Αγίου Προκοπίου (8 Ιουλίου)
Συγγραφέας: kantonopou στις 8 Ιουλίου, 2010
του Αρχιμ. Νικοδήμου Παυλόπουλου
Καθηγουμένου Ι. Μ. Αγίου Ιγνατίου – Λειμώνος Λέσβου
από το βιβλίο του «Εορτοδρόμιον»
Νεανίας – Προκόπιος
«Αίνος τω Θεώ εκ χοϊκών χειλέων προσάδεται, επί τη θεία μνήμη σου,
Προκόπιε συ γαρ ώφθης ακραιφνής στρατιώτης του λόγου της πίστεως».
Σήμερα, αδελφοί μου, πανηγυρίζαμε τη μνήμη του αγίου ενδόξου μεγαλομάρτυρα Προκοπίου. Με χαρά πολλή ψάλλομε με τα χοϊκά μας χείλη ύμνους ευχαριστίας και δοξολογίας στο θεό, γιατί ένα τέτοιο πολύαθλο μάρτυρα και γενναίο ομολογητή της πίστεως ανέδειξε στην αγία του και αιματόβαφτη Εκκλησία.
Δεύτερος Παύλος χωρίς υπερβολή ημπορεί να ονομασθή ο άγιος Προκόπιος, γιατί πολλά έχει τα κοινά. Όπως και εκείνος, δεν γεννήθηκε χριστιανός.
Η ειδωλολάτρισσα μητέρα του Θεοδοσία τον κρατούσε στην ειδωλολατρεία παρά το ότι ο πατέρας του ο Χριστόφορος ήταν χριστιανός. Ύστερα μάλιστα από το θάνατο του πατέρα του με την ενέργεια της μητέρας του διωρίστηκε από το φοβερό διώκτη των χριστιανών, τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό, διοικητής της Αλεξανδρείας και απεστάλη εκεί με την εντολή να καταδίωξη και να βασανίση τους χριστιανούς.
Άλλα ό,τι συνέβη με το Σαύλο όταν εβάδιζε στη Δαμασκό για να φέρη δεμένους από εκεί τους χριστιανούς στα Ιεροσόλυμα έγινε και εδώ με το νεαρόν αξιωματικό Προκόπιο: ενώ ακόμη σαν ειδωλολάτρης έφερε το όνομα «Νεανίας».
Δεν έφθασε δηλαδή στην Αλεξάνδρεια οποίος εξεκίνησε από τη γενέτειρα του την Ιερουσαλήμ, αλλ΄ όπως λέγει ο Συμεών ο μεταφραστής «εξαίφνης κατά την οδόν «ατραπών και βροντών γενομένων, φωνής ήκουσεν ουρανόθεν, καλούσης τε αυτόν εξ ονόματος Νεανίαν και την πορείαν ονειδιζούσης και θάνατον απειλούσης, ότι θεομαχήσων πορεύεται κατά των χριστιανών».
Και καθώς ήταν φυσικό, όπως ο Παύλος, έτσι και ο Νεανίας μετανοεί και την επονείδιστη πορεία τη μεταβάλλει σε ιεραποστολική περιοδεία, και τη θεομαχία σε θεοσέβεια και διηνεκή λατρεία, και την κατά των χριστιανών πορεία σε προσωπική μεταστροφή και σωτηρία.
Ακούσετε όμως και τη συνέχεια της προς τον Παύλο συγγενείας. Όπως τον Παύλο πρώτοι τον έδιωξαν οι Ιουδαίοι, οι πριν συνεργάτες του, έτσι και το Νεανία, πρώτη τον κατήγγειλεν η μητέρα του, όταν υστέρα από μια νίκη περιφανή κατά των Σαρακηνών δεν ηθέλησε να θυσιάση στα είδωλα, όπως εκείνη τον προέτρεπε.
Στα βασανιστήρια τον υπέβαλε κατά διαταγή του αυτοκράτορα ο ηγεμόνας της Καισαρείας Ούλκιος, αλλά σώος αφού έμεινε από τους μέχρι θανάτου δαρμούς και από τη φυλακή, κατέρριψε σε συντρίμμια με την προσευχή τα αγάλματα του Ναού των ειδώλων. Όπως δε σημειώνει ο Συμεών ο Μεταφραστής «τη του Κυρίου επιστασία των δεσμών ελύθη και Προκόπιος εκλήθη».
