Σίγουρα έχετε δει πολλά και διαφορετικά βιβλία, έτσι; Μπορεί να είναι μεγάλα ή μικρά, με πολλές σελίδες ή με λίγες, με εικόνες ή μόνο με κείμενο. Μπορεί ακόμα και να είναι ηλεκτρονικά. Δεν ήταν βέβαια πάντα τόσο εξελιγμένα τα πράγματα. Παλιά τα βιβλία ήταν βαριά, γραμμένα στο χέρι και πολύ πολύ ακριβά! Λογικό, αφού για ένα βιβλίο κάποιος θα έπρεπε να εργαστεί για μήνες. Φανταστείτε το, κάθε σελίδα, κάθε ζωγραφιά, ακόμα και το χαρτί φτιάχνονταν στο χέρι! Αυτό έκανε πολύ δύσκολη την απόκτηση ενός βιβλίου. Έτσι οι ιδέες και οι γνώσεις δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν στα χέρια των απλών ανθρώπων. 

Το βιβλίο είναι ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πολιτισμού. Η σημασία του εντοπίζεται στην εξέλιξη του ανθρώπινου πνεύματος και της ζωής του ανά τους αιώνες. Μέσω των βιβλίων μεταφέρεται γνώση, ψυχαγωγία δύο συστατικά που οδηγούν σε προσωπική αυτοβελτίωση.

Για αρχή ας δούμε ένα σύντομο βιντεάκι το οποίο είναι απόδοση του βιβλίου «ΕΙΝΑΙ ΒΙΒΛΙΟ», του Lane Smith από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Ο συγγραφέας και εικονογράφος Lane Smith στήνει έναν σπαρταριστό διάλογο ανάμεσα σε μια βιβλιόφιλη μαϊμού κι έναν γάιδαρο που είναι άσσος των νέων τεχνολογιών για το τι τελικά ΕΙΝΑΙ ΒΙΒΛΙΟ. Γίνεται ξεκάθαρη, λοιπόν, από την πρώτη στιγμή, η δύναμη του βιβλίου να μας χαρίζει ταξίδια κι ας μην έχει τεχνολογικά «γκατζετάκια».

Η μορφή του βιβλίου

Τί είναι το βιβλίο; Τί συνιστά ένα βιβλίο; Ποια είναι η υλική υπόσταση ενός βιβλίου; Ερωτήματα απλά αλλά χωρίς αυτονόητες απαντήσεις. Το πρώτο και κύριο είναι να ορίσουμε τη χρονική στιγμή μιας σημαντικής τομής, η οποία τοποθετείται στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Τότε εμφανίζεται σε πρωτογενή εκδοχή η μορφή του βιβλίου (η γνωστή ως «κώδικας, codex»), όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, δηλαδή ως συσσωμάτωση διαδοχικών γραμμένων σελίδων, συραμμένων στη μία πλευρά, σε φορητό σχήμα διαφόρων διαστάσεων. Η τομή αυτή θέτει επιπλέον ερωτήματα: τί μορφή είχε το βιβλίο πριν από τη συγκεκριμένη περίοδο; Επίσης, ποιες ήταν οι εξελίξεις που μας οδήγησαν από το βιβλίο των πρώτων χριστιανικών αιώνων στο ηλεκτρονικό βιβλίο του σήμερα;

 Ας δούμε περιληπτικά την  ιστορία του βιβλίου από το καλλιτεχνικό προσωπικό του  ΠΑΚΠΠΑ Δ. Ελευσίνας

Ο μόνος τρόπος να απαντήσουμε αναλυτικά σε παρόμοια ερωτήματα είναι να κατανοήσουμε ότι η ιστορία του βιβλίου είναι συνδεδεμένη με την ιστορία της γραφής. Κι αυτό γιατί το βιβλίο (σε όλες τις εκδοχές του) συνιστά το πιο σημαντικό υλικό μέσο, με το οποίο η γραφή διακίνησε την πληροφορία στην ανθρώπινη επικοινωνία, ωστόσο δεν καλύπτει το ευρύ πεδίο του γραπτού λόγου.
Η γραφή προκάλεσε την εμφάνιση του βιβλίου. Αν δεχτούμε αυτή τη σχηματική παρουσίαση, τότε αναδύεται ένα άλλο ερώτημα: γιατί το βιβλίο υπήρξε τόσο ανθεκτικό; Μήπως συνδέεται με το γεγονός ότι έως τα μέσα του 19ου αιώνα το μοναδικό μέσο για την καταγραφή, επεξεργασία, αποθήκευση και μεταβίβαση πληροφοριών πάσης φύσεως ήταν η γραφή; Και αν όντως είναι έτσι, πόσο άλλαξε τα πράγματα η δυνατότητα του ήχου και της εικόνας να επιτελούν λειτουργίες που έως τότε μόνο η γραφή μπορούσε να διεκπεραιώσει;

