήλικων θυμάτων είναι τα online παιχνίδια. Οι θύτες ξέρουν ποια είναι τα πιο δημοφιλή παιχνίδια που παίζουν τα παιδιά και τα προσεγγίζουν με την τακτική του συμπαίκτη. Στα περισσότερα απ’ αυτά, μάλιστα, οι χρήστες φτιάχνουν ατομικό προφίλ, στο οποίο προσθέτουν τα στοιχεία τους και πιθανώς να ανεβάζουν φωτογραφία.
Οι θύτες προσεγγίζουν τα παιδιά μέσω των κοινών ενδιαφερόντων τους, δηλαδή των online παιχνιδιών, και έτσι ο σκοπός τους επιτυγχάνεται πιο εύκολα.
Τι μπορείτε να κάνετε: Πρακτικά, μπορείτε να θέσετε ένα χρονικό όριο στο οποίο θα επιτρέπετε στο παιδί να παίζει τα παιχνίδια- περιορίζοντας τον χρόνο, περιορίζεται και η έκθεση του παιδιού στον κίνδυνο.
Μία ακόμα ευχάριστη (ειδικά για τον μπαμπά) λύση είναι να παίζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα μαζί με το παιδί τα’ αγαπημένα του παιχνίδια. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορέσει να δει αν το παιδί χρησιμοποιεί τα παιχνίδια για να συνομιλήσει με «ύποπτους» χρήστες.
Επιπλέον, μπορείτε να επιλέξετε τον γονικό έλεγχο στην κονσόλα του παιχνιδιού και να απαγορεύσετε από άγνωστους χρήστες να έχουν πρόσβαση στο προφίλ του παιδιού.
Αν βρείτε παράνομο περιεχόμενο καταγγείλτε το στην Ανοιχτή Γραμμή Καταγγελιών Safeline: http://www.safeline.gr
Παριστάνουν τους «φίλους» στο Facebook, το Twitter και τα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Τα πιο διαδεδομένα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Twitter, ενδεχομένως κρύβουν και τους περισσότερους κινδύνους. Παρά το ότι, σύμφωνα με τους κανονισμούς του Facebook, δεν επιτρέπεται η δημιουργία λογαριασμού σε ανήλικους κάτω των 13 ετών, όμως, αυτό το μέτρο φυσικά δεν επαρκεί και δεν προστατεύει τα παιδιά ηλικίας 14-18 ετών. Η δημιουργία ενός προφίλ (που τις περισσότερες φορές έχει ψευδή στοιχεία) και η αποστολή αιτήματος φιλίας είναι ο τρόπος προσέγγισης που χρησιμοποιούν οι επιτήδειοι.
Τι μπορείτε να κάνετε: Αν έχετε κι εσείς προφίλ σ’ αυτά τα μέσα, μπορείτε να γίνετε διαδικτυακοί φίλοι με το παιδί και να βλέπετε με ποια άτομα αλληλεπιδρά. Βέβαια, υπάρχει η περίπτωση το παιδί να σας μπλοκάρει και να έχετε περιορισμένη πρόσβαση στις πληροφορίες που το αφορούν.
Τότε, το Google Alerts μπορεί να σας φανεί χρήσιμο, το οποίο θα σας προειδοποιεί για την όποια καινούρια δραστηριότητα του παιδιού σας.
Ακόμα, θα πρέπει να μιλήσετε στο παιδί και να του εξηγήσετε γιατί δεν πρέπει να απαντάει θετικά σε κάθε αίτημα φιλίας- ακόμα κι αν έχει αρκετούς κοινούς φίλους με κάποιον άγνωστο.
Αναλυτικές οδηγίες για τη χρήση προσωπικών δεδομένων στο Facebook, θα δέιτε στο παρακάτω βίντεο:
Χρησιμοποιούν υποσχέσεις και ανταλλάγματα όπως, «Ξέρω έναν εύκολο τρόπο να βγάλεις χρήματα…» ή «Θα έκανες άνετα καριέρα μοντέλου! Μπορώ να σε βοηθήσω.»
Εκμεταλλευόμενοι την ελευθερία που υπάρχει στα chat rooms, οι διαδικτυακοί θύτες δελεάζουν τα παιδιά ακόμα και με χρηματικά ανταλλάγματα και υποσχέσεις. Είναι πιθανό, για παράδειγμα, να τους υποσχεθούν ένα σημαντικό ποσό αν δεχθούν να συνομιλήσουν μέσω κάμερας (χωρίς φυσικά εκείνοι να φαίνονται) και να ικανοποιούν τις απαιτήσεις τους, που μπορεί να συμπεριλαμβάνουν γυμνές πόζες και γενικά απαιτήσεις σεξουαλικού περιεχομένου.
