Υπάρχει λόγος να βάψουμε εμείς τα αβγά που θα καταναλώσουν αυτές τις ημέρες οι δικοί μας άνθρωποι ή θα προσφέρουμε στους δικούς μας φίλους. Διότι εκτός από την αιματηρή ταλαιπωρία των αμνών τις ημέρες του Πάσχα έχουμε και την αναίμακτη μεν αλλά οπωσδήποτε ταλαιπωρία των αβγών. Ιδιαίτερα τις εβδομάδες μετά την Ανάσταση. Τότε που πρέπει να καταναλωθούν όντας στο όριο για να θεωρηθούν ότι κανονικά είναι προς απόσυρση. Και ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα, όπως θα εξηγήσουμε, αν έχουν αγοραστεί όντας ήδη βαμμένα!

Οι πιο κλασικές βαφικές ουσίες, και για τα αβγά αλλά και για τα μάλλινα ή τα βαμβακερά, βγαίνουν από ρίζες, φλοιούς κορμών, καρπούς, φύλλα και ξερά φλούδια. Στη δική μας περίπτωση χρησιμοποιήθηκαν παντζάρια, κουρκουμάς, τα εξωτερικά φλούδια κρεμμυδιού και κόκκινο λάχανο. Θα μπορούσε ακόμη να χρησιμοποιηθεί και βρασμένο σπανάκι (που το εκχύλισμά του θερμαίνεται ξανά) για να δώσει πράσινο από τη χλωροφύλλη-b που περιέχει. Το καθένα ανάλογα με τις χρωστικές ουσίες που περιέχει δίνει διαφορετικό χρώμα. Μπετανίνη από τα παντζάρια και κόκκινο ή ροζ χρώμα, κουρκουμίνη και κίτρινο από τον κουρκουμά, εξαιτίας των ουσιών κουερσετίνη, κεμπφερόλη και κουερσετίνη-3-γλυκοζίτη, πορτοκαλοκόκκινο από τα ξερά εξωτερικά φλούδια των κρεμμυδιών και ανθοκυανίνη για μπλε από το κόκκινο λάχανο. Μια άλλη πολύ χρησιμοποιημένη πηγή φυτικής βαφής και εδώ στην Ελλάδα είναι η ρίζα του φυτού ριζάρι που δίνει κόκκινο χρώμα εξαιτίας μιας ανθρακινόνης που ονομάζεται αλιζαρίνη. Ακόμη πιο φωτεινά χρώματα μπορεί να πάρει ο ανήσυχος και πολυπράγμων βαφέας αν αντί για ξίδι χρησιμοποιηθεί μια λευκή ημιδιάφανη ουσία, η στυπτηρία του αργιλίου, που τη συναντούσαμε παλαιότερα στα κλασικά κουρεία και τη χρησιμοποιούσαν για να σταματούν το αίμα αν τύχαινε να κοπεί ο (δυστυχής) πελάτης (από το ξυράφι του κουρέα) στο ξύρισμα.

Οι φυσικές βαφές δεν θα έχουν το ίδιο χρωµατικό αποτέλεσµα σε όλα τα αβγά καθώς σηµαντικό ρόλο παίζει η σύσταση του κελύφους του κάθε αβγού. Ετσι κάποια ενδεχοµένως να βγουν µε φυσικά, ρουστίκ σχέδια και άλλα να µη ρουφήξουν τόσο χρώµα όσο τα υπόλοιπα. Πιο καλυπτικό και οµοιόµορφο αποτέλεσµα φάνηκε να έχει το κρεµµύδι και το ριζάρι. Ακόµη και οι «αποτυχίες» όµως είναι µικρά έργα τέχνης. Οι δικές µας αποτυχίες θυµίζουν µαρµάρινα αβγά, ενώ δεν έλειψαν και οι περιπτώσεις όπου δηµιουργήθηκαν τυχαίες ζωγραφιές που θα απαιτούσαν πινέλο, µε πρωτότυπες πιτσιλιές ή ακόµη και ένα «ουρανοκατέβατο» φλιτζάνι του καφέ! (βλ. φωτογραφία σελ. 6) Τα φυσικά χρώµατα τείνουν να ξεθωριάζουν µε την πάροδο του χρόνου, για αυτό µην αµελήσετε να περάσετε τα τελειωµένα αβγά µε λάδι για να «κλειδώσετε» το χρώµα τους.

Αβγά σε βάθος χρόνου
Αβγά βαμμένα, αβγά ζωγραφιστά, αβγά περίτεχνα, αβγά πραγματικά, αβγά ψεύτικα, αβγά σοκολατένια, όπως και να τα φανταστούμε ένα είναι σίγουρο: ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το Πάσχα.

Τι συμβολίζουν όμως τα αβγά και πώς ξεκίνησε το έθιμο των βαμμένων αβγών; Παρά το γεγονός ότι το Πάσχα αποτελεί τη μεγαλύτερη εορτή της χριστιανοσύνης, τα αβγά ενδεχομένως να έχουν παγανιστική προέλευση. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, τα αβγά ανέκαθεν συμβόλιζαν τη νέα ζωή και την αναγέννηση της φύσης σε παγανιστικούς εορτασμούς για την άνοιξη. Αργότερα, με την εμφάνιση του χριστιανισμού, το σύμβολο του αβγού συνδέθηκε με το Πάσχα και συγκεκριμένα το σπάσιμό του με το άνοιγμα του τάφου του Ιησού κατά την Ανάσταση, συμβολίζοντας έτσι και πάλι την αναγέννηση της ανθρωπότητας.

