Σας στέλνουμε συνημμένα υλικό από το πρόσφατο Συνέδριο που παρακολουθήσαμε «Μαθαίνω να μην Καπνίζω». Οργανώθηκε από τις 2-4 Δεκεμβρίου 2010 υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, τη Σχολή Δημοσίας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard και την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία και πραγματοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Στο Συνέδριο απέσπασε ιδιαίτερα επαινετικά σχόλια η Ομάδα Αγωγής Υγείας του 1ου Γυμνασίου Μοσχάτου, η οποία εκπροσώπησε την Δ΄ Διεύθυνση με την παρουσίαση του Προγράμματος κατά του καπνίσματος που είχε υλοποιήσει τον περασμένο χρόνο.
Με αφορμή το θόρυβο που δημιουργείται τελευταία σχετικά με την απαγόρευση στους χώρους ψυχαγωγίας των νέων, θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά επίκαιρα τόσο τα Συμπεράσματα του Συνεδρίου, όσο και η έρευνα σε μαθητές. Παρακαλώ τους Υπευθύνους να ενημερώσουν τους Εκπαιδευτικούς που είναι ευαισθητοποιημένοι και ενδιαφέρονται για τα θέματα αυτά.
Εύχομαι ο Συμβουλευτικός Σταθμός σε συνεργασία με το Γραφείο Αγωγής Υγείας της Δ΄ Διεύθυνσης να εμπνεύσει συναδέλφους μας να υλοποιήσουν στο μέλλον Δράσεις (που θα ξεκινούν και θα υλοποιούνται από τους ίδιους τους μαθητές με καθοδήγηση των Εκπαιδευτικών) στην κατεύθυνση της μείωσης του καπνίσματος στους μαθητές μας.
Με εκτίμηση
Η Υπεύθυνη Γρ. Αγωγής Υγείας Ο Υπεύθυνος του Συμβ. Σταθμού
Μαλαματή Μπακάλη Στέφανος Κουμαρόπουλος
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Με μεγάλη επιτυχία έληξαν οι εργασίες του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τον Έλεγχο του Καπνίσματος που έγιναν στην Αθήνα από 2-4 Δεκεμβρίου με θέμα «ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΠΝΙΖΩ »
Το Συνέδριο, υπό την αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας, διοργανώθηκε στα πλαίσια του προγράμματος HEART από τα Υπουργεία Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, την Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard και την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία. Στις εργασίες παρευρέθησαν η Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας, κυρία Φώφη Γεννηματά, ο Υφυπουργός Υγείας, κύριος Μιχάλης Τιμοσίδης, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, κύριος Αντώνης Δημόπουλος, ο Γενικός Γραμματέας Πρόνοιας, κύριος Γεώργιος Κατριβάνος, ο διακεκριμένος δημοσιογράφος και εκδότης, κύριος Νίκος Χατζηνικολάου, ο Dr. George D. Behrakis, χορηγός του προγράμματος HEART, έλληνες και ξένοι καθηγητές και διακεκριμένοι ομιλητές από τις ΗΠΑ και άλλες γειτονικές χώρες (κατάλογος επισυνάπτεται).
Το Συνέδριο παρακολούθησαν 670 άτομα, εκ των οποίων 150 μαθητές από σχολεία της Αττικής, 107 εκπαιδευτικοί, 199 λειτουργοί υγείας, 56 στρατιωτικοί και 30 φοιτητές. Έγιναν 34 εισηγήσεις, 5 παρουσιάσεις από μαθητές, ενώ εντυπωσιακή υπήρξε και η έκθεση ζωγραφικής με έργα μαθητών για το κάπνισμα.
Η Αναπληρώτρια Υπουργός του ΥΠΔΒΜΘ, κυρία Φώφη Γεννηματά, δήλωσε ότι: «Μαθαίνω να μην Καπνίζω, δεν είναι απλά το θέμα του πρώτου και πολύ σημαντικού Συνεδρίου για τον έλεγχο του καπνίσματος.Δεν είναι καν ένας τίτλος, ένα σύνθημα. Είναι η υποχρέωση που έχουμε όλοι εμείς απέναντι στα παιδιά, να τους παρουσιάσουμε την αλήθεια, να πείσουμε ότι ο καλύτερος δρόμος στη ζωή, είναι αυτός που πηγαίνει μακριά και χωρίς το τσιγάρο».
