«ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΑΠΛΟΤΗΤΑΣ. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΖΩΗ»
John Maeda
Εκδόσεις Παπασωτηρίου
ΟΙ ΔΕΚΑ ΝΟΜΟΙ
ΜΕΙΩΣΗ: Ο απλούστερος τρόπος επίτευξης της απλότητας είναι μέσω λελογισμένης μείωσης.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Η οργάνωση κάνει ένα σύστημα πολλών να δείχνουν λιγότερα.
ΧΡΟΝΟΣ: Η εξοικονόμηση χρόνου δίνει την αίσθηση της απλότητας.
ΜΑΘΗΣΗ: Η γνώση κάνει τα πάντα απλούστερα.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ: Η απλότητα χρειάζεται την πολυπλοκότητα και το αντίστροφο.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ: Ό,τι βρίσκεται στην περιφέρεια της απλότητας δεν είναι, κατά κανένα τρόπο, περιφερειακό.
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ: Τα πολλά συναισθήματα είναι καλύτερα από τα λίγα.
ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ: Εμπιστευόμαστε την απλότητα.
ΑΠΟΤΥΧΙΑ: Μερικά πράγματα είναι αδύνατο να γίνουν απλά.
Ο ΕΝΑΣ: Η απλότητα έχει να κάνει με την αφαίρεση του προφανούς και την πρόσθεση του εποικοδομητικού.
ΤΑ ΤΡΙΑ ΚΛΕΙΔΙΑ
ΑΠΟΣΤΑΣΗ Το περισσότερο δείχνει λιγότερο απλώς και μόνο μετακινώντας το πιο μακριά.
ΑΝΟΙΓΜΑ Το άνοιγμα απλοποιεί την πολυπλοκότητα.
ΕΝΕΡΓΕΙΑ Ελαχιστοποίηση της χρήσης, μεγιστοποίηση της απολαβής.
ΖΩΗ
Η τεχνολογία και η ζωή γίνονται πολύπλοκες μόνο εάν το επιτρέψουμε εμείς.
Όντας υποχρεωμένος να σχεδιάζω με το χέρι στη σχολή καλών τεχνών, και διαπιστώνοντας ότι κάθε τρεις και λίγο πήγαινα ασυναίσθητα να κάνω κλικ σ’ ένα ανύπαρκτο κουμπί UNDΟ για να διορθώσω κάποιο λάθος, άρχισα να αισθάνομαι ότι η τεχνολογία με διαμόρφωνε σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι τη διαμόρφωνα εγώ. Περίπου τον ίδιο καιρό, ένας φίλος μου μίλησε για το στοχαστή Ivan Illich και τις απόψεις του σχετικά με το ότι η παρουσίαση των επαγγελμάτων έχει μειώσει τις ικανότητες του μέσου ανθρώπου. Ο ι δικηγόροι λύνουν προβλήματα μεταξύ ανθρώπων τα οποία στο παρελθόν λύναμε μόνοι μας, οι γιατροί θεραπεύουν ανθρώπους ενώ στο παρελθόν ξέραμε ποια φυτά του δάσους είχαν ιαματικές ιδιότητες. Από το έργο του Illich έμαθα το εξής: αν και η τεχνολογία είναι ένα καλόδεχτο μέσο επαύξησης δυνατοτήτων, μια γεννήτρια ικανών, μπορεί επίσης να γίνει ένας εξοργιστικός μηχανισμός εξάλειψης ικανοτήτων, μια γεννήτρια ανίκανων.
Επιτρέψτε μου να επικαλεστώ κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα από προσωπική εμπειρία. Θυμάμαι ότι κάποτε περίμενα αρκετές μέρες να μου παραδώσουν αναλώσιμα για τον εκτυπωτή ετικετών και δεν σκέφτηκα παρά μόνο την τελευταία στιγμή ότι μπορούσα να γράψω τις διευθύνσεις με το χέρι πάνω στους φακέλους. Ή, οποτεδήποτε συναντώ μια άγνωστη λέξη, η πρώτη μου παρόρμηση είναι να κατευθυνθώ στο dictionary.com. Αλλά μέχρι να ξυπνήσει ο υπολογιστής μου και να την πληκτρολογήσω, κάποιο μέλος της οικογένειας μου την έχει ήδη βρει φυλλομετρώντας ένα πραγματικό λεξικό. Έχω σταθεί μπροστά σε ακροατήρια εκατοντάδων ανθρώπων γεμάτος νευρικότητα για τις καθυστερήσεις στην επικοινωνία του υπολογιστή μου με τον προβολέα δεδομένων και τότε θυμάμαι ότι μπορώ να παρουσιάσω τις ιδέες μου εξίσου καλά, αν όχι καλύτερα, χωρίς το PowerPoint.
Βλέποντας το αναδρομικά, το γεγονός ότι η τεχνολογία μπορεί να μας καταστήσει ανίκανους δείχνει κωμικό … ή κωμικοτραγικό. Φορές‐φορές αναρωτιέμαι μήπως ο μοναδικός της στόχος είναι να μετατρέψει τα ανθρώπινα όντα σε cyborgs ολοκληρωτικό. εξαρτημένα από το Blackberry τους.
Καθημερινά, μερικοί από τους ευφυέστερους νέους ανθρώπους έρχονται να με δουν στο γραφείο μου στο ΜΙΤ. Αν και επισήμως είμαι καθηγητής τους, συχνά πιάνω τον εαυτό μου να γίνεται μαθητής τους. Για παράδειγμα, θυμάμαι την περίπτωση του Marc, ενός σπουδαστή που προσέφερε εθελοντική εργασία σε καταφύγια ηλικιωμένων απόρων. Παρότι προέρχονταν από εύπορη οικογένεια και θα του ήταν ευκολότερο να στρέψει την πλάτη του στον κόσμο των μη‐προνομιούχων, ο Marc μου είπε ότι αισθανόταν ανέκαθεν την υποχρέωση να βοηθά τους έχοντες ανάγκη συνανθρώπους του. Μου είπε επίσης ότι για όσο καιρό δούλευε στο καταφύγιο είχε παρατηρήσει ότι κάθε τρόφιμος είχε ένα και μοναδικό ράφι δίπλα στο κρεβάτι του στο οποίο φύλαγε το σύνολο των υπαρχόντων του. Αυτή η κατάσταση τον έκανε να αναρωτηθεί “Ποια είναι εκείνα τα ελάχιστα πολύτιμα πράγματα που επιλέγεις να κρατήσεις στο τέλος της ζωής σου, όταν έχεις ήδη τόσο λίγα;». Ένα δαχτυλίδι, μια φωτογραφία ή κάποιο άλλο μικρό αναμνηστικό ήταν αυτό που έβρισκε σταθερά ως απάντηση. Εύστοχα, ο Marc κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αναμνήσεις είναι το μόνο πράγμα που μετράει όταν φτάνεις στο τέλος.
Όταν ολόκληρη η ζωή σου καταλήγει να χωράει σ’ ένα και μόνο ράφι, ποιες αναμνήσεις θα φυλάξεις σαν θησαυρό; Η ζωή μπορεί να είναι πολύπλοκη, αλλά τελικά, στον απολογισμό, η ζωή είναι απλή αν πιστέψουμε τον Marc.
από τον Αναστάσιο Λαδιά, Σύμβουλο Πληροφορικής
