Σήμερα γιορτάζουμε τη μνήμη των τριών Ιεραρχών που θεωρούνται η αυθεντικότερη έκφραση της Ορθόδοξης διδασκαλίας και ζωής.

Μας δείχνουν τόσο με το έργο τους όσο και με τη ζωή τους, πόσο η ελληνοχριστιανική παράδοση στέκεται κοντά στα προβλήματα του ανθρώπου, πόσο την απασχολεί ο ανθρώπινος πόνος αλλά και οι υλικές του ανάγκες. Οι Τρεις Ιεράρχες πρόβαλαν την αξία του ανθρώπου σαν σύνολο, όχι μόνο σαν ψυχή, αλλά σαν ψυχοσωματική οντότητα. Και οι τρεις πατέρες, ο Μέγας Βασίλειος , ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος ασχολήθηκαν κύρια με τον άνθρωπο έχοντας ως εφόδια όχι μόνο την πίστη τους και όσα απορρέουν απ’ αυτήν αλλά και τις σπουδές τους στις ειδωλολατρικές σχολές της εποχής. Στη ρητορική σχολή της Καισάρειας, στην Κωνσταντινούπολη και Αθήνα ο Μέγας Βασίλειος, στη ρητορική σχολή της Καισάρειας, στην Καισάρεια της Παλαιστίνης, στην Αλεξάνδρεια και Αθήνα ο Γρηγόριος ενώ ο Ιωάννης σπούδασε φιλοσοφία στον Ανδραγάθιο και ρητορική στον εθνικό Λιβάνιο.
Η προσφορά τους είναι πολύ πλούσια και πολύμορφη, τόσο στα γράμματα και στην κοινωνική διδασκαλία όσο και στην έμπρακτη προσφορά. Έγραψαν λόγους, ποιήματα, επιστολές, δογματικά και ασκητικά έργα, ομιλίες, πραγματείες. Καταπολέμησαν τις όποιες κακοδοξίες και αιρέσεις της εποχής τους, ενώ ασχολήθηκαν με όλα τα ζητήματα που μπορεί ν’ απασχολούσαν τον άνθρωπο τότε. Για αυτό το λόγο άλλωστε οι απόψεις τους παραμένουν και σήμερα εκτός από ορθόδοξες και επίκαιρες.

