Μήνας: Φεβρουάριος 2014

Ηφαιστειακές εκρήξεις που σκοτείνιασαν ανεπαίσθητα τους ουρανούς της Γης είναι ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στη λεγόμενη «παύση» της κλιματικής αλλαγής, την οποία χρησιμοποιούν ως επιχείρημα οι αρνητές της παγκόσμιας θέρμανσης. Όμως τα ηφαίστεια είναι μόνο μια «προσωρινή ανακούφιση», λένε οι ερευνητές.

Από το 1998 ως σήμερα, ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας έχει μειωθεί στο μισό σε σχέση με το μέσο ρυθμό από το 1951 και μετά -μια επιβράδυνση που ενθάρρυνε όσους πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι μύθος ή τουλάχιστον δεν οφείλεται στον άνθρωπο.

Μια πειστική εξήγηση για την παρατηρούμενη επιβράδυνση θα έδινε απάντηση σε αυτούς τους ισχυρισμούς και ίσως θα προσέφερε νέα ώθηση για την υπογραφή μιας διεθνούς συμφωνίας για το κλίμα το 2015.

Σύμφωνα με αμερικανική μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature Geoscience, τα υπολογιστικά μοντέλα με τα οποία είχε εκτιμηθεί ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας αυτόν τον αιώνα δεν είχαν λάβει υπόψη τις απρόβλεπτες ηφαιστειακές εκρήξεις.

Οι εκπομπές των ηφαιστείων περιέχουν σωματίδια θείου τα οποία ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία πίσω στο Διάστημα και μετριάζουν έτσι τη θέρμανση του πλανήτη.

Από το 2000 έως σήμερα έχουν σημειωθεί εκρήξεις σε τουλάχιστον 17 ηφαίστεια, όπως το Μεράπι της Ινδονησίας, το Νάμπρο της Ερυθραίας και το Κασατότσι της Αλάσκα.

Η επίδρασή τους ήταν σημαντική, ωστόσο οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα ηφαίστεια αντιστοιχούν μόνο στο 15% της διαφοράς ανάμεσα στις προβλέψεις για την παγκόσμια θέρμανση και την πραγματική άνοδο της θερμοκρασίας αυτόν τον αιώνα. Άλλοι παράγοντες μπορεί να είναι διακυμάνσεις στην ισχύ της ηλιακής ακτινοβολίας ή η αύξηση της ρύπανσης με σωματίδια θείου στην Κίνα.

«Τα ηφαίστεια είναι μέρος της απάντησης, δεν υπάρχει όμως κάποιος μεμονωμένος παράγοντας που ευθύνεται για την επιβράδυνση» δήλωσε στο Reuters ο Μπένζαμιν Σάντερ του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου «Λόρενς Λίβερμορ», πρώτος συγγραφέας της μελέτης.

Ο συνάδελφός του Πιρς Φόρστερ, καθηγητής Κλιματικής Αλλαγής στο Πανεπιστήμιο του Λιντς στη Βρετανία, προειδοποίησε ότι «τα ηφαίστεια μας προσφέρουν μόνο προσωρινή ανακούφιση από την ανελέητη πίεση της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα».

Στην τελευταία της έκθεση, η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή απέδιδε την επιβράδυνση σε φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος, στην αύξηση της ηφαιστειακής δραστηριότητας και την περιοδική εξασθένιση της ηλιακής δραστηριότητας.

Ένα βασικό σημείο είναι ότι η επιβράδυνση ξεκίνησε μετά το 1998, μια ιδιαίτερα θερμή χρονιά κατά την οποία εκδηλώθηκε το φαινόμενο Ελ Νίνιο στον Ειρηνικό. Μπορεί η άνοδος της θερμοκρασίας από το 1998 έως το 2013 να ήταν μικρή, αν όμως κανείς εξετάσει την τάση για ένα μεγαλύτερο διάστημα, όπως από το 1970 έως σήμερα, η θερμοκρασία είναι σαφές ότι ανεβαίνει με έναν σχεδόν σταθερό ρυθμό.

Η IPCC εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του αιώνα η μέση επιφανειακή θερμοκρασία θα ανέβει κατά 0,3 έως 4,8 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, ανάλογα με τα μέτρα που θα ληφθούν για τη μείωση των εκπομπών.

Η άνοδος της στάθμης των ωκεανών εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 26 έως 82 εκατοστά, με καταστροφικές συνέπειες για τις παράκτιες περιοχές.