Η ιστορία της γραφής

H γραφή είναι σχετικά πρόσφατη εφεύρεση στην ιστορία και δεν ταυτίζεται με την οργάνωση των πρώτων μορφών κοινωνικού βίου. Εμφανίστηκε περίπου πριν πέντε με πεντέμισι χιλιάδες χρόνια από σήμερα και φυσικά δεν είχε την ολοκληρωμένη μορφή που γνωρίζουμε. Το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας δεν έχει γραφή, και όσα γνωρίζουμε για τις κοινωνίες αυτής της περιόδου τα συμπεραίνουμε από αρχαιολογικά ευρήματα και ανθρωπολογικές μελέτες. H πραγματική ιστορία, όμως, αρχίζει από τη στιγμή που έχουμε γραπτές μαρτυρίες

H γραφή στην πραγματικότητα δεν είναι παρά τεχνολογία επικοινωνίας. Μαθαίνοντας για αυτήν μαθαίνουμε για τον τρόπο με τον οποίο καθορίστηκαν οι ανθρώπινες σχέσεις στην κοινωνία. Χωρίς τη γραφή η κοινωνία θα ήταν μια κοινωνία της προφορικής παράδοσης, δηλαδή μια κοινωνία τελείως διαφορετική από αυτή που γνωρίζουμε.

H μεγάλη ανατροπή στη ιστορία της γραφής είναι αναμφισβήτητα η αλφαβητική γραφή. Δηλαδή η κατασκευή ενός συστήματος με περιορισμένο αριθμό συμβόλων, ο συνδυασμός των οποίων μπορούσε να αποκαταστήσει τη δημιουργική αντιστοιχία ανάμεσα στον προφορικό και στον γραπτό λόγο (Colvin 2007). O χώρος στον οποίο συνέβη αυτή η επανάσταση, είναι το Aιγαίο Πέλαγος και ο πολιτισμός που την πραγμάτωσε με κορυφαία έργα, είναι ο Ελληνικός Πολιτισμός.

Το ελληνικό αλφάβητο πιθανολογείται ότι εμφανίζεται τον 8ο αιώνα π.Χ., μετά την καταστροφή του μυκηναϊκού πολιτισμού και την κάθοδο στην περιοχή νέων ελληνικών φύλων. Σε αυτό το αλφάβητο η πρώτη λογοτεχνική καταγραφή είναι τα ομηρικά έπη. H συγκεκριμένη γραφή καινοτομεί σε σχέση με το παρελθόν (δηλαδή με τα δάνεια από το φοινικικό αλφάβητο), γιατί στηρίζεται στον συνδυασμό συμφώνων και φωνηέντων. Στην αρχαία Ελλάδα, έθνος χωρισμένο σε πόλεις-κράτη, η γραφή ενοποιήθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ., όταν η Αθήνα υιοθέτησε το 403 π.Χ., το «ιωνικό» λεγόμενο αλφάβητο.

Ας δούμε την ιστορία της γραφής μέσα από τα παρακάτω βίντεο:

Μια σύντομη ιστορία της Γραφής: Από τα ορνιθοσκαλίσματα στο αλφάβητο

Ας μάθουμε παίζοντας την ιστορία της γραφής με το ακόλουθο Διαδραστικό παιχνίδι: Στα ίχνη της γραφής