Οι λήψεις μέσω βίντεο ή φωτογραφιών μπορούν να χρησιμοποιηθούν ακόμα και για πορνογραφικά κυκλώματα παιδεραστίας που δρουν παγκόσμια.
Σύμφωνα με σχετική έρευνα, μάλιστα, αποδείχθηκε ότι 20 μόλις λεπτά αρκούν για να προσεγγίσει σεξουαλικά ένας «φτασμένος» διαδικτυακός παιδόφιλος το θύμα του.
Τι μπορείτε να κάνετε: Συμβουλεύουμε το παιδί να μην συνομιλεί με αγνώστους όπως θα έκανε και στον πραγματικό κόσμο και κυρίως το ενημερώνουμε να μην δέχεται σε καμία περίπτωση να συναντηθεί με κάποιον που γνώρισε μέσω του διαδικτύου παραθέτοντάς του πραγματικά παραδείγματα και τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Σε περίπτωση που κάποιος τους προτείνει να συναντηθούν, τα παροτρύνουμε να μας ενημερώσουν.Τονίστε του ότι δεν πρέπει να δέχεται ανταλλάγματα και δώρα από άτομα που δεν γνωρίζει. Εξίσου σημαντικό, επίσης, είναι να καταλάβει πως δεν είναι υποχρεωμένο να λέει «ναι» σε οτιδήποτε το κάνει να αισθάνεται άσχημα. Το να εκθέτει το σώμα του για παράδειγμα, υπάγεται σ’ αυτή την κατηγορία.
Επιδιώκουν την ιδιωτικότητα: «Ας μιλήσουμε μόνοι μας»
Πολλά chat rooms είναι κοινά για πολλούς χρήστες την ίδια στιγμή, κάτι που λειτουργεί ως ένα μικρό εμπόδιο για να πλησιάσει ο θύτης το ανήλικο θύμα του. Στην αρχή, θα συμμετέχει στην ομαδική συζήτηση -έτσι εξάλλου δεν θα τραβήξει από την πρώτη στιγμή την προσοχή. Στη συνέχεια, όμως, θα επιδιώξει να μιλήσει μόνος του με το θύμα, αφού έχει ήδη κερδίσει την εμπιστοσύνη του. Το «Ας μιλήσουμε μόνοι μας σε μια ιδιωτική συνομιλία» στη συνέχεια μπορεί να μετατραπεί σε «Θα μου δώσεις το κινητό σου για να μιλάμε πιο άνετα;».
Τι μπορείτε να κάνετε: Εκτός του ότι και αυτό εντάσσεται στη λογική του «Δεν μιλάω σε αγνώστους», προστίθεται ένα ακόμα σημαντικό ζήτημα: «Δεν δίνω τα στοιχεία μου σε αγνώστους!». Κι αυτό είναι που θα πρέπει να του τονίσετε. Στον σκοπό αυτό, θα σας βοηθήσουν τα παιχνίδια του Safeinternet.gr που ενημερώνουν τα παιδιά με ευχάριστο τρόπο για τους κινδύνους του διαδικτύου.
Παριστάνουν πως έχουν τα ίδια προβλήματα με τα παιδιά
Ένα από τα πιο γνωστά τρικ των online θυτών είναι να παριστάνουν τα παιδιά. Η μουσική που λένε ότι ακούν, τα παιχνίδια που παίζουν, ακόμα και η γλώσσα που χρησιμοποιούν, φροντίζουν να είναι τέτοια ώστε να μην προδίδεται η ηλικία τους. Εκτός αυτού, προσπαθούν να προσεγγίσουν το παιδί μέσω της ταύτισης. Φράσεις του τύπου «Κι εγώ τα ίδια τραβάω στο σχολείο/ Κι εγώ μισώ τους γονείς μου/ Κανείς δεν με καταλαβαίνει» είναι «δολώματα» για να πλησιάσουν το παιδί μέσω των κοινών ενδιαφερόντων αλλά και των κοινών προβλημάτων.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Ο υπολογιστής πρέπει να βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο
Ο υπολογιστής θα πρέπει να βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο ώστε το παιδί να γνωρίζει ότι ανά πάσα στιγμή επιβλέπεται από τους γονείς. Κατάλληλοι χώροι είναι το σαλόνι ή η κουζίνα ανάλογα με τις συνήθειες των γονέων. Απαγορεύεται η χρήση στο υπνοδωμάτιο του παιδιού, στο μπάνιο και γενικότερα σε χώρους που ο γονέας δεν έχει άμεση πρόσβαση και το κυριότερο: το παιδί γνωρίζει ότι δεν υπάρχει άμεση επίβλεψη.
