 |
Η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική, στις 12 Σεπτεμβρίου 2012. Πηγή: NASA |
Εν μέσω όλο και περισσότερων ειδήσεων που εμπνέουν ανησυχία για το μέλλον του πλανήτη, επιστήμονες ανακοίνωσαν ενθαρρυντικά νέα: η τρύπα του όζοντος πάνω από την Ανταρκτική συρρικνώθηκε σε σχέση με πέρυσι. Μακροπρόθεσμα, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών «βλέπει» συρρίκνωση της τρύπας και αποκατάσταση του στρώματος όζοντος. Η εξέλιξη αποδίδεται στις διεθνείς προσπάθειες για μείωση των εκπομπών ουσιών, οι οποίες βλάπτουν το στρώμα που προστατεύει τη Γη και τους κατοίκους της από την ηλιακή ακτινοβολία, απορροφώντας σημαντικό τμήμα υπεριώδους Β.
«Με την παγκόσμια απόσυρση του 98% των αερίων που καταστρέφουν το όζον, σε καταναλωτικά, βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα, το στρώμα του όζοντος βρίσκεται σε τροχιά αποκατάστασης, μέσα στις επόμενες πέντε δεκαετίες», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Μπαν Γκι – Μουν.
Η ανακοίνωση έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση 25 ετών από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την εξάλειψη των χλωριοφθορανθράκων – ή CFC- που χρησιμοποιούνταν ευρέως σε ψυγεία, κλιματιστικά κ.ο.κ. «Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ απέτρεψε μια μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή», δήλωσε ο Γκέιρ Μπράατεν του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού του ΟΗΕ (WMO).
Σύμφωνα πάντως με ερευνητές, είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς πότε το όζον θα επιστρέψει στα φυσικά του επίπεδα, κυρίως λόγω της περίπλοκης αλληλεπίδρασης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και του γεγονότος ότι τα απαγορευμένα CFC έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. ʼλλωστε και στην ανακοίνωση του WMO επισημαίνεται ότι, ενώ η τρύπα του όζοντος είναι φέτος μικρότερη σε σχέση με το 2011, είναι ελαφρώς μεγαλύτερη απ’ ό,τι το 2010 και η πλήρης αποκατάστασή της θα αργήσει να επιτευχθεί.
«Η αραίωση του στρώματος του όζοντος, παρά τις σταθεροποιητικές της ενδείξεις, συνεχίζεται και θα διαρκέσει και τις προσεχείς λίγες δεκαετίες», προειδοποίησε από την πλευρά του ο καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Όζοντος. «Είναι ευτύχημα ότι το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ λειτουργεί, διότι αλλιώς περίπου το εν τρίτο του βορείου ημισφαιρίου θα κινδύνευε από υπερβολικές δόσεις υπεριώδους Β, τόσο μεγάλες ώστε το μαύρισμα του ηλίου των θερινών διακοπών θα γινόταν μέσα σε μία μέρα».
Οι εικόνες που δόθηκαν στη δημοσιότητα (όπως αυτή ενός μορίου νανογραφενίου, αριστερά) οπτικοποιούν για πρώτη φορά την ισχύ των δεσμών που συνδέουν τα άτομα, με ένδειξη το μήκος τους. Οι πυκνότεροι σε ηλεκτρόνια ισχυρότεροι δεσμοί εμφανίζονται πιο «κοντοί» και λιγότερο φωτεινοί από τους πιο χαλαρούς «μακρύτερους» δεσμούς. Η διαφορά μήκους είναι βεβαίως υπερβολικά μικρή – μόλις μερικά πικόμετρα ή τρισεκατομμυριοστά του μέτρου.