Kάντε κλικ πάνω στην εικόνα

Τα υλικά της γραφής: πάπυρος, περγαμηνή, χαρτί

Οι πολιτισμοί που χρησιμοποίησαν φθαρτά υλικά γραφής είναι γνωστοί μόνο από εγχαράξεις ή λαξεύσεις σε πήλινες πινακίδες, σε πέτρα ή μάρμαρο. H αναζήτηση υλικών για τη γραφή αποτέλεσε πάντα πρόβλημα. Στην αρχή δοκιμάστηκε το ξύλο και ο φλοιός δέντρων. Το ξύλο, όμως, απεδείχθη δύσκολο στη χάραξη και δεν προσφερόταν για διαρκή χρήση, το ίδιο και ο φλοιός. Έτσι, οι ξύλινες πλάκες καλύφθηκαν με κερί πάνω στο οποίο μπορούσε κανείς να γράψει εύκολα με τη γραφίδα. Επειδή, όμως, το κερί φθειρόταν εύκολα, ο τρόπος αυτός χρησιμοποιήθηκε μόνο περιθωριακά για πράγματα που οι γράφοντες δεν θεωρούσαν σημαντικά, για εφήμερες δηλαδή καταγραφές. Διάφοροι λαοί στη Μέση Ανατολή, αλλά και στο Αιγαίο, κατέφυγαν στον πηλό. Οι πήλινες πλάκες, όμως, ήταν βαριές, όχι ιδιαίτερα βολικές, και δεν πρόσφεραν μεγάλη επιφάνεια. Χρησιμοποιήθηκαν πολύ από τους λαούς που είχαν σφηνοειδή γραφή.

O πάπυρος ήταν το πρώτο υλικό που διευκόλυνε τη γραφή, βελτίωσε την ποιότητά της και εξασφάλισε καλές συνθήκες συντήρησής της. Τα φύλλα παπύρου προέρχονταν από το επεξεργασμένο στέλεχος του ομώνυμου φυτού που είχε πατρίδα του την Aίγυπτο· ήταν ανθεκτικά, ευλύγιστα, είχαν λαμπερό λευκό χρώμα και στην αφή έμοιαζαν με μετάξι (Verhoogt 2010). Από τα αρχαιολογικά ευρήματα εικάζεται ότι ήδη το 3.000 π.Χ. οι Αιγύπτιοι γνώριζαν τη χρήση του πάπυρου, της γραφίδας και του μελανιού. Οι Έλληνες πρέπει να γνώριζαν τον πάπυρο ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ., αφού είχαν πολλές εμπορικές σχέσεις με την Αίγυπτο. Ωστόσο, ο Hρόδοτος, που αναφέρει το φυτό στην ιστορία του, δεν αναφέρει τίποτε για τη χρήση του ως γραφική ύλη.

H περγαμηνή (επεξεργασμένο δέρμα ζώου) άρχισε να συναγωνίζεται τον πάπυρο στη Δύση από τον 1ο έως τον 4ο αιώνα μ.Χ. H μαζική παραγωγή περγαμηνής άρχισε, όταν έγινε φανερό ότι η παραγωγή παπύρου δεν επαρκούσε για τις υπάρχουσες ανάγκες. Τα κύρια πλεονεκτήματα της περγαμηνής ήταν η μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και η δυνατότητα παραγωγής στη Δύση, πράγμα που απελευθέρωνε την αγορά γραφικής ύλης από την παραγωγή παπύρου στην Αίγυπτο (Clanchy 2007).

Οι πρώτοι που κατασκεύασαν και χρησιμοποίησαν χαρτί ήταν οι Κινέζοι περί τον 2ο αιώνα μ.Χ. Από αυτούς έμαθαν την τεχνική οι Άραβες πρώτα και μετά οι Πέρσες, οι Σύροι και οι Αρμένιοι. Οι Βυζαντινοί από τον 8ο αιώνα μ.Χ. και μετά εισάγουν χαρτί από τη Συρία και το Iράν. Στην Ευρώπη το νέο υλικό επικρατεί από τον 12ο αιώνα και έπειτα, οπότε αυξάνεται δραστικά η παραγωγή βιβλίων γιατί μειώνεται το κόστος (Chamberlain 2013).

Η Ιστορία των βιβλίων: 

ΠΑΤΉΣΤΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΆΤΩ ΕΙΚΌΝΑ

Σύντομο απόσπασμα από το πρώτο μέρος της τηλεοπτικής σειράς Η Ελληνική Τυπογραφία (1985) με τίτλο «Προϊστορία και ιστορία της ελληνικής γραφής. Ο κόσμος του χειρογράφου». Αναφέρεται κυρίως στο Βυζάντιο με επίκεντρο το χειρόγραφο βιβλίο και την εμφάνιση της τυπογραφίας τον 15ο αιώνα.
Πηγή: Ψηφιακό Αρχείο ΕΡΤ

ΠΡΩΤΟΪΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟΥ Μέρος:1

Πατήστε στην παρακάτω εικόνα

Το χειρόγραφο βιβλίο στο Βυζάντιο ΙΙ

Σύντομο απόσπασμα από το πρώτο μέρος της τηλεοπτικής σειράς Η Ελληνική Τυπογραφία (1985) με τίτλο «Προϊστορία και ιστορία της ελληνικής γραφής. Ο κόσμος του χειρογράφου». Αναφέρεται κυρίως στο Βυζάντιο με επίκεντρο το χειρόγραφο βιβλίο και την εμφάνιση της τυπογραφίας τον 15ο αιώνα. Πηγή: Ψηφιακό Αρχείο ΕΡΤ

Πατήστε στην παρακάτω εικόνα

---

Από τον κώδικα ….
στην επανάσταση της τυπογραφίας

Ο κώδικας είναι πάντα χειρόγραφος. Το υλικό είναι κυρίως περγαμηνή και πιο σπάνια πάπυρος. Χρησιμοποιούνται και οι δύο πλευρές της γραφικής ύλης, η ανάγνωση γίνεται ευκολότερη γιατί είναι συνεχόμενη και οι σελίδες είναι ομοιόμορφες (Brown 2007). Οι πιο παλαιοί κώδικες χρονολογούνται από τον 3ο και τον 4ο αιώνα μ.Χ.

H έλευση της τυπογραφίας τον 15ο αιώνα, κατά την περίοδο δηλαδή της ευρωπαϊκής Αναγέννησης, προετοιμάστηκε κατά κάποιο τρόπο από ορισμένες τεχνολογικές καινοτομίες σε συναφείς χώρους, οι περισσότερες από τις οποίες εμφανίστηκαν στην κεντρική Ευρώπη στις πρώτες δεκαετίες της Αναγέννησης. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι: α) η βελτίωση της ποιότητας του χαρτιού και η μαζική παραγωγή του, β) η πρόοδος στη μεταλλουργία καθώς και στη βιομηχανική χρήση της υδραυλικής ισχύος, γ) οι βελτιώσεις και οι καινοτομίες στην τέχνη της ξυλογραφίας και της χαλκογραφίας.

Ο χώρος στον οποίο τελείται το πρώτο επεισόδιο αυτής της επανάστασης (Eisenstein 1980), είναι η κοιλάδα του Pήνου, ο χρόνος η δεκαετία 1440 και το όνομα στο οποίο οφείλουμε τον ιδιοφυή συνδυασμό διαφόρων τεχνολογικών δυνατοτήτων και στο οποίο ιστορικά αποδίδουμε την εφεύρεση της τυπογραφίας είναι εκείνο του Γουτεμβέργιου.
Το πρώτο τυπωμένο βιβλίο που έγινε από τον Γουτεμβέργιο το 1455 , πριν από περίπου 570 χρόνα , είναι είναι η γνωστή Bίβλος των 42 γραμμών (Ντε Κάρλο 1995, 35-46· Barbier, 2002, 117-123· Finkelstein & McCleery 2005).

Ο Γουτεμβέργιος και η τυπογραφία

Από τους αρχαίους Σουμέριους και Κινέζους στη Γερμανία του 15ου αιώνα! Ένα επεισόδιο της γαλλικής σειράς κινουμένων σχεδίων «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν… η επιστήμη» (1994).
Το βίντεο αφορά την ιστορία του βιβλίου και πώς το βιβλίο κατέληξε στα χέρια μας με την παρούσα μορφή του. Στην ουσία κάνουμε μια αναδρομή από τον τρόπο συγγραφής των Σουμέριων, των Αιγυπτίων και των Κινέζων μέχρι την εισαγωγή του χαρτιού στη Δύση και την ανακάλυψη του πιεστηρίου από τον Ιωάννη Γουτεμβέργιο.

Μπορείτε τώρα να απαντήσετε τις ερωτήσεις του  παρακάτω φύλλου εργασίας; (πηγή : εκπαιδευτικός ιστότοπος “Ξένια-στη τάξη” ενότητα φιλαναγνωσία)

Λήψη αρχείου

---

Ποια ήταν όμως η  τέχνη της εκτύπωσης ενός βιβλίου δηλαδή της τυπογραφίας;