Η κουβέντα για τα προσωπικά δεδομένα
Ενημερώνουμε τα παιδιά μας για τα προσωπικά δεδομένα και τα συμβουλεύουμε να μην ανεβάζουν πληροφορίες σχετικά με τα ίδια, με τους γονείς τους και με την κατοικία τους εξηγώντας τους με απλά παραδείγματα τις συνέπειες σε κάθε περίπτωση.
Επειδή όσο πιο ευάλωτο νιώθει το παιδί, τόσο πιο εύκολα θα πέσει σε τέτοιου είδους παγίδα, το βασικό να επενδύσετε στη μεταξύ σας σχέση. Βοηθήστε το να καταλάβει πως εσείς πρέπει να είστε το πρώτο άτομο στο οποίο θα στραφεί αν αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα και ότι είστε δίπλα του ως φίλοι και σύμμαχοι, όχι ως εχθροί!
Είμαστε σύμμαχοι, όχι αντίπαλοι
Το κλειδί και εδώ βρίσκεται στην εκπαίδευση. Ίσως με τον ίδιο τρόπο που οι γονείς μαθαίνουν στα παιδιά τους ποδήλατο ή κολύμπι, έτσι θα πρέπει να τα εκπαιδεύσουν ώστε να μάθουν να «βουτάνε» με ασφάλεια στον θαυμαστό κόσμο των media. Όταν κάνεις δικά σου παιδιά θα καταλάβεις! Οι ανησυχίες και οι ηθικοί πανικοί για τα παιδιά και τη χρήση των Μέσων επανέρχονται στην επικαιρότητα με την έλευση κάθε νέου Μέσου. Τις δεκαετίες των ’60-’70 εστίαζαν στην τηλεόραση, τη δεκαετία του ’90 στα κινητά και τους υπολογιστές και από το 2000 και εξής στο διαδίκτυο. Θυμηθείτε το άγχος των γονιών σας για το πόση τηλεόραση βλέπατε και το άγχος τους για το «πόσο κακό» θα μπορούσε αυτό να κάνει στα μάτια, στις μαθητικές σας επιδόσεις ή στη συμπεριφορά σας (όχι μόνο η τηλεόραση, αλλά ακόμα και περιοδικά όπως η Μανίνα και η Σούπερ Κατερίνα!
Ας δούμε συνοπτικά κάποιους βασικούς κανόνες που προτείνει η επιστημονική ομάδα του CSI Institute, του Διεθνούς Ινστιτούτου για την Κυβερνοασφάλεια, και οι οποίοι πρέπει να τηρούνται, για ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο από την ηλικία των 6-10 ετών, όπου η πλειοψηφία των παιδιών περνάει απεριόριστο. χρόνο στον υπολογιστή παίζοντας video games, αλλά και αργότερα, κατά την ηλικία των 10-15 ετών, όπου ξεκινά και η επαφή με τα social media.
#1 Ορίζουμε πάντα συγκεκριμένο χρόνο επί της οθόνης , διότι μην ξεχνάμε: «Μέτρον άριστον», και φροντίζουμε να τηρούμε συγκεκριμένο πρόγραμμα, που δεν θα επιβαρύνει τις σχολικές και άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες.
Οι γονείς γνωρίζουν πως τα Μέσα και το διαδίκτυο είναι πλέον μέρος της καθημερινότητάς μας και πως μεγάλο μέρος του κοινωνικού, πολιτισμικού, συναισθηματικού και εργασιακού πλαισίου διαμεσολαβείται από αυτά. Το ίδιο, λοιπόν, ισχύει και για τα παιδιά που έχουν τη δική τους καθημερινότητα, η οποία επίσης διαμεσολαβείται από τα Μέσα. Όταν όμως στην καθημερινότητα των παιδιών υπάρχει ένας υγιής και ισορροπημένος συνδυασμός κοινωνικής και ιδιωτικής ζωής, τόσο offline όσο και online, τότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.
