Με τον όρο «Διαδικτυακός εκφοβισμός», στην Αγγλική Cyber-Bullying, περιγράφεται ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός, η ηλεκτρονική διαπόμπευση, οι απειλές, η ταπείνωση, η επιθετικότητα, η παρενόχληση και η ψυχολογική βία που ασκούνται επαναλαμβανόμενα, κατά ανηλίκων από άτομα της ίδιας ηλικίας, είτε μέσω της χρήσης του διαδικτύου είτε μέσω άλλων ψηφιακών τεχνολογιών.
Ο αγγλικός όρος αποδίδεται σε έναν Καναδό εκπαιδευτικό ονόματι Bill Belsey, σύμφωνα με τον οποίο στο cyberbullying εμπλέκεται η χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών για την υποστήριξη συνειδητών, επαναλαμβανόμενων κι εχθρικών συμπεριφορών από άτομο ή ομάδα σε βάρος άλλων (Belsey).

Οι ανήλικοι και έφηβοι χρήστες των social media, ζουν τον τρόμο και τον φόβο της διαδικτυακής βίας καθώς η νέα μορφή εκφοβισμού αναδύθηκε μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Εκδηλώνεται κυρίως μέσω των υπηρεσιών διαδικτύου, όπως των:
μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου,
ζωντανών συζητήσεων σε ηλεκτρονικά πάνελ συζητήσεων (chat rooms) ή άλλες ομάδες συζητήσεων (discussion groups),

ιδιαίτερα δημοφιλών κοινωνικών δικτύων (facebook, myspace, twitter κ.α.),

υπηρεσιών ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων (instant messaging)

  διαδικτυακών παιχνιδιών (online gaming) και  σελίδων περιεχομένου εν γένει (web pages, blogs κ.λπ.) χωρίς όμως να μπορεί να αποκλειστεί η χρήση άλλων μορφών επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα της ανταλλαγής γραπτών μηνυμάτων κινητής ή σταθερής τηλεφωνίας (Foundation).

Ερωτηματολόγιο για τον διαδικτυακό εκφοβισμό

Το Cyber-Bullying αποτελεί σύγχρονη μορφή εκφοβισμού η οποία ανακύπτει μέσα από την αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και την βαθιά διείσδυση αυτών στην καθημερινότητα των νέων, με ρίζες στον παραδοσιακό σχολικό εκφοβισμό (bullying), δηλ. το φαινόμενο εκείνο της νεανικής παραβατικότητας κατά το οποίο μαθητές χρησιμοποιούν σωματική ή ψυχολογική βία, στοχεύοντας στην πρόκληση πόνου ή αναστάτωσης συνομηλίκων τους .

Στο στόχαστρο μπαίνουν κυρίως άτομα που ξεχωρίζουν γιατί αποκλίνουν από το σύνηθες, είτε βάσει κοινωνικών ή βιολογικών κριτηρίων (σωματική διάπλαση, χρώμα δέρματος, φυσικές ιδιαιτερότητες), είτε επιδόσεων (θετικών/αρνητικών) σε κάποιον τομέα δραστηριοποίησής τους (π.χ σχολείο, άθληση, τέχνες), είτε ακόμη και σεξουαλικών προτιμήσεων Ακόμη, ο χώρος του διαδικτύου προσφέρει στο δράστη την ανωνυμία, που χρειάζεται για να προβεί σε εκφοβιστικές πρακτικές, αλλά και η απουσία της εποπτείας του από κάποιο άλλο άτομο (γονέα ή εκπαιδευτικό) καταλύει τους όποιους ηθικούς φραγμούς του.

Δείτε την παρακάτω παρουσίαση

(κάνω κλικ στην εικόνα ή τον σύνδεσμο)

Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός διαφέρει από τις παραδοσιακές μορφές εκφοβισμού, οι οποίες εκδηλώνονται με φυσικό (σωματική/ λεκτική βία) ή κοινωνικό (αποκλεισμό από ομάδες) τρόπο στο σχολείο.