Ο Υφυπουργός του ΥΥΚΑ, κύριος Μιχάλης Τιμοσίδης, κατά την έναρξη του Συνεδρίου, ανέφερε ότι: «Δεν υπάρχει καμία σκέψη ή προοπτική για αλλαγή του Νόμου που απαγορεύει το κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους χώρους» ενώ ο Πρόεδρος του Συνεδρίου, κύριος Παναγιώτης Μπεχράκης, τόνισε ότι «Η Δημόσια Υγεία και το μέλλον των παιδιών μας είναι αρχές μη διαπραγματεύσιμες»..
Τα κύρια συμπεράσματα από τις ομιλίες και τις συζητήσεις συνοψίζονται ως εξής:
- Το τριετές πρόγραμμα HEART, που στοχεύει στην μείωση του καπνίσματος στην Ελλάδα εξελίσσεται ομαλά και με επιτυχία.
- Για πρώτη φορά, μετά από δεκαετίες, παρατηρείται στην χώρα μας μείωση στον επιπολασμό του καπνίσματος κατά 2 εώς 3%, στην ετήσια κατάναλωση τσιγάρων κατά 2 εκατομμύρια και στην μικροσωματιδιακή (PM 2,5), καπνιστικής αιτιολογίας, ρύπανση στους κλειστούς χώρους διασκέδασης και εστίασης κατά 43% περίπου. Η Ελλάδα έχει μπει σε τροχιά ανάταξης του μεγάλου αυτού προβλήματος και το κοινωνικό σύνολο καλείται να προστατεύσει την πορεία αυτή με κάθε μέσο.
- Το κοινό εμφανίζει εξαιρετικά μεγάλα ποσοστά αποδοχής της σχετικής νομοθεσίας (70% του συνόλου, με θετική ανταπόκριση ακόμα και του 50% των καπνιστών).
- Ο τίτλος και το περιεχόμενο του συνεδρίου, «ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΠΝΙΖΩ», κρίθηκαν ιδιαίτερα επιτυχή και αναδεικνύουν την αναγκαιότητα για ενίσχυση, συντονισμό και διαχρονική σταθερότητα εκπαιδευτικών προγραμμάτων, που είναι βέβαιο ότι θα αποδώσουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Η εκπαίδευση εκπαιδευτών και η δραστηριοποίηση του δασκάλου ή καθηγητή κάθε βαθμίδας και κάθε σχολείου, αποτελούν υποχρεωτική διαδικασία για την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών.
- Η οικογένεια και ιδίως το κάπνισμα των γονέων στο σπίτι, το σχολείο και οι χώροι διασκέδασης και κοινωνικής ζωής των εφήβων είναι σημαντικοί συντελεστές στην μέχρι τώρα, δυστυχώς, εφαρμοζόμενη «βιωματική εκπαίδευση των παιδιών στο κάπνισμα». Οι συνθήκες αυτές είναι απαραίτητο να ανατραπούν προκειμένου να μειωθεί ο ρυθμός των 50000 περίπου νέων καπνιστών που προστίθεται στην κοινωνία κάθε χρόνο. Το 75% των νέων αυτών είναι ηλικίας κάτω των 20 ετών και οι μισοί από αυτούς θα χάσουν την ζωή τους αργότερα από κάποιο νόσημα που σχετίζεται με το κάπνισμα.
- Τρέχουσα ελληνική έρευνα απέδειξε ότι οι χώροι internet-café, bar-club, εστιατόρια – fast-food και café αποτελούν τους συνηθέστερους τόπους διασκέδασης μαθητών ηλικίας κάτω των 18 ετών με επισκεψιμότητα 100% τουλάχιστον ανά εβδομάδα ή και συχνότερα. Η διατήρηση των χώρων αυτών καθαρών από καπνό χωρίς εξαιρέσεις είναι κομβικό στοιχείο κάθε προσπάθειας για μείωση του καπνίσματος των εφήβων, που σήμερα στην πρώτη τους κοινωνική ζωή έρχονται σε υποχρεωτική επαφή με την χρήση καπνού.