Η εποχή που έζησαν – τέλος του 4ου αιώνα – δεν ήταν εύκολη. Στο βυζαντινό κράτος υπήρχε μεγάλη οικονομική κρίση που έπληττε κυρίως τις φτωχότερες τάξεις με την βαριά φορολογία. Ακόμη γίνονταν εκστρατείες εναντίων των περσών, βαρβαρικές επιδρομές και φυσικές συμφορές – σεισμοί, ξηρασίες, πλημμύρες – που σαν αποτέλεσμα είχαν την αστάθεια του νομίσματος την έλλειψη τροφίμων και την μεγαλύτερη εξαθλίωση των φτωχών τάξεων. Από την άλλη μεριά υπήρχε πλούτος και πολυτέλεια συγκεντρωμένη στα χέρια των λίγων. Βέβαια οι Τρείς Ιεράρχες δεν ήταν οικονομολόγοι, για να παρουσιάσουν οικονομικά συστήματα που θα μπορούσαν να λύσουν τα προβλήματα της εποχής τους. Προσπάθησαν όμως με όποιο τρόπο μπορούσαν να βοηθήσουν. Η εκκλησία της Αντιόχειας στην οποία ήταν πρεσβύτερος ο Ιωάννης με το φιλανθρωπικό της έργο, έδινε τροφή και ένδυση σε 3000 χήρες και ορφανά. Επιπλέον φρόντιζε για τους φυλακισμένους, τους ασθενείς και τους ανάπηρους. Ακόμη στην Κωνσταντινούπολη έκτισε ως πατριάρχης νοσοκομεία. Παρόμοιο είναι και το φιλανθρωπικό έργο του Γρηγορίου, ενώ τα πρωτεία ίσως να τα κατέχει σ’ αυτόν τον τομέα ο Μέγας Βασίλειος με την περίφημη Βασιλειάδα στην οποία: μπορούσαν να μένουν οι ξένοι που περνούσαν από την Καισάρεια, έμεναν μόνιμα οι πτωχοί ανάπηροι και το κυριότερο γινόταν περίθαλψη ασθενών και μάλιστα λεπρών που εκείνη την εποχή θεωρούνταν από τον υπόλοιπο κόσμο ως καταραμένοι. Επίσης διδάσκονταν στην Βασιλειάδα βιοποριστικές τέχνες που μπορούσε κάποιος να τις εξασκήσει μετά, είτε σαν ελεύθερο επάγγελμα, είτε μέσα στα εργαστήρια του ιδρύματος. Οι Τρεις Ιεράρχες προσπάθησαν με τους λόγους και τις ομιλίες τους, να γκρεμίσουν τις ανόητες ιδέες για τη φυσική ανισότητα των ανθρώπων ή για το απεριόριστο δικαίωμα πλουτισμού. Κήρυτταν, ότι ο Θεός έπλασε τους ανθρώπους ίσους μεταξύ τους και οι διαφορές προέρχονται από την ανθρώπινη αδικία και όχι από το θεϊκό θέλημα. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Ιωάννης καταδίκασε επανειλημμένα το θεσμό της δουλείας, την οποία ονόμαζε «βλακεία». Σήμερα όσο και να θεωρούμε ξεπερασμένο το πρόβλημα της δουλείας, φτάνει ν’ αναφερθούμε στις ρατσιστικές αντιλήψεις που επικρατούν, για ν’ αντιληφθούμε ότι δεν έχουμε προχωρήσει και τόσο πολύ στον τομέα αυτόν.

Άλλο ένα σημείο που το πνεύμα των Τριών Ιεραρχών προλαβαίνει και καλύπτει την εποχή μας είναι το θέμα της ισοτιμίας των δύο φύλων. Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος παρατηρεί, ότι οι νόμοι των αυτοκρατόρων που για το ίδιο αδίκημα τιμωρούν σκληρότερα τη γυναίκα και όχι τον άνδρα είναι άδικοι και μάλιστα ο ίδιος δεν τους δέχεται. Σαν αίτιο της αδικίας των νόμων θεωρεί ότι οι νομοθέτες, ως άνδρες, μερολήπτησαν υπέρ των ανδρών. Αντίθετα ο θεϊκός νόμος λέει: «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου»και όχι μόνο τον πατέρα σου γι αυτό ο νόμος πρέπει να είναι ένας.
Ακόμη προσπαθούσαν να πείσουν τους πλουσιότερους, χρησιμοποιώντας άλλοτε ήπια και άλλοτε έντονη ή ακόμη και σκληρή γλώσσα να ανακουφίσουν τους πεινασμένους που παρακαλούσαν για ένα κομμάτι ψωμί. Λέει ο Μέγας Βασίλειος: «γιατί ποιος πλούσιος μπορεί να ισχυριστεί: Αυτά είναι δικά μου; Από πού τα πήρες και τα έφερες σ’ αυτήν την ζωή; Απλά πήρες από τα κοινά που δόθηκαν από το Θεό για χρήση όλων των ανθρώπων πολλά, κλέβοντας. Αν έπαιρνες μόνο όσα χρειαζόσουν δεν θα υπήρχε ούτε πλούσιος ούτε φτωχός. Εκείνος που ξεγυμνώνει τον ντυμένο λέγεται λωποδύτης. Εκείνος που ενώ μπορεί να ντύσει τον γυμνό και δεν το κάνει αξίζει άλλο χαρακτηρισμό»; Το ίδιο και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει ότι δεν υπάρχει ιδιοκτησία, παρά μόνο χρήση των αγαθών γιατί οι άνθρωποι είναι προσωρινοί πάνω στη Γη, «πάροικοι και παρεπίδημοι», ενώ ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει ότι «το δικό μου και το δικό σου, ο ψυχρός αυτός λόγος ανατρέπει την οικουμένη». Βέβαια αυτή η κριτική υπέρ αυτών που δυστυχούσαν είναι μια κραυγή διαμαρτυρίας και όχι μια φιλοσοφική εξέταση του πλούτου και της φτώχιας. Κίνητρό τους; Η αγάπη. Τόνισαν την οργανική ένταξη του καθένα στο κοινωνικό σύνολο και τις ολέθριες συνέπειες του εγωισμού και της φιλαυτίας.

