Πρόσφατα ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας, στα πλαίσια της προσπάθειας αναβάθμισης του Λυκείου, ότι καθιερώνεται ο θεσμός της ερευνητικής εργασίας για τους μαθητές, δίνοντας τη δυνατότητα ένας καθηγητής να μπορεί να αναλαμβάνει ως σύμβουλος του μαθητή και να καθοδηγεί την όλη του προσπάθεια για ερευνητικές εργασίες. Αναμφίβολα, η μεθοδολογία αυτή αποτελεί μια από τις πλέον προηγμένες μορφές εκπαιδευτική διαδικασία στη σύγχρονη εποχή. Η εκπαιδευτική αυτή πρακτική σημειώνεται στη βιβλιογραφία –για να αναφερθώ συνοπτικά- ότι αναπτύσσει προσωπικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, ακαδημαϊκή προοπτική για επιτυχία, φιλοδοξίες, αυτοεκτίμηση, εξοικείωση με σύγχρονους απαιτούμενους ρόλους κλπ. Η έρευνα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του ανθρώπου και της γνώσης. Η έρευνα είναι το αποτέλεσμα της ανάπτυξης πρόσθετης γνώσης συγκριτικά με αυτή που δημιουργήθηκε στο παρελθόν σε όλους τους τομείς της ζωής. Ιδιαίτερα στη σημερινή μεταβιομηχανική κοινωνία αποτελεί κύριο τομέα απασχόλησης επιστημονικού δυναμικού υψηλού επιπέδου. Προσπάθειες της μορφής αυτής άρχισαν από τον γράφοντα το σημείωμα αυτό, στο μάθημα της τεχνολογίας στην Α’ Λυκείου από το 1997. Το μάθημα της τεχνολογίας στην Α’ Λυκείου (όπως και στις στις Α΄ και Β΄ τάξεις του Γυμνασίου, που διδάσκεται ενώ θα έπρεπε να διδάσκεται σε όλες και στο Δημοτικό ) δεν περιλαμβάνει τη διδασκαλία συγκεκριμένης ύλης. Οι μαθητές επιλέγουν να πραγματοποιήσουν υπό την επίβλεψη του καθηγητή μια μικρο-έρευνα του ενδιαφέροντός τους, αξιοποιώντας κάθε δυνατή πηγή πληροφόρησης. Το σχολικό βιβλίο περιλαμβάνει έναν πυρήνα πληροφοριών που μπορούν ή όχι να αξιοποιήσουν οι μαθητές στο θέμα που επέλεξαν να ερευνήσουν, και αποτελούν απλά μια βάση δημιουργίας ερεθισμάτων στους μαθητές. Το μάθημα όμως της τεχνολογίας λόγω των πολλών προβλημάτων από την εφαρμογή μιας μη παραδοσιακής εκπαιδευτικής διαδικασίας που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια από τον διδάσκοντα , εργαστήρια, κατάλληλη πανεπιστημιακή υποστήριξη για εκπαίδευση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση, είναι για χρόνια «στις παρυφές» του εκπαιδευτικού συστήματος. Αντίθετα σε προηγμένες και με ανταγωνιστικές οικονομίες χώρες, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα τόσο στην τεχνολογική εκπαίδευση στα πλαίσια της γενικής εκπαίδευσης για όλους, όσο και στην έρευνα με την οποία οι μαθητές αρχίζουν να εξοικειώνονται από το Δημοτικό σχολείο.