#2 Αξιολογούμε κριτικά το περιεχόμενο των παιχνιδιών και των προγραμμάτων (βίντεο/εκπομπών/ταινιών κ.ο.κ) που παρακολουθούν τα παιδιά, καθώς μπορεί να είναι ακατάλληλο και να οδηγεί στην υιοθέτηση λάθος προτύπων.
Η συζήτηση με τα παιδιά για το πώς περνούν τον χρόνο που αφιερώνουν στα Μέσα, στο σχολείο, στο σπίτι και στους φίλους τους είναι βασικός πυλώνας για την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης. Αυτή η υγιής σχέση ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά αποτελεί μια «δικλείδα ασφαλείας», που σημαίνει πως τα παιδιά ξέρουν ότι υπάρχει «χώρος» να μιλήσουν για οτιδήποτε μπορεί να τα κάνει να αισθανθούν άβολα.
#3 Επιβεβαιώνουμε τους όρους χρήσης και το όριο ηλικίας , γιατί πολλές φορές παρατηρείται συμμετοχή παιδιών σε ακατάλληλα για την ηλικία των παιχνιδιών.
#4 Επιλέγουμε ειδικές προσαρμοσμένες εφαρμογές που είναι διαθέσιμες για παιδιά, όπως το YouTube Kids.
#5 Εγκαθιστούμε πρόγραμμα γονικού ελέγχου σε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές του σπιτιού μας.
#6 Τονίζουμε στα παιδιά πως δεν πρέπει να δίνουν τα προσωπικά τους στοιχεία (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο) ή άλλες πληροφορίες, τόσο για εκείνα όσο και για την οικογένειά τους, σε καμία ιστοσελίδα ή άτομο μέσα από το διαδίκτυο, αν τους ζητηθεί, χωρίς να μας έχουμε πρώτα ενημερώσει και λάβει την έγκρισή μας.
#7 Επισημαίνουμε τη δημιουργία ισχυρών κωδικών που θα γνωρίζουν μόνο τα ίδια τα παιδιά και εμείς, και δεν θα τους εμπιστεύονται ποτέ σε κανέναν άλλο πέρα από τους γονείς.
#8 Εξηγούμε στα παιδιά πως στο διαδίκτυο καραδοκούν πολλά «αρπακτικά» και πως στην πραγματική ζωή δεν είναι όλα όπως παρουσιάζονται πίσω από μια οθόνη. Ακόμα κι αν κάποιος ισχυρίζεται ότι είναι συνομηλικός, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να μας βλάψει.
#9 Φροντίζουμε να καλλιεργήσουμε στα παιδιά μας τις αξίες της ευγένειας και της ενσυναίσθησης και κατά τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες.
#10 Τα ενημερώνουμε πως αν υποπτευθούν οτιδήποτε επικίνδυνο online, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη γραμμή υποστήριξης που παρέχεται σε παιδιά . Επίσης, φροντίζουμε να μεγαλώνουμε ορθούς ψηφιακούς πολίτες, εγγράφοντας τα παιδιά μας στις δωρεάν Ψηφιακές Ακαδημίες. Εκεί καταρτισμένοι εκπαιδευτές τα βοηθούν από την ηλικία των 6 ετών να γίνουν γνώστες βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων, με γλώσσες προγραμματισμού και μαθήματα ρομποτικής, εφόδια που θα συντροφεύουν σε όλη τους τη ζωή.
Λερναία Ύδρα ή πηγή γνώσης;
Τα Μέσα και το διαδίκτυο είναι μια εξελισσόμενη συνθήκη στην καθημερινότητα όλων μας και δεν μπορεί να γίνονται αντιληπτά μόνο ως πλατφόρμες κινδύνων ή ευκαιριών. Είναι μέρος των πρακτικών και της ρουτίνας μικρών και μεγάλων. Ένα πολύτιμο εργαλείο μάθησης και εξέλιξης, μέσα από το οποίο ανοίγεται στα παιδιά ένα σύμπαν γνώσης και πληροφορίας, καλλιεργούνται απαραίτητες κοινωνικές δεξιότητες και διευρύνονται οι πολιτισμικοί τους ορίζοντες, καθώς μαθαίνουν για την ύπαρξη διαφορετικών από εκείνα ανθρώπων, άλλου φύλου, άλλης φυλής και άλλης σεξουαλικής ταυτότητας. Γιατί, λοιπόν, να αποκλείσει κανείς το παιδί του από αυτό;
Κακοποιητικές σχέσεις, «διαδικτυακός βιασμός», εκφοβισμός.
