ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ & ΕΥΘΥΝΗ 1. Ανθρώπινα Δικαιώματα ,«Η οικογένεια δεν έχει αριθμητική, είναι απλώς μοναδική!», 2o Tμήμα
1ο Εργαστήριο
Τίτλος Εργαστηρίου: «Η μονα-δική μου οικογένεια»
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Να «ξανασυστηθούν» οι μαθητές με κριτήριο το οικογενειακό τους πλαίσιο.
Να προκληθεί το ενδιαφέρον των μαθητών σχετικά με τη διαφορετική δομή άλλων οικογενειών εκτός από τη δική τους.
Να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των οικογενειών των συμμαθητών τους.
Να εκφράσουν αντιλήψεις, συναισθήματα, ιδέες για την έννοια της «οικογένειας».
Να έρθουν σε επαφή με όψεις της οικογενειακής πολυμορφίας μέσω παραμυθιού.
Στο πρώτο εργαστήριο οι μαθητές συστήνουν την οικογένεια τους παρουσιάζοντας την οικογενειακή τους φωτογραφία στην ολομέλεια
και στη συνέχεια ταξινομούν τις οικογένειες τους στον αντίστοιχο αριθμό σύμφωνα με τον αριθμό των μελών της. Έπειτα καταγράφουν σε πίνακα ταξινόμησης τα μέλη της οικογένειας τους προκειμένου να παρατηρήσουν ποιες οικογένειες έχουν τα περισσότερα και ποιες τα λιγότερα μέλη.
Παρουσίαση οικογενειών στην ολομέλεια
Ταξινόμηση σύμφωνα με αριθμό των μελών της οικογένειας
Καταγραφή μελών της οικογένειας
Συμπλήρωση μελών σε ατομικό φύλλο εργασίας
Στη συνέχεια οι μαθητές ζωγραφίζουν την οικογένεια τους σε μία κόλλα Α4, δίνοντας ένα πρότυπο.
Η εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές σε μια δραστηριότητα καταιγισμού ιδεών (brainstorming) με θέμα «Τι είναι Οικογένεια» με στόχο την ανίχνευση των πρότερων ιδεών και αντιλήψεων των μαθητών.
Η εκπαιδευτικός προβάλλει στην τάξη το διαδραστικό ψηφιακό παραμύθι «Η μονα-δική μου οικογένεια» της Ι. Μανάφη (άδεια Creative Commons). Όλοι μαζί συζητούν για τις οικογένειες των ζώων που πρωταγωνιστούν στο παραμύθι.
Το σπιτάκι του ουρανοκατέβατου
Στη συνέχεια, οι μαθητές ανακαλούν και μιμούνται τους ήρωες του παραμυθιού. Στο τέλος παίζουν ένα παιχνίδι αυτορρύθμισης με τα ζώα της επιλογής τους, όπου κάθε παιδί έπρεπε να τερματίσει μιμούμενο σωστά το ζώο που επέλεξε.
2ο Εργαστήριο
Τίτλος Εργαστηρίου: «Πες μας, Πιγκουίνε!» – Συζητάμε για την πυρηνική οικογένεια (1+1=2)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα – 4Cs (συνεργασία, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα και επικοινωνία).
Να γνωρίσουν τον τύπο της πυρηνικής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας πυρηνικής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας πυρηνικής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Με αφορμή το παραμύθι που διαβάστηκε στο 1ο Εργαστήριο, ο εκπαιδευτικός υποδέχεται τους μαθητές με το εύρημα ότι ένας από τους ήρωες του παραμυθιού, ο πιγκουίνος, τους στέλνει χαιρετισμούς με μια αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Γονέων, στην οποία είναι «τιμώμενα πρόσωπα» ο ίδιος και η οικογένειά του!
Επίσκεψη πιγκουίνου στην τάξη μας!
Οι μαθητές παρακολουθούν ένα σχετικό βίντεο για τον Πιγκουίνο
Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του πιγκουίνου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Η συζήτηση οδηγεί στον ορισμό της πυρηνικής οικογένειας.
Ο εκπαιδευτικός μοιράζει σε κάθε «τετραμελή οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτεί λύση.
Τα μέλη της «οικογένειας» κάνουν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. 