- 70,2% των μαθητών έχουν νιώσει, τουλάχιστον μία φορά, δυσφορία από το παθητικό κάπνισμα σε χώρο διασκέδασης τους.
- Εντυπωσιακή είναι η εντελώς ανεμπόδιστη, κατά 95,1%, πρόσβαση των ανηλίκων στην αγορά προϊόντων καπνού παρά την ισχύουσα νομοθεσία.
- Οι νέοι κάτω των 18 ετών θεωρούν ότι είναι εύκολο να απεξαρτηθούν από το κάπνισμα, κατά το 1/3 τους όμως, έχουν επιχειρήσει να το διακόψουν μία ή περισσότερες φορές χωρίς επιτυχία.
- Σε πολλά σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, ήδη εφαρμόζονται με επιτυχία και πολύ καλή αποτελεσματικότητα προγράμματα ενημέρωσης των μαθητών για το κάπνισμα. Εντυπωσιακή στο σημείο αυτό είναι η μεθοδολογία που έχει αναπτυχθεί στην Κύπρο.
- Η επιστημονική παρακολούθηση και διαρκής καταγραφή της ηλικίας έναρξης και του επιπολασμού του καπνίσματος στα παιδιά είναι απαραίτητη ως δείκτης της απόδοσης των εφαρμοζομένων προγραμμάτων για τον έλεγχο του καπνίσματος.
- Η μεγάλη αύξηση του καπνίσματος στον γυναικείο πληθυσμό εμφανίζει σχετική κάμψη την τελευταία διετία. Θεωρείται ιδιαίτερης σημασίας η αναπτυξη ειδικών προγραμμάτων διακοπής στις γυναίκες, με ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο της κύησης. Ο ρόλος της γυναίκας-μητέρας είναι κορυφαίος στην μείωση του καπνίσματος των παιδιών.
- Ο αριθμός και η λειτουργικότητα των ιατρείων διακοπής καπνίσματος γενικά πρέπει να ενισχυθεί.
- Είναι εξαιρετικά επιτυχής, αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα η κάλυψη από τους κρατικούς ασφαλιστικούς οργανισμούς της φαρμακευτικής αγωγής που συμβάλει στην θεραπευτική παρέμβαση για την διακοπή του καπνίσματος.
- Η τρέχουσα ελληνική νομοθεσία για πλήρη απαγόρευση χρήσης καπνού σε κλειστούς δημόσιους χώρους έχει αρχίσει να αποδίδει θετικά αποτελέσματα, τα οποία αναμένεται ότι θα γίνουν ακόμα πιο ουσιαστικά εαν εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι και εφαρμοστεί με μεγαλύτερη επιτυχία και χωρίς υπαναχωρήσεις η αρχή, το πνεύμα και το γράμμα του νόμου.
- Η παραπάνω αρχή του μη καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους σήμερα υποστηρίζεται από το 80% των 1855 μαθητών Γυμνασίου-Λυκείου της Αττικής που απάντησαν σε σχετικό ερωτηματολόγιο.
- Μετά από παρεμβάσεις ελεγκτικών αρχών διαγράφηκε η ανάγκη ενδυνάμωσής τους με νέες οδηγίες από το ΥΥΚΑ για την εφαρμογή του Νόμου και το ρόλο τους ως αρμόδιες ελεγκτικές αρχές.
Ιδιαίτερη εντύπωση στους συνέδρους προκάλεσε η ομιλία του γνωστού Ακαδημαϊκού και Καθηγητή του Harvard, κυρίου Δημήτρη Τριχόπουλου, με θέμα «Να κάνουμε το κάπνισμα στην Ελλάδα παρελθόν». Xαρακτηριστική ήταν η αναφορά του ότι «Η ανθρωπότητα σήμερα έχει τρία σοβαρά προβλήματα: την φτώχεια, τα λοιμώδη νοσήματα και το κάπνισμα»
Ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής
Παναγιώτης Κ. Μπεχράκης MD, PhD (McGill), FCCP
Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίων Αθηνών και Harvard
Πρόεδρος του European Network for Smoking and Tobacco Prevention
Πρόεδρος της Συντονιστικής Αντικαπνιστικής Επιτροπής του ΥΥΚΑ