Οι Τρεις Ιεράρχες ασχολήθηκαν ακόμη με το περιβάλλον, το οποίο θεωρούσαν μια ενότητα με αδιάσπαστη συνοχή που δικαιολογείται από τον άνθρωπο. Συστενάζει μαζί του ωστόσο δεν είναι ισότιμο μ’ αυτόν. Αποτελεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο άνθρωπος μοιάζει μ’ έναν ταξιδιώτη που κάνει βέβαια σταθμούς αλλά δεν σταθμεύει μόνιμα και προσπαθεί μέσα στα πλαίσια του να πετύχει την ολοκλήρωσή του. Ο άνθρωπος καθώς, από την φυσική ποικιλία που τον περιβάλλει, διαλέγει ότι νομίζει πως είναι προς το συμφέρον του, αποκτά μια ληστρική διάθεση απέναντι στη φύση και η ανελέητη εκμετάλλευσή της γίνεται τρόπος ζωής και υπέρτατος κανόνας. Ωστόσο, το περιβάλλον αποτελεί για τους 3 πατέρες «γυμνάσιον αρετής» και «διδασκαλείον αιωνιότητος». Η εικόνα που αντικατοπτρίζεται σ’ αυτό είναι η εικόνα του ίδιου του ανθρώπου. Γι’ αυτό κάθε προσπάθεια βελτίωσης του, έχει σαν προϋπόθεση την προσπάθεια βελτίωσης του ίδιου μας του εαυτού.

Για τη γνώση τέλος πιστεύουν ότι δεν αφορά ορισμένα προνομιούχα πνεύματα, αλλά κάθε άνθρωπο ο οποίος οφείλει να μάθει ότι μπορεί, και απ’ αυτά να κρατήσει όσα έχουν θετική αξία τόσο για τη σκέψη του όσο και για την προαγωγή του. Οι ίδιοι οι 3 πατέρες, όντας στυλοβάτες της ορθόδοξης σκέψης σπούδασαν σε ειδωλολατρικές φιλοσοφικές σχολές. Η μόρφωση κατά την άποψή τους προσφέρεται για να γίνει κοινό κτήμα όλων των λογικών όντων. Είναι το αγαθό το οποίο με τις κοινωνικές και φιλάνθρωπες αξίες του συγκρατεί τον ανθρώπινο βίο και τον κάνει ημερότερο. Ο άνθρωπος πρέπει ακόμη να είναι σε θέση να διακρίνει τα όρια της γνώσης και να σέβεται την περιοχή της πίστης που είναι αυτάρκης και δεν έχει ανάγκη από λογικές αποδείξεις. Βέβαια, ο άνθρωπος οφείλει να κάνει σωστή χρήση της γνώσης του και να μην την χρησιμοποιεί για να καταστρέφει το περιβάλλον, τον συνάνθρωπό του και τελικά τον ίδιο τον εαυτό του. Η σύγχρονη ανθρωπότητα με όλες τις αδυναμίες τα λάθη και τα πάθη της θα είχε πολλά ν’ αποκομίσει από τη διδασκαλία των 3 πατέρων της εκκλησίας. Ειδικά στις μέρες μας που ο παντοδύναμος άνθρωπος κινδυνεύει ν’ αφανιστεί από τα ίδια του τα επιτεύγματα, μέσα από οποιασδήποτε μορφής πολέμους, τα διδάγματά τους φαίνονται κάτι παραπάνω από επίκαιρα.