Ας μάθουμε διαβάζοντας τις διαφορές του διαδυκτιακού VS του σχολικού εκφοβισμού καθώς και πως θα τον αντιμετωπίσουμε

Λήψη αρχείου

Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκδήλωση του φαινομένου, είναι ο δράστης του εκφοβισμού να διαθέτει επαρκή γνώση στη χρήση των νέων τεχνολογιών.

Ας δούμε μερικά βίντεο παραδείγματα:

Το this day, Ένα εκπληκτικό βίντεο που σε καθηλώνει μέσα από την παιδική εικόνα και την ένταση στην αφήγηση από τον Καναδό ποιητή Shane Koyczan. Το βίντεο με τίτλο «To This Day»αφηγείται τις ιστορίες εκφοβισμού παιδιών και εστιάζει όχι μόνο στα τραύματα, στην απομόνωση και στη μάχη για να ξεπεραστούν συναισθηματικές ουλές, αλλά και στην ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Η έκταση του φαινομένου, ήταν τέτοια που υποχρέωσε το Υπουργείο Παιδείας της Χώρας μας να νομοθετήσει την απαγόρευση της χρήσης τόσο των κινητών τηλεφώνων όσο και οποιασδήποτε συσκευής που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας δεδομένων εικόνας και ήχου, τόσο από μαθητές όσο και από καθηγητές, εντός των σχολικών μονάδων (Μαθητές σε ρόλο εκβιαστή με όπλο το κινητό).

Χρήσιμο θα ήταν να διευκρινιστεί ότι η διαδικτυακή παραβατικότητα δεν εξαντλείται στον εκφοβισμό, στον οποίο συμμετέχουν συνομήλικοι, αλλά περιλαμβάνει ακόμη πληθώρα προβληματικών φαινομένων, όπως τη διαδικτυακή παρενόχληση (cyber harassment) και παρακολούθηση (cyber stalking), την σεξουαλική παρενόχληση και αποπλάνηση (grooming) ανηλίκων κ.α. Ειδικά για τα τελευταία, απαραίτητη προϋπόθεση, σύμφωνα με την βιβλιογραφία, αποτελεί η εμπλοκή ενηλίκου στον ρόλο του θύτη .

Ας συνοψίσουμε τους κανόνες για την ασφάλειά μας…

Διαδυκτιακός εκφοβισμός :Τι πρέπει να γνωρίζω

Κάνε κλικ στην εικόνα

O διαδικτυακός εκφοβισμός ΔΕΝ είναι ένα σπάνιο φαινόμενο! 2 στους 10 μαθητές έχουν πέσει θύματα cyberbullying! Αναγνώρισέ τον! Μάθε πώς να κλείνεις την πόρτα …

Μάθετε περισσότερα και βρείτε εποπτικό υλικό πατώντας στην παρακάτω εικόνα

Ο κυβερνοεκφοβισμός (Cyberbullying), όπως αποκαλείται, γίνεται μέσα από τις παρακάτω τεχνικές: 