Χρησιμοποιούσαν μικρά μεταλλικά γράμματα τα οποία έμπαιναν στη σωστή σειρά και έφτιαχναν το κείμενο μετά τους έβαζαν μελάνι και τα πίεζαν πάνω σε ένα φύλλο χαρτιού. Κάτι σαν τις σφραγίδες. Έτσι η διαδικασία έγινε πολύ πιο γρήγορη και όσο περνούσαν τα χρόνια απλοποιήθηκε ακόμα περισσότερο. Τώρα πια η εκτύπωση γίνεται ψηφιακά, έχετε δει φωτοτυπικό μηχάνημα έτσι; Ε, κάτι τέτοιο αλλά σε πολύ πιο μεγάλη κλίμακα. Κι αφού η διαδικασία έγινε απλή, οικονομική και γρήγορη το βιβλίο είναι πια προσιτό σε όλους! Έτσι γίνεται προσιτή και η γνώση αλλά και τα λογοτεχνικά κείμενα! 

 

H καινούργια τεχνολογία της γραφής εξαπλώθηκε ταχύτατα στην Ευρώπη και επέφερε ριζικές αλλαγές στους τρόπους επικοινωνίας και διοίκησης. Το ίδιο δραστική υπήρξε η επίδραση της τυπογραφίας στον πολιτισμό, στην πνευματική ζωή, στην εκπαίδευση και στη θρησκεία.

Οι αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της παραγωγής και της διακίνησης του βιβλίου ήταν άμεσες. Το 1501 στην Ευρώπη υπάρχουν περίπου 250 κέντρα παραγωγής βιβλίου, κυκλοφορούν περίπου 27.000 εκδόσεις που αντιπροσωπεύουν πάνω από 10 εκατομμύρια αντίτυπα, και υπάρχει ένα αναγνωστικό κοινό μερικών εκατοντάδων χιλιάδων αναγνωστών σε μια Ευρώπη, ο πληθυσμός της οποίας δεν ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια. Έως σήμερα, πέντε αιώνες μετά, και παρά τη μεγάλη επανάσταση των ηλεκτρονικών μέσων, η τυπογραφία εξακολουθεί να προσδιορίζει καθοριστικά την ταυτότητα της γραφής στον πολιτισμό μας.

Περιπλάνηση στην ιστορία της τυπογραφίας
με τον Αθανάσιο Μπατιάνη

 

Το βιβλίο στον πολιτισμό του ανθρώπου

Με το βιβλίο ως πυρήνα του ερωτήματος μπορούμε επί της ουσίας να θέσουμε παράλληλα ερωτήματα για την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Μια εντελώς συμβατική, από την προοπτική του σήμερα, μεταβολή στο σχήμα του γραπτού κειμένου σηματοδοτεί, συνεπώς, βαθύτερες κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές. Το σχήμα φαίνεται ταπεινό, η επίδρασή του όμως υπήρξε καθοριστική.

Ο σοφός συγγραφέας Χόρχε Λουίς Μπόρχες σε μια διάλεξή του με θέμα «το βιβλίο» τόνιζε τη σημασία ενός υλικού μέσου στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού λέγοντας τα εξής:

Από όλα τα εργαλεία του ανθρώπου, το πιο εκπληκτικό είναι, χωρίς καμιά αμφιβολία, το βιβλίο. Τα άλλα είναι προεκτάσεις του κορμιού του. Το μικροσκόπιο και το τηλεσκόπιο είναι προεκτάσεις της όρασής του· το τηλέφωνο είναι προέκταση της φωνής του· έχουμε επίσης το αλέτρι και το σπαθί, προεκτάσεις του χεριού του. Το βιβλίο όμως είναι άλλο πράγμα: το βιβλίο είναι μια προέκταση της μνήμης του και της φαντασίας του.

Borges 1987, 782

 

Συμπληρώνοντας τον Μπόρχες θα μπορούσαμε στη «μνήμη» και στη «φαντασία» να προσθέσουμε και τη λέξη «σκέψη», για να καλύψουμε το ευρύτερο πεδίο της δραστικής παρουσίας του βιβλίου στην ιστορία. Κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο, γιατί με το βιβλίο διακινήθηκαν τα έργα του ανθρώπου που εντάσσονται στην επιστήμη, στη λογοτεχνία, στην τέχνη, στη φιλοσοφία και στη θρησκεία, όχι ως απλά θεωρητικά κείμενα αλλά ως καίριες παρεμβάσεις τόσο στον ατομικό όσο και στον συλλογικό βίο.

Πώς φτιάχνεται ένα βιβλίο; Αναρωτηθήκατε  ποτέ;

Για να φτάσει ένα βιβλίο από τον συγγραφέα στα χέρια μας χρειάζεται πολλή δουλειά!!!

