28η Οκτωβρίου: Ο εορτασμός και το Έπος του Σαράντα
Το λεγόμενο «Έπος του Σαράντα» καθιερώθηκε να γιορτάζονται κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου. Την ημέρα της επίδοσης του ιταλικού τελεσιγράφου και της άρνησης του Ιωάννη Μεταξά να συναινέσει. Κάθε χρόνο αυτή τη μέρα γίνεται στη Θεσσαλονίκη, στρατιωτική παρέλαση, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και άλλων επισήμων.
Η επέτειος του «ΟΧΙ» γιορτάστηκε για πρώτη φορά στα χρόνια της Κατοχής. Στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιήθηκε ο πρώτος εορτασµός στις 28 Οκτωβρίου 1941.
Στην δεύτερη επέτειο (28/10/1942), ο εορτασμός έγινε στην Πλατεία Συντάγµατος με πρωτοβουλία των οργανώσεων ΕΠΟΝ και ΠΕΑΝ. Υπήρχε ανησυχία για το πώς θα αντιδράσουν οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής, οι οποίοι όμως δεν παρενέβησαν. Εκδηλώσεις και διαδηλώσεις εκείνη την ημέρα έγιναν και σε άλλες πόλεις. Στον Πειραιά πραγματοποιήθηκαν ολιγοπληθείς συγκεντρώσεις. Ανέβαινε κάποιος σε μια καρέκλα, έβγαζε ένα σύντομο λόγο, και κατόπιν διαλύονταν, για να αποφύγουν επέμβαση των καραμπινιέρων. Για πρώτη φορά η επέτειος γιορτάστηκε επίσημα στις 28 Οκτωβρίου 1944 με παρέλαση ενώπιον του πρωθυπουργού.
Η Εκκλησία της Ελλάδος αποφάσισε, το 1952, η γιορτή της Αγίας Σκέπης από την 1η Οκτωβρίου να μεταφερθεί στις 28 Οκτωβρίου. Αιτία ήταν ότι η Παναγία βοήθησε τον Ελληνικό Στρατό στον πόλεμο της Αλβανίας.
Ήταν 5 και μισή τα ξημερώματα όταν ξεκίνησε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος με την αιφνιδιαστική εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο. Σήμερα, 28η Οκτωβρίου γιορτάζουμε την επέτειο του ΟΧΙ.
Η μέρα αυτή μνημονεύει την άρνηση της Ελλάδας στις ιταλικές αξιώσεις που περιείχε το τελεσίγραφο του 1940.
Τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου 1940
Λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου του 1940 η τότε Ιταλική Κυβέρνηση απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο. Ο Ιταλός Πρέσβης στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι, το επέδωσε ιδιόχειρα στον Ιωάννη Μεταξά, στην οικία του στην Κηφισιά.
Το τελεσίγραφο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο. Σκοπός ήταν να καταλάβει στρατηγικά σημεία του Βασιλείου της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.
Μετά την ανάγνωση του κειμένου ο Μεταξάς έστρεψε το βλέμμα του στον Ιταλό Πρέσβη. Του απάντησε στα γαλλικά (επίσημη διπλωματική γλώσσα) την ιστορική φράση: «Alors, c’est la guerre». Με την φράση «Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο», εκδήλωσε την αρνητική θέση επί των ιταλικών αιτημάτων.
O ίδιος ο Γκράτσι στα απομνημονεύματά του, που εξέδωσε το 1945, περιγράφει τη σκηνή:
«Έχω εντολή κ. πρωθυπουργέ να σας κάνω μία ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνή και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: «Αυτό σημαίνει πόλεμο». Του απήντησα ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απήντησε ΟΧΙ. Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος…, ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ! Έφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτερο σεβασμό, προ του γέροντος αυτού, που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως»
Ο Μεταξάς εκείνη τη στιγμή είχε εκφράσει το ελληνικό λαϊκό συναίσθημα, την άρνηση της υποταγής. Αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με την λέξη «ΟΧΙ». Η λέξη «ΟΧΙ» παρουσιάσθηκε πρώτη φορά τίτλος στο άρθρο της εφημερίδας «Ελληνικό Μέλλον» του Ν. Π. Ευστρατίου στις 30 Οκτωβρίου του 1940.
Το τελεσίγραφο όριζε ότι η επίθεση θα ξεκινούσε στις 6 π.μ. Στις 5 και μισή τα ξημερώματα, ξεκίνησε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος με αιφνιδιαστική εισβολή
Σχετικά άρθρα
© 27 Οκτωβρίου – Η γιορτή της Ελληνικής Σημαίας (διαδραστική εικόνα)
© 28 Οκτωβρίου 1940 / Η έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου & το ηρωικό «ΌΧΙ»/ Εκπαιδευτικό υλικό
© 28η Οκτώβρη & Β΄ παγκόσμιος πόλεμος… Ταινίες προς διδακτική αξιοποίηση !!!
© 28η Oκτώβρη “Τραγούδια και ντοκουμέντα”
(διαδραστική εικόνα από την συνάδελφο Κοκκινάκη Γεωργία)
©Αφιέρωμα στην 28η Οκτωβρίου με πλούσιο υλικό για εκπαιδευτικούς και μαθητές
άρθρο από τον εκπαιδευτικό ιστότοπο edweeek
© Εκπαιδευτικές δράσεις για την Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος
(διαδραστική εικόνα)
©Το ολοκαύτωμα από την ματιά της Άννας Φρανκ – άρθρο
© “Το ολοκαύτωμα από την ματιά της Άννας Φρανκ” διαδραστική εικόνα
© Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου της Άλκης Ζέη
(εξωτερικό άρθρο από την χρωματιστή τάξη)
© Kι είναι κάτι ήρωες, ξυπόλυτοι…Ξυπόλυτοι ήρωες, της Αλεξάνδρας Μητσιάλη
© ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΘΑΝΑΤΟ – ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΝΑΖΙΣΜΟΥ
εξωτερικό άρθρο από τον Εκπαιδευτικό Ιστότοπο της Φωτεινής Δημοπούλου “Πλαστελίνη”
© Το άλογο του πολέμου / War Horse _ Μια οδύσσεια χαράς και λύπης & παθιασμένης φιλίας
© Ταινία :The Angel of Auschwitz (2019)/ Ο άγγελος του Άουσβιτς
© Ταινία μικρού μήκους : Συγχώρα τις αμαρτίες μας-Forgive us our trespasses (2022)/ Η εξόντωση ανάπηρων παιδιών από τους Ναζί
© Μικρό αγόρι, μεγάλες ερωτήσεις / Little Boy (2015)
Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.