• Aνάφλεξη (Flaming), η οποία περιλαμβάνει διαδικτυακές συνομιλίες μέσα από ηλεκτρονικά μηνύματα, στα οποία χρησιμοποιείται προσβλητική γλώσσα,
• Δυσφήμιση (denigration): αποστολή ή δημοσίευση σκληρών κουτσομπολιών ή φημών σχετικά με ένα άτομο, με σκοπό να τραυματιστεί η φήμη του.Στην περίπτωση αυτή ο εκφοβιστής έχει  σκοπό να βλάψει το ίδιο το θύμα ή τις φιλίες του
• Μίμηση, ο εκφοβιστής χρησιμοποιώντας την ταυτότητά κάποιου άλλου δημοσιεύει υλικό, για να προκαλέσει βλάβη στη φήμη ή στις φιλίες του,
• Δημοσιοποίηση, τα μυστικά, οι προσωπικές πληροφορίες και εικόνες ενός ατόμου δημοσιοποιούνται διαδικτυακά, χωρίς την έγκριση αυτού του ατόμου,
•  Αποκλεισμός (exclusion):  ο εσκεμμένος αποκλεισμός ενός ατόμου από μία ηλεκτρονική ομάδα,
•  Παρενόχληση (harassment):  μοιάζει με τον έμμεσο εκφοβισμό, με την αποστολή επανειλημμένων δυσάρεστων και προσβλητικών μηνυμάτων
• Πλαστοπροσωπία (impersonation): το να παριστάνεις ότι είσαι κάποιος άλλος, θέτοντας αυτόν σε κίνδυνο ή τραυματίζοντας τη φήμη του.
• Ξεμπρόστιασμα (outing): η γνωστοποίηση στο Διαδίκτυο μυστικών, κουτσομπολιών ή άλλων προσωπικών πληροφοριών.
• Εξαπάτηση (trickery): το να εξαπατάς κάποιον στο Διαδίκτυο και να του αποσπάς επιβαρυντικές για αυτόν πληροφορίες, τις οποίες διαδίδεις στη συνέχεια.
• Διαδικτυακή καταδίωξη – Παρακολούθηση (cyberstalking):η οποία περιλαμβάνει επανειλημμένες παρενοχλήσεις και δυσφήμιση με απειλές, που προκαλεί φόβο, ψυχαναγκαστική και συνεχής παρακολούθηση και κατασκοπεία σε διαδικτυακό επίπεδο.
• Διαδικτυακές απειλές (cyberthreats): αποτελούν είτε απευθείας απειλές ή «ενοχλητικό υλικό», δηλαδή σχόλια τα οποία υποδηλώνουν ότι ο συντάκτης τους είναι συναισθηματικά ταραγμένος και ότι μπορεί να σκέφτεται να βλάψει κάποιον άλλον ή τον εαυτό του ή και να αποπειραθεί να αυτοκτονήσει και τέλος,
• Sexting: είναι ένας συνδυασμός των δύο όρων «sex» (σεξουαλικός) και «text» (κείμενο). Ο όρος αυτός βρίσκει εφαρμογή σε καταστάσεις όπου αποστέλλονται φτιαχτές γυμνές ή ημίγυμνες και σεξουαλικά προκλητικές εικόνες ή σεξουαλικά προκλητικό κείμενο. Ο όρος εστιάζεται περισσότερο στην αποστολή γυμνών φωτογραφιών, επειδή αυτές είναι πιο πιθανό να έχουν ευρύτερη διάδοση, η οποία μπορεί να θέσει τα νεαρά άτομα σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
  Ας δούμε τώρα ένα βίντεο για τον ψηφιακό εκφοβισμό από το childnet.Το video δίνει τροφή για συζήτηση στην τάξη για τις επιπτώσεις του cyberbullying όχι μόνο στο παιδί-θύμα…

Εμείς τι μπορούμε να κάνουμε για την αντιμετώπιση και την πρόληψη αυτού του φαινομένου;

Τι μπορείς να κάνεις εσύ προσωπικά;
Αρχικά να αναγνωρίζεις τέτοιου είδους συμπεριφορές και να τις καταδικάζεις ακόμη και όταν δεν σε αφορούν άμεσα! Μπορεί να μην είσαι παιδί, ή γονιός για να σε αφορά απευθείας το θέμα, αλλά στον οικογενειακό, ή κοινωνικό σου περίγυρο, θα υπάρχουν σίγουρα παιδιά. Μη μένεις αμέτοχος. Γίνε μέρος της λύσης του προβλήματος!

Βάλε τέλος στην παρενόχληση! ΜΠΟΡΕΙΣ!

Σκέφτομαι. Προσέχω. Προστατεύομαι.
Άλλωστε… το Διαδίκτυο δεν είναι και μπακάλικο!

Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία υπεύθυνα, με σεβασμό, με κριτική σκέψη και δημιουργικά. Ας ακολουθήσουμε αυτά που μάθαμε για να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε ότι ίσως μας συμβεί.

Quiz για το Cyberbullying 1

Διαδικτυακός Εκφοβισμός (Κουιζ 2)

Διαδικτυακός εκφοβισμός(κουϊζ 3ο)

Καταλήγοντας, οι συνέπειες για το άτομο, που υφίσταται το διαδικτυακό εκφοβισμό είναι αρκετά οδυνηρές, καθώς τα περιστατικά εκφοβισμού γνωστοποιούνται ταχύτερα και σε μεγαλύτερο κοινό. Επιπλέον, ο εκφοβισμός δεν σταματάει στο χώρο του σχολείου, αλλά συνεχίζεται και όταν το παιδί- στόχος επιστρέφει στο σπίτι του.

Στην ιστοσελίδα της Δράσης Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα βρείτε χρήσιμες πληροφορίες, ειδήσεις και συμβουλές σε σχέση με την ορθή και ασφαλή χρήση του Διαδικτύου, του κινητού τηλεφώνου, και άλλων διαδραστικών τεχνολογιών από τους ανήλικους. H δράση  εντάσσεται στο πρόγραμμα Safer Internet της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,  χρηματοδοτείται δε αποκλειστικά από την Ε.Ε. και τους χορηγούς της.

Σ αυτήν μπορείτε να βρείτε πολύ χρήσιμο έντυπο και οπτικοακουστικό υλικό για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, το παράνομο περιεχόμενο και την καταγγελία του, την υπερβολική χρήση του διαδικτύου και τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό (Cyberbullying)

Σ ένα σύγχρονο περιβάλλον που χαρακτιρίζεται απο πολυγλωσσία, πολυπολιτισμικότητα,  πολυμορφία σε δομές και συστήματα και ραγδαίες εξελίξεις η εκπαίδευση αναδεικνύετια ως παράγοντας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ανάπτυξης .Τα εκπαιδευτικά συστήματα πρέπει να γίνουν δυναμικά ώστε να προβλέπουν τους μετασχηματισμούς της κοινωνίας και να μπορούν να ανταποκρίνονται στις προκλίσεις της. Οι εκπαιδευτικοί ως κύριοι συντελεστές της εκπαιδευτικής διαδικασίας καλούνται να ανανεώσουν και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους σχετικά με το ρόλο τους στο σχολείο, τη διδακτική πράξη και την αποτελεσματική μάθηση, με απώτερο σκοπό τον εκσυγχρονισμό του συστήματος και τη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης .

Λήψη αρχείου

Δείτε και το παρακάτω άρθρο

14 Φεβρουαρίου-Ημέρα Ασφαλούς Διαδικτύου / Ας μάθουμε πως θα το χρησιμοποιούμε με ασφάλεια

Πατήστε στην παρακάτω εικόνα

Άλλες Πηγές ενημέρωσης για Εκπαιδευτικούς

Αξιοποιήστε τον ψηφιακό κόσμο στην αίθουσα διδασκαλίας! Ενσωματώστε την έννοια του ψηφιακού πολίτη στην αίθουσα διδασκαλίας σας με το πρόγραμμα Get Digital. Αυτά τα έτοιμα μαθήματα παρέχουν στους εκπαιδευτικούς εργαλεία και πηγές ενημέρωσης, για να βοηθήσουν τους νέους να μάθουν δεξιότητες για τη συμμετοχή τους σε έναν ψηφιακό κόσμο ευημερίας.

Τα μαθήματα του Get Digital έχουν σχεδιαστεί προσεκτικά με βάση πέντε πυλώνες περιεχομένου. Αυτό επιτρέπει στους σπουδαστές να εντρυφήσουν με ευκολία στις βασικές δεξιότητες του ψηφιακού πολίτη και της ευημερίας. Ανακαλύψτε τα εδώ

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.