Ας θυμηθούμε τα κηρύγματα τους για αγάπη, αλληλοβοήθεια, ισοτιμία των ανθρώπων και για την προστασία του περιβάλλοντος. Σίγουρα κάτι έχουμε να ωφεληθούμε από αυτά αν ανοίξουμε το πνεύμα και την ψυχή μας για να τα δεχτούμε.

Ιωάννα Ιωαννίδου – Κωνσταντινίδου

Θεολόγος

Το ιστολόγιο μου: Για το μάθημά μας στην Πληροφορική

1. Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (ΠΣΔ) www.sch.gr

2. Ηλεκτρονική Τάξη eclass.sch.gr

3. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο webmail.sch.gr

4. και άλλες Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες ΠΣΔ για εκπαιδευτικούς και μαθητές

• Ιστολόγια blogs.sch.gr
• Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση e-learning.sch.gr
• Εκπαιδευτικά Βίντεο vod.sch.gr
• Τηλεδιάσκεψη – Τηλεκπαίδευση conf.sch.gr

Άλλες χρήσιμες διευθύνσεις

Ασφαλές Διαδίκτυο

• http://internet-safety.sch.gr
• www.saferinternet.gr
• http://www.e-yliko.gr/htmls/pc_use/safety.aspx

Ψηφιακό Σχολείο http://digitalschool.minedu.gov.gr/

On-Line το Εκπαιδευτικό Λογισμικό Γυμνασίου

Εκπαιδευτικό υλικό http://www.e-yliko.gr

Τα εκθέματα του Μουσείου Χαλκίδας

Διαμαντή Ευγενία

Φιλόλογος

Το Μουσείο Χαλκίδας αποτελείται από τον προαύλιο χώρο και τρεις αίθουσες στις οποίες στεγάζονται εκθέματα από όλη την Εύβοια.

Προαύλιο

Τα εκθέματα στον υπαίθριο χώρο είναι οργανωμένα κατά τις εξής θεματολογικές ομάδες:

1. Ταφικά μνημεία: των κλασσικών και των ελληνιστικών χρόνων βρίσκονται αριστερά και δεξιά της εισόδου (επιτύμβιες στήλες, γλυπτά, βωμός και μαρμάρινη λάρνακα, ανάγλυφα με παραστάσεις νεκροδείπνων κ.α.)

Σημειώσεις:

• Στην είσοδο του Μουσείου, αριστερά, βρίσκεται ακέφαλη μαρμάρινη ερμαϊκή στήλη (αρ. 123) με τη μορφή του Διονύσου.
• Μπροστά στην είσοδο, στο κέντρο, εκτίθεται ακέφαλο μαρμάρινο άγαλμα, γονατιστής γυναίκας που φοράει χιτώνα (αρ. 1212). Είναι του 4^ου αι π.Χ.
• Δεξιά της εισόδου εκτίθεται ακέφαλο μαρμάρινο άγαλμα σκύλου (αρ. 1213). Βρέθηκε στη Ν. Λάμψακο, μαζί με το προηγούμενο.