Για παράδειγμα στην ιστοσελίδα του Εθνικού Μαθητικού Κέντρου Ερευνών (National Student Research Center-NSRC) στο Γυμνάσιο του MandevIlle στη Λουϊζιάνα των ΗΠΑ που αναγνωρίζεται από το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ σαν ένα σχολείο ιδιαίτερης ποιότητας http://www.youth.net/nsrc/ μπορεί να διαβάσει κανείς ότι το Εθνικό αυτό ερευνητικό κέντρο διευκολύνει την ίδρυση μαθητικών ερευνητικών κέντρων σε σχολεία σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο. Το κέντρο διαχέει τις μαθητικές έρευνες, ώστε τα εμπειρικά τους αποτελέσματα να αξιοποιούνται στη διδασκαλία. Το κέντρο προωθεί την διαθεματική διδασκαλία με κέντρο τον μαθητή, και οι δραστηριότητές του είναι αφιερωμένες στην ανάπτυξη υψηλού επιπέδου τεχνολογικών γνώσεων και ικανοτήτων, τρόπου σκέψης, και ικανότητες έκφρασης και περιγραφής των ερευνητικών / επιστημονικών αποτελεσμάτων. Βασίζεται στη μάθηση μέσω κατασκευής δοκιμίων που χρησιμοποιούνται στην έρευνα, και δίνει έμφαση και στη δημιουργία ερευνητικών ομάδων που κατασκευάζουν μοντέλα/ δοκίμια που χρησιμοποιούνται στις έρευνες. Επιπλέον, στην ανάπτυξη υψηλού επιπέδου ικανοτήτων και τρόπου σκέψης μέσω συνεχών εκπαιδευτικών ερευνών σε όλους τους τομείς και σε όλα τα μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος, καθώς και στην επίλυση προβλημάτων που υπάρχουν στα κοινωνικά πλαίσια. Το δίκτυο Internet ως πηγή πληροφόρησης καθώς και η δημιουργία εκπαιδευτικών δικτύων βοηθούν τους μαθητές στη συλλογή πληροφοριών για τα ερευνητικά θέματα που πραγματοποιούν. Το κέντρο δημοσιεύει σε κανονικά χρονικά διαστήματα μαθητικές έρευνες σε έντυπες και ηλεκτρονικές εφημερίδες, και έχει αναπτύξει ένα διεθνές δίκτυο μέσω Internet όπου μαθητές από σχολεία από διάφορες περιοχές των ΗΠΑ αλλά και άλλες χώρες έχουν την ευκαιρία να συνεργασθούν σε έρευνες, και να αποτελέσουν ερευνητικές ομάδες, ανταλλάσσοντας εμπειρίες και επιστημονικά στοιχεία. Το ερευνητικό υλικό που παράγεται, οι ηλεκτρονικές εφημερίδες και οι βάσεις δεδομένων διατηρούνται στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του κέντρου, και είναι διαθέσιμα σε καθηγητές και μαθητές για αξιοποίηση και παραπέρα επεξεργασία. Περιλαμβάνονται χιλιάδες έρευνες από μαθητές από όλο τον κόσμο, πλήθος ηλεκτρονικών διευθύνσεων σχετικά με μαθητικές έρευνες και συναφείς δραστηριότητες στη βιολογία, τη χημεία, την ενέργεια, τη Φυσική, τα Μαθηματικά, καθώς και ένα περιβάλλον «οπτικό» (Virtual) με ερευνητικές δραστηριότητες για μαθητές 3ης έως 6ης Δημοτικού κ.ά. Η εξοικείωση με την έρευνα νωρίς είναι βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη των μαθητών , ενώ αποτελεί και κύρια παράμετρο ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Στις παρακάτω ηλεκτρονικές διευθύνσεις περιλαμβάνονται κατάλογοι πανεπιστημίων στην Ευρώπη ανά χώρα, πανεπιστημίων στις ΗΠΑ ανά πολιτεία, τα 200 προτιμώμενα πανεπιστήμια στον κόσμο, τα 100 πρώτα προτιμώμενα πανεπιστήμια στη Βόρειο Αμερική, τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, την Ωκεανία.
Κατάλογος Πανεπιστημίων στην Ευρώπη ανά χώρα http://www.4icu.org/Europe/
Κατάλογος Πανεπιστημίων στις ΗΠΑ -Ανά Πολιτεία και Αλφαβητικά http://www.utexas.edu/world/univ/state/
Τα 200 πρώτα προτιμώμενα Πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, και τα 100 πρώτα προτιμώμενα Πανεπιστήμια στην Ευρώπη, την Αφρική, την Ασία, την Ωκεανία, τη Λατινική Αμερική, και τη Βόρειο Αμερική, http://www.4icu.org/
Σήμερα δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας το διεθνή ανταγωνισμό με ιδιαίτερη επιτυχία, ενώ πολλές φορές αναπαράγουν τα προβλήματα και στις άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις οι σπουδές σε καλύτερο πανεπιστήμιο του εξωτερικού – που καλούνται οι απόφοιτοι να ισοτιμήσουν με τα Ελληνικά- στοιχίζουν πολλές φορές φθηνότερα συγκριτικά με τις σπουδές σε άλλη πόλη στη χώρα μας από τον τόπο κατοικίας της οικογένειας του φοιτητή. Η ραγδαία εξέλιξη των τεχνολογιών και των επικοινωνιών έχει συρρικνώσει τον κόσμο και τον έχει κάνει ένα παγκόσμιο χωριό.
| Νίκος Ηλιάδης, Πολιτικός Μηχ/κός Ε.Μ.Π., M.Sc., Ph.D. Industrial Education, Organization and Management, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Μέλος Επιστημονικής Ένωσης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.) |