Ας δούμε στην αρχή τα βήματα περιληπτικά

Ο/η συγγραφέας, ο κύριος ή η κυρία που γράφουν τα λόγια της ιστορίας, έχει μια ιδέα την οποία αρχίζει να γράφει στο χαρτί ή τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Αφού ολοκληρώσει τα λόγια, βρίσκει τίτλο δηλαδή όνομα στο βιβλίο του και το στέλνει σε μια ομαδούλα ανθρώπων, τον εκδοτικό οίκο,  η οποία διαβάζει το κείμενο και αν της αρέσει, αποφασίζει να το κάνει βιβλίο. Το βιβλίο όμως δεν έχει μόνο λόγια, έχει και εικόνες. Την δουλειά αυτή την αναλαμβάνει ο εικονογράφος, ο οποίος ζωγραφίζει με ωραία χρώματα το εξώφυλλο και τις εικόνες της ιστορίας, οι οποίες πρέπει να ταιριάζουν με το κείμενο!!!
Στο τυπογραφείο τυπώνεται το βιβλίο σε πολλά αντίτυπα δηλαδή πολλά ίδια βιβλία και το βιβλίο είναι έτοιμο!!! Από το τυπογραφείο μοιράζεται σε διάφορα βιβλιοπωλεία, μαγαζιά που πουλούν βιβλία, και εμείς μπορούμε να πάμε να το ξεφυλλίσουμε, να το αγοράσουμε και να το διαβάσουμε!!

Ας δούμε αναλυτικά πως δημιουργείται σήμερα ένα βιβλίο:

Στη συνέχεια γίνεται η εκτύπωση …ετοιμάζονται οι λιθογράφικες πλάκες, είναι μεταλλικά φύλλα πάνω στα οποία αποτυπώνεται αυτό που θέλουμε να εκτυπωθεί και κατόπιν χρησιμοποιούνται σε έναν κύλινδρο όπου σαν μεγάλες σφραγίδες εμφανίζουν στο χαρτί αυτό που έχει σχεδιαστεί πάνω τους. Για να γίνει έγχρωμη η εκτύπωση θα χρειαστούμε τέσσερις πλάκες. Μια για κάθε χρώμα. Θα μου πείτε… Μόνο τέσσερα χρώματα θα έχουν οι εικόνες; Ναι… Δηλαδή θα έχουν πολλά χρώματα τα οποία δημιουργούνται από τους συνδυασμούς τεσσάρων μόνο χρωμάτων! Αυτά είναι το μπλε, το κόκκινο, το κίτρινο και το μαύρο. Η μηχανή που χρησιμοποιείται για την εκτύπωση ονομάζεται επίπεδη μηχανή offset. Είναι κάτι σαν τον εκτυπωτή που έχουμε στο σπίτι μας, αλλά σε πολύ μεγαλύτερο μέγεθος και με περισσότερες δυνατότητες. Το χαρτί περνάει από τέσσερις κυλίνδρους, έναν για κάθε χρώμα. Η εκτύπωση γίνεται σε μεγάλα φύλλα χαρτιού τα οποία έπειτα διπλώνονται από ένα μηχάνημα που λέγεται διπλωτική. Μετά οι σελίδες ράβονται μεταξύ τους στη μία πλευρά τους! Ναι με πραγματική κλωστή! Αυτή η διαδικασία ονομάζεται κλωστορραφή. Στη συνέχεια ενώνονται με κόλλα τα ραμμένα πακέτα με τις σελίδες και όλα μαζί κολλιούνται στο εξώφυλλο. Όμως οι σελίδες είναι ενωμένες μεταξύ τους στις άκρες, αφού είναι φτιαγμένες από διπλωμένα φύλλα χαρτιού. Έτσι το βιβλίο για να φτάσει στην τελική του μορφή χρειάζεται να κοπεί από μια κοπτική μηχανή στις τρεις πλευρές του. Η διαδικασία αυτή λέγεται ξάκρισμα, γιατί φεύγουν οι άκρες.

Μετά απ’ όλα αυτά τα στάδια παραγωγής τα βιβλία είναι έτοιμα να ταξιδέψουν στα βιβλιοπωλεία και στις δανειστικές βιβλιοθήκες για να μπορούμε εμείς οι αναγνώστες να επιλέξουμε κάποιο για να τα διαβάσουμε!

 

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.