2. Ψηφίσματα – Επιγραφές: Δεξιά από τα ταφικά μνημεία της στοάς Α, εκτίθενται τέσσερα δείγματα επιγραφών ή ψηφισμάτων από τη χαλκίδα:

• Μαρμάρινη στήλη με επιγραφή από το Δοκό (αρ. 160)
• Τμήμα ανάγλυφης αναθηματικής στήλης από τη Μάνικα (αρ.20)
• Αετωματική στήλη από το κάστρο της Χαλκίδας (αρ. 924)
• Αετωματική αναθηματική στήλη από την περιοχή των τριών Καμαρών (αρ.280)

3. Δείγματα μεγάλης πλαστικής: Στο τέλος του διαδρόμου που οδηγεί στην κεντρική αυλή του Μουσείου, δεξιά, εκτίθεται υπερφυσικών διαστάσεων άγαλμα της ρωμαϊκής εποχής (αρ. 63), που μοιάζει με αντίγραφο του αγάλματος της Ειρήνης (4^ος αι πΧ). Επίσης, στο αριστερό τμήμα της στοάς Β’ στεγάζεται υπερφυσικού μεγέθους αγάλματα, κυρίως των ρωμαϊκών χρόνων. Τα τέσσερα από αυτά (αρ. 973, 10, 13,34)
είναι απλά κορμιά ιματιοφόρων από μάρμαρο με μια βαθιά υποδοχή ανάμεσα στους ώμους, για να δεχθεί ένθετο κεφάλι, κάτι που συνηθιζόταν στα ρωμαϊκά χρόνια.

Αξίζει ν’ αναφέρουμε το άγαλμα καθιστής γυναίκας (αρ. 33), που ίσως αποτελεί απεικόνιση της θεάς Δήμητρας ή της Κόρης της, Περσεφόνης. Δεξιά από το άγαλμα της θεάς βρίσκονται τρεις προτομές αλόγων (αρ. 1, 2, 62)

4. Αρχιτεκτονικά λείψανα: Στην αυλή του Μουσείου έχουν εκτεθεί μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν διάσπαρτα στην περιοχή τη, ς Χαλκίδας. Τα περισσότερα βρέθηκαν εντοιχισμένα σε τμήματα των ενετικών τειχών της πόλης, σε εκκλησίες, σε θεμέλια οικοδομών. Υπάρχουν δείγματα δωρικών ιωνικών και κορινθιακών κιονόκρανων βάσεις κιόνων, δύο πύρινοι κίονες, τμήμα θριγκού καθώς και πέντε μεγάλα πώρινα κιονόκρανα (αρ. 307), που βρέθηκαν κοντά στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας και στο βούρκο και μαρτυρούν την ύπαρξη κολοσσιαίου ναού στη Χαλκίδα, πιθανόν από το ναό του Ολυμπίου Διός (5^ος αι π.Χ.)

Δεξιά Αίθουσα

Εκτίθενται ευρήματα από την παλαιολιθική περίοδο (γύρω στο 100.000) μέχρι το τέλος των γεωμετρικών χρόνων (χρόνωνν γύρω στο 700 π.Χ)