Πώς θωρακίζουμε τα παιδιά μας;
Ποια λάθη μπορεί να κάνει ένας γονιός που έχει κόρη και με τον τρόπο του να την καταστήσει «ανεκτική» στον θυμό;
Ένα από αυτά είναι οι στερεοτυπικές αντιλήψεις που μπορούν να περάσουν στις κόρες μας, ακόμη και εν αγνοία μας. Λέγοντας, για παράδειγμα, στην κόρη μας, που μόλις μάλωσε με τον πατέρα της ή τον αδερφό της, ότι δεν πρέπει να δίνει σημασία γιατί «άντρες είναι και οι άντρες φωνάζουν και είναι νευρικοί», αυτόματα δημιουργούμε στο μυαλό της ένα πρότυπο άντρα ο ποιος θα θυμώνει εύκολα, θα εξωτερικεύει αυτόν τον θυμό και θα συγχωρείται γι’ αυτό γιατί είναι στη «φύση» του. Οτιδήποτε λοιπόν λέμε ή κάνουμε και ενισχύει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τη στερεοτυπική αντίληψη ότι οι άντρες είναι δυναμικοί, διεκδικητικοί, νευρικοί, ενώ οι γυναίκες αδύναμες, συναισθηματικές, υποτελείς του άντρα, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη διαστρεβλωμένη άποψη, εκ μέρους της. Η κόρη μας, για το πώς «πρέπει» να είναι ο άντρας και πώς η γυναίκα.
Τι είναι ακριβώς ο «διαδικτυακός βιασμός» και πώς αυτός αφορά τα ανήλικα παιδιά;
Ο «διαδικτυακός βιασμός» είναι η «εκδικητική πορνογραφία». Ή, μάλλον, είναι ο όρος που θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε αντί αυτής. Χρησιμοποιώντας τη λέξη «εκδίκηση», είναι σαν να μεταθέτουμε την ευθύνη από τον δράστη στο θύμα, γιατί η εκδίκαση προϋποθέτει πως κάτι έχει το θύμα και ο λόγος που εκδικείται γι’ αυτό. Πρόβλημα υπάρχει και με τη λέξη «πορνογραφία», η οποία ενέχει μία αμιγώς εμπορική χροιά. Αφού λοιπόν ξεκαθαρίσαμε τα παραπάνω, ο «διαδικτυακός βιασμός» είναι μία πολύ σκληρή μορφή σεξουαλικής κακοποίησης που συνδέεται με το διαδίκτυο και περιλαμβάνει την κυκλοφορία των ειδικών εργαλείων, γυμνών/ημίγυμνων φωτογραφιών ή βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου.
Πολλοί, λανθασμένα, νομίζουν ότι είναι προαπαιτούμενο να προηγηθεί κάποια μορφή σχέσης μεταξύ δύο ατόμων, ούτως ώστε να υπάρξει «διαδικτυακός βιασμός» και γι’ αυτό θεωρούν ότι το φαινόμενο αφορά κυρίως ενήλικες. Ωστόσο, μπορεί και κάποιος ανήλικος να υποστεί «διαδικτυακό βιασμό» και αυτό το συναντάμε συχνά στα σχολεία. Δηλαδή, κάποιος με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχει αποκτήσει προσωπικό υλικό ενός συμμαθητή του ή μιας συμμαθήτριας του και απειλεί να το διαρρεύσει, είτε γιατί ζητάει κάτι ως αντίλλαγμα είτε απλώς για να κάνει πλάκα, είτε για να γίνει αρεστός και να αποκτήσει δημοφιλία.
