Ψηφιακή σωτηρία
Ένα έργο άνευ προηγουμένου στον τομέα του εγχώριου σινεμά διασώζει όλες τις ελληνικές ταινίες από το 1950 ως το 2000
«Όσο ο κινηματογράφος είναι τέχνη, άλλο τόσο είναι και μνήμη αποτυπωμένη σε έναν ευαίσθητο υλικό φορέα, εκτεθειμένο στην αναπόφευκτη φθορά του χρόνου. Μνήμη η οποία όμως σήμερα μπορεί να διασωθεί χωρίς απώλειες αν τα ντελικάτα φωτοχημικά της κύτταρα- τα καρέ του αρνητικού φιλμ- συντηρηθούν και αποτυπωθούν,μια για πάντα, με τη μορφή ψηφιακών δεδομένων. Μνήμη που μπορεί σήμερα πια να γεννήσει καινούργιους συνδυασμούς πληροφοριών και ιδεών, αν το περιεχόμενο των κινηματογραφικών εικόνων μελετηθεί,τεκμηριωθεί, συσχετιστεί και γίνει προσβάσιμο μέσα από το ίντερνετ· αυτή την τόσο εντυπωσιακή σύγχρονη εκδοχή της αρχαίας ελληνικής Αγοράς ».
Με τη δημιουργία προσφάτως του νέου δικτυακού κόμβου του έργου Ψηφιακό Αρχείο Ελληνικού Κινηματογράφου, όλα αυτά τα «αν» έγιναν πραγματικότητα. Είναι το αποτέλεσμα ενός φιλόδοξου προγράμματος το οποίο υλοποιήθηκε με τη συνέργεια του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και του προγράμματος Κοινωνία της Πληροφορίας του υπουργείου Οικονομικών. Ένα έργο άνευ προηγουμένου στον τομέα του εγχώριου σινεμά, διασώζει όλες τις ελληνικές ταινίες από το 1950 ως το 2000: 284 μεγάλου και μικρού μήκους έργα, ντοκυμαντέρ- 404 κινηματογραφικές ώρες συνολικά. Υπό την υψηλή επίβλεψη του προέδρου του ΕΚΚ Γιώργου Παπαλιού, υπεύθυνος υλοποίησης είναι ο σκηνοθέτης Μάνος Ευστρατιάδης που με μια ομάδα έμπειρων τεχνικών συνεχίζουν αδιάλειπτα την ψηφιοποίηση ως το σήμερα.
Μια ιδιότυπη βιβλιοθήκη
�
« Μου αρέσει να λέω ότι εδώ μέσα διασώζεται το παρελθόν του ελληνικού κινηματογράφου με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η αξιοποίησή του στο μέλλον »: ο Μάνος Ευστρατιάδης μας ξενάγησε στον χώρο όπου βρίσκεται ο τεράστιος αυτός κινηματογραφικός όγκος. Μια ιδιότυπη βιβλιοθήκη: μια ψηφιακή ταινιοθήκηηλεκτρονική αρχειοθέτηση η οποία στεγάζεται στην οδό Αριστείδου, κοντά στο παλαιό χρηματιστήριο. Παραλληλόγραμμες κούτες- σαν παπουτσωθήκες- παρατεταγμένες σε ράφια, εμπεριέχουν το ψηφιοποιημένο υλικό που αντιστοιχεί σε καθεμιά από αυτές τις 284 ταινίες. Καθένα από αυτά τα κουτιά περιέχει τα «παράξενα» ψηφιακά υλικά που προήλθαν από την ψηφιοποίηση μιας ταινίας: όπως είναι η κασέτα τζάγκουαρ, που περιέχει το έργο σε ανάλυση 2Κ- τόσο υψηλή που επιτρέπει την αναπαραγωγή του ακόμη και σε κινηματογραφικό αρνητικό – ή ο δίσκος υψηλής ευκρίνειας Βlu Ray. « Εφόσον οι ταινίες έχουν γίνει ψηφιακά δεδομένα,δυϊκοί αριθμοί,το υλικό τους μπορεί να μεταγράφεται κάθε 10 χρόνια σε νέα υλικά μέσα και έτσι να διασώζονται εσαεί χωρίς κόστος ».
Αυτό όμως που ενδιαφέρει κυρίως τους καθημερινούς χρήστες του Ιnternet είναι το παιχνίδι με το ελληνικό σινεμά. Ολο αυτό το υλικό των 284 ταινιών που ψηφιοποιήθηκε, μελετήθηκε, αποδελτιώθηκε και αποτέλεσε το περιεχόμενου ενός από τους μεγαλύτερους κινηματογραφικούς ιστοτόπους στο Ιnternet. Μπαίνοντας στο www.gfcdigital.gr γίνεται μια αλφαβητική αναζήτηση των ταινιών. Η σελίδα του έργου περιέχει αναλυτικές πληροφορίες για το περιεχόμενο και τους συντελεστές της, καθώς και ένα κριτικό σημείωμα από τον διακεκριμένο κριτικό κινηματογράφου Γιάννη Μπακογιαννόπουλο. Το κυριότερο, μπορούμε να δούμε τρεις σκηνές της ταινίας, διάρκειας 15 λεπτών.
Το πιο «εγκυκλοπαιδικό» κομμάτι του κόμβου είναι η τεκμηρίωση. Εδώ το κάθε έργο αντιμετωπίζεται ως φορέας της συλλογικής μας μνήμης εφόσον έχει αποτυπώσει χώρους, πρόσωπα, ήθη, έθιμα, το περιβάλλον μιας ολόκληρης εποχής. Τεκμηρίωση, δηλαδή, είναι η καταγραφή των πραγματολογικών στοιχείων κάθε έργου, που μπορούμε να αναζητήσουμε και να παρακολουθήσουμε ζωντανά μέσα από 3.500 σκηνές από τις ταινίες. Βάζοντας πρόχειρα μια λέξη-«κλειδί» στο μενού «θεματική αναζήτηση», το site μου εμφανίζει τις ταινίες στις οποίες θα μπορέσω να βρω ό,τι αντίστοιχο στοιχείο, εφόσον έχει καταγραφεί στο ψηφιακό αρχείο. Πληκτρολογήσαμε, ας πούμε, τη λέξη «καφενείο» και αμέσως εμφανίστηκαν όλα τα καφενεία που υπάρχουν μέσα στις ταινίες του αρχείου. Για τη διευκόλυνση του χρήστη δημιουργήθηκαν ορισμένες έτοιμες κατηγορίες: 21 μεγάλες κατηγορίες (π.χ. «Αθήνα- Πειραιάς- Προάστια») αναλύονται σε 110 υποκατηγορίες (π.χ. «Δρόμοι και πλατείες»). Ανακαλύψτε επαγγέλματα που χάθηκαν, αντικείμενα που πάλιωσαν, γιορτές της επαρχίας, γάμους, πανηγύρια: «Ο ελληνικός κινηματογράφος, ο πιο πιστός και αποκαλυπτικός καθρέπτης της εποχής του».
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=257443&ct=34
της Κατερίνας Δαφέρμου | Αθήνα – Κυριακή 1 Μαρτίου 2009