1. Παλαιολιθική περίοδος: Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για την ύπαρξη ζωής τόσο στη Β. Εύβοια όσο και στην κεντρική (εργαλεία από πυριτόλιθο).
2. Νεολιθική περίοδος: (6.000 – 3.000 π.Χ) Η κεραμική της περιόδου είναι χειροποίητη (ανοιχτές φιάλες με μαστοειδή εξογκώματα ή ραβδωτές ανάγλυφες επιφάνειες, κλειστά σφαιρικά ή αμφικωνικά αγγεία με κατακόρυφους λαιμούς, καρποδόχες με απλό πόδι, κύπελλα κα). (προθήκη 1)
3. Εποχή του Χαλκού: (3.000 – 1100 π.Χ) Από τους πιο ενδιαφέροντες οικισμούς της πρωτοελλαδικής περιόδου είναι αυτός της Μάνικας (προθήκες 2, 3, 4 και 9). Τα ευρήματα της Μάνικας δείχνουν εξωτερικές σχέσεις με τις Κυκλάδες, την Πελοπόννησο, την Τροία, τη Λήμνο κα.
   Στις προθήκες 5 και 6 εκτίθενται χαρακτηριστικά δείγματα κεραμικής όλων των φάσεων του μυκηναϊκού πολιτισμού, όπως αυτός εκπροσωπείται στο νησί της Εύβοιας. τα περισσότερα από αυτά αποτελούν κτερίσματα τάφων. η αποκάλυψη σημαντικών μυκηναϊκών τάφων στη Χαλκίδα δείχνει την ύπαρξη ισχυρών γενών. Ίσως μέσα στην πόλη να βρισκόταν και το ανάκτορο του Ελεφήνορος, γιου του Χαλκόδοντος (Ιλιάς Β’ στ 356). Τα κεραμικά ευρήματα της προθήκης 5 αντιπροσωπεύουν την πρωιμέτερη φάση της Μυκηναϊκής περιόδου (1600 – 1450 π.Χ), όταν είναι έντονη η μινωϊκή επίδραση (φυσικά και θαλάσσια θέματα).
   Τα ευρήματα της προθήκης 6 αντιπροσωπεύουν την περίοδο των τελευταίων μυκηναϊκών χρόνων, δηλαδή την περίοδο της μεγάλης διασποράς των μυκηναϊκών προϊόντων σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο και τη Δύση.
4. Γεωμετρική εποχή: (1050 – 700 π.Χ) Για την περίοδο αυτή, των λεγόμενων σκοτεινών χρόνων, έχουμε εκτός από τις ιστορικές αναφορές, ευρήματα που προέρχονται από όλη την ευρύτερη περιοχή της Χαλκίδα. Στην προθήκη 7 αξίζει να δει κανείς το τριπλό αγγείο από το νεκτροφείο του Βούρκου, τα θραύσματα αγγείων, με το χαρακτηριστικό χαλκιδικό λευκό επίχρισμα, τη μικρή υδρία του 8^ου αι κ.α.
   Σημειώσεις:

• Στην προθήκη 8 εκτίθενται μικροντικείμενα από την εποχή του Χαλκού (πρωτοελλαδική και υστεροελλαδική περίοδο). Μία κατηγορία αποτελούν οι σφραγίδες, όπως οι σφαγίδες από τη Μάνικα. Χρησίμευαν στις εμπορικές και διοικητικές συναλλαγές. Επίσης, εκτίθενται αντικείμενα από τη μυκηναϊκή εποχή (σφραγίδες, περιδέραια από φαγεντιανή και ήλεκτρα, κοσμήματα, ειδώλια σχηματοποιημένα, ελεφάντινα πλακίδια από τη Λάμψακο)
• Η προθήκη 9 περιλαμβάνει κυκλαδικά αγγεία και ειδώλια καθώς και οι ευβοϊκές μιμήσεις κυκλαδικών έργων από τη Μάνικα και τη Μακρυκάπα. Από τη Μακρυκάπα πιθανώς προέρχονται τα χρυσά κύπελλα του Μουσείου Μπενάκη και του Μητροπολιτικού Μουσείου της Ν. Υόρκης, γεγονός που σημαίνει ότι κάποιο σημαντικό κέντρο υπήρχε εκεί.

Αριστερή Αίθουσα

Εδώ ο επισκέπτης εισάγεται στους ιστορικούς χρόνους με μια σειρά από ευβοϊκά γλυπτά της αρχαϊκής περιόδου (700 – 480 π.Χ). Ένα από τα προσφιλέστερα θέματα αυτής της εποχής είναι ο κούρος. Το εύρωστο γυμνό ανδρικό σώμα με τη λανθάνουσα κίνηση προβάλλει το αθλητικό ιδεώδες. Στο Μουσείο Χαλκίδας εκτίθενται δύο κεφάλια κούρων (αρ. 44 και 45). Δεξιά και αριστερά της προθήκης 10 στέκονται οι κορμοί δύο ακόμη κούρων, οι οποίοι σώζουν τμήμα του λαιμού και των μηρών. Ο ένας προέρχεται από το Μετόχι της Δίρφης (αρ. 54) και ο δεύτερος από το ναό του Δαφνηφόρου Απόλλωνος στην Ερέτρια. Πάνω από την προθήκη 10 βρίσκεται το ανάγλυφο σύμπλεγμα λιονταριού που κατασπαράσσει ελάφι.