Μετά τον Ούλκιον, ο Φλαβιανός υπέβαλε το σώμα του μάρτυρος σε φρικτούς ξεσμούς και σε ψήσιμο επάνω σε καρβουνωσιά. Για να θυσιάση στα είδωλα του έβαλε κάρβουνα στα χέρια, άλλ’ εκείνος μη θέλοντας να προσφέρη θυσία θυμιάματος στα είδωλα κρατούσε τα κάρβουνα στα χέρια και ύπέμεινε με πίστι -πολλή και υπομονή μεγάλη των εγκαυμάτων τους πόνους.
Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή των βασάνων του αγίου από τον Ιερόν Υμνογράφο: «Σώμα σου Προκόπιε, — λέγει — καταξεόμενον ένδοξε, και πυρί δαπανώμενον, ειρκταίς συγκλειόμενον, ομιλούν παντοίαις ιδέαις βασάνων, ξίφει τεμνόμενον, σοφέ την βασιλείαν σοι προεξένησε παμμάκαρ την ουράνιον».
Φούρνο τέλος άναψαν για να βάλουν μέσα το Μάρτυρα και να τον κάψουν, και επειδή ο άγιος με το σημείο του Σταυρού τον μετέβαλεν από πυρωμένο σε δροσερό και ψυχρό, τον εθανάτωσαν με ξίφος και έτσι στεφανηφόρος ανέβηκεν ο άγιος στους ουρανούς όπως μας πληροφορεί ο ιερός βιογράφος. «Εις κλίβανον εκπυρωθέντα μέλλων εμβληθήναι, επεί τη του Χριστού σφραγίδι τούτον κατέψυξε την δια ξίφους απόφασιν δέχεται».
Αυτός ύπηρξεν, αδελφοί μου ο μεγαλομάρτυς του Χριστού Προκόπιος. Άλλα τι ήταν εκείνο πού του έδωσε τόση δύναμι, ώστε καρτερικώτατα να βαστάση το βαρύτατο σταυρό των βασάνων; Τι ήταν αυτό πού του εχάρισε τόσην εξουσία, ώστε και τα δαιμόνια να εκβάλη από το Ναό των ειδώλων και τα αγάλματα να σύντριψη; Τι τέλος ήταν εκείνο πού τον κατέστησεν ικανό και θαύμα μέγα να επιτέλεση, δηλαδή να κατάψυξη τον πυρωμένο φούρνο;
Ω αδελφοί μου, δεν είναι άλλη αυτή η δύναμι, δεν είναι άλλη αυτή η ισχύς από την πίστι τη θερμή στον πρώτο και μέγα Μάρτυρα και αρχηγό της πίστεως Κύριον Ιησού. Θυμάστε τι είχεν ειπεί ο Κύριος στους Μαθητές; «αμήν λέγω υμίν ότι εάν έχητε πίστιν ως κόκκον σινάπεως ερείτε τω όρει τούτω μετάβηθι εντεύθεν εκεί και μεταβήσεται».
Και να πού το ίδιο έγινε με το θαυμαστό Προκόπιο.
Ναι αδελφοί μου, αυτή είναι η δύναμι της πίστεως, καθίστα και τους αγράμματους σοφούς κατά Θεόν, γιατί ζουν με τη χριστιανικήν αγάπη και λύνουν τα προβλήματα τους με του Θεού το Νόμο. Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς σοφός για να πιστέψη. «Πίστις δε ου σοφών των κατά κόσμον, αλλά των κατά Θεόν εστί το κτήμα ήδε και άνευ γραμμάτων εκπαιδεύεται, και το σύγγραμμα αυτής το ιδιωτικόν άμα και θείον αγάπη κέκληται, σύνταγμα πνευματικόν», λέγει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς. Η πίστι δεν είναι γνώρισμα των σοφών και υπερήφανων αλλά των ταπεινών και «πτωχών τω πνεύματι» όπως είπεν ο Κύριος, και βγαίνει μέσα από την αγάπη πού τρέφει ο άνθρωπος στο Θεό και στον άνθρωπο.
Ας αποκτήσωμε την πίστι και θα προκόψωμε όπως ο άγιος Προκόπιος και στη γνώσι και στην αρετή. Αμήν.
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.