Πώς θα μάθω στο παιδί μου να μιλήσει σε μια τέτοια κατάσταση;
Είναι πραγματικά πολύ συχνό φαινόμενο να βλέπουμε παιδιά να υποφέρουν σιωπηλά, αδυνατώντας να επικοινωνήσουν αυτό που τους συμβαίνει στους γονείς τους. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πλήθος παραγόντων, όπως είναι, για παράδειγμα, η μυστικοπάθεια που διέπει την εφηβική, κυρίως, ηλικία. Ωστόσο, οι λόγοι μπορεί να είναι πιο σοβαροί. Πιθανώς το παιδί να φοβάται την επικριτική στάση του γονέα, τους καβγάδες, την τιμωρία και να προτιμά να εσωτερικεύσει τον πόνο, θεωρώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα δημιουργηθούν ακόμη περισσότερα προβλήματα. Γι’ αυτό, είναι εξαιρετικής σημασίας οι γονείς να καλλιεργήσουν την ενεργή ακρόαση, την κατανόηση και την ενσυναίσθηση και να ενθαρρύνουν την επικοινωνία με κάθε ευκαιρία. Όταν έρχεται το παιδί να μας μιλήσει για κάτι, όσο ασήμαντο και να μοιάζει φαινομενικά, οφείλουμε να ακούσουμε. Όταν το παιδί κάνει κάτι που απαγορεύει ή έχουμε προειδοποιήσει να μην κάνει, δεν αρχίζουμε τις φωνές. Οφείλουμε να μπούμε στη θέση του παιδιού, να διερωτηθούμε γιατί έκανες ό,τι έκανε, να κάνουμε διάλογο μαζί του, να συζητήσουμε ανοιχτά. Θυμηθείτε ότι, καμιά φορά, τα παιδιά συγχέουν το νοιάξιμο με το πατρονάρισμα. Πρέπει να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι το μόνο που θέλουμε είναι το καλό τους και όχι να καθορίζουμε τις επιλογές τους. Όταν το παιδί ξέρει ότι θα ακούσουμε, θα καταλάβουμε, δεν θα βιαστούμε να το κρίνουμε ή να το μαλωθούμε, είναι πολύ πιο πιθανό να μας ανοιχτεί και να μας μιλήσει. Εξίσου σημαντικό κλειδί για την καλύτερη επικοινωνία ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς είναι οι τελευταίοι να επιμορφώνονται διαρκώς και να γνωρίζουν τις τάσεις της εποχής, ώστε να γεφυρώνουν κάθε είδους χάσμα ανάμεσα σε εκείνους και το παιδί τους. Με αυτόν τον τρόπο που καταφέρνει να λειτουργήσει ως αξιόπιστοι συνομιλητές σε κάθε πρόβλημα/διαφωνία που τυχόν ανακύψει με το παιδί.
Τι κάνω αν παρόλες τις προσπάθειές μας τα πράγματα πάνε στραβά;
Ένας γονιός μπορεί να τα κάνει όλα σωστά και, παρ’ όλα αυτά, το παιδί να πάρει τον λάθος δρόμο. Δεν υπάρχει πανάκεια ή συγκεκριμένος τρόπος να μεγαλώσουμε τα παιδιά που να εγγυώνται ότι δεν θα γίνουν δολοφόνοι ή εγκληματίες. Όμως, ως γονείς μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες. Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι να μάθουμε στα παιδιά μας και ιδιαίτερα στον γιο μας την αξία του σεβασμού. Του σεβασμού απέναντι σε διαφορετική μορφή ζωής, από το μυρμήγκι μέχρι τον άνθρωπο. Του μαθαίνουμε να είναι ευγενικός με όλους, αγόρια και κορίτσια.
Επίσης, η στερεοτυπική σκέψη είναι συνηθισμένο φαινόμενο της σχολικής ηλικίας, γι’ αυτό και όταν τα παιδιά είναι μικρά βλέπουμε τα αγόρια να κάνουν παρέα μόνο με αγόρια και τα κορίτσια μόνο με κορίτσια. Κάθε φορά που πιάνουμε τον γιο μας να εκφράζει μια στερεοτυπική άποψη για το άλλο φύλο, τον διορθώνουμε. Και, φυσικά, εμείς οι ίδιοι εξαλείφουμε οτιδήποτε στερεοτυπικό από τις γονικές πρακτικές που ακολουθούμε.