Στην προθήκη 10 είναι συγκεντρωμένα μικρά μεταλλικά, κυρίως χάλκινα, ευρήματα: αφιερώματα, κτερίσματα, όπλα, εργαλεία, νομίσματα (η Χαλκίδα υπήρξε, μετά την Αίγινα, από τιε πρώτες ελληνικές πόλεις που έκοψαν νομίσματα. Το σύμβολο της Εύβοιας, η αγελάδα ή το βόδι, που έδωσε το όνομά του στο νησί, αποτέλεσε τον κυρίαρχο εικονιστικό τύπο στα νομίσματα όλων των ευβοϊκών πόλεων).

Στην προθήκη 11 είναι συγκεντρωμένα αντιπροσωπευτικά δείγματα κεραμικής και κοροπλαστικής της αρχαϊκής περιόδου. Αξιόλογοι είναι οι κορινθιακοί αρύβαλλοι (κάτω ράφι). Ο αρύβαλλος, που είχε σφαιρικό σχήμα, χρησίμευε συνήθως για φύλαξη λαδιού και αρωματικών ελαίων. Τον χρησιμοποιούσαν οι αθλητές για ν’ αλείφουν το σώμα τους με λάδι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, οι λήκυθοι, στο πάνω ράφι, και τα ειδώλια, τα περισσότερα από τα οποία αποτελούσαν αφιερώματα.

Στην προθήκη 12 εκτίθεται κεραμική, ειδώλια και κοσμήματα κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, που προέρχονται από νεκροταφεία της Χαλκίδας κ.α. περιοχών, καθώς και από τη συλλογή Οικονόμου. Στο πάνω ράφι εξέχουσα θέση καταλαμβάνει στεφάνι που αποτελείται από 82 χρυσά ελάσματα σε σχήμα φύλλων ελιάς (αρ. 2323). Προέρχεται από ελληνιστικό τάφο της περιοχής Αγίου Στεφάνου, κοντά στην πηγή Αρέθουσας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ειδώλια των καθιστών μορφών (5^ος αι πΧ), που απεικονίζουν πιθανώς θεότητες. Σε μεγάλο βαθμό διατηρείται το έντονο κόκκινο και το λευκό χρώμα που κάλυπτε την επιφάνεια την επιφάνεια τους. Ξεχωρίζουν, επίσης, τρία αγγεία με ερυθρόμορφες παραστάσεις, δύο λίθινα αλάβαστρα, ο αμφορίσκος από τη Χαλκίδα (αρ. 578), καθώς και δύο επιτύμβιες στήλες σε σχήμα ναΐσκου με παραστάσεις δεξιώσεως νεκρών γυναικών.

Στην προθήκη 13 εκτίθενται δείγματα κεραμικής των προηγούμενων χρόνων. Μεγάλη ποικιλία παρουσιάζουν τα ειδώλια από διάφορα εργαστήρια.

Στην προθήκη 14 εκτίθενται ανάλογα ευρήματα των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Η παραγωγή μεταλλικών αγγείων τον 40 αι. π.Χ είχε παρεμφερές αισθητικό αποτέλεσμα με πολύ χαμηλότερο κόστος. Κατά την ίδια περίοδο ευρεία απήχηση αποκτούν τα ανάγλυφα αγγεία που κατασκευάζονται με μήτρες (συνηθέστερο σχήμα αποτελούν οι σκύφοι= )

Συνήθης τύπος αγγείου είναι, επίσης, τα μυροδοχεία~ ήταν μικρά αγγεία με στενή βάση και ψηλό στενό λαιμό, στα οποία έβαζαν αρώματα.