Κάθε ομάδα ζωγραφίζει τη λύση στον προβληματισμό που της τέθηκε.
Ακολουθούν οι προτεινόμενες λύσεις των μαθητών
Γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια πυρηνική οικογένεια στη λειτουργία της,
αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της.
Καταγράφονται οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος
για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
Οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ένα ατομικό εικαστικό έργο με θέμα τον πιγκουίνο
3ο Εργαστήριο
Τίτλος Εργαστηρίου: «Πες μας, λύκε!» – Συζητάμε για την εκτεταμένη οικογένεια (1+1=11)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
Να γνωρίσουν τον τύπο της εκτεταμένης οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας εκτεταμένης οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας εκτεταμένης οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί η οικογένεια του λύκου είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για τον λύκο.
Επίσκεψη του λύκου
Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του λύκου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Οι μαθητές εντοπίζουν σε σχετικό φύλλο που τους δίνεται την οικογένεια του λύκου.
Η συζήτηση οδηγεί στον ορισμό της εκτεταμένης οικογένειας.Ο εκπαιδευτικός μοιράζει σε κάθε «ομάδα- οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτεί λύση. Τα μέλη της «οικογένειας» κάνουν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Ζωγραφίζουν την λύση στο πρόβλημα και το παρουσιάζουν στην ολομέλεια.
Επιλογή προβλήματος
Οι λύσεις στο πρόβλημα
Παρουσίαση στην ολομέλεια
Γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει
μια εκτεταμένη οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της.
Καταγράφονται οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
Οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ένα ατομικό εικαστικό έργο με θέμα τον λύκο
4ο Εργαστήριο
Τίτλος Εργαστηρίου: «Πες μας, καγκουρό!» – Συζητάμε για τη μονογονεϊκή οικογένεια (1+1=1)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
Να γνωρίσουν τον τύπο της μονογονεϊκής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας μονογονεϊκής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας μονογονεϊκής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Στην έναρξη του 4ου Εργαστηρίου, ο εκπαιδευτικός ανακοινώνει στους μαθητές ότι ένας ακόμα ήρωας του παραμυθιού, το καγκουρό, τους στέλνει χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας, στην οποία «τιμώμενα πρόσωπα» είναι το ίδιο και η μητέρα του.
Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του καγκουρό και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Η συζήτηση οδηγεί στον ορισμό της μονογονεϊκής οικογένειας.
Οι μαθητές χωρίζονται σε διμελείς ή τριμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία μονογονεϊκή οικογένεια
με έναν γονέα (μητέρα ή πατέρα) και ένα ή δύο παιδιά. Οι ρόλοι μοιράζονται στην ομάδα με τη συνεργασία και συμφωνία
όλων των μελών της.
Ο εκπαιδευτικός μοιράζει σε κάθε «οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτεί λύση.
Τα μέλη της «οικογένειας» κάνουν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Η
κάθε ομάδα ζωγραφίσει τη λύση στο πρόβλημα.
Παρουσιάζει η κάθε ομάδα στην ολομέλεια τη λύση που έδωσε στο πρόβλημα που της τέθηκε.
Έπειτα γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια μονογονεϊκή οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της. Καταγράφονται οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
Οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ένα ατομικό εικαστικό έργο με θέμα το “Καγκουρό”
5ο Εργαστήριο
Τίτλος Εργαστηρίου: «Πες μας, κούκε!» – Συζητάμε για τη θετή οικογένεια (1+1=3)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
Να γνωρίσουν τον τύπο της θετής οικογένειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση μιας θετής οικογένειας με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
Να κατανοήσουν ότι τα μέλη μιας θετής οικογένειας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά βιώνουν και όμορφες στιγμές.
Στην έναρξη του 5ου Εργαστηρίου, ο εκπαιδευτικός ανακοινώνει στους μαθητές ότι ένας άλλος ήρωας του παραμυθιού, ο κούκος, τους στέλνει χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Υιοθεσίας, στην οποία φωτογραφίζονται ο κούκος και η οικογένειά του.
Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί η οικογένεια του κούκου είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για τον κούκο από τους Πόρους του παραμυθιού ή/και προβάλλει κάποιο σχετικό βίντεο .
Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια για τη δομή της οικογένειας του κούκου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Η συζήτηση οδηγεί στον ορισμό της θετής οικογένειας. Οι μαθητές διακρίνουν σε σχετικό φύλλο που τους δίνεται την θετή οικογένεια.
Οι μαθητές χωρίζονται σε τετραμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία θετή οικογένεια με δύο γονείς και δύο παιδιά, εκ των οποίων το ένα είναι υιοθετημένο. Οι ρόλοι μοιράζονται στην ομάδα με τη συνεργασία και συμφωνία όλων των μελών της.
Ο εκπαιδευτικός μοιράζει σε κάθε «οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτεί λύση. Τα μέλη της «οικογένειας» κάνουν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Η κάθε ομάδα ζωγραφίζει τη λύση στο πρόβλημα
που τους τέθηκε.
Στη συνέχεια παρουσιάζουν στην ολομέλεια τα έργα τους.
Γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσει μια θετή οικογένεια στη λειτουργία της, αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν τα μέλη της. Καταγράφονται οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
Οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ένα ατομικό εικαστικό έργο με θέμα τον κούκο.
Σαν επεκτατική δραστηριότητα οι μαθητές σχεδιάζουν το άλλο μισό του κούκου.
6ο Εργαστήριο
Τίτλος Εργαστηρίου: «Πες μας, χελωνάκι!» – Συζητάμε για τα ορφανά παιδιά (1+1=0)
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα: Να καλλιεργήσουν οι μαθητές τις δεξιότητες του 21ου αιώνα (4Cs).
Να συζητήσουν για τα παιδιά χωρίς οικογένεια (ορφανά, ασυνόδευτα προσφυγόπουλα).
Να δώσουν λύσεις σε προβληματική κατάσταση παιδιών χωρίς οικογένεια με δημοκρατικό τρόπο (οικογενειακό συμβούλιο).
Να κατανοήσουν ότι τα παιδιά χωρίς οικογένεια αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αλλά μπορούν να βιώσουν και όμορφες στιγμές.
Στην έναρξη του 6ου Εργαστηρίου, ο εκπαιδευτικός ανακοινώνει στους μαθητές ότι ένας ακόμα ήρωας του παραμυθιού, το χελωνάκι, τους στέλνει χαιρετισμούς με μία αναμνηστική κάρτα για την Παγκόσμια Ημέρα Ορφανών, στην οποία απεικονίζονται το ίδιο και τα αδέρφια του.
Προκειμένου να κατανοήσουν οι μαθητές γιατί τα χελωνάκια είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της Ημέρας, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει ένα σύντομο πληροφοριακό κείμενο για το χελωνάκι, που αντλεί από τους Πόρους του παραμυθιού, ή/και προβάλλει κάποιο σχετικό βίντεο.
Ακολουθεί συζήτηση στην ολομέλεια για τα χελωνάκια που στερούνται τους γονείς τους από τη γέννησή τους. Η συζήτηση οδηγεί στα ορφανά παιδιά και στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα που ζουν στην πατρίδα μας. Εντοπίζουν την οικογένεια των ορφανών σε σχετικό φύλλο εργασίας.
Οι μαθητές χωρίζονται σε τριμελείς ή τετραμελείς ομάδες προσομοιώνοντας σε κάθε ομάδα μία οικογένεια με τρία ή τέσσερα παιδιά χωρίς γονείς.
Ο εκπαιδευτικός μοιράζει σε κάθε «οικογένεια» μια κάρτα με μία προβληματική κατάσταση που απαιτεί λύση.
Τα μέλη της «οικογένειας» κάνουν «οικογενειακό συμβούλιο» για να βρουν εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημά τους. Η κάθε ομάδα ζωγραφίζει τη λύση στο πρόβλημα που της δόθηκε.
Η κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια τη λύση στο πρόβλημα που της τέθηκε.
Γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια των μαθητών για τις δυσκολίες που μπορούν να συναντήσουν τα ορφανά παιδιά,
αλλά και για τις όμορφες στιγμές που μπορούν να έχουν μαζί. Καταγράφονται οι ιδέες των μαθητών σε έναν λευκοπίνακα
με χαρτάκια διαφορετικού χρώματος για τις θετικές και αρνητικές αναφορές των μαθητών.
Οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ένα ατομικό εικαστικό έργο με θέμα τη ζωή των χελώνων, αφού πρώτα επεξεργαστήκαμε τον κύκλο ζωής της χελώνας αλλά και λεπτομέρειες για την ζωή της θαλάσσιας χελώνας και τους κινδύνους της.
Οι μαθητές εκφράζονται εικαστικά και δημιουργούν μια ομαδική κατασκευή για την θαλάσσια χελώνα.
Οι μαθητές παρακολουθούν βίντεο και πληροφοριακό υλικό από την ιστοσελίδα του Αρχελών προκειμένου να συμμετέχουν στην ξενάγηση του
κέντρου διάσωσης της θαλάσσιας χελώνας .
Διαδικτυακή ξενάγηση στο κέντρο διάσωσης Αρχελών
Τα παιδιά συναίνεσαν την υιοθεσία της θαλάσσιας χελώνας Φοίβης και κατά αυτόν τρόπο έγιναν οι μικροί της προστάτες! Έμαθαν περισσότερα για τη ζωή της, βοήθησαν στην προστασία του περιβάλλοντός της και συνέβαλαν στη φροντίδα και την περίθαλψη τραυματισμένων χελωνών.
7ο Εργαστήριο
Τίτλος Εργαστηρίου: «Οι μονα-δικές μας οικογένειες» – Αξιολόγηση
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση των μαθητών ώστε να κατανοούν πώς αισθάνονται άλλα άτομα
που ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες. Να συνειδητοποιήσουν ότι απέκτησαν νέες γνώσεις για τους διαφορετικούς τύπους οικογένειας.
Να καλλιεργήσουν μεταγνωστικές δεξιότητες.
Ο εκπαιδευτικός, με τη βοήθεια του διαδικτυακού εργαλείου Padlet, δημιουργεί έναν ψηφιακό τοίχο χωρισμένο σε πέντε στήλες, όσοι και οι τύποι οικογενειών που μελέτησαν οι μαθητές (πυρηνική, εκτεταμένη, μονογονεϊκή, θετή και ορφανά παιδιά). Στη συνέχεια, αναρτά τα ατομικά εικαστικά έργα που παρήγαγαν οι μαθητές σε κάθε Εργαστήριο, αφού τα ψηφιοποιήσει, εάν δεν είναι ήδη ψηφιακά. Η συλλογή έργων που θα δημιουργηθεί, μπορεί να διαμοιραστεί μέσω ενός συνδέσμου (link) στους γονείς των μαθητών ή και σε άλλες τάξεις του σχολείου προκειμένου να αποτελέσουν έναυσμα για συζήτηση.
H εκπαιδευτικός κάνει μια ανασκόπηση του θέματος στην ολομέλεια και τα παιδιά καλούνται να χωριστούν σε πενταμελείς ομάδες. Κάθε μαθητής στην ομάδα του αναλαμβάνει να ζωγραφίσει διαφορετικό τύπο οικογένειας από τις πέντε που μελέτησαν (πυρηνική, εκτεταμένη, μονογονεϊκή, θετή, ορφανά παιδιά), με βάση ένα κοινό πρότυπο.
Ζητείται από τους μαθητές να συμπληρώσουν ατομικά ένα Φύλλο Αξιολόγησης για τους διαφορετικούς τύπους οικογένειας που γνώρισαν στα Εργαστήρια. Επαναλαμβάνεται η δραστηριότητα ιδεοκαταιγισμού (brainstorming) του 1ου Εργαστηρίου με θέμα «Τι είναι Οικογένεια» για να διαπιστωθούν οι αλλαγές που συντελέστηκαν στους μαθητές σε επίπεδο γνώσεων, αντιλήψεων, συναισθημάτων.
Φύλλο αξιολόγησης
Ο εκπαιδευτικός προβάλλει συγκριτικά και την εικόνα από τον αρχικό ιδεοκαταιγισμό και καλεί τους μαθητές να παρατηρήσουν τις διαφορές στις γνώσεις και τις ιδέες τους, με στόχο να καλλιεργήσει και να ενισχύσει τις μεταγνωστικές τους δεξιότητες.
Στο τέλος του εργαστηρίου συμπληρώνουν μια ρούμπρικα αξιολόγησης