Εάν έχουμε και κόρη και γιο, φερόμαστε και στα δύο παιδιά με τον ίδιο τρόπο. Ένα συχνό λάθος των μαμάδων είναι ότι κάνουν όλα τα χατίρια στον γιο τους, γεγονός καταστρεπτικό, καθώς αυτό οδηγεί σε χαμηλή ανοχή στη ματαίωση, με αποτέλεσμα, αύριο μεθαύριο, το παιδί, πλέον ενήλικας, δεν μπορεί να διαχειριστεί το «όχι», ιδίως. όταν προέρχεται από γυναίκες. Και πώς να το κάνει άλλωστε, αφού έχει ως πρότυπο μια γυναίκα που του έλεγε πάντα «ναι»;
Αυτό που κάθε γονιός οφείλει να έχει στο μυαλό του να μεγαλώσει το παιδί ή τα παιδιά του σε ένα κλίμα αγάπης, εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Εάν στην οικογένεια δεν υπάρχει σεβασμός, αγάπη, ανοιχτή επικοινωνία, αλλά αντίθετα φόβος, τσακωμοί, νεύρα, μυστικοπάθεια, διαστρεβλώνεται η άποψη του παιδιού/των παιδιών για τις υγιείς σχέσεις, με αποτέλεσμα να μεγιστοποιούνται οι πιθανότητες δημιουργίας τοξικών σχέσεων στο μέλλον.
Η σημασία της δικής μας ενημέρωσης
Φροντίζουμε να ενημερωνόμαστε και οι ίδιοι σχετικά με το διαδίκτυο, με τις ιστοσελίδες που επισκέπτεται το παιδί και τη λειτουργία αυτών, με τους τρέχοντες κινδύνους καθώς και για τον τρόπο επικοινωνίας που χρησιμοποιούν τα παιδιά. Χωρίς ιδία κατανόηση και γνώση είναι εξαιρετικά δύσκολο να έχουμε επίβλεψη αλλά και να συμβουλέψουμε σωστά το παιδί μας.
Keep in mind
Οι περισσότερες έρευνες γύρω από την πιθανότητα κακής επιρροής ή εθισμού στα Μέσα αντανακλούν περισσότερο φόβους για το τι μπορεί να συμβεί και λιγότερο πραγματικές καταστάσεις αυτού του είδους. Σε πολλές περιπτώσεις λέμε «μήπως έχω εθιστεί;» ή «μήπως είναι το παιδί μου εθισμένο;». Όμως η βεντάλια των Μέσων που τα παιδιά μπορούν και ξέρουν να χρησιμοποιούν είναι εργαλεία και τεχνολογίες που ενσωματώνονται στη ζωή όλων μας, όπως έγινε κάποια στιγμή με την τηλεόραση, το πλυντήριο ή τον φούρνο μικροκυμάτων. Απλώς, μάθαμε να τα χρησιμοποιούμε και η ζωή μας έγινε ευκολότερη!
Εγκαθιστούμε προγράμματα επίβλεψης στον υπολογιστή
Εγκαθιστούμε και χρησιμοποιούμε προγράμματα επίβλεψης και περιορισμού (parental control) τα οποία περιορίζουν το περιεχόμενο με το οποίο μπορεί να έρθει σε επαφή το παιδί αλλά και μας προσφέρουν τη δυνατότητα επίβλεψης της συμπεριφοράς του.
Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με προγράμματα αυτής της κατηγορίας μπορείτε να αναζητήσετε Εδώ ώστε να ασκήσετε αποτελεσματικά γονικό έλεγχο και εδώ 10 χρυσές συμβουλές από έναν εξπέρ του είδους για το πώς μπορείτε να προστατεύσετε το παιδί απ’ τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο.
Επισημαίνεται ότι κανένα πρόγραμμα δεν προστατεύει 100% και σε καμία περίπτωση δεν αντικαθιστά την επίβλεψη του γονέα.
Κανόνες Ασφαλείας για όλους
Ενημερώνουμε το παιδί σχετικά με την ασφάλεια στο διαδίκτυο: να μην μοιράζεται τους κωδικούς ασφαλείας του, να μην κάνει χρήση των πιστωτικών καρτών των γονιών του, να μην επισκέπτεται άγνωστες ιστοσελίδες που του φαίνονται ύποπτες, να μην ανοίγει συνημμένα αρχεία από άτομα που δεν γνωρίζει και να μην εγκαθιστά προγράμματα αμφίβολης προέλευσης
Δάσκαλε που δίδασκες…
Φροντίζουμε πάνω από όλα να τηρούμε οι ίδιοι τους κανόνες που θέτουμε στα παιδιά μας γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αποτελούμε το βασικό παράδειγμα προς μίμηση γι’ αυτά. Δεν ανεβάζουμε φωτογραφικό ή άλλο υλικό των παιδιών μας και δεν αφιερώνουμε υπερβολικό χρόνο στον υπολογιστή, το κινητό μας, το tablet ή το διαδίκτυο -εκτός κι αν είναι απαραίτητο για την εργασία μας.
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.