Στα ρωμαϊκά χρόνια παρατηρείται μεγάλη διάδοση των γυάλινων αγγείων. Συχνά προκαλούν έκπληξη και θαυμασμό για τα πολύπλοκα σχήματα, την ποικιλία των χρωμάτων και τις ανάγλυφες παραστάσεις τους.

Κεντρική Αίθουσα

Εδώ είναι συγκεντρωμένα μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα γλυπτά της συλλογής του Μουσείου, έργα κυρίως των ρωμαϊκών χρόνων.

Στο μέσο της αίθουσας, απέναντι από την είσοδο του μουσείου, εκτίθενται ακέφαλο υπερμεγέθες άγαλμα του Απόλλωνα ή του Διονύσου, που στηρίζεται σε κορμό δέντρου (αρ. 12). Οι μακριοί πλόκαμοι της κόμης σώζονται πάνω στους ώμους. Βρέθηκε στην περιοχή Αγίου Ιωάννη Χαλκίδας.

Από την ίδια περιοχή προέρχεται και ο μαρμάρινος αναθηματικός τρίποδας, που εκτίθεται στο κέντρο της αίθουσας (αρ. 993).

Ένα από τα επιφανέστερα γλυπτά ρωμαϊκών χρόνων για όλη την Εύβοια είναι το άγαλμα του Αντίνοου.
(αρ. 32) που βρίσκεται δεξιά, στο βάθος της κεντρικής αίθουσας. Ο Αντίνοοος υπήρξε ευνοούμενος του αυτοκράτορα Ανδριανού (1117 – 138 μ.Χ) και πέθανε σε πολύ νεαρή ηλικία. [Ο αυτοκράτορας συγκλονίστηκε από αυτή την απώλεια και οδηγήθηκε στην εξιδανίκευση έως και τη θεοποίηση του νεαρού συντρόφου. Στη μνήμη του κόπηκαν νομίσματα, γράφτηκαν ύμνοι και στήθηκαν ιερά και αγάλματα απ’ άκρη σ’ άκρη της αχανούς ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τη Βιθυνία, γενέτειρα του Αντίνοου, ως την Αίγυπτο, όπου και ο τάφος του.] Ο Αντίνοος της Αιδηψού εικονίζεται με τη μορφή του Διονύσου. Είναι στεφανωμένος με φύλλα κισσού και μικρά τσαμπιά σταφυλιών και φοράει λοξά στο γυμνό του σώμα δέρμα λεοπάρδαλης.

Δεξιά της εισόδου υπάρχει προτομή του Γάϊου Πολυδευκίωνος (αρ. 2179). Ο Πολυδευκίων υπήρξε μαθητής και ευνοούμενος του Ηρώδη Αττικού, αυτοκράτορα της Ρώμης (101 – 177 π.Χ). πέθανε πρόωρα. Ο Ηρώδης, ακολουθώντας το παράδειγμα του Ανδριανού, προκάλεσε τη δημιουργία πορτραίτων του Πολυδεύκη, ένα από τα οποία είναι κι αυτό της Χαλκίδας.

Δεξιά στη γωνία, στέκεται ένα ιδιόμορφο ακέφαλο άγαλμα (αρ. 35), τύπου ερμαϊκής στήλης από λευκό μάρμαρο. Η μορφή φέρει κοντό χιτώνα και κρατάει πιθανότατα κηρύκειο.

Πληροφορίες από το βιβλίο:

«ΧΑΛΚΙΣ» Ιστορία – Τοπογραφία και Μουσείο

Έφη Σαπουνά Σακελλαράκη – Έφορος Αρχαιοτήτων.

Εικόνες από αναζήτηση στο Διαδίκτυο.

Η παραπάνω παρουσίαση είναι μόνο για εκπαιδευτική χρήση και για ξενάγηση στων μαθητών του σχολείου μας στο μουσείο. Μπορείτε να αναδημοσιεύσετε με αναφορά σε αυτό εδώ το άρθρο και με ενεργό σύνδεσμο προς αυτό.