Κάθε χρόνο το έθιμο της βαφής των αβγών φέρνει τα μέλη της οικογένειας πιο κοντά. Κάποιοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η όλη διαδικασία ενδεχομένως να έχει τις ρίζες της στονΣίμωνα τον Κυρηναίο, ο οποίος άφησε το γεμάτο αβγά καλάθι του για να κουβαλήσει τον σταυρό του Ιησού. Οταν επέστρεψε για να πάρει το καλάθι του, τα αβγά είχαν αλλάξει χρώμα. Μια άλλη θεωρία θέλει την Παρθένο Μαρία να τοποθετεί ένα καλάθι λευκά αβγά στο έδαφος όταν πηγαίνει να δει τον Εσταυρωμένο. Τα αβγά βάφτηκαν κόκκινα από το αίμα του Ιησού που έσταζε επάνω τους. Αλλοι πάλι συνδέουν το έθιμο με τη Μαρία τη Μαγδαληνή, η οποία κατά την επίσκεψή της στον τάφο του Ιησού κουβαλούσε ένα καλάθι αβγά που άλλαξαν χρώμα.

Το διακοσμητικό βάψιμο των αβγών, παρ’ όλα αυτά, πέρα από θρησκευτικό, απέκτησε και καλλιτεχνικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα, ο βασιλιάς Εδουάρδος Α’ της Αγγλίας λέγεται ότι έκανε δημοφιλή τη διαδικασία της βαφής των αβγών όταν το Πάσχα του 1307 διέταξε το βράσιμο 450 αβγών και τη διακόσμησή τους στη συνέχεια με σκοπό να προσφερθούν στα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Το 1884 ο φημισμένος Οίκος Φαμπερζέ από την Αγία Πετρούπολη ανέλαβε κατόπιν παραγγελίας του τσάρου Αλέξανδρου Γ’ τη δημιουργία μιας σειράς από εντυπωσιακά αβγά διακοσμημένα με πολύτιμους λίθους, αφιερωμένα στην τσαρίνα Μαρίνα Φιοντόροβα. Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε από τον διάδοχό του Νικόλαο Β’, ο οποίος παράγγελνε στον ρωσικό οίκο πολυτελείας δύο αβγά ετησίως – ένα για τη μητέρα του και ένα για τη σύζυγό του. Ως την Οκτωβριανή  Επανάσταση το 1917  ο Οίκος Φαμπερζέ είχε δημιουργήσει μόνο για την οικογένεια του τσάρου συνολικά 50 μοναδικά πολύτιμα αβγά από τα οποία έχουν επιβιώσει τα 43.

Στη σύγχρονη εποχή τα αβγά έχουν πολλές μορφές για όλα τα γούστα. Ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποτελούνται εξ ολοκλήρου από σοκολάτα. Τα λατρεμένα σοκολατένια αβγά – γεμιστά ή μη – έχουν την καταγωγή τους στη Γαλλία και στη Γερμανία, όπου έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους κατά τον 19ο αι. Και ο βρετανός βιομήχανος σοκολάτας Τζον Κάντμπουρι όμως φαίνεται να έβαλε το χεράκι του ως προς την επικράτηση του σοκολατένιου αβγού την περίοδο του Πάσχα. Ενώ τα σοκολατένια αβγά της εποχής αποτελούνταν αποκλειστικά από μαύρη σοκολάτα και 50% λίπος, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα δύσπεπτα, ο Κάντμπουρι εισήγαγε μια ειδική πρέσα σοκολάτας η οποία του επέτρεπε τη βελτίωση της πασχαλινής συνταγής. Η πρώτη του απόπειρα έγινε το 1875 με την κυκλοφορία των πρώτων κοίλων αβγών από μαύρη σοκολάτα γεμιστών με κουφέτα και πολύχρωμη διακόσμηση από αμυγδαλόπαστα (marzipan). Η μεγάλη καταναλωτική έκρηξη όμως συνέβη το 1905 με την κυκλοφορία πασχαλινών αβγών από λαχταριστή σοκολάτα γάλακτος.

Με την πάροδο των ετών και την επιτάχυνση των ρυθμών της καθημερινότητας τα πραγματικά αβγά άρχισαν να χάνουν έδαφος. Η παράδοση της βαφής τους αντικαταστάθηκε από τα έτοιμα βαμμένα συσκευασμένα αβγά, ενώ και τα ψεύτικα αβγά έκαναν την εμφάνισή τους. Τα τελευταία χρόνια πολλοί είναι οι καταναλωτές οι οποίοι καταφεύγουν στην «εύκολη και χωρίς μπελάδες» λύση των πλαστικών πασχαλινών αβγών για τη διακόσμηση του σπιτιού τους. Το 2010, μάλιστα, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό δίκτυο Bloomberg, τα ψεύτικα αβγά απειλούσαν να ξεπεράσουν σε πωλήσεις τα πραγματικά αβγά ντύνοντας τους εορτασμούς του Πάσχα σε ένα πέπλο «πλαστικού» υπερκαταναλωτισμού. Στη χώρα μας, ωστόσο, το έθιμο του τσουγκρίσματος φαίνεται να προστατεύει τα πραγματικά αβγά, τα οποία δεν λείπουν από κανένα σπιτικό τις ημέρες αυτές.

πηγή: http://www.tovima.gr//science